ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL ALINIR?

Bir trafik kazası geçirdiyseniz ve aracınız tamir edilmiş olsa bile ikinci el piyasa değeri düşmüşse, araç değer kaybı tazminatı alma hakkınız olabilir. Araç değer kaybı, kazada kusuru olmayan (veya az kusurlu) araç sahiplerinin, araçlarındaki değer düşüşünü karşı taraftan tazmin etmesini sağlayan hukuki bir haktır. Bu yazıda araç değer kaybının ne olduğu, hangi durumlarda talep edilebileceği, nasıl hesaplandığı ve başvuru sürecinin detayları gibi konuları ele alacağız. Ayrıca 2024-2025 dönemi güncellemelerini, hukuki püf noktalarını ve Harbiye Hukuk Bürosu olarak sunduğumuz destekleri açıklayacağız. Son bölümde sıkça sorulan sorulara da yer verdik.

Küçük çaplı bir trafik kazası sonrasında araçlarda meydana gelen hasarlar. Böyle durumlarda araçtaki değer düşüşü için tazminat talep edilebilir.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonucunda hasar gören ve onarılan bir aracın, “kazadan önceki piyasa değeri” ile “kaza sonrası onarılmış haliyle piyasa değeri” arasındaki farktır. Başka bir deyişle, araç hiçbir kaza yapmamış olsaydı ederi ne olurdu ve kaza görüp tamir edildikten sonra ederi nedir – işte bu ikisi arasındaki eksilme araç değer kaybını oluşturur. Hukuken araç değer kaybı, Türk Borçlar Kanunu kapsamında bir maddi zarar kalemidir ve haksız fiil sorumluluğuna dayanarak talep edilir.

Özellikle ikinci el piyasasında, aracın kaza yapmış olması nedeniyle alıcılar daha düşük fiyat teklif edeceğinden, araç sahibi bu değer düşüşünü tazminat olarak isteyebilir. Araç değer kaybı davalarının amacı, bu piyasa değeri kaybını kusurlu taraftan tahsil etmektir.

Kısaca, kazada kusuru bulunmayan araç sahibi, aracının onarım görmüş olmasına rağmen değerinin düşmesi nedeniyle uğradığı maddi zararı, sorumlu kişi veya kuruluşlardan talep etme hakkına sahiptir. Yargıtay içtihatları da kazadan sonra onarılan aracın, hasarsız haline kıyasla uğradığı değer düşüklüğünün tazmin edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Değer Kaybı Hangi Durumlarda Talep Edilebilir?

Araç değer kaybı her kaza sonrasında otomatik olarak alınamaz; belirli şartların oluşması gerekir. Aşağıda, hangi durumlarda değer kaybı talep edilebileceğini ve hangi durumlarda talep edilemeyeceğini maddeler halinde açıkladık:

• Çift taraflı bir kaza olmalıdır: Değer kaybı talebi, en az iki aracın karıştığı trafik kazaları için gündeme gelebilir. Tek taraflı kazalarda (örneğin, aracın tek başına duvara sürtmesi, direğe çarpması gibi) başka bir kusurlu taraf olmadığından değer kaybı tazminatı talep edilemez.
• Kazada %100 kusurlu olmamak: Değer kaybını talep eden taraf, kazada tamamen kusurlu olmamalıdır. Eğer kazanın tüm kusuru sizde ise (yani %100 kusurlu iseniz) kendi aracınızın değer kaybını karşı taraftan isteme hakkınız yoktur. Kusurunuz kısmen varsa, talep edebileceğiniz tazminat da kusur oranınıza göre azalacaktır (örneğin %20 kusurluysanız, değer kaybınızın %80’ini talep edebilirsiniz).
• Araçta onarılabilir bir hasar oluşmuş olması: Aracınız kazada hasar almış ve bu hasar onarılmış olmalıdır. Eğer araçta hiçbir hasar yoksa ya da çok ufak bir çizik için onarım yapılmamışsa değer kaybı oluşmaz. Benzer şekilde, kaza sonucu oluşan hasar onarılmadan duruyorsa (örneğin araç hurda halde bırakıldıysa) değer kaybı talebi yerine doğrudan hasar bedeli talebi söz konusu olacaktır. Onarım işlemi görmeyen hasarlar için değer kaybı hesaplanamaz.
• Aynı bölgeden daha önce hasar almamış olması: Aracınızın kazada hasar gören parçası ya da bölgesi, daha önceki bir kazada zaten hasar görüp onarılmamış olmalıdır. Eğer örneğin aracınızın kapısı önceki bir kazada değişmiş veya boyanmışsa, ikinci kazada o kapıda oluşan hasar için yeniden değer kaybı çıkmayabilir. Bir parça ilk kazasında değer kaybına uğradıysa, aynı parça için sonraki kazada tekrar değer kaybı hesaplanması bilirkişi raporunda mümkün olmayabilir.
• Araç pert (tam hasar) olmamalıdır: Kaza sonrası araç pert hale gelmiş (kullanılamayacak derecede ağır hasarlı) ise değer kaybı talep edilmez. Böyle bir durumda araç sahibinin talep edeceği kalem, aracın pert total bedeli ile sovtaj (hurda) değeri arasındaki fark olacaktır (pert farkı tazminatı). Yani araç tamamen kullanılamaz hale geldiyse, değer kaybı yerine aracın piyasa değerinin tazmini gündeme gelir.

Yukarıdaki koşullar özetle, kusursuz (veya az kusurlu) taraf olmanız, makul onarılabilir bir hasarın gerçekleşmesi ve değer kaybının daha önce o araçta oluşmamış olması gerektiğini gösterir. Bu şartlar sağlanıyorsa, aracınızın uğradığı değer kaybını talep edebilirsiniz. Ayrıca belirtelim: 2020 öncesinde uygulanan bazı kısıtlamalar (örneğin 10 yaş üstü araç veya 165.000 km üstü araç için değer kaybı ödenmemesi gibi) artık kaldırılmıştır. Artık aracınız kaç km olursa olsun veya yaşı yüksek de olsa, kazadan sonra değer kaybı oluştuysa talep hakkınız vardır. Örneğin geçmişte 165 bin km’yi geçen araçlar için değer kaybı ödenmiyordu ancak yeni düzenlemelerle bu sınır kalmamıştır.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Araç değer kaybının hesaplanması uzmanlık gerektiren teknik bir konudur. Güncel uygulamada, kaza tarihindeki aracın hasarsız ikinci el piyasa değeri ile onarım gördükten sonraki piyasa değeri arasındaki fark esas alınmaktadır. Bu farkı belirlemek için sigorta eksperleri veya mahkeme bilirkişileri çeşitli kriterleri değerlendirir:

• Aracın rayiç değeri (piyasa değeri): Kaza öncesinde aracınızın marka, model, yaş, genel durumu ve piyasadaki talebi dikkate alınarak belirlenen yaklaşık ikinci el değeri. Örneğin lüks bir aracın rayiç değeri, ekonomik bir araca göre daha yüksek olacaktır.
• Hasarın boyutu: Kaza sonucu aracınızda oluşan hasarın ne derece kapsamlı olduğu önemlidir. Değişen veya onarılan parçaların sayısı, hangi parçalar olduğu, hasarın aracın neresinde oluştuğu, parçaların orijinal mi yan sanayi mi olarak değiştiği gibi unsurlar hasarın boyutunu belirler. Büyük çaplı bir hasar, küçük bir göçük veya çizikten daha fazla değer kaybına yol açar.
• Aracın kilometresi ve yaşı: Aracın kullanılmışlık durumu, değer kaybı hesaplamasında etkili bir faktördür. Aracın km’si ve yaşı arttıkça, aynı hasar için oluşacak değer kaybı oranı genellikle daha düşük çıkar. Örneğin 5.000 km’deki yeni bir araçta bir parça değişimi, 150.000 km’deki eski bir araca göre piyasa değerini daha fazla düşürebilir. Dolayısıyla kilometre ve yaş, hesaplamada katsayılar olarak dikkate alınır.
• Onarım kalitesi ve parça değişimi: Aracın hasar gören kısımlarında boya işlemi mi yapıldı yoksa parça tamamen mi değişti, değişen parçalar orijinal mi gibi hususlar da değer kaybını etkiler. Genel kural olarak, boyalı parçalar bir miktar değer kaybına yol açabilir; değişen parçalar ise (özellikle orijinal değilse) daha fazla değer düşüşüne neden olabilir. Aracın hasar geçmişi de burada önem kazanır – daha önce kazaya karışmamış bir aracın ilk kazasında değer kaybı daha belirgin olabilir.

