Tazminat Hukuku; Hukuk düzeni dışında yer alan bir olay sonucunda bir kişinin zarar görmesi, hukuken düzeltilmesi gereken bir durumdur. Kişinin zarar gördüğü olaydan önceki haline getirilmesi amacıyla zararının karşılanmasına tazminat, bu konudaki kuralların oluşturduğu bütüne ise Tazminat Hukuku diyoruz.

Kişiler arasında adaletli ve özgür yaşamın tesis edilmesini amaçlayan hukuk disiplini, oluşturduğu düzenin dışına çıkılması durumunda bazı yöntemler kullanarak düzeni korumaya çalışır. Bu yöntemlerden biri de tazminattır.

Randevu Alın

Tazminat Hukuku Hakkında Yazılarımız

Harbiye Hukuk Bürosu, İstanbul’da dinamik ve alanında uzman kadrosu ile tazminat hukuku ile ilgili her türlü uyuşmazlık hakkında, maddi tazminat davası, tazminatın hesaplanması, tazminat davasını takip etme, manevi tazminat davası, destekten yoksun kalma tazminatı gibi iş ve davalarda uzman avukat kadrosuna sahip, başarılı ve güvenilir bir hukuk bürosudur. Tüm bunlarla birlikte müvekkillerine her daim bilgi akışı sağlayan ve danışmanlık veren, müvekkilini mahkeme nezdinde davalı ve/veya mahkemeye karşı temsil eden avukatlardan oluşmaktadır.  

Tazminat Hukuku Nedir?

Tazminat hukuku, kişinin haklarında meydana gelen müspet ve menfi zararların tazminini sağlayan, bu tazminatı da belirli bir para bedeline bağlayan bir hukuk dalıdır. Tazminat ile birlikte maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi amaçlanmaktadır. Nitekim tazminata konu olan zarar, maddi olabileceği gibi manevi de olabilir. Örneğin haksız bir fiil ile kişinin malına zarar verilmesinde maddi zarar meydana gelirken; kişinin şeref ve saygınlığını rencide edecek şekilde hakaret edilmesinde veya yakınının öldürülmesi halinde manevi tazminat da söz konusu olabilmektedir. 

Tazminat hukukuna ilişkin özel bir düzenleme bulunmamakla beraber temel mevzuat olarak şunları sayabiliriz:

  • 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
  • 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu

Bunlarla birlikte tazminat davasına konu olan olayın niteliğine ve olaya ilişkin uygulanacak mevzuata göre farklı kanunlar da mevcuttur. Nitekim İş hukukundan kaynaklanan bir tazminat davasında 4857 Sayılı İş Kanunu hükümleri de değerlendirme alanı bulacaktır. Yine Ticaret hukukundan kaynaklanan davalarda tazminata ilişkin hüküm verilirken 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu uygulama alanı bulacaktır. 

Hangi Durumlarda Tazminat Davası Açılabilir?

Tazminata hak kazanılmasında esas unsur kusurdur. Kişinin eylemi neticesinde bir zarar doğması halinde doğrudan tazminata hükmedilmez. Olayın ve eylemin niteliğine, zararlı sonuca sebep olan kişinin amacına ve düşüncesine göre kusurun varlığı belirlenip derecesi hesaplanır. Kusurun dereceleri genel olarak; kast, ağır ihmal ve hafif ihmaldir. Kusurun derecesinin belirlenmesindeki temel sebep, tazminatın kusura dayanıyor olmasıdır. Bir başka deyişle, bir kişi kusuruna paralel bir şekilde tazminattan sorumlu olur. Dolayısıyla tazminata hükmedilirken kusurun ağırlığından fazlasına hüküm verilemez. 

Tazminat Nasıl Alınır?

Hukukumuzda kural olarak ihkak-ı hak (hakkını kendi eli ile elde etme, devlet yoluna başvurmama) yasaktır. Dolayısıyla tazminata konu olan olay yaşandıktan sonra, zarar gören veya yakınlarının adli veya idari yargı yollarına başvurması gerekir. Adli veya idari yargı nezdinde görülen dava neticesinde hâkim belli bir tazminata hükmeder ve tazminata konu olan bedelin icrası aşamasına geçilir. 

Tazminat Çeşitleri Nelerdir?

