ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA

Trafik kazaları sonrası aracınızın değerinde yaşanan düşüş, araç değer kaybı hesaplama olarak adlandırılır ve bu kaybın hesaplanması oldukça önemlidir. araç değer kaybı hesaplama konusunda bilgi sahibi olmak, hem sigorta tazminat taleplerinde hem de ikinci el araç alım-satım işlemlerinde büyük önem taşır. Bu blog yazısında, araç değer kaybı hesaplamanın nasıl yapıldığını, hangi faktörlerin hesaplamayı etkilediğini ve bu konuda nelere dikkat etmeniz gerektiğini detaylı bir şekilde ele alacağız.

TRAFİK KAZALARINDA MEYDANA GELEN DEĞER KAYBI

Trafik kazaları, maalesef ki hayatımızın bir parçası. Bu kazalar sonucunda araçlarımızda maddi hasarlar oluşuyor ve bu hasarlar tamir edildikten sonra bile aracın değeri düşüyor. İşte bu duruma araç değer kaybı diyoruz. Peki, bu araç değer kaybı hesaplama nasıl yapılır?

Araç değer kaybı hesaplama aslında bir dizi faktöre bağlıdır. Araç değer kaybı hesaplama faktörleri arasında aracın yaşı, kilometresi, markası, modeli, hasarın büyüklüğü ve hasarın araca etkisi yer alır. Örneğin, aracın motorunda veya metal iskeletinde hasar oluşmuşsa, bu durum değer kaybını artırır.

ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR?

Araç değer kaybının hesaplanması ile ilgili 1 Nisan 2020 tarihinde trafik sigortalarındaki değişiklik sonrasında “ne kadar değer kaybı alırım” sorusu ortadan kalktı. Çünkü bu değişiklikle artık değer kaybı hesaplama cetveline standart getirildi. İşte o ölçütler şu şekildedir:

1. Aracın marka ve modeline ait bilgiler
2. Aracın üretildiği yıl
3. Aracın kaç km yol gitmiş olduğu bilgisi
4. Aracın geçmişte yaptığı kaza sonucu oluşan hasarın niteliği ve aracın kaza geçmişi
5. Aracın trafiğe çıktığı tarih bilgisi
6. Aracın piyasa ederi
7. Aracın kaza yaptığı tarihte eşdeğerlerinin 2. El piyasasındaki maddi değeri
8. Araca ait yedek parçalara kolay ulaşılıp ulaşılamıyor olunması
9. Araçta yer alan ve görevini yerine getirebilen parça sayısı
10. Aracın boyanmış olup olmadığı
11. Araçta varsa değişen parçaların hangi bölümde olduğu bilgisi
12. Araçta yedek parça kullanılması halinde, söz konusu parçanın türü
13. Aracın parça değişimin nerede ve nasıl yapıldığı bilgisi
14. Aracın geçmişinde gördüğü hasar bilgisi ve bu kayıtların ayrıntıları
15. Aracın onarılmış ya da onarılmamış olması
16. Aracın onarımının nerde ( yetkili serviste) yapıldığı bilgisi

ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA FORMÜLÜ 2024

Araç değer kaybı hesaplaması yaparken belli başlı formüllere dayanarak yapmalıdır. İşte bu formüllerin detayları:

Baz Değer Kaybı Hesaplama:

Araç değer kaybı hesaplaması yapılırken kullanılan baz değer kaybı hesabı, aracın rayiç piyasa değeri ile %19 çarpımı şeklinde hesaplanır.

Formül: Baz değer kaybı=Aracın Rayiç Değeri ×0.19

Toplam Değer Kaybı Hesaplama:

Araç değer kaybı hesaplaması yapılırken kullanılan toplam değer kaybı hesabı, baz değer kaybı ile hasar boyutu katsayısı ve aracın kullanılmışlık düzeyi katsayısının çarpımıyla bulunur.

Formül: Toplam değer kaybı=Baz değer kaybı× Hasar Boyutlu Katsayısı× Aracın Kullanılmışlık Düzeyi Katsayısı

Hasar Boyut Katsayısı ve Kullanılmışlık Düzeyi Katsayısı:

Araç değer kaybı hesaplaması yapılırken kullanılan hasar boyutu katsayısı ve kullanılmışlık düzeyi katsayısı , aracın hasar büyüklüğüne ve kaç kilometrede olduğuna bağlı olarak değişir.