Örnek hesaplama: Diyelim ki kazadan önce aracınızın piyasa değeri 300.000 TL idi. Kaza sonrası onarım görmüş haliyle piyasa değeri uzman tarafından 280.000 TL olarak belirlendi. Bu durumda değer kaybınız yaklaşık 20.000 TL olacaktır. Kusurunuz yoksa bu tutarın tamamını talep edebilirsiniz; %25 kusurlu iseniz talep edebileceğiniz miktar ~15.000 TL olacaktır (çünkü kusur oranınız düşülecektir).

Eski hesaplama formülleri: 2020 öncesinde sigorta şirketleri, Hazine Müsteşarlığı tarafından genel şartlarda belirlenen bir formüle göre değer kaybı hesaplıyordu. Örneğin, aracın rayiç değerinin %19’u bir “baz değer kaybı” olarak alınıyor, sonra hasar boyutu katsayısı ve kullanılmışlık (km) katsayısı uygulanarak nihai değer kaybı bulunuyordu. Bu formüle göre büyük bir hasar için katsayı 0.90, küçük hasar için 0.50 gibi değerler, ve km için de 0.90 (0-15 bin km) ile 0.10 (150 bin km üzeri) arasında katsayılar kullanılıyordu. Ancak, Ekim 2020’de Anayasa Mahkemesi bu genel şartlardaki formülü iptal etti. Böylece sigorta şirketlerinin sabit formül uygulaması sona erdi. Güncel durumda mahkemeler ve tahkim, aracın piyasa değeri farkı yöntemini esas almaktadır. Yargıtay da 2021 tarihli bir kararında değer kaybının, kaza öncesi ve kaza sonrası piyasa değerlerinin karşılaştırılmasıyla belirlenmesi gerektiğini teyit etmiştir.

Hesaplama için uzman desteği: Değer kaybınızı tam ve doğru hesaplatmak için bir eksper raporu almanız tavsiye edilir. Sigorta şirketleri genelde kendi eksperini gönderir ancak isterseniz bağımsız bir trafik eksperine de değer kaybı tespiti yaptırabilirsiniz. Bu rapor, aracınızdaki hasarın piyasa değerinizi ne kadar düşürdüğünü teknik olarak ortaya koyacaktır. Ardından, hukuki süreçte bilirkişi incelemesi de yapılabilir ve gerçek değer kaybı miktarı belirlenecektir.

Değer Kaybı Tazminatı Kimden Talep Edilir?

Kaza sonrası oluşan değer kaybını kimin ödeyeceği konusunu iki açıdan ele alabiliriz: sorumlular ve sigorta kapsamı. Türk hukukunda, bir trafik kazasında karşı aracı hasara uğratan kusurlu sürücü, araç sahibi (işleten) ve o aracın trafik sigortası poliçesini yapan sigorta şirketi müteselsilen sorumludur. Pratikte ise değer kaybı ödemeleri genellikle kusurlu tarafın trafik sigortası tarafından yapılır.

• Zorunlu Trafik Sigortası (Karayolları Mali Sorumluluk Sigortası): Kusurlu aracın trafik sigortası, karşı tarafa verdiği maddi zararları poliçe limitleri dâhilinde ödemekle yükümlüdür. 2015 yılında genel şartlara eklenen bir düzenleme ile, araçta meydana gelen değer kaybı da trafik sigortasının teminat kapsamına alınmıştır. Bu nedenle, kazada haklı olan tarafın ilk başvuracağı yer kusurlu aracın sigorta şirketi olmalıdır. Sigorta, kusur oranına göre hesaplanan değer kaybını poliçe limitine kadar ödemek durumundadır. Örneğin kusurlu taraf %100 kusurlu ise değer kaybının tamamı; %70 kusurlu ise değer kaybının %70’lik kısmı trafik sigortasınca ödenir.
• Poliçe limiti ve üzeri zararlar: Zorunlu trafik sigortalarının maddi hasar teminat limitleri belirli bir tutarla sınırlıdır. Bu limit her yıl güncellenir. 2023 yılı için araç başına maddi zarar limiti 120.000 TL idi. 2024 yılında bu limit 200.000 TL’ye, 2025 yılında ise 300.000 TL’ye yükseltilmiştir. Değer kaybı tazminatınız sigorta poliçesi limitini aşıyorsa, aşan kısım için kusurlu araç sahibine/sürücüsüne başvurmak gerekebilir. Örneğin, 2024’te 250.000 TL değer kaybı hesaplandıysa ve poliçe limiti 200.000 TL ise kalan 50.000 TL’yi kusurlu kişiden (ve varsa onun İhtiyari Mali Mesuliyet sigortasından) talep edebilirsiniz.
• Kusurlu tarafın sigortası yoksa: Zorunlu trafik sigortası yaptırmak kanunen mecburi olsa da, bazen kazaya karışan aracın poliçesi bulunmayabilir veya süresi geçmiş olabilir. Bu durumda mağdur taraf, değer kaybı zararını doğrudan kusurlu araç işleteninden/sürücüsünden talep edebilir. Yasal olarak kusurlu sürücü ve araç sahibi, sigorta olmaması halinde zarardan şahsen sorumlu tutulur.
• Rücu ve diğer sigortalar: Değer kaybını ödeyen trafik sigortası şirketi, eğer kazaya sebebiyet veren sürücü ağır kusurlu ise (örneğin alkollü, ehliyetsiz, kasten çarpmışsa vb.), ödediği tutarı sürücüye rücu etme hakkına sahiptir. Fakat bu rücu meselesi, mağdurun tazminat almasını etkilemez; mağdur parasını alır, sigorta şirketi sonradan kendi sigortalısına dönerek tahsil yoluna gidebilir. Öte yandan, kendi aracınızın kasko sigortası varsa bazı durumlarda kasko poliçeniz değer kaybınızı karşılayıp sonra karşı tarafa rücu edebilir – ancak bu, poliçe şartlarına bağlı özel bir durumdur ve genellikle trafik sigortası varken kasko devreye girmez.

Özetle, değer kaybı tazminatı genellikle kusurlu aracın trafik sigortasından talep edilir. Sigorta şirketi, poliçe kapsam ve limitine göre ödeme yapar. Eğer sigorta yetersiz kalırsa veya yoksa, kusurlu taraftan (sürücü/işletenden) kalan tutarı istemek mümkündür. Uygulamada çoğu değer kaybı ödemesi sigorta kanalıyla çözülür ve kusurlu kişiye doğrudan başvuru gerek kalmaz.

