Kaçak olarak tabir edilen, yani oturma izni olmadan Türkiye’de kalmaya devam eden yabancılar için zaman zaman yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Özellikle vize veya ikamet süresi dolmak üzere olan yabancıların, süre bitmeden yabancı çalışma izni veya öğrenci ikamet izni başvurusu yaparak yasal statü kazanmaları mümkündür. Yabancılar hukuku alanındaki mevzuat ve uygulamalar sık sık değişebildiği için güncel gelişmeleri takip etmek önemlidir. Mevcut durumda, süresi bitip de Türkiye’de kaçak kalan yabancılar, çıkış yaparken hudut kapısında kaçak kaldıkları süreye dair hesaplanan vize ihlali cezasını ödeyerek ülkeden ayrılabilmektedir.
Kaçak duruma düşen yabancıların, kaçak kaldıkları döneme ait para cezasını ödeyip ülkeyi terk etmeleri gerekir. Bu kişiler daha sonra bir üniversiteye kayıt yaptırarak öğrenci vizesi veya çalışma izni alabilirlerse, haklarında konan Türkiye’ye giriş yasağı kararı da etkisiz hale gelecektir. Böylece yabancının kaçaklık statüsü sona erer ve yeniden Türkiye’ye yasal olarak girmesi mümkün olur.
Oturma izni olmayan yabancılar yakalanırsa ne olur? Yasa gereğince, ikamet izni bulunmayan ve ülkeyi izinsiz terk etmeyen yabancılar yakalandığında valilikçe sınır dışı etme kararı (deport) alınabilir. Teoride, sınır dışı etme kararında yabancıya Türkiye’yi terk edebilmesi için en az 15 gün, en fazla 30 güne kadar süre tanınması gerekir. Ancak uygulamada genellikle böyle bir süre tanınmaksızın doğrudan deport işlemleri yapılabilmektedir. Dolayısıyla, oturma izni olmadan Türkiye’de kalan kişilerin bir an önce durumlarını yasallaştırmak için adım atmaları önemlidir. Bu durumda olan yabancılar, oturma veya çalışma izni alarak durumlarını legal hale getirebilirler. Harbiye Hukuk Bürosu olarak, kaçak duruma düşmüş yabancıların ikamet veya çalışma izni başvurularını hazırlama ve takip etme konusunda danışmanlık hizmeti sunmaktayız.
İÇİNDEKİLER
- KAÇAK KALAN YABANCILARA AF ÇIKTI MI?
- KAÇAK KALAN YABANCILARIN CEZASI
- KAÇAK YABANCILAR ÇIKIŞ YAPMADAN İKAMET İZNİ ALABİLİR Mİ?
- DEPORT EDİLEN YABANCI NASIL GERİ GELEBİLİR?
- AZERBAYCAN VATANDAŞLARINA AF VAR MI 2024?
- TÜRKİYE’YE GİRİŞ YASAĞI SORGULAMA
- KAÇAK KALAN YABANCILAR NEREYE ŞİKAYET EDİLİR?
- OTURMA İZNİ OLMADAN ÇALIŞMA İZNİ ALINABİLİR Mİ?
- KAÇAK KALAN YABANCILAR EVLİLİK YAPABİLİR Mİ?
- 2025 YABANCI ÇALIŞMA İZNİ AFFI: YASAL STATÜ KAZANMA FIRSATI
- SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI
KAÇAK KALAN YABANCILARA AF ÇIKTI MI?
