Yeşil Pasaport Nedir, Kimlere Verilir ve Nasıl Alınır?

Yeşil pasaport, resmi adıyla hususi damgalı pasaport, Türkiye’de belirli şartları taşıyan kamu görevlilerine ve aile fertlerine verilen özel bir pasaport türüdür. Adını kapağının yeşil renginden alan bu pasaport, sahibine çeşitli ayrıcalıklar sunar. Özellikle birçok ülkeye vizesiz seyahat imkânı tanımasıyla öne çıkar ve bu yönüyle standart bordo pasaporttan ayrılır. Ayrıca hususi pasaport sahipleri, pasaport harcı ödemez ve yalnızca defter bedelini öderler. Bu yazıda “Yeşil Pasaport nedir, kimlere verilir, nasıl alınır?” sorularını kapsamlı şekilde yanıtlayacağız.

YEŞİL PASAPORT NEDİR?

Yeşil pasaport, 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nda tanımlanan hususi pasaport statüsüdür. Bu pasaport; belirli kamu görevlileri, eski devlet görevlileri ve bunların kanunda belirtilen koşullara uyan aile bireylerine verilir. Yeşil pasaportun temel amacı, belirli statüdeki kişilerin yurt dışı seyahatlerini kolaylaştırmak , özellikle de vize muafiyeti sağlayarak ve onlara resmi temsil imkânı sunmaktır.

Yeşil pasaport tıpkı diğer pasaportlar gibi uluslararası geçerli bir kimlik belgesidir; ancak ondan herkes yararlanamaz, sınırlı bir kesime yöneliktir. Umuma mahsus (bordo) pasaport herhangi bir Türk vatandaşına verilebilirken yeşil pasaport almak için kanunda tanımlanan özel şartları karşılamak gerekir. Bu pasaport türü, standart pasaporttan farklı olarak, pasaport harcından muaftır , yani defter ücreti dışında yıllık harç ödemesi yapılmaz. Ayrıca yeşil pasaport sahipleri, çoğu Avrupa ülkesi başta olmak üzere birçok ülkeye vizesiz gidebilme ayrıcalığına sahiptir. Özetle yeşil pasaport; hem ekonomik açıdan avantajlı (harçsız) hem de seyahatlerde pratiklik sağlayan, belirli kişilere tanınmış özel bir haktır.

yesil-pasaport

YEŞİL PASAPORTU KİMLER ALABİLİR?

Yeşil pasaport (hususi pasaport) alabilecek kişiler, Pasaport Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Aşağıda bu haktan yararlanabilecek başlıca kişi ve gruplar listelenmiştir:

