EHLİYET NASIL ALINIR? Güncel Ehliyet Alma Rehberi

Türkiye’de araç kullanmak isteyen herkesin ilk adımı ehliyet almaktır. Ancak ehliyet süreci; başvuru şartlarından gerekli belgelerin hazırlanmasına, sürücü kursu aşamasından sınavlara kadar dikkatle takip edilmesi gereken bir dizi adımdan oluşur. 2025 yılı itibarıyla ehliyet almak isteyen adayların hem teorik sınav (e-sınav) hem de direksiyon sınavını başarıyla geçmesi gerekmektedir. Bu makalede, ehliyet alma şartları, gerekli belgeler, sürücü kursu süreci, sınav aşamaları ve ehliyet sınıfları hakkında adım adım bilgi bulabilirsiniz.

ehliyet alma süreci

EHLİYET ALMAK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR

Ehliyet (sürücü belgesi) alabilmek için bazı temel şartları yerine getirmeniz gerekir. Türkiye’de ehliyet alabilmek için öncelikle yaş, eğitim ve sağlık koşullarını sağlamak önemlidir:

Yaş Şartı: Ehliyet alabilmek için gereken minimum yaş, başvurduğunuz ehliyet sınıfına göre 16 ile 24 arasında değişir. Örneğin B sınıfı otomobil ehliyeti için alt sınır 18 yaş iken, A1 motosiklet ehliyeti 16 yaşında, D sınıfı (otobüs) ehliyet 24 yaşında alınabilir. Başvuru yapmadan önce seçtiğiniz sınıfın yaş kriterini karşıladığınızdan emin olmalısınız.

• M, A1, B1: 16 yaş
• A2, B, BE, C1, C1E, F, G: 18 yaş
• A: 20 yaş
• C, CE, D1, D1E: 21 yaş
• D, DE: 24 yaş

Son olarak bazı sürücü belgeleri için farklı bir ehliyet ile trafikte deneyim kazanmış olma şartı bulunur. Ehliyet sınıflarına göre deneyim şartları aşağıdaki gibidir:

• A sınıfı sürücü belgesi için en az 2 yıllık A2 sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.
• C, C1, D, D1 sınıfı sürücü belgesi için en az 2 yıllık B sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.
• BE sınıfı sürücü belgesi için B sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.
• CE sınıfı sürücü belgesi için C sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.
• C1E sınıfı sürücü belgesi için C1 sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.
• DE sınıfı sürücü belgesi için D sınıfı sürücü belgesine sahip olmak.
• D1E sınıfı sürücü belgesi için D1 sürücü belgesine sahip olmak.

Eğitim Şartı: En az ilkokul mezunu olmanız yeterlidir. Lise veya üniversite mezunu olma zorunluluğu yoktur; ilkokul diploması bulunan veya öğrenci belgesi alabilen herkes sürücü kursuna kayıt olarak ehliyet sürecine başlayabilir.

Sağlık Şartı: Sürücü belgesi alabilmek için sürücü olmaya engel bir sağlık sorununuz olmamalıdır. Bunun için sürücü sağlık raporu almanız gerekir. Aile hekiminizden veya yetkili sağlık kuruluşlarından “sürücü olur” onaylı bir rapor edinmelisiniz. Eğer engelli bir birey iseniz, il sağlık kurulundan detaylı sağlık raporu alıp sürücü belgesi için uygunluk değerlendirmesi yapılması gerekebilir. Sağlık raporunda kullanım kısıtlaması veya özel tertibat gerekliliği gibi kodlar varsa, ehliyetiniz bu koşullara uygun şekilde düzenlenir.

ehliyet nasıl alınır tüm süreç

EHLİYET SINIFLARI VE YAŞ KATEGORİLERİ

Ehliyetler, kullanabileceğiniz araç türüne göre farklı sınıflara ayrılır. Türkiye’de toplam 17 farklı ehliyet sınıfı vardır. Motorlu taşıt ehliyetleri genel olarak motosiklet (A sınıfları), otomobil (B sınıfları), ağır vasıta (C ve D sınıfları), traktör (F) ve iş makinesi (G) gibi kategorilere ayrılır. Hangi sınıf ehliyete ihtiyaç duyduğunuzu, kullanmak istediğiniz araca göre belirlemelisiniz.

ehliyet kategorileri ve sınıfları

EHLİYET İÇİN GEREKLİ BELGELER

Ehliyet almak için başvuru yaparken ve sürücü kursuna kayıt olurken hazırlamanız gereken temel belgeler şunlardır:

Kimlik Belgesi: TC kimlik kartınız veya nüfus cüzdanınız gereklidir.

Öğrenim Belgesi: En az ilkokul mezunu olduğunuzu gösteren diploma veya öğrenci belgesi.

