2010 yılından itibaren ülkemiz oldukça yoğun bir göçmen giriş çıkışıyla karşı karşıya kalmıştır. Ülkeye giriş çıkışların yasal olanlarının yanında birçok göçmen ülkeye kaçak yollarla girmiş veya çıkmıştır. Bu sorun hala çözülebilmiş değil ve her geçen gün artarak devam etmektedir. Hal böyle olunca ülkeye yasa dışı giriş çıkış sektörü menfaat elde etmek için önemli bir hale gelmiştir.
Göçmen kaçakçılığı sosyal ekonomik veya siyasi sebeplerden dolayı ülkeye giriş, çıkış veya ülkede kalmayı yasa dışı yollarla organize etmek anlamına gelmektedir. Ayrıca göçmen kaçakçılığı suçu Türk Ceza Kanunu 79’uncu madde de tanımlanmıştır.” Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan ya da Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlamak…” demek suretiyle ayrıca göçmen kaçakçılığının tanımını da bizlere yapmıştır.
İÇİNDEKİLER
1. Göçmen Kaçakçılığı Suçu Nedir?
Göçmen kaçakçılığı suçu TCK 79’uncu madde de tanımlanmıştır. Buna göre göçmen kaçakçılığı suçu; menfaat elde etmek amacıyla bir yabancıyı yasadışı yollarla ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan yada bir Türk vatandaşı veya yabancının yurtdışına çıkmasını sağlayan kişi kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Göçmen kaçakçılığı suçu cezası hem hapis hem de para cezası vererek uygulanır. Bakıldığında caydırıcı bir cezası vardır. Ayrıca göçmen kaçakçılığı suçu teşebbüs halinde kalsa bile suç tamamlanmış gibi cezalandırılır. Örnek vermek gerekirse göçmen kaçakçılığını yapan kişi sınıra ulaşmadan yolda yakalanırsa bu işi gerçekleştirmiş gibi ceza alacaktır.
Nitekim, TCK 79’uncu madde metni “doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla” ifadesiyle suçun sadece özel kast ile işlenebileceğini açıkça belirtmiştir. Failin maddi menfaat elde etme amacı yoksa göçmen kaçakçılığı suçu oluşmayacaktır. Sırf insani nedenlerle başkalarına yardım etmek isteyen biri bu suçun faili olmayacaktır. “Maddi yarar elde etme amacı” şeklindeki özel kast bu suçun manevi unsurudur.
2. Göçmen Kaçakçılığı Suçu Unsurları Nelerdir?
Göçmen kaçakçılığı suçunun oluşabilmesi için özel bir kastın varlığının gerektiğinden bahsetmiştik. Maddi bir menfaat elde etme amacı yoksa suçta oluşmayacaktır. Ayrıca bu suçun unsurlarına kısaca değinmek gerekirse;
- Yabancının yasal olmayan yollardan ülkeye sokulması: Kural olarak devletlerin, ülkeleri üzerindeki egemenlik hakları gereğince bir yabancıyı ülkeye kabul etmek gibi bir zorunlulukları bulunmamaktadır. Ancak her devlet kendi kanunlarında yazılı olan şartların yerine getirilmesi kaydıyla ülkeye girişine izin vermektedir.
Eğer bir yabancı Türkiye’ye girmek istiyorsa Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca giriş yapabilecektir. Kanunda öngörülen şartlar dışında bir yabancının ülkeye sokulması veya sokulmaya çalışılması halinde göçmen kaçakçılığı suçu oluşabilecektir.
- Yabancının ülkede kalmasının sağlanması: Bir yabancı ülkeye bazı şartların varlığı halinde giriş yapabilir ancak ülkede istediği kadar kalamaz. Sürekli olarak kalmayı istiyorsa da bazı şartların varlığı aranır. Örneğin, vize muafiyetinin tanıdığı süreden daha fazla kalmak isteyen bir yabancı, ikamet iznine başvuru yapmalıdır. İkamet izninin onaylanması halinde kişi yasal olarak Türkiye’de kalmaya devam edebilir. Fakat ikamet iznine başvurmayarak, bu yabancının ülkede kalmasını sağlamak göçmen kaçakçılığı suçunu oluşturur. Yabancıya kalması için ev temin etmekte bu suçu oluşturacaktır.
Örnek bir Yargıtay kararı vermek gerekirse;
Yargıtay 8.Ceza Dairesinin 2007/5339 E., 2007/1148 K. Sayılı Kararı;
“Yurt dışına yasal olmayan yollardan çıkarılmak istenen göçmenleri maddi menfaat karşılığı barındırılması eylemini ülkede kalmaya imkan sağlamaya teşebbüs olarak değerlendirmektedir:“Olayımızda, yasadışı yollardan Türkiye’ye gelmiş ve buradan başka ülkelere gitmek isteyen 4 göçmeni evinde kısa bir süre barındıran sanığın eyleminin yabancı uyruklu şahısların ülkede kalmalarına imkan sağlamaya teşebbüs aşamasında kaldığı…”
c.Türk vatandaşı veyahut yabancının ülkeden çıkmasının sağlanması: Yabancıların girişi Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre yapıldığı gibi çıkışı da bu kanuna göre yapılır. Kişi ister ülkede yasal olarak bulunsun isterse yasal olmayan yollardan giriş yapmış olsun, kanuna aykırı bir şekilde ülkeden çıkarılmaya çalışılması halinde suç işlenmiş olur. Ayrıca Türk vatandaşlarının da ülkeden çıkması bazı prosedürlerin varlığına bağlıdır. Türk vatandaşlarını da bu prosedürlere aykırı olarak ülke dışına çıkarmak veya çıkarmaya çalışmak bu suçu oluşturacaktır.