Türkiye’de kaçak kalan yabancılara yönelik bir af uygulaması bulunmaktadır; ancak bu af genel bir uygulama olmayıp sadece belirli durumları kapsamaktadır. Özellikle 2025 yılında yürürlüğe giren yabancı çalışma izni affı, belirli sektörlerde (özellikle ev hizmetleri alanında) kaçak olarak çalışan yabancılara yasal statü kazanma imkanı tanımaktadır. Bu düzenleme her ne kadar bir “genel af” gibi görünse de aslında yalnızca çocuk bakıcılığı, hasta-yaşlı bakımı ve ev işleri gibi ev hizmetlerinde çalışanlar için geçerlidir. Ayrıca bu imkânın ne zamana kadar süreceği net değildir ve geçici bir fırsat olarak değerlendirilmelidir. Düzenlemenin temel amacı, uzun süredir kayıt dışı şekilde çalışan yabancı işçilerin durumunu iyileştirerek onları kayıtlı ve yasal hale getirmektir.
Af kapsamından yararlanmak isteyen kaçak durumdaki yabancılar, gerekli belgeleri hazırlayarak Göç İdaresi’ne (İstanbul’da Fatih İl Göç İdaresi gibi ilgili birimlere) başvurmalıdır. Başvuru yapacak yabancının pasaport süresinin en az 8 ay geçerli olması gerekir. Ayrıca, yabancının Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geri gönderme merkezine düşmemiş olması ve şartlı giriş yapmamış olması önemli diğer şartlardandır.
YABANCIDAN İSTENEN BELGELER
- Pasaport: Pasaport süresi en az 8 ay olmalıdır.
- Anne ve Baba Adı: Başvuru formunda anne ve baba isimleri belirtilmelidir.
- Fotoğraf: Güncel bir vesikalık fotoğraf sunulmalıdır.
- Vekaletname: Başvurunun avukat aracılığıyla yapılabilmesi için noterden vekaletname verilmelidir.
İŞVERENDEN İSTENEN BELGELER
- Dilekçe: İşveren; yabancı çalışan ile çalışma durumu, görev pozisyonu, çalışma süresi ve işyeri bilgilerini açıklayan bir dilekçe hazırlamalıdır.
- Fatura: Elektrik, su, doğalgaz gibi temel ihtiyaçlara dair son dönem faturalarından biri ibraz edilmelidir.
- Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği: İşverenin ve bakıma muhtaç kişinin (çocuk, hasta vb.) nüfus kayıt örnekleri sunulmalıdır.
- Gelir Belgeleri (Son 6-12 Ay): İşverenin mali durumunu gösteren banka hesap ekstresi, maaş bordrosu veya vergi beyannamesi gibi gelir belgeleri ibraz edilmelidir. Bu belgeler, yabancı çalışanı istihdam edecek kişinin maddi yeterliliğini kanıtlar.
- Gelir Yeterlilik Şartı: İşverenin aylık gelirinin en az asgari ücretin 4 katı olması gerekmektedir. Bu şart, işverenin yabancı çalışanın masraflarını karşılayabilecek finansal güce sahip olduğunu göstermeye yöneliktir.
- Yerleşim Yeri Belgesi: Hem işverenin hem de bakılacak kişinin resmi ikametgah adresini gösteren belge temin edilmelidir.
- Taahhütname: İşveren, başvuru dosyasındaki tüm bilgilerin doğru olduğunu ve yasal şartlara uygun hareket edeceğini belirten imzalı bir taahhütname sunmalıdır.
KAÇAK KALAN YABANCILARIN CEZASI
Oturma izni olmadan kaçak kalan yabancılar, mevzuattaki cezalara göre belirlenen bir idari para cezasını ödemek zorundadır. Vize/ikamet ihlali nedeniyle ödenecek ceza tutarı, yabancının kaçak kaldığı sürenin uzunluğuna göre hesaplanır. Örneğin, 2024 yılı için bir yabancının yaklaşık bir yıl kaçak kalması durumunda öngörülen ceza yaklaşık 1.130 TL’dir. Benzer şekilde, Türkiye’de 90 günden fazla izinsiz kalan yabancılar için de bu civarda bir ceza tutarı söz konusu olmaktadır.
Öte yandan, oturma izni olmayan yabancıya ev kiralama cezası yönünde özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Yani bir ev sahibinin oturma izni olmayan bir yabancıya ev kiralamasından dolayı doğrudan uygulanacak spesifik bir idari para cezası yoktur.