Sağlık Raporu: Aile hekimi veya yetkili sağlık kuruluşundan alınmış “sürücü olur” raporu.

Biyometrik Fotoğraf: Yeni çekilmiş biometrik vesikalık fotoğraflar (üç adet) hazırlayın.

Kan Grubu Belgesi: Kan grubunuzu gösteren kart veya belge (yoksa sözlü beyan yeterlidir).

Adli Sicil Beyanı: bir suçtan hükümlü olmadığınıza dair beyan (sürücü kursu kayıt sırasında e-Devlet üzerinden veya form ile alınır).

Ehliyet harcının yatırıldığını gösteren makbuz

Sürücü kursuna kayıt esnasında ayrıca eski ehliyet fotokopisi (varsa) gibi ek belgeler de talep edilebilir. Tüm belgelerinizi tamamladıktan sonra kurs kayıt işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.

ehliyet ücretleri ve harçları

EHLİYET ALMA SÜRECİ ADIMLARI

Ehliyet sahibi olabilmek için belirli aşamaları sırasıyla tamamlamanız gerekiyor. İşte “Ehliyet nasıl alınır?” sorusunun adım adım cevabı:

1. SÜRÜCÜ KURSUNA KAYIT

Ehliyet almanın ilk adımı, Millî Eğitim Bakanlığı onaylı bir sürücü kursuna kayıt yaptırmaktır. Türkiye’de sürücü belgesi alabilmek için kursa gitmek zorunludur; bireysel olarak sınavlara girme imkânı yoktur. Bu nedenle bulunduğunuz il/ilçedeki güvenilir bir sürücü kursunu seçerek kayıt olmalısınız. Kayıt esnasında yukarıda listelenen belgeleri kursa teslim edeceksiniz. Kurs ücreti, seçeceğiniz ehliyet sınıfına ve bulunduğunuz şehre göre değişebilir. Kayıt sonrası kursunuzun belirlediği programa göre teorik derslere ve direksiyon eğitimine katılmaya başlayacaksınız.

2. TEORİK EĞİTİM VE YAZILI SINAV (E-SINAV)

Sürücü kursunda ilk olarak teorik eğitim alırsınız. Bu eğitim; trafik ve çevre bilgisi, ilk yardım, araç tekniği (motor) ve trafik adabı gibi konuları kapsar. Teorik dersleri tamamladıktan sonra Millî Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen teorik sınava girmeniz gerekir. Günümüzde teorik ehliyet sınavı çoğunlukla bilgisayar üzerinden elektronik ortamda (e-sınav) yapılmaktadır. Sınavda toplam 50 soru sorulur (trafik, ilk yardım, motor ve trafik adabı konularından).

Başarılı olabilmek için en az 70 puan almanız (50 soruda 35 doğru) gerekir. Yazılı sınavı geçtiğinizde direksiyon sınavına girme hakkı kazanırsınız. E-sınavlar yıl boyunca sık aralıklarla yapıldığı için kursunuz size uygun bir sınav tarihine başvuru yapacaktır. Teorik sınav ücreti 2025 itibarıyla yaklaşık 900 TL’dir (her yıl güncellenebilir). İlk girişte başarılı olamazsanız üzülmeyin; teorik sınav için toplam 4 hakkınız bulunmaktadır. Her başarısız girişte yeniden ücret yatırarak bir sonraki e-sınava girebilirsiniz. Dört hakkı da kullanırsanız, sürece en baştan (yeniden kurs kaydıyla) başlamanız gerekir.

3. DİREKSİYON EĞİTİMİ VE UYGULAMA SINAVI

Teorik sınavı başarıyla geçtikten sonra sürücü kursunuz sizi direksiyon eğitimine başlatacaktır. Bu aşamada, deneyimli direksiyon hocaları eşliğinde pratik sürüş becerilerinizi geliştirir ve trafiğe hazırlık yaparsınız. Belirli bir pratik ders saatini doldurduktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı’nın düzenlediği uygulamalı direksiyon sınavına girmeye hak kazanırsınız. Direksiyon sınavı genellikle akan trafikte ve parkur alanında yapılan, yaklaşık 30 dakika süren bir değerlendirmedir.

Sınav komisyonu; aracın teknik kontrolü, kalkış ve duruş, vites ve direksiyon hakimiyeti, trafik kurallarına uyma, park etme gibi konulardaki performansınızı değerlendirir. Temel güvenlik kurallarına (örneğin emniyet kemeri takılması) dikkat etmeniz ve ciddi bir hata yapmamanız halinde sınavı geçersiniz. Direksiyon sınav ücreti 2025 yılı için yaklaşık 1.350 TL olup her sınav girişinde ödenir. Bu sınavda da başarısız olursanız toplam 4 hakkınız vardır. Başarısız olduğunuz her denemeden sonra bir sonraki sınav için kursunuzdan ek direksiyon dersleri alabilirsiniz.

4. NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜNE BAŞVURU VE EHLİYETİN ÇIKARILMASI

Direksiyon sınavını başarıyla tamamlayıp sürücü kursundan sertifikanızı aldıktan sonra, bunu gerçek sürücü belgesine dönüştürme aşamasına geçilir. Ehliyet kartınızın çıkarılabilmesi için devletin belirlediği harç, değerli kâğıt bedeli ve vakıf payı gibi ücretleri anlaşmalı bankalara veya PTT’ye yatırmanız gerekir. Ardından il veya ilçe Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü’ne başvuru yapmalısınız. Başvuru işlemleri randevu ile yapılır; Alo 199’u arayarak veya randevu.nvi.gov.tr web sitesinden online randevu alabilirsiniz. Randevu gün ve saatinde nüfus müdürlüğüne giderken yanınıza almanız gereken belgeler şunlardır:

1. Kimlik kartınız (T.C. nüfus cüzdanı veya yeni kimlik),
2. Sürücü kursu sertifikanız (e-sürücü sertifikası olarak da bilinir),
3. Sürücü sağlık raporunuz (aslını yanınızda bulundurun),
4. Bankaya yatırdığınız harç dekontları (makbuzlar),
5. 1 adet biyometrik fotoğraf,
6. Kan grubu belgeniz (yoksa sözlü beyan kabul ediliyor)

Nüfus müdürlüğünde ibraz ettiğiniz belgeler elektronik sistemden de kontrol edilir, formlar doldurulur ve başvurunuz tamamlanır. Başvurunuz alındığında size geçici bir ehliyet belgesi verilir. Asıl sürücü belgesi kartınız ise genellikle 1-2 hafta içinde posta yoluyla adresinize teslim edilir.

Not: Yeni tip sürücü belgeleri istenirse T.C. kimlik kartına da işlenebilmektedir. Eğer yeni nesil çipli kimlik kartınız varsa, ehliyet bilgilerinizi kimliğinizin çipine yükletmek için nüfus müdürlüğünden randevu alarak bu işlemi yaptırabilirsiniz. Bu entegre ehliyet uygulaması için ayrıca bir ücret gerekmemektedir.

STAJYER EHLİYET (ADAY SÜRÜCÜLÜK) DÖNEMİ

İlk defa ehliyet alan herkes, belgeyi aldığı andan itibaren 2 yıl süreyle “stajyer sürücü” statüsünde olur. Stajyer ehliyet, normal ehliyetle aynı hakları verse de bu dönemde yeni sürücüler için bazı ekstra kurallar ve kısıtlamalar bulunur.

Stajyerlik döneminin en önemli kuralı ceza puanı sınırıdır. Trafik kuralı ihlali yapan sürücülere normalde 1 yıl içinde 100 ceza puanına kadar tolerans tanınırken, stajyer sürücüler için bu sınır 75 puandır. Yani ehliyetinizi aldıktan sonraki ilk yıl içinde toplam 75 ceza puanına ulaşırsanız ehliyetiniz iptal edilir (sürücü belgeniz daimi olarak alınır). İlk yıl 75 puanı aşmazsanız, ikinci yıla girildiğinde puanlarınız sıfırlanır ve stajyerliğiniz devam eder. İki yıllık aday sürücülük sürecini 75 puan barajını aşmadan tamamladığınızda, herhangi bir işleme gerek kalmadan normal sürücü statüsüne geçersiniz.

Stajyer ehliyeti iptal edilen bir sürücü, tekrar ehliyet alabilmek için psikoteknik değerlendirme raporu alıp yeniden sürücü kursuna yazılarak tüm süreci baştan geçirmek zorundadır. Bu nedenle stajyerlik döneminde trafik kurallarına azami dikkat etmeli ve ciddi ihlallerden kaçınmalısınız.

