Ceza hukuku, suç ve ceza kavramlarını inceleyen kamu hukuku bölümüdür. Genel ve özel ceza hukuku olarak ikiye ayrılır (ceza genel ve ceza özel olarak da ifade edilmektedir).

Genel ceza hukukunun konusu suç kavramının maddi ve manevi unsurlarıyla tanımı, ceza hukukuna hakim olan genel ilkeler, ceza kavramının tanımı, suçu ortadan kaldıran nedenler, cezayı azaltan ve ortadan kaldıran nedenler gibi bütün suçlar için geçerli olan ilke ve teorilerdir.

Özel ceza hukukunun konusu ise ülkenin kanunlarına göre suç sayılan eylemlerin neler olduğu, bunların kapsam ve sınırları, birbirlerinden ayrılan yönleri ile bu suçlara öngörülen cezalardır.

Randevu Alın

Ceza Hukuku Hakkında Yazılarımız

Harbiye Hukuk Bürosu, İstanbul’da dinamik ve alanında uzman kadrosu ile ceza hukuku ile ilgili her türlü uyuşmazlık hakkında, özellikle suç duyurusu, cinsel taciz suçu, dolandırıcılık suçu, kasten/taksirle adam öldürme ve yaralama, hırsızlık suçu, ceza davası takibi iş ve davalarda uzman avukat kadrosuna sahip, başarılı ve güvenilir bir hukuk bürosudur. Tüm bunlarla birlikte müvekkillerine her daim bilgi akışı sağlayan ve danışmanlık veren, müvekkilini mahkeme nezdinde davalı ve/veya mahkemeye karşı temsil eden avukatlardan oluşmaktadır.  

Ceza Hukuku Nedir?

Ceza hukuku, suç teşkil eden olayları inceleyip hükme ve yaptırıma bağlayan bir hukuk dalıdır. T.C. Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde de belirtildiği üzere, suçların tanımı ile cezaların miktarının kanunda yer alması gerekir. Buna suçların ve cezaların kanuniliği ilkesi denmektedir. Kanunda yer almayan bir suçtan dolayı kimse cezalandırılamaz, kimseye kanunda öngörülen cezadan daha fazlası hükmedilemez. 

Ceza Hukukunun Temel İlkeleri Nelerdir?

Geçmişten bugüne süregelen toplum ilişkilerinde, insanın şahıs veya mal varlığına ilişkin ya da devletin devamına ve selametine yönelik birtakım eylemler, belli bir ceza ile sonuçlandırılmıştır. İnsanlar ilk başta kısas, diyet gibi cezalar öngörmüş olup bu cezalar günümüzde, hürriyeti bağlayıcı ceza ve güvenlik tedbirleri ile adli para cezasına kadar değişim göstermiştir. Tüm bu süreç dâhilinde sosyolojik yapının değişimi ve gelişimi ile birlikte suç ve cezalara ilişkin temel ilkeler yerleşmiş olup, anayasalar, kanunlar, uluslararası sözleşmeler ve benzeri düzenlemeler temellerinde hep bu ilkeleri barındırmıştır. Ceza hukukuna hâkim başlıca ilkeler ise şu şekildedir: 

Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi

Bu ilke, suç teşkil eden eylemin ve buna karşılık olarak verilecek cezanın kanuni olmasını öngörmektedir. Kanuni olmak demek, suç ve suça karşı öngörülen cezanın kanunda muhakkak yer alması demektir. Nitekim 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu m.2/1’de bu husus “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.” Şeklinde düzenleme alanı bulmuştur. 

Suçta ve Cezada Kusur İlkesi

Suç teşkil eden eylemi gerçekleştiren kişiye ceza verilebilmesi için kişinin isnat yeteneğine sahip olması gerekir. İsnat yeteneği olmayan bir kişinin suç teşkil eden bir eylemi gerçekleştirmesi halinde kendisine bir ceza verilemeyecektir. Nitekim akıl hastaları ve 12 yaşından küçükler için isnat yetenekleri mevcut olmamasından dolayı kendilerine bir ceza verilemez. Bununla birlikte belli bir isnat yeteneğine sahip küçükler (12<x<18) için cezada, kanunda öngörülen oranda indirim yapılır. 

Suç ve Cezanın Şahsiliği İlkesi

Suç ve suçun karşılığında öngörülen ceza şahsidir. Hiç kimse işlemediği bir suçtan dolayı cezalandırılamaz. Dolayısıyla bir kişinin yakınları tarafından işlenen suçtan dolayı kimse cezalandırılamaz ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz. 