• TBMM eski üyeleri ve eski bakanlar: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde milletvekilliği yapmış kişiler ile görev süresini tamamlamış eski bakanlar yeşil pasaport alabilir. Bu hak, görevleri sona erdikten sonra da devam eder.
• Üst kademe devlet memurları:, 2. veya 3. derece kadro derecesine sahip olarak çalışan ya da bu derecelerden emekli olan devlet memurları ve diğer kamu görevlileri yeşil pasaport alma hakkına sahiptir. Benzer şekilde, kadro derecesi karşılık gösterilerek sözleşmeli çalışan ve emeklileri de bu kapsamdadır. (Not: Kadro derecesi, memurun unvanı ve hiyerarşik seviyesidir; genellikle uzun yıllar hizmet ederek elde edilir. Her memur değil, sadece bu üst kademe derecelere ulaşmış memurlar yeşil pasaport alabilir.)
• Belediye başkanları: Büyükşehir il, ilçe ve kademe belde belediye başkanları görev süreleri boyunca yeşil pasaport taşıma hakkına sahiptir. Bu pasaport, başkanlık görevinde bulundukları süreyle sınırlı olarak verilir (görev sona erdiğinde yenilenmez).
• Bazı kamu banka ve kurum çalışanları: Özelleştirme kapsamına alınmadan önce yeşil pasaport hakkını elde etmiş olan C. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası çalışanları ile Türk Telekom çalışanları da belirli koşullarla yeşil pasaport alabilir. Bu kişilerde aranan şartlar, özelleştirme öncesi hak kazanmış olmaları ve Emekli Sandığı’na bağlı çalışmaları gibi detayları içerir.
• İhracatçı firma yetkilileri: Kamu personeli olmasa bile, belirli ihracat başarısı gösteren özel sektör temsilcilerine de yeşil pasaport hakkı tanınmıştır. Son üç yıl itibarıyla yıllık ortalama ihracatı 500 bin doların üzerinde olan ihracatçı firma sahipleri, ortakları veya çalışanları belirli sayıda yeşil pasaport alabiliyor. Örneğin, yıllık ortalama ihracatı 10 milyon doları aşan bir firma 2 adet, 25 milyon doları aşan 3 adet ve 100 milyon doları aşan 5 adede kadar şirket temsilcisi için yeşil pasaport hakkı elde edebilir. Bu hak, T.C. Ticaret Bakanlığı ve ihracatçı birlikleri aracılığıyla onaylanmakta olup pasaportlar 4 yıl süreyle verilmektedir (süre bitiminde ihracat kriterleri hâlen karşılanıyorsa yenilenebilir).
• Hak sahibinin eş ve çocukları: Yukarıda sayılan kişiler yeşil pasaport hakkına sahipse, eşleri de aynı haktan yararlanabilir. Ayrıca hak sahibinin çocukları için de belirli koşullarla yeşil pasaport düzenlenir: Reşit olmayan (18 yaş altı) tüm çocuklar yararlanabilir; 18 yaşını geçmiş çocuklar ise evli olmamaları, iş sahibi olmamaları ve eğitimlerine devam etmeleri şartıyla 25 yaşını doldurana kadar yeşil pasaport alabilirler. Örneğin, üniversitede okuyan 22 yaşındaki işsiz ve bekar bir memur çocuğu yeşil pasaport alabilir. Bunun yanı sıra, engelli çocuklar için yaş sınırı bulunmamaktadır – resmi sağlık kurulu raporuyla sürekli bakıma muhtaç olduğu belgelenen evli olmayan ve çalışmayan engelli çocuklara yaşları kaç olursa olsun yeşil pasaport verilebilir. (Not: Vefat eden hak sahibinin eşine, başka biriyle evlenmediği sürece yeşil pasaport verilmeye devam edilir; çocukları da vefat eden ebeveyn üzerinden bu haktan faydalanabilir.)

Yukarıdaki gruplar dışında, diğer vatandaşlar yeşil pasaport alamaz. Örneğin, özel sektör çalışanı veya düşük dereceli memurlar bu pasaporttan yararlanamaz. Her Türk vatandaşı, gerekli şartları sağlamıyorsa ancak bordo (umuma mahsus) pasaport başvurusunda bulunabilir. Dolayısıyla yeşil pasaport, geniş bir ayrıcalık olmayıp sınırlı bir kitleye tanınmış bir imtiyazdır.

AVUKATLARIN YEŞİL PASAPORT (HUSUSİ PASAPORT) HAKKI

Özet: 17 Ocak 2020’de yayımlanan yönetmelikle baro levhasına kayıtlı en az 15 yıl meslek kıdemi bulunan avukatlara hususi (yeşil) pasaport alma hakkı tanınmıştır. Kıdem hesabında baro levhasında geçen süre esas alınır; kamu kurum ve KİT’lerde avukat unvanıyla geçirilen süreler de hesaba katılır. Ayrıca mevzuat, belirli suçlar bakımından hakkınızda soruşturma/kovuşturma bulunmamasını şart koşar. Başvurular Nüfus ve Vatandaşlık İşleri (NVİ) üzerinden, “Avukatlar için Hususi Damgalı Pasaport Talep Formu” ile yapılır. Yeşil pasaportta harç yoktur, yalnızca defter bedeli ödenir; geçerlilik 10 yıla kadar düzenlenebilir.