Başvuru Süreci: Eksper Raporu, Sigorta Başvurusu, Uzlaşma, Dava

Araç değer kaybını tahsil etmek için belirli bir başvuru ve takip süreci izlenmelidir. Bu süreç hukuki prosedürler içerir ancak adım adım ilerleyerek hakkınızı arayabilirsiniz. Genel hatlarıyla süreç şu şekildedir:

1. Kaza tespitinin yapılması: Öncelikle kazanın ardından polis veya taraflarca Trafik Kazası Tespit Tutanağı tutulmuş olmalıdır. Kusur oranlarının belirlenmesi ve kazanın belgelendirilmesi için bu tutanak şarttır. Ayrıca aracınızın hasar fotoğraflarını çekmek, karşı tarafın sigorta poliçe bilgilerini edinmek gibi adımları da kaza anında ihmal etmeyin. Bu ilk belgeler, değer kaybı talebinizin temelini oluşturacak.
2. Ekspertiz raporu alınması: Aracınız onarıldıktan sonra, bağımsız bir sigorta eksperine aracınızın değer kaybını hesaplatmanız tavsiye edilir. Eksper, aracın kaza öncesi piyasa değerini ve hasar sonrası değerini teknik olarak tespit ederek bir değer kaybı ekspertiz raporu hazırlar. Bu rapor, sigorta şirketine başvururken elinizi güçlendirecek en önemli belge olacaktır. (Zorunlu olmamakla birlikte, doğru hesaplama için faydalıdır.)
3. Sigorta şirketine yazılı başvuru: Kusurlu aracın trafik sigortasına, değer kaybı talebinizi içeren resmi bir başvuru dilekçesi ile müracaat etmeniz gerekir. Bu başvuru, Kazanın olduğu tarihten itibaren 2 yıl içinde yapılmalıdır (zamanaşımı süresi geçmemeli). Dilekçede kaza bilgileri, aracınızın hasar ve tamir bilgileri, talep ettiğiniz değer kaybı tutarı ve ekindeki belgeler yer alır. Karayolları Trafik Kanunu m.97 gereği, sigorta şirketine dava açmadan önce böyle bir başvuru yapmanız dava şartı olup zorunludur. Başvuruyu noter kanalıyla, iadeli taahhütlü mektupla veya sigorta şirketinin e-posta/online sistemi varsa oradan yapabilirsiniz. Sigorta şirketi başvurunuzu aldığı tarihten itibaren 15 gün içinde yazılı cevap vermek zorundadır. Bu süre içinde cevap gelmez veya talebiniz reddedilir ya da eksik ödeme teklif edilirse bir sonraki adıma geçilir.
4. Sigorta cevabı ve uzlaşma aşaması: Sigorta şirketi, gönderdiğiniz taleple ilgili sizi tatmin eden bir ödeme yapabilir, kısmen ödeme teklif edebilir ya da talebi tamamen reddedebilir. Eğer talebiniz kabul edilir ve istenen tutar ödenirse süreç burada biter – ödemenizi alırsınız. Ancak çoğu durumda sigortalar ilk etapta daha düşük bir miktar ödemek isteyebilir. Böyle bir uzlaşma teklifi ile karşılaşırsanız, dikkatli olun: Önerilen tutar gerçek değer kaybınızdan düşükse, kabul etmeden önce hukukî seçeneklerinizi değerlendirin. Uzlaşma anlaşması imzalarken, eğer tam ödeme alamıyorsanız “fazlaya ilişkin haklarım saklıdır” şeklinde bir ibare koydurmanız çok önemlidir. Bu, kabul ettiğiniz miktarın dışında kalan kısım için ileride hak talep edebilmenizi sağlar. Aksi takdirde, bir kere uzlaşıp imza attığınızda kalan farkı talep etme hakkınızı kaybedebilirsiniz.
5. Tahkim veya dava yoluna başvuru: Sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermez ya da tatmin edici ödeme yapmazsa artık yasal yollara başvurabilirsiniz. İki ana seçenek vardır:
   • Sigorta Tahkim Komisyonu: Değer kaybı gibi sigorta uyuşmazlıklarında hızlı ve masrafsız bir çözüm yolu olarak Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Başvurunuzu yaptıktan sonra dosyanız bir sigorta hakemine gider ve kanunen en geç 4 ay içinde karar verilmesi gerekir. Tahkim Komisyonu’nda 2023 itibarıyla 15.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda kararlar kesin olup itiraz edilemez; daha yüksek tutarlarda ise taraflar bir kez itiraz edebilir ve İtiraz Hakem Heyeti incelemesi olur. Yaklaşık 5-6 ay içinde dosyanız sonuçlanabilir ve lehine karar çıkarsa sigorta şirketi ödemeyi yapmak zorundadır. Tahkim kararlarına karşı yargı yoluna gitmek çok sınırlı hallerde mümkündür ve uygulamada kararlar genellikle kesinleşmektedir.
   • Mahkeme (Asliye Ticaret Mahkemesi) davası: Tahkim yoluna gitmek istemez veya uyuşmazlık tutarı çok yüksekse doğrudan adli yargıya başvurabilirsiniz. Değer kaybı tazminatı için görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi’dir (bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi). Davanızı, kusurlu sürücüye, araç sahibine ve sigorta şirketine birlikte yöneltebilirsiniz. Mahkeme süreci tahkime göre daha uzun sürebilir; ortalama 1,5 – 2 yılda ilk derece kararı çıkar. Karşı taraf istinaf ve temyiz yoluna başvurursa süreç birkaç yıl daha uzayabilir. Ancak yüksek tutarlı ve tartışmalı durumlarda mahkeme kararı almak gerekebilir. Davada bilirkişi incelemesi ile değer kaybı yeniden hesaplanacak, hukuki sorumluluk tespit edilip karar verilecektir.
6. Karar ve tahsilat: Tahkim hakemi veya mahkeme, talebinizi haklı bulursa belirli bir tazminat tutarını karşı tarafın ödemesine karar verir. Sigorta şirketi ise genelde karar sonrası kısa sürede ödemeyi yapar (özellikle tahkim kararlarında). Ödeme yapılmazsa, karar ile birlikte icra takibi yaparak alacağınızı haciz yoluyla tahsil etme imkânınız vardır.

Yukarıdaki adımlar genel bir çerçeve sunar. Her somut olayda izlenecek yol farklı olabilir; örneğin bazı durumlarda direkt tahkime gitmek avantajlıyken, bazen sigorta şirketiyle yazışmalar sonucu anlaşma sağlanabilir. Arabuluculuk konusuna değinecek olursak: Trafik kazalarından doğan maddi tazminat taleplerinde (değer kaybı dahil) 2025 itibarıyla zorunlu arabuluculuk dava şartı bulunmamaktadır. Yani dava açmadan önce arabulucuya başvurmak şu an için mecburi değildir (sigorta başvurusu mecburidir, arabuluculuk değil). Ancak taraflar dilerse dava öncesi arabulucu aracılığıyla da anlaşmayı deneyebilir.

Başvuru yaparken dikkat: Başvurunuzu yaparken gerekli tüm belgeleri eksiksiz sunduğunuzdan emin olun. Aşağıdaki bölümde bu belgelere değindik. Ayrıca, zaman aşımı süresine yaklaşmışsanız (kazadan bu yana 2 yıla yakın süre geçtiyse) vakit kaybetmeden hukuki yola başvurun; aksi halde hakkınızı yitirebilirsiniz.

Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Değer kaybı başvurunuzun hızlı ve olumlu sonuçlanabilmesi için belge ve kanıtları tam hazırlamanız gerekir. Sigorta şirketine yapacağınız başvuru dilekçesine ve/veya mahkemeye sunulacak dava dosyasına genellikle aşağıdaki belgeler eklenmelidir:

• Trafik Kazası Tespit Tutanağı: Kaza anında polis tarafından tutulan resmi tutanak veya tarafların kendi aralarında doldurduğu kaza raporu. (Mümkünse resmi onaylı bir suretini temin edin.)
• Araç ruhsat fotokopisi: Değer kaybı talep eden araca ait ruhsat (tescil) belgesinin bir kopyası. Bu, aracın size ait olduğunu ve aracın bilgilerini gösterir.
• Karşı tarafın sigorta poliçe bilgileri: Kusurlu aracın trafik sigortası poliçesi bilgileri (poliçe numarası, sigorta şirketi adı). Bu bilgiler genellikle kaza tutanağında yer alır; ayrıca Tramer kayıtlarından da öğrenilebilir. Elinizde poliçenin bir fotokopisi varsa ekleyebilirsiniz.
• Hasar fotoğrafları: Aracınızın kaza sonrası hasarlı halini gösteren fotoğraflar (varsa kaza anı fotoğrafları da dahil). Bu görseller, hasarın boyutunu belgeleyerek değer kaybı iddianızı destekler.
• Tamir faturaları ve servis raporları: Aracın kaza sonrası onarımına dair servis kayıtları, değişen parça listesi, fatura ve makbuzlar. Hangi parçaların değiştiği veya onarıldığı, ne kadar harcama yapıldığı gibi bilgiler içerir. Sigorta eksper raporu da varsa ekleyin.
• Ekspertiz raporu (değer kaybı raporu): Bağımsız bir eksperden aldığınız araç değer kaybı tespit raporu (varsa). Bu rapor, talep ettiğiniz tutarın teknik dayanağı olacaktır.
• Kimlik ve iletişim bilgileri: Nüfus cüzdanı fotokopiniz ve size ait IBAN numarası, telefon, adres gibi iletişim ve banka hesap bilgileri. Sigorta şirketinin ödemeyi yapabilmesi için IBAN ve alıcı adı bilgisi özellikle önemlidir.
• Başvuru dilekçesi: Değer kaybı talebinizi anlatan, yukarıdaki belgelerin listelendiği resmi yazı. Bu dilekçede kaza tarihi, yeri, taraflar, kusur oranı, aracınızın marka-model ve plaka bilgisi, onarım bilgileri ve talep ettiğiniz tutar açıkça belirtilmelidir. Dilekçe hem sigorta başvurusunda hem de dava açarken temel belgedir.

Belgelerin asıllarını değil, fotokopi veya dijital çıktıları göndermelisiniz (özellikle noter veya iadeli taahhütlü posta ile). Noter kanalıyla gönderirken maliyet yüksek olabilir; bu yüzden APS posta veya e-posta ile başvuru tercih edilebilir. Sigorta şirketleri genelde e-posta ile başvuruları da kabul edebiliyor; ayrıca bazı sigortaların online hasar talep sistemleri bulunuyor. Başvurunuzu yaptığınızda, size verilen başvuru numarasını ve gönderim dekontlarını saklayın.

ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL ALINIR

Süreçte Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki Ayrıntılar

Araç değer kaybı tazminat sürecinde hak kaybına uğramamanız için bazı önemli hukuki ayrıntılara dikkat etmelisiniz:

• Zamanaşımı (başvuru süresi): Değer kaybı talepleri, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıl içinde ileri sürülmelidir. Bu süre içinde talep edilmez veya dava açılmazsa, karşı taraf zamanaşımını ileri sürerek ödeme yapmayı reddedebilir. Ayrıca, her halükârda kazadan itibaren 10 yıl geçince talep hakkı düşer (TBK’daki genel zamanaşımı). İstisna: Eğer kaza aynı zamanda yaralanma/ölüm gibi cezai sorumluluk gerektiren bir fiil içeriyorsa (örneğin hem maddi hasar hem yaralanma olduysa), zamanaşımı ceza davasının zamanaşımı süresine uzayabilir. Örneğin basit yaralanmalarda 8 yıl, ölümle sonuçlanırsa 15 yıl gibi daha uzun süreler gündeme gelebilir. Ancak tedbiri elden bırakmayın, mümkünse 2 yıl dolmadan işlemlerinizi tamamlayın.
• Sigortaya başvuru şartı: Yukarıda da belirtildiği gibi, doğrudan sigorta şirketine yazılı başvuru yapmadan dava açmak mümkün değildir. Eğer başvuruyu yapmadan mahkemeye giderseniz, dava şartı noksanlığı nedeniyle davanız usulden reddedilir. Bu nedenle önce sigortaya başvurup 15 gün beklemek kritik bir adımdır. Başvuruyu süresi içinde ve doğru yöntemle yaptığınızdan emin olun.
• Kısmi ödemede feragat riski: Sigorta şirketi size bir miktar ödeme yaparsa ve siz de bunu kabul edip bir ibraname (uzlaşma belgesi) imzalarsanız, genellikle “alacak kalmadı” şeklinde hükümler içerir. Bu durumda, daha sonra fark ettiğiniz eksik bir tutar olsa bile talep edemeyebilirsiniz. Bu yüzden, eğer tam tazminatınızı almadan bir belge imzalamanız gerekiyorsa, mutlaka “fazladan alacak haklarımı saklı tutuyorum” diye yazılı olarak belirtin. Aksi halde imza attığınız tutarla sınırlı kalırsınız ve ek değer kaybı çıkarsa hakkınızdan vazgeçmiş sayılabilirsiniz.
• Kusur indirimi ve müterafik kusur: Değer kaybı, karşı tarafın kusur oranına göre ödenir demiştik. Eğer sizin de kusurunuz varsa, bu oranda kesinti yapılacaktır. Örneğin %50 kusurunuz varsa, değer kaybınızın ancak yarısını talep edebilirsiniz. Bu teknik detaya kusur tenzili denir. Ayrıca, kaza sonucu aracınızdaki zararın artmasına kendi bir ihmaliniz sebep olduysa (müterafik kusur), örneğin aracı kazadan sonra uzun süre tamir ettirmemek gibi, bu da tazminatı etkileyebilir. Ancak değer kaybında müterafik kusur durumu nadiren söz konusudur.
• Pert ve ağır hasar durumları: Aracınız pert olduysa değer kaybı alamayacağınızı belirtmiştik. Bunun yerine pert farkı talebi gündeme gelir. Sigorta şirketi pert araç için aracın rayiç değerini öder, hurda (sovtaj) değeri sizde kalır veya açık artırmada satılıp size ödenir. Pert dışı ağır hasarlarda ise araç kullanılamaz halde uzun süre serviste kalırsa, araç mahrumiyeti (ikame araç bedeli) gibi yan talepler de ortaya çıkabilir ancak bu ayrı bir konudur.
• Tramer kaydı etkisi: Değer kaybı ödemesi, aracın hasar geçmişine (TRAMER kaydına) genellikle yansımaz. Yani sigorta şirketinden aldığınız değer kaybı tazminatı, aracın tramer hasar kaydına işlenmez çünkü bu bir onarım masrafı değil, değer kaybı tazminatıdır. Bu, aracınızı satarken biraz avantaj olabilir; zira alıcılar genelde tramer kaydındaki hasar tutarlarına bakarlar. Değer kaybı ödendi diye tramerde ekstra bir kayıt oluşmaz.
• Faiz hakkı: Değer kaybı talebiniz sigorta şirketince zamanında ödenmezse, hukuken temerrüt faizi talep edebilirsiniz. Sigortaya başvurdunuz ve 15 gün geçtiği halde ödeme yoksa, 15. günden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte talepte bulunabilirsiniz. Mahkeme kararında genelde kazanın olduğu tarihten (haksız fiil tarihi) itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilir. Bu da uzun süren davalarda önemli bir tutar oluşturabilir. Dolayısıyla, geç ödenen tazminat için faiz hakkınızı unutmayın.