KAÇAK YABANCILAR ÇIKIŞ YAPMADAN İKAMET İZNİ ALABİLİR Mİ?
Türkiye’de yasal kalış süresi dolduğu halde çıkış yapmayıp yasa dışı (kaçak) durumda bulunan yabancıların, ülkeden çıkış yapmadan ikamet izni almaları mümkün değildir. Bir yabancının ikamet izni alabilmesi için öncelikle Türkiye’ye mevzuata uygun şekilde (geçerli pasaport ve vizeyle) giriş yapmış olması gerekir. Bu şart sağlandıktan sonradır ki ilgili yabancı ikamet izni başvurusu yapabilir. Aksi takdirde, mevcut kaçak durum devam ettiği sürece resmi oturma izni verilmez.
DEPORT EDİLEN YABANCI NASIL GERİ GELEBİLİR?
Türkiye’den deport (sınır dışı) edilen veya adıyla anılan şekilde giriş yasağı bulunan bir yabancının yeniden ülkeye gelebilmesi için bazı hukuki yollar vardır. Türkiye’ye giriş yasağını nasıl kaldırabilirsiniz? Bu yasağı kaldırmanın bir yolu, idare mahkemesinde dava açarak deport kararına itiraz etmektir. Yargı yoluyla giriş yasağı kaldırılabilse de bu süreç uzun ve belirsiz olabileceği için herkes için pratik bir çözüm olmayabilir.
Bunun dışında, hakkında giriş yasağı olan bir yabancının Türkiye’ye gelebilmesinin en yaygın yolu meşruhatlı vize almaktır. Meşruhatlı (şerhli) vize, özel bir amaç için verilen ve giriş yasağı bulunan kişilere istisnai olarak tanınan vize türüdür. Bu vizeyi almanın en kolay yolu eğitim amacıyla bir üniversiteye kayıt yaptırarak öğrenci vizesi elde etmektir. Bunun yanı sıra, giriş yasağı bulunan kişiler; çalışma vizesi, aile birleşimi vizesi, tedavi amaçlı vize veya resmi görev vizesi gibi meşruhatlı vizeler alarak da ülkeye yasal giriş yapma hakkına sahip olabilirler. Özetle, deport edilen bir yabancının geri gelebilmesi, ancak özel koşullu vize alınmasıyla veya mahkeme kararıyla mümkün olabilmektedir.
AZERBAYCAN VATANDAŞLARINA AF VAR MI 2024?
10 Şubat 2022 tarihinden sonra Türkiye’ye giriş yapan Azerbaycan uyruklu yabancılar için belirli bir ikamet affı getirilmiştir. Alınan karar uyarınca, Azerbaycan vatandaşları 31 Aralık 2024 tarihine kadar bu aftan yararlanabilecektir. Nitekim 2023 yılı itibarıyla birçok ilde (özellikle İstanbul’da) Azerbaycan vatandaşlarının ilk ikamet izin başvuruları İl Göç İdaresi tarafından kabul edilmeye başlanmış olup, hatta 2 yıllık ikamet izni taleplerine dahi olumlu yaklaşılmaktadır.
Burada dikkat edilmesi gereken bir husus: Sadece Azerbaycan kimliği ile (pasaport olmadan) Türkiye’ye giriş yapmış kişiler ikamet izni başvurusunda bulunamamaktadır. Bu durumda olan kişilerin aftan faydalanabilmek için öncelikle Türkiye’den çıkış yapıp pasaportlarıyla tekrar giriş yapmaları gerekmektedir. Yani, aftan yararlanmak isteyen Azerbaycan uyruklu bir yabancı, ülkeye pasaport ve vizeyle yasal giriş yapmış olmalıdır.