• Serbest, kamu veya emekli avukatlar: Baro levhasında en az 15 yıl kıdemi olanlar (kesintiler, baro tarafından düşülür; kamu/kit’te avukat olarak geçen süreler hesaba katılır).

• Adli şart: Yönetmelik, belirli suçlardan hakkında soruşturma/kovuşturma bulunmayan avukatların başvurabileceğini öngörür.

Not: “15 yıl” hesabında baro levhasına yazılı süre esastır; staj dönemi kıdeme dahil değildir.

YEŞİL PASAPORT NASIL ALINIR? (BAŞVURU SÜRECİ)

Yeşil pasaport başvuru süreci, standart pasaport başvurusuna benzer adımlar içerir ancak bazı ek belge ve onaylar gerektirir. Aşağıda yeşil pasaport almak için izlenmesi gereken adımlar adım adım açıklanmıştır:

1. Hak sahibi olduğunuzu teyit edin: Öncelikle yukarıdaki şartları sağladığınızdan emin olun. (Örn: Memur iseniz kadro derecenizin 1-3 olduğundan, emekli iseniz emeklilik derecenizin uygun olduğundan veya ihracatçı iseniz gereken kriterleri karşıladığınızdan emin olmalısınız.)
2. Kurum onaylı talep formu alın: Eğer aktif olarak çalışan bir memur veya kamu görevlisi iseniz, çalıştığınız kurumdan “Hususi Damgalı Pasaport Talep Formu” temin etmeniz gerekir. Bu form, kurumunuzun yetkili amirince onaylanmış, kaşeli ve imzalı olmalıdır. Form üzerinde sizin ve pasaport alacak aile fertlerinizin kimlik bilgileri ve kadro dereceniz yer alır. Dikkat: Talep formu düzenlendiği tarihten itibaren 60 gün süreyle geçerlidir; bu süreyi aşmadan başvurunuzu yapmalısınız. Eğer emekliyseniz ya da görevden ayrılmış (istifa etmiş) iseniz, son çalıştığınız kurumdan emekli veya ayrıldığınız tarihteki kadro derecenizi gösterir resmi yazı almanız gerekir. (Örneğin bir öğretmenseniz İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden emeklilik kadro derecenizi belgeleyen yazı talep etmelisiniz.) Hak sahibi vefat etmişse, dul eş veya çocuklar başvuruda vefat edenin kadro derecesini gösteren belgeyi sunmalıdır.
3. Randevu alın: Yeşil pasaport başvuruları, İl veya ilçe Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri tarafından alınmaktadır. Başvuru yapabilmek için önceden randevu almak gerekir. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün resmi web sitesi (nvi.gov.tr) üzerinden online randevu oluşturabilir veya ALO 199 çağrı merkezini arayarak randevu alabilirsiniz. Yoğunluğa göre en yakın tarihe randevu verilmekte, büyük şehirlerde randevu bulmak bazen birkaç hafta sonrasına olabilmektedir.
4. Gerekli belgeleri hazırla: Randevu gününe kadar tüm başvuru evraklarınızı hazırlayın. Yeşil pasaport için genel olarak gerekli belgeler şunlardır:
5. C. kimlik kartı veya nüfus cüzdanının aslı (T.C. kimlik numaralı ve güncel fotoğraflı olmalı).
6. Kurumunuzdan aldığınız Hususi Pasaport Talep Formu (onaylı ve mühürlü) veya emekliler/görevden ayrılanlar için kadro derecesini gösterir resmi yazı.
7. Son 6 ay içinde çekilmiş 2 adet biometrik fotoğraf (arka fon beyaz, 50×60 mm ebatlarında).
8. Pasaport defter bedelinin ödendiğine dair dekont (makbuz). Yeşil pasaport harçtan muaf olduğu için yalnızca defter ücreti ödenir. 2025 yılı için pasaport defter bedeli 1.135 TL olarak belirlenmiştir. Ödemeyi vergi dairesi, anlaşmalı banka, PTT veya Gelir İdaresi’nin online sisteminden yapabilirsiniz. Dekontu başvuru belgelerinize eklemeyi unutmayın.
9. Daha önce adınıza düzenlenmiş ve süresi henüz bitmemiş bir pasaport varsa, başvuruda onu da yanınızda götürün. Yeni pasaport alırken eski pasaportunuz (iptal edilmemişse) incelenip iptal edilebilir.
10. Eğer hak sahibi kişinin eşi veya çocukları için başvuru yapılıyorsa: Eş için evlilik cüzdanı fotokopisi, 18 yaşından küçük çocuklar için anne-baba tarafından imzalanmış muvafakatname (noterden veya başvuru sırasında verilebilir) ve 18-25 yaş arası öğrenciler için öğrenci belgesi, engelli çocuklar için sağlık kurulu raporu da gerekli belgeler arasındadır.
11. Nüfus Müdürlüğü’ne başvur: Randevu gün ve saatinizde belirtilen nüfus müdürlüğüne, yukarıda hazırladığınız belgelerle birlikte bizzat gidin. Başvuru şahsen yapılır; hak sahibi memur kendi başvurusunu ve eğer eş ve çocukları da pasaport alacaksa onlar da aynı anda başvuruda bulunmalıdır. Nüfus memuru, evraklarınızı kontrol edecek ve biyometrik verilerinizi (parmak izi) alacaktır. Ayrıca başvuru esnasında dijital ortamda imzanız alınabilir ve fotoğrafınız taranabilir. Tüm işlemler sırasında verdiğiniz bilgilerin doğru ve eksiksiz olduğundan emin olun.
12. Başvurunun onaylanması ve pasaport teslimi: Başvuru tamamlandıktan sonra evraklarınız Nüfus Müdürlüğü tarafından işleme alınır. Yeşil pasaport başvurularının sonuçlanma süresi, başvurunun yapıldığı ilin yoğunluğuna göre değişebilmekle beraber genellikle birkaç iş günü ile 1-2 hafta arasında sonuçlanır. Pasaportunuz basıldıktan sonra, başvuruda belirttiğiniz adrese posta/kargo yoluyla teslim edilir. Kargo teslim süresi de eklendiğinde, genelde başvurudan itibaren 7-10 gün içinde pasaport elinize ulaşmış olur. Eğer bu süre geçtiği halde pasaportunuz gelmediyse, başvuru yaptığınız nüfus müdürlüğünden veya ALO 199 hattından durum sorgulaması yapabilirsiniz.