Bu hukuki ayrıntılar, sürecin sorunsuz işlemesi ve hak kaybına uğramamanız için kritik önemdedir. Eğer süreç size karmaşık geliyorsa veya emin olamadığınız konular varsa, profesyonel hukuki destek almanız yerinde olacaktır. Uzman bir avukat, bahsedilen süre ve prosedürlere riayet edilmesini, belgelerin düzgün hazırlanmasını ve haklarınızın maksimum düzeyde korunmasını sağlayacaktır.

2024-2025 Uygulama Güncellemeleri (Yargıtay Kararları ve Mevzuat)

Araç değer kaybı konusundaki mevzuat ve içtihatlar son yıllarda önemli değişikliklere uğradı. 2024-2025 döneminde dikkate almanız gereken güncel uygulama noktaları şunlardır:

• 165.000 km sınırının kaldırılması: Mart 2020’ye kadar, sigorta şirketleri 165 bin km üzerindeki araçlar için değer kaybı ödemeyi reddedebiliyordu (eski genel şart formülü gereği). Ancak 1 Nisan 2020’den itibaren yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle bu kilometre sınırı kaldırılmıştır. Artık yüksek kilometreli araçlar da değer kaybı talep edebilir. Örneğin aracınız 200.000 km’de olsa bile, kaza poliçe tarihi Nisan 2020 sonrası ise değer kaybınız hesaplanır ve ödenir.
• Parça türü kısıtlamalarının kaldırılması: Eski uygulamada “plastik tampon, far, cam, lastik, jant, mekanik aksam” gibi parçaların hasar görmesi değer kaybı kapsamına alınmıyordu. Yani bu kısımlar değişse bile sigorta değer kaybı ödemezdi. Ancak 09.10.2020 tarihli Anayasa Mahkemesi kararı sonrasında, genel şartlardaki bu istisnalar da kaldırıldı. Güncel uygulamada tampon, kaporta, cam, elektronik aksam dahil tüm parçalardaki onarım/değişim işlemleri değer kaybı hesabında dikkate alınır. Kısaca, aracınız hangi parçasından hasar alırsa alsın (pert harici), onarım sonrası piyasa değeri düştüyse tazminini isteyebilirsiniz.
• Hesaplama formülünün iptali: Yukarıda detaylandırdığımız gibi, 2020’ye kadar kullanılan ve Hazine Müsteşarlığı Genel Şartları ekindeki değer kaybı formülü, Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla iptal edilmiştir. Bu, hukuki açıdan önemli bir dönüm noktasıdır. Artık standart formül yerine her vaka için bilirkişi/eksper değerlendirmesi esas alınmakta ve Yargıtay 17. Hukuk Dairesi başta olmak üzere yüksek mahkeme kararları ışığında, gerçek piyasa değeri farkına göre hesaplama yapılmaktadır. 2021 ve 2022 yıllarında Yargıtay’ın çeşitli kararları, eski formüle bağlı kalınmaması gerektiğini, her aracın özelliklerine göre piyasa rayiç farkının doğru tespit edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bu da mağdurlar lehine bir gelişmedir, zira eski formül bazı durumlarda gerçek zararın altında hesaplama yapıyordu.
• Sigorta teminat limitlerinin artırılması: Her yıl zorunlu trafik sigortasının teminat limitleri, enflasyon ve ekonomik koşullara göre artırılıyor. 2024 yılı itibarıyla otomobiller için sigorta poliçelerinin “araç başına maddi zarar” limiti 200.000 TL’ye yükseltilmiştir. 1 Ocak 2025’ten itibaren ise bu limit 300.000 TL olarak uygulanacaktır. Bu güncellemeler, özellikle yüksek değer kaybı tutarlarının daha büyük kısmının sigorta tarafından karşılanmasını sağlayacak. Örneğin 250 bin TL’lik bir değer kaybı, 2023’te ancak 120 bini poliçeden alınabilirken 2025’te 250 binin tamamı sigorta limiti içinde kalmış olacak. Bu nedenle yeni poliçe limitleri mağdurlar için olumlu bir gelişmedir.
• Yargıtay’ın ihtiyari sigorta kararı: 2023 yılı içinde Yargıtay, kusurlu tarafın İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (trafik sigortası limit üstünü karşılayan isteğe bağlı sigorta) varsa, bunun da değer kaybını kapsayabileceğine dair önemli bir karar verdi. Bu karar, eğer kusurlu aracın poliçe limiti yetmez ve ayrıca ihtiyari mali mesuliyet poliçesi bulunursa, mağdurun kalan zararını bu poliçeden talep edebileceği anlamına geliyor. Henüz uygulamada detayları netleşmekle birlikte, yüksek meblağlı değer kayıplarında ek teminatların da devreye alınabileceği sinyali veriliyor.
• Yargıtay içtihatlarında kusur ve yaş faktörü: Yargıtay kararları, araç değer kaybında yaş veya yüksek kilometre gibi unsurların talebi tamamen ortadan kaldırmayacağını, sadece hesaplanan miktarı etkileyebileceğini ortaya koymuştur. Örneğin Yargıtay, eski model bir araçta da değer kaybı oluşabileceğini (çünkü o aracın da kendine göre bir piyasa değeri olduğunu) belirtmiştir. Bu nedenle, aracınız eski diye hakkınızdan vazgeçmeyin; yalnızca tazminat tutarı belki biraz daha düşük çıkabilir.

Özetle 2024-2025 döneminde, değer kaybı talepleri geçmişe kıyasla daha geniş kapsamlı ve güçlü şekilde talep edilebilir hale gelmiştir. Kilometre/yaş engeli yok, parça ayrımı yok, sigorta limitleri daha yüksek. Yargı kararları da mağdur lehine gelişmektedir. Bu güncel duruma hakim olarak haklarınızı sonuna kadar arayabilirsiniz.

ARAÇ DEĞER KAYBININ DAVA YOLUYLA TAHSİLİ

Ülkemizde Karayolları Trafik Kanunun 97.maddesi gereğince dava açılmadan önce zarar veren sürücünün sigortacısına başvuru zorunluluğu bulunmaktadır. Sigortaya başvuru bir dava şartıdır. Sigortaya başvurmadan açılan davalar dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilmektedir.

Sigortaya araç değer kaybı alınması için başvuru yapıldıktan sonra sigorta başvuruyu cevap vermeyebilir. Sigorta oyalama amacıyla cevap verebilir ya da istenen tazminatın bir kısmını ödeyebilir. Sigortanın istenen tazminatın tamamını ödediği maalesef çok nadirdir.

Sigortaya araç değer kaybının alınması için başvuru yapıldıktan sonra 15 gün beklenmelidir. Sigorta cevap vermediğinde veya istenen tazminatın bir kısmını ödediğinde bakiye tazminat için 5684 sayılı kanun gereğince Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılabilir.

Değer kaybı tazminatını isteyen sigorta tahkim komisyonuna gitmediği takdirde kusurlu aracın sürücüsüne, sahibine veya kusurlu aracın trafik sigorta şirketine karşı asliye ticaret mahkemesinde dava açabilir. Asliye ticaret mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesi nezdinde bu dava açılabilir.