EHLİYET YENİLEME VE SINIF YÜKSELTME İŞLEMLERİ

Halihazırda ehliyeti olan vatandaşlar için bazı işlemler de söz konusudur. Mevcut ehliyetinizi yenilemeniz veya farklı bir sınıfa geçiş yapmanız gerekiyorsa aşağıdaki hususlara kısaca dikkat ediniz:

• Eski Ehliyetlerin Yenilenmesi: 2016 öncesi alınan eski tip (pembe/mavi) ehliyetler en geç 31 Ekim 2025‘e kadar yeni tip ehliyet kartıyla değiştirilmelidir. Bu tarihten sonra eski ehliyetler geçersiz sayılacak. Değişim için nüfus müdürlüğüne sağlık raporu ve biometrik fotoğraf ile başvurup cüzi bir ücreti yatırmanız yeterlidir.
• Ehliyet Sınıfı Yükseltme: Mevcut ehliyetinize yeni bir sınıf eklemek istiyorsanız, o sınıf için yeniden sürücü kursuna gidip ilgili sınavları başarıyla vermelisiniz. Gerekli sertifikayı aldıktan sonra mevcut ehliyetiniz ile nüfus müdürlüğüne başvurarak sınıf ekleme işlemini yapabilirsiniz.
• Yabancı Ehliyet Dönüştürme: Yabancı ülkeden alınmış ehliyete sahip olanlar, Türkiye’de 6 aydan uzun süre kalacaklarsa bu ehliyeti Türk ehliyetine çevirmelidir. Bunun için nüfus müdürlüğüne yabancı ehliyetin tercümesi, sağlık raporu ve fotoğraf gibi belgelerle başvurulmalıdır. Bazı ülkelerin ehliyetleri sınavsız çevrilebilirken, bazıları için ek sınav istenebilir.

EHLİYET NASIL ALINIR Güncel Ehliyet Alma Rehberi

SIKÇA SORULAN SORULAR

Ehliyet almak için gerekli yaş sınırı nedir?

Ehliyet almak için genel olarak 18 yaşını doldurmak gerekir. Bazı ehliyet sınıflarında yaş sınırı daha farklıdır (örneğin A1 motosiklet için 16, D otobüs için 24 yaş gibi).

Ehliyet almak için eğitim düzeyi ne olmalı? Lise mezunu şart mı?

Hayır. En az ilkokul mezunu olmak yeterlidir. Öğrenciyseniz, öğrenci belgeniz ile de başvuru yapabilirsiniz.

Sürücü kursuna gitmek zorunda mıyım?

Evet, Türkiye’de sürücü kursuna kaydolmak zorunludur. Bireysel olarak sınavlara girme imkânı yoktur.

Ehliyet sınavında hangi konular var, kaç soru sorulur?

Teorik sınavda trafik, ilk yardım, araç tekniği ve trafik adabı konularından 50 soru sorulur. En az 70 puan almanız (50 soruda 35 doğru) gerekir. Ardından bir de direksiyon (uygulama) sınavı yapılır ve pratik sürüş becerileriniz değerlendirilir.

Ehliyet sınavını geçemezsem kaç hakkım var?

Her bir sınav (teorik veya direksiyon) için 4 hak tanınır. Dört deneme sonunda başarısız olursanız kursa yeniden yazılmanız gerekir.

Ehliyet almak ne kadar sürer?

Genellikle kurs kaydından itibaren 1-2 ay içinde ehliyetinizi alabilirsiniz. Sınavlarda başarısız olmanız veya randevu tarihlerinin sarkması bu süreyi uzatabilir.

Ehliyet almak ne kadara mal olur?

Ehliyet için ödemeniz gereken tutarlar üç ana kaleme ayrılır: sürücü kursu ücreti, sınav (e-sınav ve direksiyon) giriş ücretleri ve devlet harçları. Bunlar ehliyet sınıfına ve bulunduğunuz şehre göre değişmekle birlikte, 2025 yılı itibarıyla B sınıfı bir ehliyetin toplam maliyetinin yaklaşık 10 bin TL civarında olduğu söylenebilir.

Stajyer ehliyetimde ceza puanım dolarsa ne olur?

İlk 2 yıl boyunca stajyer sürücü statüsündeyken, bir yıl içinde 75 ceza puanına ulaşırsanız ehliyetiniz iptal edilir. Böyle bir durumda tüm ehliyet alma sürecine en baştan başlamanız (psikoteknik değerlendirme, kurs ve sınavlar) gerekir.

Eski tip ehliyetimi yenilemezsem ne olur?

2016 öncesi eski tip ehliyetlerin yeni tip kartlarla değiştirilmesi için son tarih 31 Ekim 2025’tir. Bu tarihe kadar yenilenmeyen eski ehliyetler geçersiz olacaktır, bu nedenle zamanında yenileme yapmayı unutmayın.

Yabancı ülkeden aldığım sürücü belgesi Türkiye’de geçerli mi?

Yabancı ülke ehliyetleri Türkiye’de en fazla 6 ay geçerlidir. 6 aydan uzun süre ikamet edenlerin bu süre sonunda ehliyetlerini Türk ehliyetine çevirmesi gerekir. Bunun için nüfus müdürlüğüne yabancı ehliyetinizin tercümesi ve diğer gerekli belgelerle başvurmalısınız.