Not: Yeşil pasaport alırken de, diğer pasaportlarda olduğu gibi, her yeni başvuru için yeni bir pasaport defteri düzenlenir. Mevcut pasaportların süresi uzatılamaz, süresi dolan pasaport yerine hak sahipliği devam ediyorsa yeniden başvuru yapılarak yeni pasaport alınır.

YEŞİL PASAPORT ÜCRETİ VE HARÇ MUAFİYETİ

Yeşil pasaport ücreti ne kadar? Bu soru birçok vatandaşın merak ettiği konulardan biri. Hususi (yeşil) pasaportlar için en önemli husus, pasaport harç bedelinden muaf olunmasıdır. Yani bordo pasaportta ödediğimiz sürece bağlı harç ücretleri yeşil pasaport için alınmaz. Sadece pasaportun basım maliyeti olan defter bedeli ödenir.

2025 yılı itibarıyla pasaport defter bedeli ₺1.135’dir. Bu tutar, tüm pasaport türleri için sabittir ve her yıl belirli oranda güncellenir. Yeşil pasaport başvurusu yaparken, başvuru öncesinde anlaşmalı bankalara, vergi dairesine veya online olarak Gelir İdaresi sistemine sadece bu defter ücretini yatırmanız yeterlidir. Herhangi bir harç ödemenize gerek yoktur. Bankaya ödeme yaparken “pasaport defter bedeli” yatırdığınızı belirterek makbuz almayı unutmayın. Nüfus Müdürlüğü’ne başvuru esnasında bu ödeme dekontunu ibraz edeceksiniz.