Harbiye Hukuk Bürosu Olarak Sunduğumuz Destekler

Harbiye Hukuk Bürosu olarak trafik kazaları ve araç değer kaybı tazminatları alanında uzman ekibimizle müvekkillerimize kapsamlı hukuki destek sunmaktayız. Değer kaybı süreci teknik detaylar ve yasal prosedürler içerdiğinden, sürecin en başından sonuna kadar yanınızda oluyoruz. Siz değerli müvekkillerimize aşağıdaki konularda yardımcı oluyoruz:

• Ücretsiz danışmanlık ve durum analizi: Kaza ve araç bilgileriniz ışığında değer kaybı talebine uygunluk şartlarını inceliyoruz. Aracınızın değer kaybı potansiyelini hesaplayarak izlenecek yolu belirliyoruz.
• Eksper yönlendirmesi: Gerekli görüldüğünde güvenilir sigorta eksperleriyle irtibata geçip aracınız için bağımsız bir değer kaybı raporu alınmasını sağlıyoruz. Teknik hesaplamaların doğru yapılmasını temin ediyoruz.
• Başvuru dilekçesi ve evrak hazırlığı: Sigorta şirketine yapılacak resmi başvuru dilekçesini tüm yasal unsurlara uygun şekilde hazırlıyoruz. Talebinizi destekleyecek belgeleri (kaza tutanağı, fotoğraflar, servis faturaları, vb.) eksiksiz derleyip dosyalıyoruz. Bu aşamada yapılacak bir hata ileride hak kaybına yol açabileceğinden, deneyimimizle süreci doğru başlatıyoruz.
• Sigorta şirketiyle iletişim ve uzlaşma: Başvuruyu ilettikten sonra sigorta şirketiyle yazışmaları ve görüşmeleri üstleniyoruz. Sizin adınıza en avantajlı uzlaşmayı sağlamaya çalışıyoruz. Sigorta şirketi düşük bir teklif sunarsa, kabul etmeden önce artırım talep edilmesi veya hukuki yollara başvurulması yönünde sizi bilgilendiriyoruz. Uzlaşma metinlerinde haklarınızın saklı kalması gibi kritik detayları atlamıyoruz.
• Sigorta Tahkim Komisyonu ve dava işlemleri: Sigorta şirketi ödeme yapmaz veya anlaşma sağlanamazsa, duruma göre Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru dilekçesini hazırlıyor ve iletiyoruz, veya doğrudan dava yoluna geçiyoruz. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılacak davanızın dilekçelerini, delillerini, bilirkişi süreçlerini titizlikle takip ediyoruz. Tüm yargılama süreci boyunca sizin adınıza işlemleri yürütüp sizi düzenli olarak bilgilendiriyoruz.
• Tahsilat ve sonuç aşaması: Lehinize karar çıktığında, sigorta şirketinin ödemeyi yapması için gerekli icra işlemlerini gerçekleştiriyoruz. Tazminat tutarının yasal faiziyle birlikte en kısa sürede hesabınıza geçmesini sağlıyoruz. Ödeme alındıktan sonra dosyanızı kapatıyor ve gerekirse tramer kaydı, araç satış süreci vb. konularda ek danışmanlık veriyoruz.

Harbiye Hukuk Bürosu olarak önceliğimiz, müvekkillerimizin uğradığı zararların eksiksiz tazmin edilmesidir. Araç değer kaybı hakkında avukatlık ve danışmanlık hizmeti vererek hak kayıplarının önüne geçiyoruz. Değer kaybı sürecinin karmaşık görünen taraflarını sizin adınıza biz üstleniyoruz; böylece siz zaman kaybetmeden ve yorulmadan sonuca odaklanabiliyorsunuz. Tecrübemiz ve güncel yargı kararlarına hakimiyetimiz sayesinde, sigorta şirketlerinin düşük ödeme teklifleriyle mağdurunuzu artırmasına izin vermiyoruz.

İletişime Geçin – Haklarınızı Birlikte Savunalım! (CTA)

Eğer siz de bir trafik kazası sonrası aracınızın değer kaybına uğradığını düşünüyor ve nasıl tazminat alabileceğinizi merak ediyorsanız, geç kalmadan bizimle iletişime geçin. Harbiye Hukuk Bürosu olarak, uzman trafik kazası avukatlarımız ve deneyimli danışman ekibimizle yanınızdayız. Size özel durumunuzu değerlendirip en etkili yol haritasını çizeceğiz.

📞 Hemen bizi arayın veya online randevu alın, araç değer kaybı dahil tüm tazminat işlemlerinizde yanınızda olalım. İlk danışmanlık görüşmemizde durumunuzu ücretsiz değerlendiriyor, haklarınız ve izlenecek süreci anlaşılır biçimde aktarıyoruz. Unutmayın, zaman aşımı süresi işliyor – hak kaybına uğramamak için bugün uzman ekibimizle bağlantı kurun.

Harbiye Hukuk ile adil tazminatınıza kavuşun, mağduriyetinizi giderelim! Sizin için gereken başvuruları yapmaya ve dava ise davanızı kazanmaya kararlıyız. Daha fazla bilgi ve destek almak için hemen bize ulaşın ve hakkınız olan değer kaybı tazminatını birlikte sağlayalım.

Sıkça Sorulan Sorular

Araç değer kaybı nedir?

Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonrasında aracın onarıldığı halde ikinci el piyasa değerinde oluşan düşüştür. Hasarlı bir geçmişe sahip araç, hiç kaza yapmamış emsaline göre genellikle daha düşük fiyata satılır. İşte bu değer farkı, kazada kusuru bulunmayan araç sahibinin talep edebileceği maddi tazminat kalemidir. Hukuken, kaza öncesi ve kaza sonrası piyasa değeri arasındaki fark olarak hesaplanır ve haksız fiil zararının bir parçasıdır.

Araç değer kaybı hangi durumlarda alınamaz?

Değer kaybı talep edebilmek için kazanın karşı tarafının kusuru olmalıdır. Tek taraflı kazalarda (başka araç yoksa) veya kazada tamamen %100 kusurlu iseniz araç değer kaybı talep edemezsiniz. Ayrıca araç pert olmuşsa (tam hasar), değer kaybı yerine pert bedeli talep edilir; pert halindeki araç için değer kaybı hesabı yapılmaz. Bir de aracınızın hasar gören parçası zaten önceki bir kazada onarılmışsa, aynı yerden ikinci kez değer kaybı çıkmayabilir (ilk kazada değerini zaten yitirmiş olduğu için).

Değer kaybı başvurusu nasıl ve nereye yapılır?

Değer kaybı için öncelikle kusurlu karşı tarafın trafik sigortası şirketine yazılı başvuru yapılır. Bu başvuru dilekçesinde kaza ve araç bilgilerinizi, değer kaybı talep tutarınızı ve ek belgelerinizi sunmalısınız. Başvuruyu noter, iadeli taahhütlü posta veya sigorta şirketinin e-posta/online sistemi üzerinden yapabilirsiniz. Sigorta şirketine başvuru, dava açmadan önce zorunlu bir adımdır. Sigorta, başvuruyu aldıktan sonra 15 gün içinde cevap vermez veya ödeme yapmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir veya Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz. Başvuru yaparken kaza tutanağı, ruhsat, fotoğraflar, tamir faturaları, IBAN bilgisi gibi belgeleri de eklemeyi unutmayın.

Değer kaybı talebinde zamanaşımı süresi nedir?

Değer kaybı dahil trafik kazasından doğan maddi zarar taleplerinde genel zamanaşımı süresi kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl ve her hâlde kazanın olduğu tarihten itibaren 10 yıldır. Yani kaza gününden başlayarak 2 yıl içinde talebinizi iletmeniz veya dava açmanız gerekir. 2 yıl geçtikten sonra talep hakkınız zamanaşımına uğrayabilir (karşı taraf itiraz ederse). Eğer kaza aynı zamanda suç teşkil eden (yaralanma, ölüm) bir olaya dayanıyorsa, o fiile ilişkin daha uzun ceza zamanaşımı süresi de uygulanabilir. Ama en güvenlisi, kazadan sonraki ilk aylarda değer kaybı işlemlerini başlatmaktır; böylece zamanaşımı engeline takılmazsınız.

