PASAPORT TAHDİT İŞLEMİNİN İPTALİ VE KALDIRILMASI

PASAPORT TAHDİT İŞLEMİNİN İPTALİ VE KALDIRILMASI

İdare tarafından pasaporta tahdit (sınırlama) konulması halinde pasaport tahdit işleminin iptali ve pasaport tahdidinin kaldırılması davası açmak isteyen vatandaşlar, İdare Mahkemesinde açacakları İptal Davası ile pasaport tahdit işleminin iptalini sağlayabilirler. Pasaport tahdit işleminin hukuka aykırı olduğuna karar veren İdare Mahkemesi, pasaport tahdit işleminin iptaline karar verir.

Anayasa’nın 23. maddesine göre herkesin seyahat hürriyetine sahip olduğu ve vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlandırılabileceği açıklanmıştır. Anayasanın açık hükmüne rağmen idare tarafından kimi gerekçelerle pasaport tahdit işlemi uygulanarak vatandaşların yurt dışına çıkma hürriyetinin engellendiği durumlarla karşılaşılmaktadır. İdare tarafından gerçekleştirilen ve pasaport tahdit işleminin iptali istemiyle açılan pasaport tahdidinin kaldırılması davasında İdare Mahkemeleri, işlemin anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal kararı vermek yerine her somut olayda pasaport tahdit işleminin iptalinin gerekliliği veya uygunluğunu gözeterek karar vermektedir. Yazımızda pasaport tahdit işleminin iptali ve pasaport tahdidinin kaldırılması davası sürecinden bahsedeceğiz.

İstanbul İdare Hukuku Avukatı

PASAPORT TAHDİT İŞLEMİ NEDİR?

Vatandaşın pasaportunun kullanımına sınırlama veya kısıtlama getirilmesi işlemine pasaport tahdidi işlemi denir. Genellikle suç şüphesi altında bulunan kişilerin yurt dışına çıkarak yargılama süreci ve cezai süreçten kurtulmasını önlemek için vatandaşın pasaportuna tahdit (sınırlama/kısıtlama) konulur. Vatandaşlar bu süreçte pasaport tahdit işleminin iptali ve pasaport tahdidinin kaldırılması davasının nasıl açılacağı yoluna başvuracaktır.

PASAPORT TAHDİT İŞLEMİ TÜRLERİ

Pasaport tahdidi işlemi ile kişilerin pasaportuna sınırlama veya kısıtlamalar getirilir.

• Mahkeme Kararı ile Pasaport Tahdidi: Kişinin, yargılama sürecinde duruşmalara katılması gerekliliği durumlarında mahkeme tarafından kişinin yurt dışına çıkmasının yasaklanmasıdır.
• İdari İşlem ile Pasaport Tahdidi: İdare tarafından, pasaport tahdit işlemi ile vatandaşların pasaportlarına sınırlama veya kısıtlama getirilmesidir.
• Vize Tahdidi: Bazı ülkelerin, vize muafiyeti sağlamadığı ülkelerin vatandaşlarından ülke içerisine seyahatlerinde pasaport haricinde vize talep etmesidir.
• Geçerlilik Süresi Tahdidi: Pasaportta bulunan geçerlilik süresi sonrasında pasaportun geçerliliğinin sona ermesi halinde uygulanan pasaport tahdididir.
• Geri Gönderme Tahdidi: Yasa dışı bir şekilde ülkeye giren veya ülkeden herhangi bir nedenle sınır dışı edilen kişinin belli bir süre ve şartların yerine getirilinceye kadar pasaportuna tahdit konarak kişinin ülkeye girişinin yasaklanması.

E-DEVLET PASAPORT TAHDİT SORGULAMA

E-Devlet üzerinden Emniyet Genel Müdürlüğü sekmesinden Yurda Giriş/Çıkış Belge Sorgulama başlığı altından yapılan sorgulama ile vatandaşlar, pasaport tahdit işlemi hakkında inceleme yapabilir.

PASAPORT TAHDİDİ OLUP OLMADIĞINI NEREDEN ÖĞRENİRİZ?

Pasaport tahdit işleminin olup olmadığı nereden öğrenilir? Ve pasaport tahdit işleminin hangi tarihler arasında uygulanacağı? sorularının cevabı E-Devlet üzerinden Emniyet Genel Müdürlüğü sekmesinden Yurda Giriş/Çıkış Belge Sorgulama başlığı altından yapılan sorgulama ile öğrenilebilir. Pasaport tahdit işleminin varlığı halinde pasaport tahdit işleminin iptali için pasaport tahdidinin kaldırılması davası uygun sürede açılmalıdır.