Harç muafiyeti, yeşil pasaport sahiplerine önemli bir ekonomik avantaj sağlar. Örneğin, 10 yıllık bordo pasaport için 2025 yılında 11.274 TL harç ödemek gerekirken, yeşil pasaport sahibi bu harcı ödemez ve sadece defter ücretini öder. Bu da uzun vadede ciddi bir tasarruf demektir. Ayrıca yeşil pasaportlar öğrenci pasaportları gibi harçsız pasaport kategorisinde olduğundan, işlem adımları ödeme kısmında harç atlanarak hızlıca tamamlanır.

Özetle: Yeşil pasaport çıkarma maliyeti olarak bütçenizi sadece defter bedeline ayırmanız yeterli olacaktır. Başvuru sırasında veya öncesinde başka bir ücret talep edilirse, bunun yasal olmadığını bilmelisiniz (sadece değerli kağıt bedeli olarak da anılan defter ücreti geçerlidir).

YEŞİL PASAPORT KAÇ YIL GEÇERLİ?

Yeşil pasaportların geçerlilik süresi, yapılan son düzenlemelerle uzatılmıştır. Eskiden maksimum 5 yıl süreyle verilen yeşil pasaportlar, İçişleri Bakanlığı’nın 2022’de hayata geçirdiği değişiklikle artık 10 yıla kadar geçerli olacak şekilde düzenlenmektedir. Yani günümüzde ilk kez yeşil pasaport alan bir hak sahibi, uygun görülürse pasaportunu 10 yıl geçerli olarak alabilir. Bu, pasaport defterindeki kullanım süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarıldığı anlamına gelir.

Ancak her hak sahibi için otomatik olarak 10 yıl verileceği anlamına gelmez; pasaportun süresi, kişinin statüsüne ve durumuna göre belirlenir. Örneğin:

– Görevdeki bir memur, kurumundan onay alarak yeşil pasaport başvurusu yaptığında genellikle 5 yıl ile 10 yıl arası bir süreyle pasaport verilir. Güncel uygulamada çoğu yetişkin hak sahibi 10 yıllık pasaport almaktadır. – Belediye başkanları gibi görev süreyle sınırlı hak sahiplerinde, pasaport süresi de görev süresiyle sınırlanabilir. Kanunda, il/ilçe ve 1. kademe belde belediye başkanlarına görevleri süresince yeşil pasaport düzenleneceği belirtilmiştir. Yani bir belediye başkanının görevi 5 yıl ise pasaport süresi de en fazla 5 yıl olacaktır; yeniden seçilirse pasaportu yenilenir.

– Hak sahibi üzerinden pasaport alan çocukların pasaport geçerlilik süresi, onların yaş sınırlarına göre kısaltılabilir. Örneğin, 24 yaşındaki bir üniversite öğrencisi evladınıza yeşil pasaport çıkarıldığında, 25 yaşına kadar hakkı olduğundan pasaport süresi muhtemelen 1 yıl gibi daha kısa verilecektir (25 yaş sınırını aşamaz). Benzer şekilde, 15 yaşındaki bir çocuk en fazla 5 yıl pasaport alabilir, çünkü 5 yıl sonra 20 yaşında olsa dahi eğitim durumuna göre hakkı yeniden değerlendirilir.

– Emekli veya istifa etmiş hak sahipleri, genellikle ilk başvurularında 5 yıl ya da 10 yıl geçerli pasaport alabilirler. Emekli olduktan sonra hak devam ettiği için, pasaport süresi dolduğunda yeniden başvurarak yine 5 veya 10 yıllık alabilirler.

Yeşil pasaport süresi dolduğunda uzatma işlemi yapılmaz, bunun yerine geçerlilik bitimine yakın yeniden başvuru yapılarak yeni pasaport defteri çıkarılır. Eğer hak sahipliği koşullarınız devam ediyorsa (örneğin memuriyetiniz sürüyorsa veya emekliyseniz) yeni pasaport almanızda engel yoktur. Fakat eğer emeklilik, istifa, 25 yaşını doldurma gibi nedenlerle hak sahipliği sona ermişse, süresi dolan yeşil pasaport yenilenmez ve artık kullanılamaz.

