Evlendikten Kaç Yıl Sonra Türk Vatandaşlığı Alınır?

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ile evlilik yapan yabancı uyruklu bir kişi, evlendikten kaç yıl sonra Türk vatandaşlığı alabileceğini merak edebilir. Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olma imkânı vardır; ancak evlilik tek başına otomatik olarak vatandaşlık kazandırmaz. Belirli şartların sağlanması ve resmi başvuru sürecinin tamamlanması gereklidir. Bu yazıda, evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı kazanmanın süre şartını, gerekli şartları, başvuru sürecini ve konuyla ilgili sıkça sorulan soruları ele alacağız. Yabancı eşin en az 3 yıldır bir Türk vatandaşıyla evli olması ve evliliğin fiilen devam etmesi temel şarttır. Aşağıda evlilik yoluyla vatandaşlık için aranan başlıca koşullar listelenmiştir.

EVLİLİK YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞI ŞARTLARI

Bir Türk vatandaşı ile evlenmiş yabancı, evlilik yoluyla Türk vatandaşlığına başvurabilir; ancak bunun için kanunda belirtilen bazı şartlar bulunur. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre bir Türk vatandaşıyla evlilik doğrudan vatandaşlık hakkı vermez. Yabancı eşin en az 3 yıldır bir Türk vatandaşıyla evli olması ve evliliğin fiilen devam etmesi temel şarttır. Aşağıda evlilik yoluyla vatandaşlık için aranan başlıca koşullar listelenmiştir:

• En Az 3 Yıl Evli Kalmak: Yabancı eşin, Türk vatandaşı eşiyle en az üç yıldır resmi olarak evli olması ve evliliğin halen devam ediyor olması gerekir. Bu süre dolmadan vatandaşlık başvurusu yapılamaz. Üç yıl şartı sağlandıktan sonra, yabancı eş vatandaşlık başvurusu yapma hakkına sahip olur. (Not: Evlilik yurtdışında gerçekleşmişse, Türkiye’de nüfus kütüğüne kayıt ettirilmiş olmalıdır.)
• Evliliğin Gerçek ve Aile Birliği İçinde Olması: Evliliğin gerçek bir evlilik olması, kağıt üzerinde formalite için yapılmamış olması gerekir. Eşlerin aile birliği içinde fiilen birlikte yaşıyor olmaları şarttır. Mücbir sebepler (örneğin geçici iş, askerlik, sağlık durumu) dışında eşlerin aynı evde yaşaması beklenir. Resmi makamlar, başvuru sırasında evliliğin gerçek bir aile birlikteliği taşıdığını doğrulamak için mülakatlar yapabilir.
• Evlilik Birliği ile Bağdaşmayacak Faaliyette Bulunmamak: Eşlerin, evlilik birliğini zedeleyecek veya evlilik birliğiyle bağdaşmayacak herhangi bir faaliyette bulunmaması gerekir. Örneğin, sahte evlilik yapmama, evlilik dışında yasadışı veya ahlaka aykırı bir ilişki içinde olmama gibi hususlar bu kapsamdadır. Başvuru sırasında yapılacak soruşturmalarda, evliliğin dürüstlüğü ve birlikteliğin samimiyeti incelenir.
• Kamu Düzeni ve Milli Güvenlik Engeli Olmaması: Başvuru yapacak yabancı hakkında milli güvenliği veya kamu düzenini tehdit edecek bir durumun olmaması şarttır. Ağır sabıka kayıtları, terör örgütü üyeliği veya benzeri ulusal güvenliğe aykırı durumlar vatandaşlık başvurusunun reddine yol açabilir. Başvuru sürecinde Emniyet ve ilgili birimler, yabancı eşin güvenlik soruşturmasını yapmaktadır.

Yukarıdaki şartlar sağlanmış olsa bile evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı otomatik kazanılmaz, mutlaka resmi başvuru yapılması gerekir. Özetle, yabancı eş en az 3 yıl evli kaldıktan sonra ve evliliğin gerçekliği kanıtlandıktan sonra vatandaşlığa başvurma hakkı kazanır. Bu noktada sürecin detaylarına ve gerekli belgelere geçelim.