PASAPORT TAHDİDİ KALDIRILMASI İÇİN BAŞVURU SÜRELERİ

İdare tarafından gerçekleştirilen pasaport tahdit işlemi sonucunda vatandaşlar, Pasaport tahdidinin iptali için işlemi yapan idarenin bulunduğu yer İdare Mahkemesine İptal Davası Açmalıdır. Ancak İptal Davası açmadan önce işlemi gerçekleştiren idareye yapılan işlemin gerekçesi sorulmalı ve idare tarafından 30 gün içinde durum açıklanmalıdır. Sürenin sona erdiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde İptal Davası açılabilir. Ayrıca tahdidin doğurduğu olumsuzluklar nedeniyle İdare Mahkemesinde Tam Yargı Davası (tazminat davası) da açılarak uğranılan maddi/ manevi zararın tazmini istenebilir.

PASAPORT TAHDİT İŞLEMİNİN KALDIRILMASI İÇİN İDAREYE BAŞVURU

Pasaport tahdit işlemi ile vatandaşların seyahat hürriyeti kapsamında yurtdışına çıkma hürriyeti, anayasaya aykırı olmasına rağmen idare tarafından Pasaport Kanunu 22.maddesine istinaden engellenmektedir. Pasaport tahdit işleminin iptali için öncelikle tahdidin sebebi olan idareye başvurulmalı, istenilen sonuç sağlanamazsa yargı yoluna başvurulmalıdır. İdari işlemlerde gerekçe ilkesine göre idari işlemin sebebinin işlem metninde gösterilmesi gerekmektedir. İdarenin takdir yetkisinin bulunduğu durumlarda dahi işleminin mutlaka bir sebebe dayanılarak işlem metninde yer almalıdır. Bu nedenle idare tarafından konulan pasaport tahdit işleminin iptalini isteyen vatandaşlar öncelikle işlemi yapan idareye başvurarak pasaport tahdit işleminin yapılmasının gerekçesini öğrenmeli. İdare de yaptığı işlemi gerekçesiyle 30 gün içerisinde açıklamak durumundadır.

PASAPORT TAHDİDİ İŞLEMİNİN İPTALİ DAVASI

Pasaport tahdit işleminin iptali için öncelikle işlemi yapan idareye başvurulması gerekmektedir. İdare, 30 gün içerisinde pasaport tahdit işleminin gerekçesini açıklamak durumundadır. Bu süre içerisinde idare tarafından açıklama yapılması veya yapılmaması durumlarında sürenin bitiminden itibaren ancak 60 gün içerisinde işlemi yapan idarenin bulunduğu yer İdare Mahkemesine pasaport tahdit işleminin iptali için pasaport tahdidinin kaldırılması davası açılabilir. 60 günlük süre hak düşürücü süre olup bu süreden sonra Pasaport tahdit işleminin iptali talebiyle pasaport tahdidinin kaldırılması davası açılamaz.

PASAPORT TAHDİT KALDIRMA DAVASI AŞAMALARI

İdare tarafından vatandaşların pasaportuna tahdit konmasının ardından vatandaşlar tarafından en sık sorular elbette Pasaport tahdit işleminin iptali nedir?, pasaport tahdidinin kaldırılması davası nasıl açılır? Olacaktır. İdare tarafından konulan Pasaport tahdit işleminin iptali için ilk önce işlemi yapan idareye başvurarak 30 gün içerisinde işlemin yapılmasının gerekçesi idareden talep edilir. Süre bitiminden itibaren 60 gün içerisinde işlemi yapan idarenin bulunduğu yer İdare Mahkemesinde pasaport tahdit işleminin iptali talebiyle pasaport tahdidinin kaldırılması davası açılarak tahdidin kaldırılması talep edilir.

Soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimi tarafından yurt dışına çıkma yasağı kararı ve yargılama sürecinde ilgili ceza mahkemesi hakimi tarafından yurt dışına çıkma yasağı kararları sonucu pasaporta konulan tahdit işlemi ise 7 gün içerisinde işlemi yapan mahkemeye başvurularak pasaport tahdit işleminin iptali talep edilir. İlgili mahkemeler kararını 5 gün içerisinde açıklamak durumundadır.

PASAPORT TAHDİDİ İŞLEMİNE KARŞI TAM YARGI DAVASI

İdare tarafından pasaportuna konulan tahdit sonucu vatandaşların, bu işlemin doğurduğu maddi/manevi zararlar nedeniyle İdare mahkemesine Tam Yargı Davası (tazminat davası) açarak zararlarının tazmini talep edebilme hakkı vardır.