YEŞİL PASAPORTUN AVANTAJLARI

Yeşil pasaport sahiplerine sağlanan avantajlar oldukça caziptir ve bu pasaportu bu denli ayrıcalıklı kılan temel nedenlerdir. Başlıca yeşil pasaport avantajları şunlardır:

• Vizesiz Seyahat: Yeşil pasaport, sahibi olan kişiye birçok ülkeye önceden vize almadan seyahat etme olanağı sağlar. Özellikle Avrupa’da Schengen bölgesi ülkeleri (Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Hollanda, Yunanistan v.b.) Türk yeşil pasaport hamillerinden kısa süreli turistik seyahatlerde vize talep etmemektedir. Bu, normalde uzun ve masraflı vize başvuru süreçleriyle uğraşmadan, doğrudan uçak bileti alıp seyahate çıkabileceğiniz anlamına gelir. Avrupa dışında da birçok Asya, Orta Doğu ve Latin Amerika ülkesi yeşil pasaporta vize muafiyeti tanımaktadır. Örneğin yeşil pasaportla Japonya, Güney Kore, Singapur, Brezilya, Arjantin gibi ülkelere de belirli sürelerle vizesiz gidebilirsiniz. Not: Vize istemeyen ülkeler genel olarak 30, 60 veya 90 güne kadar turistlik kalış izni verir. Uzun süreli eğitim/çalışma vb. amaçlarda yine vize gerekebileceğini unutmayın.
• Harcı Olmaması: Yukarıda detaylandırdığımız gibi yeşil pasaport harç ücreti ödeme yükümlülüğünden muaftır. Bu sayede pasaport süreniz boyunca (5-10 yıl) her yıl harç ödemek zorunda kalmazsınız. Sadece pasaportun basım ücreti tek seferlik ödenir. Bu, uzun vadede pasaport masrafınızı oldukça düşürür. Örneğin 10 yıllık bordo pasaport ücreti ~12.000 TL’yi bulurken, yeşil pasaportta bu tutar ~₺1.100 civarında kalır.
• Havalimanlarında Hızlı Geçiş: Bazı uluslararası havalimanlarında ve sınır kapılarında, resmi pasaport hamilleri (yeşil, gri, diplomatik) için ayrı kontrol noktaları veya hızlı geçiş alanları bulunabiliyor. Bu sayede pasaport kontrolünde daha kısa kuyruklarla karşılaşabilir, zaman kazanabilirsiniz. Özellikle kalabalık havalimanlarında yeşil pasaport sahibi olmak, görevlilerce resmi pasaport olarak görüldüğü için bazen işlemlerin hızlanmasına yardımcı olabiliyor. (Not: Bu uygulama her ülkede standart olmamakla birlikte, bazı Avrupa havalimanlarında yeşil pasaportlular “EU Passport / All Passports” sırasını kullanarak hızlı geçebilmektedir.)
• Resmi İtibar ve Kolaylık: Yeşil pasaport, devlet tarafından verilen bir ayrıcalık olduğu için, sahibine bir tür resmi statü kazandırır. Yurtdışında seyahat ederken, özellikle vizesiz girebildiğiniz ülkelerde, sınır görevlileri pasaportunuzun yeşil (hususi) olduğunu gördüğünde bunun bir resmi pasaport olduğunu anlarlar. Bu bazen küçük bir detay gibi görünse de, örneğin yurtdışında güvenlik kontrol noktalarında veya otel check-in işlemlerinde, yeşil pasaport sahibi olduğunu gören görevliler daha az sorgulama yapabilmektedir. Ayrıca kamu görevlileri yeşil pasaport ile seyahat ederek gerektiğinde kurumlarını temsilen hareket edebilme imkanına da sahiptir. (Elbette kişisel seyahatlerde bu resmi temsil durumu söz konusu olmasa da pasaportun sağladığı itibar hissedilebilir.)
• Diğer Avantajlar: Yeşil pasaport sahipleri, yurt dışı seyahat planlamalarında daha esnek davranabilirler. Vize engeli olmadığı için son dakika tatil planları yapmak, spontan seyahatlere çıkmak daha kolaydır. Özellikle Schengen bölgesine vizesiz gidebilmek, Avrupa’ya turistik veya iş amaçlı seyahatlerde büyük kolaylık sağlar. Ayrıca bazı ülkeler yeşil pasaport sahiplerine kapıda vize veya online vize prosedürlerinde de kolaylık tanıyabilmektedir.