Konuya uygun bir Yargıtay kararı vermek gerekirse;
Yargıtay 8.Ceza Dairesinin 2007/5435 E., 2007/1576 K. Sayılı Kararı;
“…sanıklar M. ve B.’ün illegal yollardan Türkiye’ye giriş yapan ve Yunanistan ülkesi Midilli adasına gitmek isteyen Afganistan uyruklu 10 göçmeni alıp, 13.8.2004 tarihinde Çanakkale ilinin Ayvacık ilçesi Kozlu köyü Deveboynu Tepe mevkiinde sahile getirerek bıraktıkları ve botla Midilli adasına gidebileceklerini belirttikleri, yine 12.9.2004 tarihinde sanık B.’ün illegal yollardan Türkiye’ye giriş yapan ve İstanbul’dan Balıkesir ili Edremit ilçesine gitmelerini sağladığı 4 Afganistan uyruklu göçmeni yine Çanakkale ilinin Ayvacık ilçesi Kozlu köyü Deveboynu Tepe mevkiinde sahile getirip “karşısı Yunanistan, şişme bot ile geçersiniz” diyerek olay yerinden ayrıldığı, ancak sınırı kendi imkanlarıyla geçemeyen göçmenlerin sahilde kolluk görevlilerince yakalandığının anlaşılması karşısında, sanıkların eylemlerinin göçmenlerin yurt dışına çıkmalarına imkan sağlama niteliğinde olup, suçun tamamlandığı…”
3. Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Görevli Mahkeme, Şikayet Süresi, Uzlaşma ve Zamanaşımı
Göçmen kaçakçılığı suçu Asliye Ceza Mahkemelerinin görev alanında olan bir suçtur. Bu suç şikâyete tabi suçlar arasında değildir. Bu nedenle göçmenlerin şikayetçi olmaları daha sonrasında şikâyetten vazgeçmeleri gibi hususların önemi yoktur.
Göçmen kaçakçılığı suçu nedeniyle yapılan yargılamalarda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Uzlaşma, şüpheli şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Göçmen kaçakçılığı suçu, uzlaşmaya tabi suçlardan değildir.
Göçmen Kaçakçılığı Ve İnsan Ticareti Arasındaki Fark Nedir?
Bu iki suç arasında özel kastın çeşitliliği açısından önemli farklar bulunmaktadır. Göçmen kaçakçılığı suçundaki amaç; doğrudan veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek olurken, insan ticareti suçundaki amaç; kişiyi zorla çalıştırmak, fuhuş yaptırmak, esaret, vücut organlarının verilmesini sağlamaktır.
İnsan ticareti suçunda mağdurun rızası yoktur veya kandırılmıştır. Mağdurun zor durumundan yararlanılarak veyahut cebir tehdit kullanılarak, fuhuş, organ kaçakçılığı, çocuk ticareti gibi eylemler neticesinde menfaat sağlanmaya çalışılır. Göçmen kaçakçılığı suçunda ise mağdurun fiilen rızası vardır.
Göçmen kaçakçılığı suçunda kişinin yurt dışına götürülmesi veya sokulması durumları sonucu suç oluşur. Eylemin devamlılığı aranmaz. Ancak insan ticareti suçunda süreklilik söz konusudur. Ülkeye kandırılarak getirilen kadınların zorla para karşılığında çalıştırılması durumu örnek verilebilir.
Göçmen kaçakçılığı suçunun cezası ağır gibi gözükse de insan ticareti suçunun cezası çok daha ağırdır. Göçmen kaçakçılığı suçuna 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilirken insan ticareti suçunda 8 yıldan 12 yıla kadar ceza verilir.
Göçmen kaçakçılığı hafife alınmayacak derecede ciddi bir suçtur ve cezası da bir hayli ağırdır. Bu suçtan yargılama sonrasında hapis cezası alınabilecektir. Bununla beraber eylemlerin açık bir şekilde dile getirilmemesi neticesinde suçun çeşidi değişip insan ticareti suçuna evrilebileceği gibi durumlar söz konusu olabilecektir. Böyle bir durumda suçun cezası ciddi şekilde artabilecektir.
Ceza yargılaması hukuk yargılamalarından farklı bir prosedüre sahiptir ve doğru bir savunma stratejisi geliştirildiği takdirde beraat alınması olası bir sonuçtur.
Göçmen Kaçakçılığı suçunun ciddiyeti ve olası olumsuz durumu değerlendirildiğinde alanında uzman bir ceza avukatından destek alınması çok önemlidir. Harbiye Hukuk Bürosunun alanında uzman ceza avukatları ile sizlere her zaman destek olmaya hazırız.