Araç değer kaybı nasıl hesaplanır?

Değer kaybı, aracınızın kaza öncesi rayiç değeri ile onarım sonrası rayiç değeri arasındaki fark olarak hesaplanır. Bu hesap yapılırken aracın marka-modeli, yaşı, kilometresi, piyasa talebi, hasarın boyutu, değişen parçalar gibi kriterler dikkate alınır. Örneğin yeni ve düşük kilometreli bir araçta aynı hasar için çıkan değer kaybı, daha eski ve yüksek kilometreli bir araca göre yüksek olabilir. Sigorta eksperleri veya mahkeme bilirkişileri bu faktörleri değerlendirerek teknik bir hesaplama yapar. Eskiden sabit bir formül kullanılıyordu (%19 baz değer kaybı x hasar katsayısı x km katsayısı gibi), ancak günümüzde formül yasal dayanak olmaktan çıktı – her vaka için ayrı değerlendirme yapılıyor. İsterseniz bağımsız bir eksperden rapor alarak yaklaşık değer kaybınızı öğrenebilirsiniz.

Araç değer kaybı tazminatını kim öder?

Değer kaybı tazminatının ödenmesinden, kazada kusurlu olan taraf sorumludur. Uygulamada bu ödeme, kusurlu aracın zorunlu trafik sigortası tarafından yapılır. Trafik sigortası poliçesi, karşı tarafa verdiğiniz maddi zararları (değer kaybı dahil) poliçe limiti kapsamında ödemeyi teminat altına alır. Sigorta şirketi belirlenen değer kaybını, kusur oranına göre hak sahibine öder. Eğer kusurlu tarafın sigortası yoksa veya poliçe limiti yetersiz kalıyorsa, zararın ödenmesinden doğrudan kusurlu sürücü ve araç sahibi müteselsilen sorumludur. Böyle bir durumda eksik kalan kısmı bu kişilerden talep edebilir veya dava açabilirsiniz. Kendi kasko sigortanız ise genellikle değer kaybını karşılamaz (özel bir teminat yoksa); esas sorumlu karşı taraf ve onun sigortasıdır.

Değer kaybı davası açmak zorunda mıyım?

Hayır, her durumda dava açmak zorunda değilsiniz. Zaten süreç başlarken önce sigorta şirketine başvuru yapılıyor. Birçok dosyada sigorta şirketi, başvuru sonrasında makul bir ödeme yaparak uzlaşabilir. Eğer sigorta istediğiniz tutarı ödemezse, Sigorta Tahkim Komisyonu davaya göre daha hızlı ve basit bir yol olarak devreye giriyor – tahkime başvurup hakem kararıyla da tazminat alabilirsiniz. Tahkimde kararlar genelde 4-6 ayda çıktığı için çoğu kişi önce tahkimi dener. Tahkim yolu kapalıysa veya tercih etmezseniz, elbette dava açmak bir haktır. Asliye Ticaret Mahkemesi’ndeki dava süreci daha uzun sürse de bazı durumlarda en kesin çözüm yolu olabiliyor (örneğin çok yüksek tutarlı taleplerde veya sigortanın itiraz ettiği teknik konularda). Özetle: Sigorta ödeme yaparsa süreç biter; ödeme yapmazsa önce tahkim, o da olmazsa mahkeme devreye girer.

Araç değer kaybı davası ne kadar sürer?

Süreç seçilen yola göre değişir. Sigorta tahkimine giderseniz başvurudan itibaren yaklaşık 6-8 ay içinde karar ve ödeme alma şansınız yüksektir. Mahkeme davası açarsanız, mahkemenin iş yüküne göre ilk derece mahkeme kararı 1,5 – 2 yılda çıkabilir. Karşı tarafın istinaf/temyiz haklarını kullanması durumunda dosya Bölge Adliye (istinaf) ve Yargıtay süreçlerine giderse birkaç yıl daha eklenebilir. Bu durumda toplam süre 3-4 yılı bulabilir. Ancak birçok değer kaybı davası istinafa gitmeden, ilk derece kararıyla birlikte ödeniyor; sigorta şirketleri genelde mahkeme kararı sonrası ödeme yapma yoluna gidiyor. Tahkim yolu kesin ve hızlı karar açısından avantajlı olduğundan, kapsam dahilinde ise tercih edilmelidir.

Yüksek kilometreli veya eski araçlarda değer kaybı alınır mı?

Evet, aracınızın yaşı büyük veya kilometresi yüksek olsa da değer kaybı talep edebilirsiniz. 2020’den itibaren yürürlükteki mevzuata göre her yaş ve kilometredeki araç için değer kaybı başvurusu yapılabilir, resmi bir sınır yoktur. Örneğin 15 yaşında, 200.000 km’de bir araçta bile kaza sonucu değer düşüşü oluşabilir ve bu talep edilebilir. Elbette aracın değeri düşük olduğu için değer kaybı tutarı da nispeten düşük çıkabilir; ayrıca yaş/km arttıkça hesaplamada kullanılan “kullanılmışlık katsayısı” düşürücü etki yapar. Ancak bu, hakkın tamamen ortadan kalkması demek değildir. Yargıtay da artık sırf kilometresi yüksek diye talebin reddedilemeyeceğini belirtmiştir. Dolayısıyla eski model araçlar için de hakkınızı aramaktan çekinmeyin.

Araç değer kaybı talebinde avukat tutmak gerekli mi?

Zorunlu olmamakla birlikte bir avukat desteği almak çok faydalıdır. Değer kaybı süreci, teknik hesaplamalar, sigorta şirketiyle yazışmalar, hukuki prosedürler gibi karmaşık aşamalar içerir. Tecrübeli bir avukat, başvuru dilekçenizin doğru hazırlanmasından eksik ödemelerin tespitine, tahkim/mahkeme süreçlerinin takibine kadar sizin adınıza her adımı profesyonelce yürütecektir. Bu sayede hak ettiğiniz tazminatı eksiksiz almanız kolaylaşır. Avukat olmadan da başvuru yapabilirsiniz; ancak olası hukuki pürüzlerde (örneğin zamanaşımı itirazı, düşük hesaplama, ret cevabı gibi) hak kaybı yaşamamak için uzman yardımı önerilir. Harbiye Hukuk Bürosu olarak biz de müvekkillerimize bu alanda tam destek sunuyor, sürecin başından sonuna kadar yanınızda oluyoruz. Unutmayın, sigorta şirketleri profesyonel ekiplere sahip – siz de kendi hakkınızı profesyonel bir destekle savunursanız avantaj elde edersiniz.

ARAÇ DEĞER KAYBI İÇİN KİME BAŞVURULUR?

Araç değer kaybının alınması için başvuru, genellikle kazada kusurlu olan tarafın sigorta şirketine yapılır. Kazada kusurlu olan tarafın sigorta şirketi, araç değer kaybı tazminatını ödemekle yükümlüdür.

Araç değer kaybının alınması başvurusu, ayrıca Sigorta Tahkim Komisyonuna, icra takibi veya Asliye Ticaret Mahkemelerinde dava yolu ile de talep edilebilir. Uygulamada en pratik ve en çok tercih edilen yol, tahkim komisyonuna başvurudur.

Bununla birlikte, araç değer kaybının alınması başvurusu süreci karmaşık olabilir ve belirli bir hukuki bilgi gerektirebilir. Bu nedenle, araç değer kaybı alınması sürecinde bir avukatın yardımı oldukça faydalı olabilir. Avukatlar, araç değer kaybı alınması için başvuru sürecini yönetme, gerekli belgeleri hazırlama ve dava sürecini yönetme konularında yardımcı olabilir.