Özetle, yeşil pasaport; seyahat özgürlüğü, ekonomik tasarruf ve resmi ayrıcalıklar bakımından oldukça değerli bir imkândır. Bu avantajlar nedeniyle birçok vatandaş, gerekli şartları sağlayıp yeşil pasaport almaya hak kazanmayı istemektedir. Eğer siz de bu hakka sahipseniz, yeşil pasaport ayrıcalıklarından en iyi şekilde faydalanmak için pasaportunuzu aktif tutmayı ve süresi dolarken yenilemeyi unutmayın.

Yeşil Pasaport Nedir, Kimlere Verilir ve Nasıl Alınır

SIKÇA SORULAN SORULAR

Yeşil Pasaport nedir?

Yeşil pasaport, belirli kamu görevlilerine ve onların ailelerine verilen, vize muafiyeti gibi ayrıcalıklar sunan özel pasaport türüdür. Resmi adı hususi damgalı pasaport olup kapağının renginden dolayı “yeşil pasaport” denir. Standart bordo pasaporttan farkı, sınırlı bir kesime verilmesi ve birçok ülkeye vizesiz giriş imkânı tanımasıdır.

Yeşil pasaport kimlere verilir?

Yeşil pasaport; TBMM eski üyeleri ve eski bakanlar, 1., 2. ve 3. derece kadrolarda görev yapan veya bu derecelerden emekli olmuş devlet memurları ve sözleşmeli kamu görevlileri, büyükşehir/il/ilçe belediye başkanları (görev süresince), belirli ihracat rakamlarını aşan firma temsilcileri ile bu sayılan kişilerin eş ve belirli koşulları sağlayan çocuklarına verilir. Her memur yeşil pasaport alamaz – sadece kanunda tanımlı statüde olanlar alabilir.

Yeşil pasaport nasıl alınır?

Önce hak sahibi olduğunuzu gösteren onaylı bir belge (çalışanlar için kurumdan hususi pasaport talep formu, emekliler için kadro derecesini gösterir yazı) alınır. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri’nden online veya ALO 199 ile randevu oluşturulur. Randevu gününde gerekli belgelerle nüfus müdürlüğüne şahsen başvuru yapılır. Parmak izi ve fotoğraf verilip formlar imzalandıktan sonra başvurunuz tamamlanır. Pasaportunuz birkaç gün içinde basılıp size teslim edilir.

Yeşil pasaport için gerekli belgeler nelerdir?

Başvuru için nüfus cüzdanı veya yeni T.C. kimlik kartı, biyometrik fotoğraf (2 adet), kurum onaylı pasaport talep formu (veya emekliler için derecesini gösterir yazı), pasaport defter bedelinin ödendiğine dair makbuz gereklidir. Ayrıca eş ve çocuklar başvuracaksa; 18 altı çocuklar için anne-baba muvafakatnamesi, öğrenciler için öğrenci belgesi, engelli çocuklar için sağlık kurulu raporu, eş için evlilik cüzdanı gibi ek belgeler istenir.

Yeşil pasaport kaç yıl geçerlidir?

Güncel olarak yeşil pasaportlar 10 yıla kadar geçerli olacak şekilde verilmektedir. Daha önce 5 yıl idi ancak yapılan düzenleme ile 10 yıla çıkarıldı. Ancak kişinin durumuna göre daha kısa süre de verilebilir (örneğin hak sahibi çocuğun 25 yaş sınırı varsa pasaport süresi o yaşa kadar olabilir). Süresi dolan yeşil pasaport uzatılamaz, hak devam ediyorsa yeniden başvurularak yeni pasaport alınır.