Belirlilik İlkesi

Suç teşkil eden eylemlerin cezalandırılabilmesi için yalnızca kanuni olmaları yeterli değildir. Suç teşkil eden eylemlerin ve buna karşılık verilecek cezaların kanunda açıkça ifade edilmiş olması gerekir. Suça konu eylemin basit ve nitelikli hallerine yönelik tanım açıkça yapılmış ve söz konusu suça karşı verilecek ceza da belirli olmalıdır. Bir başka deyişle ceza miktarı ve niteliği belli olmayan suçlar açısından Belirlilik İlkesi gerçekleşmemiş olacaktır.   

Kıyas Yasağı

Kıyas, kanunda açık bir şekilde suç olarak tanımlanmamış bir fiilin, bununla bazı yönlerden benzerlik arz eden başka bir fiile ilişkin suç tanımı kapsamında değerlendirilmesidir. Kıyasta boşluk vardır, olaya uygulanabilecek bir hüküm yoktur. Hakkında hüküm bulunan başka bir olay ile benzerlik kurularak, söz konusu hüküm bu olaya da uygulanmaya çalışılır. Böyle bir durumda kanunda açıkça ifade olunmamış bir eylem, kıyas yolu ile suça konu olamaz ve böyle bir eylemden dolayı cezaya da hükmolunamaz. 

Ceza Hukukunun Genel Hükümleri Nelerdir?

Türk Ceza Hukukunun genel hükümleri, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 1-75.maddeleri dâhilinde yer alan hükümlerdir. Bunları kısaca sayacak olursak;

Zaman Bakımından Uygulama

Yer Bakımından Uygulama

Kişi Bakımından Uygulama

Suçun Manevi Unsurları

Kast 

x. doğrudan kast

xx. olası kast

Taksir 

x. basit taksir

xx. bilinçli taksir

Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler

Teşebbüs 

İştirak 

İçtima 

Cezalar 

Hapis Cezaları

Adli Para Cezaları

Güvenlik Tedbirleri

Cezanın Belirlenmesi

Ceza Davası Nasıl Açılır?

5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda kimi suçların soruşturulması şikâyete bağlıyken kimi suçlar için ise savcılıkça resen soruşturma yapılır. İster şikâyete tabi ister savcılıkça resen harekete geçilebilen bir suç olsun, müşteki tarafından bizzat kolluk kuvvetlerine gidilebilir ya da cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulabilir. Ancak suçun unsurlarının oluşup oluşmadığı, ağırlaştırıcı nedenlerin bulunup bulunmadığı, suçun nitelikli hali ile vücut bulup bulmadığı gibi uzmanlık isteyen hususlar dolayısıyla bir avukat aracılığı ile suç duyurusunda bulunmakta fayda vardır. 

Eline dosya geçen savcı ise olayı detayları ile inceler, gerekirse bizzat olay yerine gider. Bu safhaya soruşturma aşaması denir. Savcının soruşturma aşaması neticesinde, suç işlenmediği yönünde kanaati oluşursa Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK) verir. Diğer bir ihtimalde, soruşturma neticesinde savcı, suç işlendiği yönünde bir kanaate varırsa bir iddianame hazırlayıp ceza davası açmak zorundadır.  

Ceza Davalarına Hangi Mahkemeler Bakar?

Ceza davalarına, davanın konusu olan suçun niteliği ve suç karşılığında öngörülen cezanın miktarına göre farklı mahkemeler bakabilmektedir. 5235 Sayılı Kanun m.12/2’de de ifade olunduğu üzere 10 yıldan fazla hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakmakla görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir. Aynı kanunun 11.maddesi ise Kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı kalmak üzere, sulh ceza hâkimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan dava ve işlere asliye ceza mahkemelerince bakılır.” Şeklinde ifade olunmuştur. 

Sık Sorulan Sorular

Ceza Hukuku Avukatının Ücretini Kim Öder? 

Ceza Hukuku avukatının ücretinin kim öder sorusu insanlar tarafından merak konusudur. Taraflar, ceza hukukuna ilişkin dava veya iş için vekâlet verdikleri avukatın ücretini avukat ile en başta kararlaştırılan tutar üzerinden ödemek zorundadırlar. Ancak davanın kabulü yani kazanılması veya reddi yani kaybedilmesi durumlarında karşı vekâlet ücreti de söz konusu olmaktadır. Mahkemece belirlenen karşı vekâlet ücreti davayı kaybeden tarafça davayı kazanan tarafın avukatına ödenir. Bu durum yasa koyucu tarafından Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin son fıkrasında “Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti avukata aittir.” şeklinde hüküm altına alınmıştır. 