Önemli bir not olarak, araç değer kaybının alınması için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Örneğin, kaza tarihinden itibaren en fazla 2 yıl içinde başvuru yapılmalıdır. Ayrıca, araçta hasar gören bölge daha önceden hasara uğramamış olmalıdır. Bu ve diğer şartlar hakkında daha fazla bilgi için, bir hukuk danışmanına başvurmanız önerilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL ALINIR?

Araç değer kaybının alınması için aşağıdaki adımları takip etmek oldukça önemlidir:

Kaza Tespit Tutanağı ve Diğer Belgelerin Toplanması: Kaza tespit tutanağı, servisten alınan rapor ve fatura, kazadan sonra ilgili ekspertizden alınan rapor, sigorta poliçesi, dava sırasında tanık olacak bir kişi varsa, tanıklığı gösterecek bir liste, kaza sonrası çekilmiş fotoğraflar gibi belgeler toplanmalıdır.

Sigorta Şirketine Başvuru: Uğradığınız zararı, kusuruyla kazaya neden olan araç sürücüsü veya onun aracının trafik sigortasını yapan şirkete yazılı olarak başvurabilirsiniz.

Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru: Sigorta şirketine araç değer kaybı alınması başvurunuz sonucunda eğer memnun kalmazsanız, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurabilirsiniz.

Dava Açma: Sigorta şirketi veya Sigorta Tahkim Komisyonu’ndan beklenen sonucu alamazsanız, Asliye Ticaret Mahkemeleri’nde dava açabilirsiniz.

Araç Değer Kaybı Hesaplama: Araç değer kaybı hesaplama işlemi, bir aracın kaza nedeniyle eski değerinin ne kadar altına düştüğünü belirlemek için yapılan bir işlemdir. Bu işlem, değişik kriterler ve yöntemler dikkate alınarak gerçekleştirilir. Bu kriterler arasında aracın kilometresi, marka ve model bilgisi, hasar geçmişi ve niteliği, kusur durumu, üretim yılı, trafiğe çıkış tarihi, aracın Pazar değeri gibi faktörler bulunmaktadır.

ARAÇ DEĞER KAYBINI ALMAK NE KADAR SÜRER?

Araç değer kaybının alınması için geçen süre, araç değer kaybı alınması başvurusunun sürecine ve başvurunun hangi yolla yapıldığına bağlı olarak değişebilir.

Mahkemede Açılan Dava: Araç değer kaybının alınması için mahkemede açılan bir dava genellikle 1 ila 1.5 yıl sürebilir. Ancak bu süre, davanın karmaşıklığına, mahkemenin iş yüküne ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvuru: Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan araç değer kaybının alınması başvuruları genellikle 3 ila 4 ay içerisinde sonuçlanır.

Bu süreler, genel bir tahmin olup, her durum için geçerli olmayabilir. Araç değer kaybının alınması süreci, başvurunun detaylarına, başvurulan kuruma ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

ARAÇ DEĞER KAYBININ ALINMASI İÇİN GEREKEN BELGELER NELERDİR?

Araç değer kaybının alınması sürecinde, hak sahibi olmanız için bazı belgeler gereklidir. Bu belgeler; kaza tespit tutanağı, hasar ekspertiz raporu, aracın ruhsat fotokopisi ve mağdurun T.C. kimlik numarası ile banka hesap bilgilerini içerir. Ayrıca, aracın hasar fotoğrafları ve sigorta poliçesi de araç değer kaybının alınması için sigorta şirketine sunulmalıdır. Bu evraklar tamamlandığında, araç değer kaybı tazminatınızın alınması için gerekli hukuki süreci başlatabilirsiniz. İşte bu belgelerin detaylı açıklamaları:

1. Trafik Kaza Tespit Tutanağı: Kaza hakkında detaylı bilgileri içerir.
2. Aracın Hasarlı Fotoğrafları: Aracın kazadan sonraki durumunu gösterir.
3. Araç Değer Kaybı Raporu: Araç değer kaybını belirlemek için bir eksper tarafından hazırlanır.
4. Araç Bilgileri: Aracın ruhsatı, kaç km yol kat edildiği, hangi yılda ne kadarlık bir bedel ödenerek satın alındığı, garantisi, piyasadaki sıfır fiyatı gibi bilgileri doğrulayacak belgeler.
5. Zorunlu Trafik Sigortası Poliçesi: Sigorta poliçesi bilgilerini içerir.
6. Kasko Poliçesi: Eğer varsa, kasko poliçesi bilgilerini içerir.
7. Servis Raporu ve Servis Faturası: Aracın tamir ve tadilat işlemlerini gösterir.
8. Tanık Bilgileri: Eğer varsa, tanık isim ve adreslerinin yer aldığı ve tanıklık edecekleri konunun mahiyetini gösterir bir belge.

Araç Değer Kaybı İçin Nereye Müracaat Edilir?

   Araç değer kaybının alınması için Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru, icra takibi veya Asliye Ticaret Mahkemelerinde dava yolu ile talep edilebilir. Ayrıca, araç değer kaybı meydana geldiği zaman sigorta şirketlerine başvurular yapılır ve ödeme talep edilir.

Değer Kaybı İçin Hangi Evraklar Gerekli?

   Araç değer kaybının alınması için gerekli evraklar arasında kaza anında çekilmiş olan fotoğraflar, hasar ödemesinin talep edildiği araçlar için ekspertiz raporu, sigortalı olan aracın ruhsatının fotokopisi, zarara uğrayan araç sahibinin TC Kimlik Numarası ve Vergi Numarası, zarar gören araç sahiplerinin bankasının hesap bilgileri, zarar görmüş olan aracın ruhsat fotokopisi ve anlaşmalı yapılmış olan kaza tespit tutanağı bulunmaktadır.

Araç Değer Kaybı Hangi Durumlarda Alınır?

   Araç değer kaybının alınması genellikle büyük hasarlar sonucunda, aracın ciddi bir kaza geçirdiği durumlarda ve maddi hasarın büyük olduğu durumlarda mümkün olur. Ayrıca, kişisel kullanım, iş kullanımı, araç kiralama, sigorta talepleri ve araç satışı veya takası gibi durumlarda da kabul edilebilir.

Araç Değer Kaybı Neleri Kapsar?

   Araç değer kaybı, kaza nedeniyle onarım gören araçların ikinci el piyasa değerlerinde meydana gelen maddi kaybı ifade eder. Değer kaybı, aracın kazadan sonra piyasa değerinde meydana gelen düşüştür.

Değer Kaybı Nasıl Alınır?

   Araç değer kaybının alınması için, suçlu olan tarafın sigorta şirketine başvuru yapılır. Sigorta şirketi, başvuru tarihinden itibaren 15 gün içinde ödemeyi kabul etmezse veya yaptığı ödeme sizin için yeterli değilse, sigorta tahkim komisyonuna veya asliye ticaret mahkemesine başvuru yapabilirsiniz.

Değer Kaybı İçin Notere Gidilir Mi?

   Araç değer kaybının alınması için notere gitmek genellikle gerekli değildir. Ancak, değer kaybının alınması için, suçlu olan tarafın sigorta şirketine yazılı olarak başvuruda bulunmanız gerekmektedir.

Değer Kaybı İçin Sigorta Şirketine Başvuru Zorunlu Mu?

   Araç değer kaybının alınması için öncelikle sigorta şirketine başvuru yapılması zorunludur.

Trafik Sigortası Ne Kadar Değer Kaybı Öder?

   Trafik sigortasında değer kaybı limiti genellikle poliçede belirtilen araç değerinin yüzde 5’i ile sınırlıdır. Kazada %100 kusur karşı tarafta ise tarafınıza uğramış olduğunuz değer kaybının tamamı ödenecektir.