TÜRKİYE’YE GİRİŞ YASAĞI SORGULAMA
Türkiye’ye giriş yasağınızın olup olmadığını resmi makamlara başvurarak öğrenebilirsiniz. Bu konuda yetkili merciler, Polis Merkezleri (yabancılar şubesi) veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’dür. Giriş yasağı bulunan yabancının, bizzat kendisi ilgili makama başvurarak durumunu sorgulatması gerekir. Şayet yabancı yurt dışında bulunuyorsa, avukatı aracılığıyla da bu sorgulama yapılabilmektedir. Bu konuda profesyonel destek almak isterseniz hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz; gerekli başvurular sizin adınıza yapılarak giriş yasağı durumu öğrenilebilir.
KAÇAK KALAN YABANCILAR NEREYE ŞİKAYET EDİLİR?
Türkiye’de izinsiz olarak kalan (vize süresini aşmış) yabancıları ihbar etmek için YİMER 157 ya da Polis İmdat 155 hattını arayarak şikayette bulunmak mümkündür. Ancak, yetkililerin hızlı ve etkin işlem yapabilmesi için ihbar edilen yabancının bulunduğu adresin tam ve açık bir şekilde bildirilmesi önem taşır. Adres bilgileri ne kadar net verilirse, kolluk kuvvetlerinin ilgili kişiyi tespit edip işlem yapması o kadar kolay olacaktır.
OTURMA İZNİ OLMADAN ÇALIŞMA İZNİ ALINABİLİR Mİ?
Vize veya oturma izni süresi bitmiş olduğu halde Türkiye’den çıkış yapmayarak kaçak duruma düşmüş bir yabancının, öncelikle bu kaçaklık halini sonlandırmadan çalışma izni alması mümkün değildir. Mevcut izinsiz (kaçak) durum ortadan kaldırıldıktan sonra yabancı için yasal çalışma izni başvurusu yapılabilir. Bu genellikle, yabancının ülke dışına çıkıp tekrar yasal bir giriş yapması ve ardından çalışma izni sürecini başlatması ile sağlanır.
Diğer yandan, eğer yabancı kişi kaçak durumda değilse (yani yasal kalış süresi içinde veya yasal statüde ise) oturma izni olmasa bile doğrudan çalışma izni alabilmesi mümkündür. Yasa gereği, çalışma izni alınması halinde ayrıca ikamet izni alınmış sayılmaktadır. Ancak kaçak durum oluşmuşsa, yabancının önce giriş-çıkış yaparak durumu düzeltmesi ve ardından çalışma iznine başvurması gerekir. Bu süreç karmaşık olabileceğinden, uzman yardımı almakta fayda vardır.
KAÇAK KALAN YABANCILAR EVLİLİK YAPABİLİR Mİ?
Geçmişte, oturma izni olmayan (Türkiye’de yasal kalış hakkı bulunmayan) bir yabancıyla resmi evlilik yapmak mümkündü. Ancak 2024 yılı Haziran ayından itibaren yürürlüğe giren düzenlemeyle, artık oturma izni olmayan yabancılar Türkiye’de resmi nikah yapamazlar. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından alınan bu karar, oturma izni olmayan yabancıların Türk vatandaşları ile evlenerek Türk vatandaşlığı elde etme yoluna gitmelerini engellemek amacıyla uygulanmıştır. Dolayısıyla, güncel mevzuata göre oturma izni bulunmayan bir yabancıyla Türkiye’de evlendirme dairesinde resmi nikah kıyılması mümkün değildir.
Peki evlilik yoluyla durum nasıl düzeltilebilir? Kaçak kalan bir yabancının Türkiye’de resmi evlilik yapabilmesi için öncelikle yasal olarak ülkede kalma hakkı edinmesi (örneğin bir kısa dönem ikamet izni alması) gerekmektedir. Yabancı, ikamet izni gibi yasal bir statü kazandıktan sonra evlilik işlemlerini gerçekleştirebilir. Resmi evlilik yapıldıktan sonra ise yabancı eş, aile ikameti izni başvurusunda bulunabilir ve dilerse ileride vatandaşlık için gerekli şartları sağlayarak başvuru yapabilir.