MAHKEME KARARI SONRASI TAHDİT İŞLEMİNİN KALDIRILMASI SÜRECİ

Soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hâkimi tarafından, kovuşturma aşamasında ise ilgili Ceza Mahkemesi Hakimi tarafından yurt dışına çıkış yasağı ile pasaport tahdidi işlemi gerçekleşebilir. Sulh Ceza Hakimi veya yargılamayı sürdüren ilgili Ceza Mahkemesi Hakiminin verdiği yurt dışına çıkış yasağı kararına 7 gün içerisinde kararı veren merciye dilekçe yoluyla itiraz etmek mümkündür. Yurt dışına çıkış yasağı kararına karşı yapılacak bu itirazlar itirazın yapıldığı mahkeme tarafından 5 gün içerisinde karara bağlanacaktır.

PASAPORT TAHDİDİNİN KALDIRILMASI NE KADAR SÜRER?

Hakim tarafından verilen karar ile pasaporta tahdit konulmasına karşı yapılan itirazlara mahkeme, 5 gün içerisinde cevap vermek durumundadır. İdare tarafından yapılan pasaport tahdit işlemine karşı İdare Mahkemesinde açılan pasaport tahdidinin kaldırılması davası ise kesin olmamakla beraber ortalama 1-2 ay içerisinde neticelenmektedir.

KHK’LILARIN PASAPORT TAHDİT KALDIRMA İŞLEMLERİ

15 Temmuz 2016 Darbe Teşebbüsü ardından kamu personellerinden kimileri çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) sonucunda görevlerinden ihraç edilmiş ve soruşturma-kovuşturma aşamalarından kurtulmak için yurt dışına çıkmışlardı. KHK ile ihraç edilmiş tutuksuz yargılanan ve yurt içinde bulunanların pasaportuna mahkeme kararı veya idare tarafından tahdit konularak yurt dışına çıkmaları yasaklanmış idi. 15 Temmuz Darbe Teşebbüsü ardından Pasaport Kanununda değişiklik yapılarak terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen yurtdışındaki her türlü eğitim, öğretim ve sağlık kuruluşları ile vakıf, dernek veya şirketlerin kurucu ve yöneticisi olduğu veya bu yerlerde çalıştığı İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere pasaport veya seyahat vesikası verilmez. Hükmü getirilmiştir.

Yapılan kanun değişikliği neticesinde idare tarafından, KHK’lıların pasaport teminine izin verilmemiş, mevcut pasaportlarına tahdit işlemi konularak anayasal bir hak olan seyahat hürriyetinin önüne geçilmiştir. KHK’lılar tarafından pasaport tahdit işleminin iptali için açılan iptal davaları sonucunda İdare Mahkemesi, Bölge İdare Mahkemesi, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi, KHK’lıların ve tüm vatandaşların anayasal bir hakkı olan seyahat hürriyetlerinin engellendiği sonucuna varmış ve idare tarafından yapılan pasaport tahdit işlemlerinin ve KHK’lara pasaport verilmemesinin hukuka aykırı olduğu kanısına vararak işlemlerin iptaline hükmettiği çok sayıda karar almıştır.

HARBİYE HUKUK BÜROSU PASAPORT TAHDİT İŞLEMİNİN İPTALİ DAVASI HİZMETLERİMİZ

Daha çok idare tarafından verilen kararlar ile vatandaşların mevcut pasaportlarına tahdit konulmakta veya yeni bir pasaport almak isteyen vatandaşların başvuruları reddedilmektedir. Bu gibi durumların varlığı halinde başvurulması gereken mercilerden ve dava sürecinden bahsettik. Somut olay özelinde daha kapsamlı hukuki bilgi için Harbiye Hukuk Bürosu Avukatlarına site üzerinden iletişim ve adres bilgilerinden ulaşabilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1- Pasaporta Tahdit Koyma Ne Demek?

Tahdit, kelime anlamı olarak sınırlama, kısıtlama anlamına gelmektedir. Pasaporta tahdit konularak vatandaşın yurt dışına çıkması kısıtlanır, sınırlandırılır.

2- Pasaport Tahdidini Kim Koyar?

Pasaport tahdidi soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimi, kovuşturma aşamasında yargılamayı yapan mahkeme hakimi tarafından konulur. İdare tarafından da pasaport tahdit işlemi uygulanmaktadır.