• Araç 0 ila 14.999 km arasında ise, değerlendirmeye alınacak katsayı 0.9’dur.
• Aracın 15.000 ila 29.999 km arasında olması halinde katsayı 0.8 olarak kabul edilir.
• Aracın km değeri 30.000 ila 44.999 km arasında ise katsayı 0.6 olarak hesaplanır.
• Araç 45.000 ila 59.999 km arasında ise katsayı 0.4 kabul edilir.
• Araç 60.000 ila 74.999 km arasında yol gitmiş ise, hesaplamada kullanılacak katsayı 0.3’dür.
• Aracın gittiği yol km cinsinden 75.000 ila 149.999 arasında ise katsayı 0.2 olarak alınır.
• Araç 150.000 km ve daha üzerinde yol gitmiş ise kullanılmışlık düzeyi katsayısı 0.1 olarak hesaplanır.
• Hasar boyutu ‘’Büyük’’ ise yani aracın hasarı için verilen kod ’’ A1’’ ise değerlendirmeye alınacak katsayı 0.9’ dur.
• Araç için belirlenen hasar boyutu ‘’Orta’’ ise araç hasarı için uygun bulunan kod ‘’A2’’dir ve ilgili katsayı 0.75’dir.
• Araçtaki hasar boyutu ‘’Küçük’’ olarak tanımlandığında, verilen kod ‘’A3’’ olup, değerlendirmeye alınacak katsayı 0.5’dir.
• Aracın hasar boyutunun tanımı ‘’Basit’’ ise, verilmesi uygun kod ‘’A4’’ dür ve değerlendirme için kullanılacak katsayı 0.25’dir.

ARAÇ DEĞER KAYBININ HESAPLAMASINA ETKİ EDEN UNSURLAR NELERDİR?

Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonucunda aracın ciddi şekilde hasar alması ve bu hasarın kayıtlara geçmesi durumunda ortaya çıkar. Kaza sonrasında aracın ne kadar iyi şekilde tamir edildiği veya eskisinden daha iyi kullanılmaya başlandığı önemli değildir; hasar alan araç için değer kaybını belirten işlemler yapılır. Ancak bazı araçlar kapsam dışı kalabilir. Bu duruma

1. Kiralık araçlar,
2. Taksi, test aracı, koleksiyon ve antika sayılan araçlar,
3. Tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları,
4. Belediye otobüsleri, yol süpürme araçları, itfaiye araçları,
5. Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ötürü meydana gelen zararlar örnektir.

ARAÇ DEĞER KAYBININ HESAPLAMASINDA ARACIN KİLOMETRESİ ÖNEMLİ MİDİR?

Aracın kilometresinin artmasıyla , motor, şanzıman, aks gibi mekanik aksamlar zarar görür ve aracın performansı ve dayanıklılığı olumsuz şekilde etkilenir. Ayrıca, yüksek kilometreli araçlar, ikinci el piyasasında daha düşük fiyatlara satılır.

2021 yılına kadar, araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için aracın kilometresinin 165.000 km ve daha az olması gerekiyordu. Ancak, Trafik Sigortası Genel Şartları’nda yapılan değişiklikle bu sınır kaldırılmıştır.

Kilometre bilgisinin değer kaybına etkisi, bilirkişi incelemesiyle tespit edilir. Bilirkişiler, kaza öncesi ve kaza sonrası aracın kilometre bilgisini, aracın marka ve modelini, üretim yılını, hasar durumunu ve ikinci el piyasasındaki değerini dikkate alarak değer kaybını hesaplar.

ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMASINDA ARACIN YAŞI ÖNEMLİ MİDİR?