2025 YABANCI ÇALIŞMA İZNİ AFFI: YASAL STATÜ KAZANMA FIRSATI
2025 yılı itibariyle özellikle ev hizmetlerinde çalışan kaçak yabancılar için önemli bir af düzenlemesi yürürlüğe girmiştir. Bu sayede uzun zamandır Türkiye’de kaçak olarak yaşayan birçok yabancı, nihayet yasal zeminde çalışma ve oturma izni imkanına kavuşmaktadır. Düzenlemenin amacı, kayıt dışı çalışan yabancıların kayıt altına alınması ve hem çalışanların hem de işverenlerin yasal güvenceye sahip olmasıdır.
AFTAN KİMLER FAYDALANABİLİR?
2025 yılında getirilen kaçak yabancılar için af uygulamasından şu gruplardaki kişiler yararlanabilir:
- Turistik vizeyle Türkiye’ye gelip vize süresi dolduğu halde ülkede kalmaya devam eden yabancılar (turist vizesi ihlali yapanlar),
- Evlerde izinsiz şekilde çocuk bakıcılığı yapan yabancılar,
- Yaşlı veya hasta bakımı alanlarında çalışıp çalışma izni olmayan yabancılar,
- Çiftliklerde, kırsal alanlarda çobanlık veya benzeri işlerde kaçak çalışan yabancılar,
- Oturma izni alamadığı için ikamet izni sorunu yaşayan ve bu nedenle kaçak durumuna düşen yabancılar,
- Uzun süredir Türkiye’de kaçak (yasa dışı) yaşayan diğer yabancılar.
Not: Aftan yararlanabilmek için yukarıdaki kategorilerden birine giriyor olmak yeterli değildir; aynı zamanda bazı koşullara da sahip olmak gerekir. Örneğin, adli sicili temiz olmak, hakkında halihazırda bir mahkemece verilmiş sınır dışı veya giriş yasağı kararı bulunmamak ve en önemlisi Türkiye’ye yasal yollardan (pasaport ve geçerli vize ile) giriş yapmış olmak gerekmektedir. Kaçak yollardan (pasaportsuz veya kaçak giriş) ülkeye giren kişiler bu af kapsamına dahil edilmemiştir.
2025 YABANCI ÇALIŞMA İZNİ AFFI İLE NELER DEĞİŞİYOR?
- Bu af sayesinde yabancılar kayıt dışı çalışma durumuna son verip yasal olarak çalışma imkanı bulabilecek.
- İşverenler, yabancı çalışanlarını yasal zeminde çalıştırarak kanuni yükümlülüklerini yerine getirmiş olacaklar.
- Kaçak çocuk bakıcısı, kaçak hasta bakıcısı gibi ev hizmetlerinde izinsiz çalışan kişiler artık SGK’lı olarak, sosyal güvenceli şekilde çalışabilecekler.
- Ev hizmetlerinde kaçak yabancı çalıştıran işverenler açısından da idari ve cezai riskler ortadan kalkacak. Normalde uygulanan kaçak yabancı işçi çalıştırma cezası gibi yaptırımlar, af ile birlikte söz konusu olmayacak.
AF SAYESİNDE YABANCILARIN KAZANACAĞI HAKLAR
- Çalışma izni ile ikamet izni alma hakkı: Af kapsamında çalışma izni alan yabancılar, aynı zamanda oturma (ikamet) iznine de sahip olabilecekler.
- Sağlık hizmetlerinden yararlanma: Yasal statü kazanan yabancılar, Türkiye’de genel sağlık sigortası sistemine dahil olup sağlık hizmetlerini yasal olarak kullanabilecek.
- Sosyal güvenlik kapsamına girme: Çalışma izniyle birlikte yabancılar SGK’lı olarak sosyal güvenlik haklarına kavuşacak, emeklilik gibi uzun vadeli hakları biriktirmeye başlayabilecekler.
