15 Kasım 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda kabul edilen 7531 sayılı Kanun, başta hakaret suçu olmak üzere 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’nda bazı önemli değişiklikler getirmiştir. Bu düzenlemeler 14 Kasım 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. İşbu yazımızda, söz konusu kanun ile hakaret suçuna ilişkin yapılan önemli yasal değişiklikleri detaylı şekilde ele alıyoruz.
İÇİNDEKİLER
HAKARET SUÇUNDA ŞİKÂYET SÜRESİNE SINIR GETİRİLDİ
TCK madde 73/2 hükmüne 7531 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yapılan ekleme sonucunda, şikâyete tabi hakaret suçları açısından önemli bir süre sınırlaması getirilmiştir. Buna göre:
Hakaret fiili hangi şekilde işlenmiş olursa olsun, şikâyet süresi olay tarihinden itibaren en fazla 2 yıl ile sınırlı olacaktır.
Yani mağdur bu süre içinde şikâyet hakkını kullanmazsa, artık bu suç nedeniyle ceza davası açılamayacaktır.
GEÇMİŞ DOSYALAR İÇİN ZAMANAŞIMI AYRI UYGULANACAK
CMK’ya 7531 sayılı Kanunun 18. maddesiyle eklenen geçici 7. madde uyarınca:
- 14.11.2024 ve öncesinde soruşturma veya kovuşturma aşamasına geçilmiş hakaret dosyalarında mevcut 8 yıllık dava zamanaşımı süresi uygulanmaya devam edecektir.
- Ancak 14.11.2024 tarihinden sonra başlatılan yeni soruşturmalar için dava zamanaşımı süresi 2 yıl olarak uygulanacaktır.
Bu ayrım, geçmiş işlemlerin korunması ve yeni düzenlemelere uyum açısından önemlidir.
Hakaret Suçunda 7531 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler (2024)
HAKARET SUÇUNDA ÖN ÖDEME UYGULAMASI SINIRLANDIRILDI
TCK’nın 75. maddesinde yer alan ön ödeme kurumu, belirli hafif suçlarda sanığın cezadan kurtulmasına imkân tanımaktadır. Ancak yeni düzenleme ile hakaret suçu bakımından ön ödeme uygulanabilecek hâller daraltılmıştır.
Artık sadece şu durumlarda ön ödeme mümkün olacaktır:
- Sesli, yazılı veya görüntülü şekilde işlenen hakaret,
- Mağdurun dini, felsefi, siyasi veya sosyal görüşlerini açıklaması, yayması, değiştirmesi, mensup olduğu dinin gereklerine göre davranması nedeniyle işlenen hakaret,
- Mağdurun kutsal saydığı değerler nedeniyle işlenen hakaret,
- Alenen (herkesin görebileceği şekilde) işlenen hakaret.
Yukarıda sayılan haller dışında kalan hakaret suçlarında ön ödeme artık söz konusu değildir.
Bu düzenleme de sadece 14 Kasım 2024 tarihinden sonra başlatılan yeni soruşturma ve kovuşturmalar için geçerlidir.
YÜRÜRLÜK TARİHİ VE UYGULAMA ALANI
Tüm bu değişiklikler, 14 Kasım 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle hem mağdurların hem de şüpheli veya sanıkların haklarını değerlendirirken bu tarihe dikkat edilmesi büyük önem taşımaktadır.
SONUÇ
2024 yılı Kasım ayında yürürlüğe giren 7531 sayılı Kanun, hakaret suçu bakımından hem mağdurlar hem de şüpheliler açısından önemli yenilikler içermektedir. Özellikle şikâyet süresi ve ön ödeme uygulamasına getirilen sınırlamalar, bu suçun soruşturulması ve cezalandırılması süreçlerini doğrudan etkilemektedir. Avukat desteğiyle bu değişikliklerin etkisi doğru değerlendirilmeli ve hak kayıpları yaşanmamalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Hakaret suçu için artık şikâyet süresi kaç yıl?
→ En fazla 2 yıl. Olay tarihinden itibaren bu süre içinde şikâyet hakkı kullanılmalıdır.
14 Kasım 2024’ten önce açılan dosyalar bu düzenlemeden etkilenir mi?
→ Hayır. Bu tarihten önceki dosyalarda eski zamanaşımı ve ön ödeme kuralları geçerlidir.
Aleni hakaret ön ödemeye tabi midir?
→ Evet, yeni düzenlemeye göre alenen işlenen hakaret suçunda ön ödeme uygulanabilir.
Yeni kurallar ne zaman yürürlüğe girdi?
→ 14 Kasım 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.