3- Pasaport Tahdidi Nasıl Öğrenilir?

Pasaport tahdit işleminin olup olmadığı nereden öğrenilir? Sorusunun cevabı E-Devlet üzerinden Emniyet Genel Müdürlüğü sekmesinden Yurda Giriş/Çıkış Belge Sorgulama başlığı altından yapılan sorgulama ile öğrenilebilir

4- Pasaport Tahdit İşlemi İptal Edilebilir Mi?

Hakim tarafından konulan pasaport tahdit işleminin iptali için itiraz ilgili mahkemeye yapılır. İdare tarafından konulan pasaport tahdit işleminin iptali için İdare Mahkemesine İptal Davası açılmalıdır. Dava sonucunda konulan pasaport tahdit işleminin hukuka aykırı olduğu kanısına varan mahkeme pasaport tahdit işleminin iptaline karar verir.

5- Pasaport Yasağı Nasıl Kalkar?

Vatandaşların mevcut pasaportlarına tahdit konulması durumunda veya vatandaşların pasaport temini için başvurusunun reddedilmesi durumunda açılacak dava ile tahdit veya yasak kalkabilir.

6- Pasaport Tahdit Kaldırma Dilekçesi Nereye Verilir?

Soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimi tarafından konulan pasaport tahdit işleminin iptali için itiraz dilekçesi ilgili Sulh Ceza Mahkemesine, kovuşturma aşamasında konulan pasaport tahdit işleminin iptali için itiraz dilekçesi ilgili ceza mahkemesine verilir. İdare tarafından konulan pasaport tahdit işleminin iptali için itiraz dilekçesi ise işlemi yapan idareye sunulur. İdare tarafından talebin karşılıksız kalması halinde idare mahkemesine dilekçe sunularak yargı yoluna başvurulur.

7- Pasaport Üzerindeki Tahdit Ne Kadar Sürede Kalkar?

Mahkeme tarafından konulan pasaport tahdidi işleminin iptali için itiraz dilekçesinin mahkemeye sunulmasından itibaren 5 gün içinde mahkeme tarafından karar verilir. İdare tarafından konulan pasaport tahdit işleminin iptali için İdare Mahkemesine açılan dava ise kesin olmamakla beraber ortalama 1-3 ay içerisinde neticelenmektedir.

8- Mahkemesi Olan Pasaport Alabilir Mi?

 Ceza davası süren veya soruşturma altında bulunan vatandaşların, ancak hakim tarafından yurt dışına çıkması yasaklanması durumunda pasaport alamaz, mevcut pasaportuna tahdit konulabilir. Hakim kararı olmadan sırf mahkeme süreci devam ettiği sebebiyle vatandaşa pasaport verilmemesi veya pasaportuna tahdit konulması anayasaya aykırı olduğu anayasa mahkemesi tarafından çeşitli kararlarında açıklanmıştır.

İDAREYE VERİLECEK PASAPORT TAHDİT KALDIRMA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

……… (PASAPORT TAHDİT İŞLEMİNİ GERÇEKLEŞTİREN İLGİLİ İDAREYE) …………

                                         …./…./….

Pasaportuma tarafınızca konulmuş olan tahdit ile pasaportumu kullanamamaktayım. Anayasal bir hakkım olan seyahat hürriyetimin kısıtlanmasına sebep olan işlemin tarafınızca ortadan kaldırılmasını aksi halde yargı yoluna başvuracağımı saygılarımla arz ederim.

 

(ADRES BİLGİLERİ)                                                          (AD-SOYAD VE İMZA)

 

PASAPORT TAHDİT İŞLEMİNİN İPTALİ DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ

….İDARE MAHKEMESİNE

DAVACI                                            : Davacı Adı ve Soyadı

T.C. KİMLİK NUMARASI             : Davacının T.C. Kimlik Numarası

ADRES                                             : Davacının Adresi

VEKİLİ                                             : Av…….

ADRES                                             : Avukatın Adresi

DAVALI                                            : İlgili İdare

ADRES                                             : İlgili İdarenin Adresi

KONU                                               : Pasaport Tahdit İşleminin İptali

AÇIKLAMALAR               

İdare tarafından pasaportuma tahdit konularak pasaport kullanımım engellenmiş bulunmaktadır. Danıştay ve Anayasa Mahkemesi kararlarında da vurgulandığı üzere en tabii hakkım olan ve anayasa ile güvence altına alınmış seyahat hürriyetimin engellenmesine neden olan pasaport tahdit işleminin iptalini saygılarımla mahkemenizden arz ederim.