Ceza Hukuku Avukatı Ücreti Ne Kadar? 

Avukatlık ücreti müvekkil tarafından alınan hukuki hizmete karşılık olarak vekilliğini üstlenen avukata ödeyeceği ücrettir. Türkiye Barolar Birliği, her yıl yenilenen ve güncellenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesini oluşturmakta ve resmî gazetede yayımlamaktadır. Türkiye Barolar Birliği’nin belirlediği bu ücret asgari sınırdır. Avukatlık Kanunu madde 164 uyarınca “Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz.” Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uygulanacak tarife başlığı 21. madde gereğince “Avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.” Fakat bu asgari sınır olup gayrimenkul avukatı somut olaydaki hukuki uyuşmazlığın niteliği, dava açılıp açılmayacağı ve eğer dava açılacaksa ortalama ne kadar süren bir dava sürecinin olacağı, hukuki hizmetin verileceği işin önemi ve büyüklüğü gibi birçok etken göz önünde bulundurularak avukatlık ücretini belirleyebilmektedir.

Ceza Hukuku Avukatı Ücretsiz Danışma Hizmeti Veriyor Musunuz? 

1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun, “Avukatlık Ücreti” başlıklı 164. maddesi uyarınca her türlü hukuki iş, işlem ve danışma ücrete tabidir. Kanunda ücret alınmadan iş yapılabileceği istisnai durumlar da düzenlenmiş olup bu durumda avukatın bağlı bulunduğu baroya bunu bildirmesi zorunluluğu getirilmiştir. Sözün özü avukata danışma, konu hakkında hukuki görüş alma ücrete tabi olup avukat ücretsiz hukuki danışma verememekte ve dava alamamaktadır.

Ceza Hukuku Davalarında Avukat Zorunlu Mu? 

Türk Hukukunda tarafların kendilerini avukat ile temsil ettirmesi konusunda kanunda sayılı bazı istisnai haller hariç bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bu nedenle görülecek olan davaların vekil olmadan da yürütülmesi mümkündür. Ancak önemle belirtmek gerekir ki tecrübe ve alanında hukuki uzmanlık gerektiren ceza hukuku dava ve işlerinin mahiyeti gereğince zor olabilmektedir. Bu nedenle ceza hukuku davalarının takibinin teknik bilgi ve tecrübe gerektirmesi sebebi ile ceza hukuku alanında uzman avukatlar tarafından davaların yürütülmesi şiddetle tavsiye edilmektedir.

En iyi ceza Hukuku Avukatı Nasıl Bulunur?  

Ceza Hukuku davaları dikkat, özen ve uzmanlık gerektiren davalar olup bu davalarda vekillik yapacak avukatın ceza hukukuna ve mevzuata hâkim alanında yetkin olması gerekmektedir. Her hukuk alanında olduğu gibi ceza hukuku alanında ceza hukuku avukatı herhangi bir hak kaybının yaşanmaması için müvekkilinin talepleri doğrultusunda en doğru hukuki yardımı sağlamak, müvekkili ile doğru ve sağlıklı bir iletişim kurmalıdır. İyi bir ceza hukuku avukatı için avukatın meslekteki başarılarına, tecrübelerine ve referanslarına bakılması iyi bir avukat bulmak konusunda sağlıklı seçimler yapmanıza yardımcı olacaktır. Ceza hukukuna ilişkin “en iyi ceza hukuku avukatı” arayışınızda, size profesyonel destek verebilecek, alanında oldukça uzman ve başarılı ekibimizle iletişime geçmeniz yeterli olacaktır. 

Harbiye Hukuk Bürosu alanında uzman ve deneyimli kadrosuyla ile İş Hukuku ve Aile Hukuku başta olmak üzere Gayrimenkul Hukuku, İdare Hukuku, Borçlar Hukuku, Miras Hukuku alanları olmak üzere, Sözleşmeler, Ticaret Hukuku, Bilişim Hukuku, Spor Hukuku, Sağlık Hukuku ve Rekabet Hukuku gibi birçok alanda, Avukatlık ve hukuki danışmanlık faaliyetleri yürütmektedir.

Harbiye Hukuk ve Danışmanlık, uzun yıllara dayanan tecrübesi ile gerek ulusal gerekse uluslararası alanda faaliyet gösteren müvekkillerine hukukun birçok farklı alanında danışmanlık ve dava takibi hizmetleri veren bir hukuk bürosudur. Büromuz farklı uzmanlık alanlarında akademik başarı göstermiş profesyonel avukatlardan oluşmaktadır. İstanbul iş hukuku avukatı için avukat kadromuza iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.