EVLİLİK NEDENİYLE VATANDAŞLIK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR VE GEREKLİ BELGELER

Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusu, gerekli şartlar sağlandıktan sonra bizzat yapılmalıdır. Başvurular Türkiye içinde, eşlerin yerleşim yerinin bulunduğu ildeki Valilik (İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü) aracılığıyla yapılır. Eğer başvuru sahipleri yurt dışında iseler, bulundukları ülkedeki Türk Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna şahsen başvurarak süreç başlatılabilir. Posta yoluyla başvuru kabul edilmez; başvurunun şahsen ya da özel vekaletname verilmiş bir temsilci aracılığıyla yapılması gerekir.

Başvuru esnasında, yetkili makamlarca istenen belgelerin eksiksiz olarak sunulması çok önemlidir. Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu için gerekli belgeler genel olarak şunlardır:

• Başvuru Formu (Vatandaşlık dilekçesi): Nüfus ve Vatandaşlık İşleri’nden temin edilen, vatandaşlık talebini beyan eden form dilekçe.
• Türk Eşe Ait Nüfus Kayıt Örneği: Türk vatandaşı eşe dair nüfus bilgilerinin yer aldığı resmi belge (il nüfus müdürlüğünce sistemden alınır).
• Yabancı Eşe Ait Kimlik Belgeleri: Yabancı eşin pasaportu (veya uyruğunda olduğu ülkenin kimlik belgesi) ve doğum belgesi. (Vatansız ise bunu gösteren belge.)
• İkamet Tezkeresi (varsa): Yabancı eş Türkiye’de yaşıyorsa, geçerli ikamet izni belgesi sunulmalı. (Not: Evlilik yoluyla vatandaşlık için 3 yıl birlikte ikamet şartı yoktur, eşler yurt dışında da yaşamış olabilirler.)
• Adli Sicil Kaydı: Yabancı hakkında herhangi bir kesinleşmiş mahkeme kararı veya sabıka kaydı varsa, onaylı örnekleri.
• Fotoğraflar: Son 6 ay içinde çekilmiş biyometrik fotoğraflar (genellikle başvuru sahibinden birkaç adet istenir; konsolosluklar yabancı eş için 8, Türk eş için 4 fotoğraf talep edebilmektedir).
• Özel Durum Belgeleri: Başvuranın doğum tarihinin gün/ay kısmı belirsiz ise kendi ülkesinden alınacak düzeltme belgesi (veya bu mümkün değilse, Türk Nüfus Kanunu uyarınca işlem yapılmasına dair beyan). Ayrıca, başvuranın önceki evliliğinden 18 yaşından küçük çocuklar da vatandaşlık kazanacaksa, diğer ebeveynin noter onaylı muvafakat belgesi gerekebilir.
• Başvuru Harcının Dekontu: Vatandaşlık başvuru hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

Belgeler, Türkçeye tercüme ve noter onayı ile hazırlanmalıdır (özellikle yabancı belgeler için). Başvuru dosyası tamamlandıktan sonra süreç resmi olarak başlamış olur. Başvuru sırasında genellikle başvurucu ve eşi mülakata alınır. Bu mülakatlarda evliliğin gerçekliği, aile birliğinin durumu ve başvuranın temel seviyede Türkçe konuşup anladığı da değerlendirilebilir. Özellikle yurtdışı başvurularında başvuranın Türkçe’yi kendini ifade edecek kadar bilmesi şartı konsolosluklarca aranmaktadır. Mülakat sonucunda ve evrak incelemeleri tamamlandığında, dosya İçişleri Bakanlığı’na iletilir ve nihai karar verilir.

Eşin Vefatı veya Boşanma Durumu: Başvuru yapıldıktan sonra, Türk vatandaşı eşin ölümü halinde süreç devam eder ve aile birliği içinde yaşama şartı aranmaz. Diğer yandan, başvuru öncesi evlilik sona ererse (boşanma ya da ölümle) yabancı eş vatandaşlık hakkını kaybeder ve başvuramaz. Eğer vatandaşlık, evlilik yoluyla kazanıldıktan sonra bir boşanma gerçekleşirse, bu durum kural olarak yabancının Türk vatandaşlığını etkilemez; kazanılmış vatandaşlık devam eder. (Yalnızca evliliğin butlanı – geçersiz sayılması – durumunda kötü niyet tespit edilirse vatandaşlık iptal edilebilir.)