- Uzun süreli yasal oturum imkanı: İkamet ve çalışma izni sahibi olanlar, Türkiye’de uzun vadede yasal olarak ikamet etme fırsatı elde edecekler. Bu da geleceğe yönelik planlar yapmalarını kolaylaştıracaktır.
- Gelecekte vatandaşlık başvurusu yapabilme: Türkiye’de yeterli süre yasal olarak ikamet eden yabancılar, ileride Türk vatandaşlığı başvurusu yapma hakkına sahip olabilecekler. Bu af, bu yönde ilerlemek isteyenler için ilk adımı oluşturabilir.
NEDEN ŞİMDİ BAŞVURMALISINIZ?
Bu af düzenlemesi sınırlı bir süre için geçerli olup belirli koşullara bağlı olarak uygulanmaktadır. Yani 2025 yabancı çalışma izni affı, sonsuza dek açık kalacak bir imkan değildir. Geç kalınması halinde bir daha böyle bir fırsat yakalanamayabilir. Bu yüzden şartları taşıyan yabancıların vakit kaybetmeden başvurularını yapmaları büyük önem taşımaktadır.
Kaçak yabancılar için af, hem yıllardır çözülemeyen sorunlara çare olan hem de çalışanları ve işverenleri rahatlatan çok önemli bir adımdır. Eğer siz de bu kapsamda yer alıyorsanız, artık yasal bir hayata geçiş yapmak için doğru zaman! Hemen harekete geçin; biz de gerekli tüm evrakları hazırlayıp başvurularınızı güvenli bir şekilde gerçekleştirme konusunda size yardımcı olalım. İletişime geçin, bir telefonla süreci başlatalım ve yasal statü kazanmanız için gereken adımları hızla atalım.

KAÇAK KALAN YABANCILARA YENİ AF VAR MI
SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI
1) Kaçak Çocuk Bakıcısı Af Kapsamında Mı?
Evet, ev hizmetlerinde izinsiz şekilde çalışan kaçak çocuk bakıcıları bu af kapsamında yer alıyor. Yani bu durumda olanlar, af sayesinde çalışma izni ve oturma izni alarak durumlarını yasallaştırabilirler.
2) Kaçak Hasta Bakıcısı Olarak Çalışan Biri Çalışma İzni Alabilir Mi?
Evet. 2025 yılında getirilen yabancı çalışma izni affıyla, kaçak hasta bakıcıları da ikamet izni ile birlikte çalışma izni elde edebilmektedir. Eğer diğer yasal koşullar sağlanıyorsa, hasta bakıcısı olarak izinsiz çalışan kişiler de aftan faydalanarak yasal çalışma hakkı kazanabilir.
3) Ev Yardımcısı Af Düzenlemesi Nedir?
Ev hizmetlerinde (çocuk bakımı, hasta-yaşlı bakımı, temizlik gibi) çalışan yabancıların çalışma izni ve ikamet izni almalarını kolaylaştıran 2025 yılına ait yeni düzenlemeye gayriresmî olarak verilen isimdir. Yani evde izinsiz çalışan yardımcılar için çıkarılan af niteliğindeki bu düzenleme, onların kayıtlı hale gelmesini amaçlamaktadır.
4) 2025 Yabancı Çalışma İzni Affı Nasıl Başvurulur?
Af kapsamında çalışma iznine başvurmak için gerekli belgeler hazırlanarak ilgili resmi kurumlara müracaat edilmelidir. Sürecin sorunsuz ilerlemesi için uzman bir danışmanlık ofisinden veya yabancılar avukatından destek almak faydalı olacaktır. Harbiye Hukuk Bürosu olarak, 2025 affı kapsamında yapılacak başvurularda tüm belgeleri sizin adınıza eksiksiz hazırlıyor ve başvuru sürecini baştan sona profesyonel bir şekilde yönetiyoruz. Eğer aftan yararlanma hakkınız varsa, büromuzla iletişime geçerek başvuru işlemlerinizi hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.