Araç değer kaybı hesaplamasında birçok önemli faktörden biri de aracın yaşıdır. Aracın yaşı ile ilgili bazı önemli bilgiler aşağıdaki gibidir:

1. Üretim Yılı: Aracın üretim yılı, değer kaybını etkiler. Genellikle daha yeni araçlar, daha yüksek bir değere sahip olurken, yaşlı araçlar daha düşük bir değere sahip olabilir. Bu, aracın teknolojik özellikleri, güvenlik sistemleri ve tasarımı ile ilgilidir.
2. Model Değişiklikleri: Araçların model yılına göre tasarım ve teknoloji değişiklikleri yapılır. Yeni modellerdeki bu yenilikler, daha eski modellere göre daha değerli olmalarını sağlar. Bu nedenle aynı marka ve modeldeki iki araç arasında üretim yılı farkı, değer kaybını etkiler.
3. Bakım Geçmişi: Aracın düzenli bakımı ve servis geçmişi, yaşına bağlı olarak değerini etkiler. İyi bakılmış ve düzenli olarak servise götürülmüş bir araç, daha az değer kaybına uğrayabilir.
4. Kullanım Şekli: Aracın yaşına bağlı olarak nasıl kullanıldığı da önemlidir. Örneğin, sürekli şehir içi trafiğinde kullanılan bir yaşlı araç, daha fazla aşınmış ve yıpranmış olabilir. Bu da değer kaybını artırabilir.

Araç değer kaybı hesaplanırken aracın üretim senesi ve diğer faktörler de dikkate alınmalıdır. Eğer bir kaza sonrası değer kaybı hesaplaması yapılıyorsa, aracın yaş durumu da bu hesaplamada göz önünde bulundurulmalıdır.

ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMASINA MOTOR DEĞİŞİMİNİN ETKİSİ

Araç değer kaybı hesaplamasında aracın yıpranma payı, aracın yaşına ve kullanım durumuna bağlı olarak önemli bir faktördür. Motor değişiminin araç değer kaybı hesaplamasına etkisi konusunda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, “araçta yapılan motor değişikliğinin değer artışına değil değer kaybına neden olacağı kuşkusuzdur” şeklinde net bir beyanda bulunmuştur . Ancak, genel olarak, aracın orijinal parçalarının değiştirilmesi veya büyük ölçekli tamiratlar, aracın ikinci el piyasa değerini düşürebilir. Bu, potansiyel alıcıların, aracın geçmişte büyük bir hasar gördüğünü veya önemli bir tamirat gerektirdiğini düşünmelerine neden olabilir.

AĞIR HASAR KAYDI VE ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA

Herhangi bir araca ‘’ağır hasar kaydı’’ verilebilmesi için, aracın kaza sonrası tamir edilmesinde harcanan tamir masrafının, aracın piyasa bedelinin en az % 70’ine denk gelmesi gereklidir. Ağır hasar kaydı bulunan araç trafikte kullanılamaz.

Hasar kaydı ile ağır hasar kaydı arasındaki fark, aracın kaza sonrası onarımı için harcanan bedelin aracın rayiç değerinin en az %70 veya daha az olmasıdır. Onarım bedeli rayiç bedelin % 70 ‘inden az ise araç hasarlı kaydı alır. Hasarlı araçlar trafiğe çıkabilir.

ARAÇ DEĞER KAYBININ HESAPLAMASINDA BİLİRKİŞİYE MÜRACAAT EDİLİR Mİ?

Araç değer kaybının hesaplanması sürecinde bilirkişiye başvurmak, bazı durumlarda önemli olabilir. Bu konuda bilmeniz gereken önemli noktalar:

Kaza Sonrası Değer Kaybı Hesaplaması:

Bilirkişi, aracın hasarını inceleyerek bu araç değer kaybının hesaplamasını yapabilir. Özellikle karmaşık veya anlaşmazlık yaşanan durumlarda bilirkişiye başvurmak önemlidir.

Sigorta Şirketleri ve Tazminat Süreci:

Bilirkişi raporu, sigorta şirketinin değer kaybı tazminatını belirlemesine yardımcı olabilir. Bilirkişi, aracın hasarını detaylı bir şekilde inceler ve objektif bir değerlendirme yapar.

Hukuki Süreç ve Mahkemeye Başvuru:

Değer kaybı tazminatı konusunda anlaşmazlık yaşanıyorsa, hukuki yollara başvurmak gerekebilir.

Bilirkişi raporu, mahkemede delil olarak kullanılabilir ve taraflar arasındaki anlaşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA ÖRNEĞİ

Araç değer kaybı hesaplaması, kaza sonrası onarılan aracın piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Bu değer kaybı, aracın kaza öncesi ve kaza sonrası değer farkını temsil eder. İşte bir örnek :

Tan’ın 2017 model bir otomobili var. Bir trafik kazası sonucunda aracı hasar gördü ve tamir edildi. Ali, aracının değer kaybını hesaplamak istiyor.