Türk hukukunda tazminat genel olarak iki çeşittir. Bunlar; 1. Maddi Tazminat, 2. Manevi Tazminat. Şimdi kısaca bunları inceleyelim:

Maddi Tazminat

Hukuka aykırı eylem veya bir işlem neticesinde, kişinin mamelekinde (malvarlığında) meydana gelen eksilmeden kaynaklı açılan tazminat davasıdır. Görüldüğü üzere burada esas olarak değerlendirme alanı bulan husus, zararlı eylem neticesinde meydana gelen mamelekteki azalmadır. Bununla birlikte mamelekte azalma olmasa dahi, olayın veya işin/işlemin niteliğine göre gerçekleşmesi veya kazanılması muhtemel değerler de maddi tazminata konu olabilir. Örneğin, bir kişinin silahla yaralanıp hastanede 1 ay tedavi görmesi sebebi ile yatmasından dolayı yalnızca hastane masrafları maddi tazminata konu olmaz, zarar görenin zararlı fiil sebebi ile çalışamaması ve gelir elde edememesi de tazminata konu edilir. 

Maddi tazminata hükmedilebilmesi için genel olarak 3 unsurun varlığı aranır. Bunlar: 

Hukuka Aykırı Fiil

Kusur

Zarar 

Bu 3 unsura ek olarak ayrıca hukuka aykırı fiil ile zarar arasında uygun bir illiyet bağının da mevcut olması gerekir. Kişinin gerçekleştirmiş olduğu hukuka aykırı fiil ile zarar arasında uygun bir illiyet bağı (nedensellik bağı) kurulamıyorsa kişi tazminattan sorumlu olmaz. 

Bunlara ek olarak maddi tazminat davası, olayın ve işin niteliğine göre kısmi ve belirsiz dava olarak açılabilir. 

Manevi Tazminat

Hukuka aykırı eylem veya bir işlem neticesinde, kişinin yaşamış olduğu elem, ıstırap ve acının yol açtığı zarar nedeniyle açılan tazminat davasıdır. Burada maddi tazminattan farklı olarak, hukuka aykırı fiil neticesinde kişinin iç dünyası zedelenmekte ve meydana gelen bu zedelenme, uygun bir tazminat ile tatmin edilmeye çalışılmaktadır. Yine burada da maddi tazminatta olduğu gibi, kusurlu ve hukuka aykırı bir fiil bulunması gereklidir. Bir başka deyişle hukuka aykırı olmayan (örneğin kolluk kuvvetlerinin kanun çerçevesinde gerçekleştirmiş olduğu silahlı mukaveleme neticesinde kişinin yaralanması veya ölmesi) veya kusur bulunmayan hallerde manevi tazminata hükmedilemez. 

Önemle belirtilmesi gerekir ki manevi tazminat davası, maddi tazminat davasında olduğu gibi kısmi veya belirsiz dava olarak açılamaz. 

Tazminat Hukukuna Hangi Mahkeme Bakar?

Dava konusun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir (HMK m.2/1). Dolayısıyla maddi (malvarlığına ilişkin) ve manevi (şahıs varlığına ilişkin) tazminat davaları da aksine bir düzenleme bulunmadıkça Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır ve görülür. Ancak tazminata konu olan olay, özel bir düzenlemeden, örneğin iş hukukundan kaynaklanabilir. Bu takdirde tazminat davası, İş Mahkemelerinde görülecektir. Yine bu sebepten açılması beklenen tazminat davası için bulunulan yerde İş Mahkemesi yoksa İş Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi davaya bakacaktır. Kanunda yer alan özel düzenlemeler, iş kanunu ve iş hukuku ile sınırlı olmayıp başkaca özel düzenlemeler de bulunmaktadır. Örneğin Tüketici Mahkemesinin görevli olduğu bir konuda tazminat davasına da Tüketici Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu bir konuda tazminat davasına da Asliye Ticaret Mahkemesi bakacaktır. 

Sık Sorulan Sorular

Tazminat Hukuku Avukatının Ücretini Kim Öder? 

Tazminat Hukuku avukatının ücretinin kim öder sorusu insanlar tarafından merak konusudur. Taraflar, tazminat hukukuna ilişkin dava veya iş için vekâlet verdikleri avukatın ücretini avukat ile en başta kararlaştırılan tutar üzerinden ödemek zorundadırlar. Ancak davanın kabulü yani kazanılması veya reddi yani kaybedilmesi durumlarında karşı vekâlet ücreti de söz konusu olmaktadır. Mahkemece belirlenen karşı vekâlet ücreti davayı kaybeden tarafça davayı kazanan tarafın avukatına ödenir. Bu durum yasa koyucu tarafından Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin son fıkrasında “Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti avukata aittir.” şeklinde hüküm altına alınmıştır. 

Tazminat Hukuku Avukatı Ücreti Ne Kadar? 