Yeşil pasaport harcı var mı?

Hayır, yeşil pasaport harçtan muaftır. Pasaport harç bedeli ödenmez. Yalnızca defter bedeli (pasaport cüzdan ücreti) ödenir. 2025 yılı için defter bedeli 1.135 TL’dir. Bunun dışında herhangi bir ücret talep edilmez. Yani yeşil pasaport almak, bordo pasaporta göre çok daha ekonomiktir.

Yeşil pasaport kaç günde çıkar?

Başvuru yapıldıktan sonra genellikle 3-10 gün içinde pasaportunuz hazırlanıp teslim edilir. Başvurunun sonuçlanması, il nüfus müdürlüğünün yoğunluğuna ve basım sürecine göre değişir. Büyük şehirlerde yoğunluk varsa 1-2 hafta sürebilir; küçük illerde çoğunlukla birkaç gün içinde gelmektedir. Pasaport basıldıktan sonra PTT kargo ile beyan ettiğiniz adrese ulaştırılır.

Her memur yeşil pasaport alabilir mi?

Hayır. Yeşil pasaport hakkı, sadece belirli dereceye ulaşmış veya belirli konumdaki memurlara tanınır. 1., 2. veya 3. derece kadroda bulunan memurlar (ya da bu dereceden emekli olanlar) bu hakkı elde eder. 4. veya daha alt dereceli kadrolardaki memurlar yeşil pasaport alamaz. Genellikle bir memurun 1. dereceye ulaşması için uzun yıllar görev yapması gerekir; dolayısıyla genç veya düşük kademe memurların bu hakka sahip olması mümkün değildir. Ayrıca sadece devlet memurları değil, kanunda sayılan diğer görevliler de (örneğin eski vekiller, belediye başkanları) bu kapsamda değerlendirilir.

Yeşil pasaport ile hangi ülkelere vizesiz gidilir?

Yeşil pasaportla Schengen bölgesi ülkelerinin tamamına (Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Hollanda, vb. tüm AB Schengen üyeleri) 90 güne kadar vizesiz seyahat edilebilir. Bunun yanı sıra Birleşik Krallık ve İrlanda hariç Avrupa’nın büyük kısmı, ayrıca bazı Balkan ülkeleri (Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ vb.), Rusya, birçok Asya ülkesi (Japonya, Güney Kore, Malezya, Singapur gibi), Latin Amerika ülkeleri ve Orta Doğu ülkeleri Türk yeşil pasaportuna vize uygulamamaktadır. Vizesiz ülkelerin listesi oldukça geniştir.

Önemli istisnalar olarak Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, İngiltere, İrlanda, Avustralya gibi ülkeler yeşil pasaport sahiplerinden de vize istemektedir. Seyahate çıkmadan önce Dışişleri Bakanlığı’nın veya gidilecek ülkenin resmi kaynaklarından güncel vize durumunu kontrol etmek faydalı olacaktır.

Bordo pasaport ile yeşil pasaport arasındaki fark nedir?

Bordo pasaport (umuma mahsus) herhangi bir Türk vatandaşının alabildiği standart pasaporttur; yeşil pasaport ise sadece özel hak sahiplerine verilir. En önemli fark, yeşil pasaportun birçok ülkeye vizesiz giriş imkânı sunması, bordo pasaport sahibinin ise aynı ülkelere vizeyle girebilmesidir. Ayrıca yeşil pasaport sahipleri pasaport harcı ödemezken, bordo pasaport sahipleri her pasaportta harç öder. Yeşil pasaport, devlet tarafından sağlanan bir ayrıcalık olduğu için sayıca sınırlı kişide bulunur ve pasaportun kapağı yeşil renktedir (bordo pasaportların kapağı kırmızıdır). Kısaca yeşil pasaport hem ekonomik avantajları hem de seyahat kolaylıklarıyla bordoya göre üstün ancak herkesin alamadığı bir pasaport türüdür.