EVLİLİK YOLUYLA VATANDAŞLIK BAŞVURUNUN SONUÇLANMA SÜRESİ

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu, gerekli evraklar teslim edildikten ve mülakatlar yapıldıktan sonra incelemeye alınır. Başvuru işlemlerinin sonuçlanma süresi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genellikle, başvurunun sonuçlanması 6 ay ile 1 yıl arasında sürmektedir. Bazı durumlarda, başvurunun yapıldığı ildeki iş yoğunluğuna, güvenlik soruşturmalarının süresine veya evraklarda bir eksik çıkmasına bağlı olarak süreç uzayabilir.

Özenle ve eksiksiz hazırlanmış bir başvuru daha hızlı sonuçlanma eğilimindedir; yaklaşık 8-10 ay içinde netice alınabildiği görülmektedir. Öte yandan, evrak eksiklikleri veya özel araştırma gerektiren durumlar varsa süreç 1-2 yıla kadar uzayabilir. Başvuru yapıldıktan sonra, başvuru numarası ile e-Devlet veya Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün online sorgu ekranından sürecin hangi aşamada olduğunu takip etme imkânı vardır. Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusunun reddi kararı gelirse dava açılması gerekir. İlgili makalemizi okuyabilirsiniz.

EVLENDİKTEN KAÇ YIL SONRA TÜRK VATANDAŞLIĞI ALINIR

SIKÇA SORULAN SORULAR

Evlilik, yabancıya otomatik olarak Türk vatandaşlığı kazandırır mı?

Hayır, sadece evlenmek yabancıya otomatik vatandaşlık vermez. Yabancı eşin en az 3 yıl evli kalması ve gerekli diğer şartları sağlaması şartıyla, evlilik yoluyla vatandaşlık için resmi başvuru yapması gerekir. Evlilik ancak koşullar sağlanıp başvuru onaylanırsa vatandaşlık kazandırır.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı için kaç yıl evli kalmak gerekir?

Türk vatandaşlığına geçmek isteyen yabancı eşin en az 3 yıl boyunca bir Türk vatandaşıyla evli kalması gerekir. Üç yılını doldurmuş ve evliliği devam eden kişiler vatandaşlık başvurusu yapma hakkını elde eder. Üç yıldan daha uzun süre evli kalınması herhangi bir otomatik hak sağlamaz ancak başvuru için gereken asgari süre 3 yıldır.

Türkiye’de yaşama şartı var mı, yabancı eş Türkiye’de ikamet etmek zorunda mı?

Hayır, yabancı eşin Türkiye’de ikamet etme zorunluluğu yoktur. Evlilik süresince çift istediği ülkede yaşayabilir. Kanunda 3 yıllık evlilik süresi boyunca Türkiye’de birlikte ikamet etme şartı aranmamıştır. Önemli olan, evliliğin resmi ve gerçek olmasıdır. 3 yıl dolduktan sonra, yabancı eş ister yurt içinden ister yurt dışından vatandaşlık başvurusu yapabilir.

Vatandaşlık başvurusu nereye ve nasıl yapılır?

Başvuru, Türkiye’de il nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine (valilik), yurt dışında ise Türk konsolosluklarına şahsen yapılır. Başvuran yabancı eş ya kendisi giderek ya da vatandaşlık başvuru işlemleri için özel vekalet verdiği bir temsilci aracılığıyla başvurabilir. Posta yoluyla veya çevrimiçi başvuru mümkün değildir; başvuru sırasında başvurucunun kimlik tespiti ve mülakat yapılması gerektiğinden şahsen müracaat şarttır.

Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusu için hangi belgeler gerekli?

Başvuru esnasında genellikle şu belgeler talep edilir: doldurulmuş vatandaşlık başvuru formu, Türk eşe ait nüfus kayıt örneği, yabancı eşin pasaportu ve doğum belgesi, biyometrik fotoğraflar, yabancı eş Türkiye’de yaşıyorsa ikamet izni kartı, varsa adli sicil kaydı veya mahkeme kararları, ve başvuru harcının ödendiğine dair makbuz. Ayrıca, önceki evlilikten olup da vatandaşlığa dahil edilmek istenen 18 yaş altı çocuklar varsa, diğer ebeveynden noter onaylı muvafakatname de sunulmalıdır.

Vatandaşlık başvurusu kaç ayda sonuçlanır?