Avukatlık ücreti müvekkil tarafından alınan hukuki hizmete karşılık olarak vekilliğini üstlenen avukata ödeyeceği ücrettir. Türkiye Barolar Birliği, her yıl yenilenen ve güncellenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesini oluşturmakta ve resmî gazetede yayımlamaktadır. Türkiye Barolar Birliği’nin belirlediği bu ücret asgari sınırdır. Avukatlık Kanunu madde 164 uyarınca “Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz.” Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uygulanacak tarife başlığı 21. madde gereğince “Avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.” Fakat bu asgari sınır olup gayrimenkul avukatı somut olaydaki hukuki uyuşmazlığın niteliği, dava açılıp açılmayacağı ve eğer dava açılacaksa ortalama ne kadar süren bir dava sürecinin olacağı, hukuki hizmetin verileceği işin önemi ve büyüklüğü gibi birçok etken göz önünde bulundurularak avukatlık ücretini belirleyebilmektedir.

Tazminat Hukuku Avukatı Ücretsiz Danışma Hizmeti Veriyor Musunuz? 

1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun, “Avukatlık Ücreti” başlıklı 164. maddesi uyarınca her türlü hukuki iş, işlem ve danışma ücrete tabidir. Kanunda ücret alınmadan iş yapılabileceği istisnai durumlar da düzenlenmiş olup bu durumda avukatın bağlı bulunduğu baroya bunu bildirmesi zorunluluğu getirilmiştir. Sözün özü avukata danışma, konu hakkında hukuki görüş alma ücrete tabi olup avukat ücretsiz hukuki danışma verememekte ve dava alamamaktadır.

Tazminat Hukuku Davalarında Avukat Zorunlu Mu? 

Türk Hukukunda tarafların kendilerini avukat ile temsil ettirmesi konusunda kanunda sayılı bazı istisnai haller hariç bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bu nedenle görülecek olan davaların vekil olmadan da yürütülmesi mümkündür. Ancak önemle belirtmek gerekir ki zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerinin çokluğu ve özellikle tazminata esas olunacak hususların saptanması, tazminatın hesaplanması, sorumlu kişilerin kusurlarının ve mahiyetlerinin saptanması gibi tecrübe ve alanında hukuki uzmanlık gerektiren tüketici hukuku dava ve işlerinin mahiyeti gereğince zor olması olası hak kayıplarının yaşanmasına sebebiyet vermektedir.  Bu nedenle tazminat hukuku davalarının takibinin teknik bilgi ve tecrübe gerektirmesi sebebi ile tazminat hukuku alanında uzman avukatlar tarafından davaların yürütülmesi şiddetle tavsiye edilmektedir.

En iyi tazminat Hukuku Avukatı Nasıl Bulunur?  

Tazminat Hukuku davaları dikkat, özen ve uzmanlık gerektiren davalar olup bu davalarda vekillik yapacak avukatın tazminat hukukuna ve mevzuata hâkim alanında yetkin olması gerekmektedir. Her hukuk alanında olduğu gibi tazminat hukuku alanında tazminat hukuku avukatı herhangi bir hak kaybının yaşanmaması için müvekkilinin talepleri doğrultusunda en doğru hukuki yardımı sağlamak, müvekkili ile doğru ve sağlıklı bir iletişim kurmalıdır. İyi bir tazminat hukuku avukatı için avukatın meslekteki başarılarına, tecrübelerine ve referanslarına bakılması iyi bir avukat bulmak konusunda sağlıklı seçimler yapmanıza yardımcı olacaktır. Tazminat hukukuna ilişkin “en iyi tazminat hukuku avukatı” arayışınızda, size profesyonel destek verebilecek, alanında oldukça uzman ve başarılı ekibimizle iletişime geçmeniz yeterli olacaktır. 

Harbiye Hukuk Bürosu alanında uzman ve deneyimli kadrosuyla ile İş Hukuku ve Aile Hukuku başta olmak üzere Gayrimenkul Hukuku, İdare Hukuku, Borçlar Hukuku, Miras Hukuku alanları olmak üzere, Sözleşmeler, Ticaret Hukuku, Bilişim Hukuku, Spor Hukuku, Sağlık Hukuku ve Rekabet Hukuku gibi birçok alanda, Avukatlık ve hukuki danışmanlık faaliyetleri yürütmektedir.

Harbiye Hukuk ve Danışmanlık, uzun yıllara dayanan tecrübesi ile gerek ulusal gerekse uluslararası alanda faaliyet gösteren müvekkillerine hukukun birçok farklı alanında danışmanlık ve dava takibi hizmetleri veren bir hukuk bürosudur. Büromuz farklı uzmanlık alanlarında akademik başarı göstermiş profesyonel avukatlardan oluşmaktadır. İstanbul iş hukuku avukatı için avukat kadromuza iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.