1. Aracın Rayiç Değeri:

   – Tan’ın aracının kaza öncesi rayiç değeri 100.000 TL olsun.

2. Kaza Sonrası Onarım:

   – Aracın tamir edilmesi için 10.000 TL harcandı ve araç kaza sonrası onarıldı.

3. Baz Değer Kaybı Hesaplama:

   – Baz değer kaybı, aracın rayiç değeri ile bir oranın çarpılmasıyla hesaplanır. Genellikle bu oran %1.9 olarak kabul edilir.

   – Baz Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri × 0.019 = 100.000 × 0.019 = 1.900TL

4. Total Değer Kaybı Hesaplama:

   – Total değer kaybı, baz değer kaybı, hasar boyutlu katsayısı ve araç kullanılmışlık seviyesi katsayısı ile çarpılarak elde edilir.

   – Diyelim ki Tan’ın aracının hasar boyutlu katsayısı 0.8 ve araç kullanılmışlık düzeyi (kilometre) katsayısı 0.95 olsun.

   – Total Değer Kaybı = 1.900×0.8 × 0.95 = 1.520TL

5. Sonuç:

   – Tan’ın aracının değer kaybı 1.520 TL olarak hesaplanır.

HARBİYE HUKUK BÜROSU ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA HİZMETLERİMİZ

Araç değer kaybı hesaplamanızı, Harbiye Hukuk Bürosu uzmanları ile doğru ve adil bir şekilde tespit edin. Kazanın ardından aracınızın değerinde meydana gelen azalmayı, hukuki süreçlerde tecrübeli avukatlarımızın rehberliğinde geri talep edebilirsiniz. Aracınız için hak ettiğiniz tazminatı almanızda size yardımcı olmak için buradayız.

Kaza sonrası aracınızın değer kaybı hesaplamasını yapmak ve bu konuda hukuki destek almak için Harbiye Hukuk Bürosu ile iletişime geçin. Aracınızın değerini korumak ve haklarınızı savunmak için yanınızdayız.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Araç Değer Kaybı Nasıl Belirlenir?

   Araç değer kaybı, bir kaza sonrası aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki fark olarak belirlenir. Araç değer kaybını talep edebilmek için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.

Değer Kaybı Hesaplaması Nasıl Yapılır?

   Araç değer kaybı hesaplaması, aracın cinsi, yaşı, kilometresi, hasar miktarı ve piyasa değeri gibi faktörler göz önünde bulundurularak yapılır. Bazı formüller de kullanılır.

Araç Değer Kaybı Hesaplamasında Parçalar Önemli Midir?

   Evet, araç değer kaybı hesaplamasında parçalar önemlidir. Özellikle aracın metal kaporta iskeletinde gerçekleşen hasarlardan değer kaybı alınabilmektedir.

Motor Değişimi Değer Kaybı Hesaplamasını Etkiler Mi?

   Evet, motor değişimi aracın değer kaybını etkiler. Yargıtay, araçta yapılan motor değişikliğinin değer artışına değil değer kaybına neden olacağını belirtmiştir.

MİKTAR 5.000 TL Hasar Kaydı Aracın Değerini Ne Kadar Düşürür?

   Hasar miktarı 4.001,00TL – 12.000,00TL arası ise araç değer kaybı 8.550,00TL olacaktır.

Değer Kaybı Hesaplamasında Araç Modeli Önemli Mi?

   Evet, araç modeli araç değer kaybı hesaplamasında önemlidir. Aracın marka ve modeli, üretim tarihi, trafiğe çıkış tarihi, kaza anındaki kilometresi, kaza tarihi itibariyle muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayiç değeri, aracın hasar geçmişi ve niteliği dikkate alınır.

Trafik Sigortası Ne Kadar Değer Kaybı Öder?

   Trafik sigortası, kazada %100 kusur karşı tarafta ise tarafınıza uğramış olduğunuz değer kaybının tamamını öder. Ancak %50 – %50 kusur verilmiş olması durumunda tarafınıza kusursuzluğunuz oranında yani hesaplanacak tazminatın %50’si tarafınıza ödenecektir.