Başvuru sonuçlanma süresi değişebilmekle birlikte, genellikle 6-12 ay arası bir zaman almaktadır. Başvurunun yapıldığı yerdeki dosya yoğunluğu, güvenlik soruşturmalarının süresi ve evrakların tam olup olmaması bu süreyi etkiler. Tüm belgelerin eksiksiz olduğu durumlarda yaklaşık 8-10 ayda sonuç alınabilir. Ancak bazı başvuruların 1 yılı geçebileceği, hatta 2 yıla yakın sürebileceği unutulmamalıdır. Süreç boyunca başvuru durumu e-Devlet üzerinden takip edilebilir.

Türk vatandaşlığına geçmek için Türkçe bilmek şart mı?

Kanunda evlilik yoluyla vatandaşlık için özel bir dil şartı açıkça yer almamakla birlikte, başvuru sürecinde temel düzeyde Türkçe bilmek fiilen önemli bir kriterdir. Konsolosluklar ve nüfus müdürlükleri, mülakat sırasında başvurucunun kendini ifade edebilecek kadar Türkçe konuşup konuşamadığını değerlendirir. Başvuran kişinin Türkçe iletişim kurabilmesi, Türkiye’ye uyum sağlayabildiğinin bir göstergesi olarak görülür. Bu nedenle, vatandaşlık başvurusuna hazırlanan yabancıların günlük konuşmaları anlayıp yanıtlayacak düzeyde Türkçe öğrenmeleri tavsiye edilir.

Eşim sonradan Türk vatandaşı oldu, bu durumda ne yapmalıyız?

Eğer yabancı eşin evlendiği kişi sonradan Türk vatandaşı olmuşsa (örneğin evlendikten sonra Türk vatandaşlığını kazanmışsa), evlilikte geçen sürenin hesaplanmasında Türk vatandaşlığının kazanıldığı tarih başlangıç alınır. Yani Türk vatandaşı eş, vatandaşlığı evlilikten sonra elde ettiyse, yabancı eşin 3 yıllık süreyi doldurabilmesi için bu yeni statünün başlangıcından itibaren en az 3 yıl daha evli kalınması gerekir. Kısacası, eşin Türk vatandaşı olmadığı dönemdeki evlilik süresi, vatandaşlık başvurusu için gerekli 3 yıl hesabına dahil edilmez.

Evlilik yoluyla vatandaş olan biri boşanırsa vatandaşlığını kaybeder mi?

Hayır, boşanma tek başına kazanılmış vatandaşlığı sona erdirmez. Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olan kişi, sonradan eşinden boşansa bile Türk vatandaşlığı devam eder. Ancak, eğer vatandaşlık hileli bir evlilik yoluyla elde edilmiş ve evlilik geçersiz (butlan) sayılırsa, yetkili makamlar bu durumu inceleyip vatandaşlığın iptaline karar verebilirler. Dürüst bir şekilde evlenip vatandaş olanlar için boşanma halinde vatandaşlık muhafaza edilir.

Evlilik dışında yabancılar başka hangi yollarla Türk vatandaşı olabilir?

Evlilik, Türk vatandaşlığına geçiş yollarından sadece biridir. Evlilik dışında bir yabancı, kanunun öngördüğü farklı yollarla da vatandaşlık alabilir: Örneğin genel yoldan vatandaşlık için kesintisiz 5 yıl Türkiye’de ikamet ederek başvurma imkânı vardır. Ayrıca belirli bir yatırım yapma (istisnai vatandaşlık) veya Türk soyu/Osmanlı vatandaşı olma, Türkiye’ye bilimsel/kültürel katkı sağlama gibi durumlarda da istisnai olarak daha kısa sürede vatandaşlık verilebilmektedir. Bunların dışında, Türkiye’de doğum veya Türk vatandaşı anne-babadan doğum gibi sebeplerle doğumla vatandaşlık kazanma halleri de vardır. Ancak bunlar evlilik yolundan farklı koşullar içerir ve her biri ayrı mevzuata tabidir.

Çocuklar evlilik yoluyla vatandaşlık alabilir mi?

Eğer bir yabancı, Türk vatandaşıyla evlilikten dolayı vatandaşlık başvurusu yaparken 18 yaşından küçük çocukları da varsa, bu çocuklar için de vatandaşlık talep edilebilir. Çocukların da vatandaşlık kazanabilmesi için, diğer ebeveynin (eğer çocukların diğer biyolojik ebeveyni Türk vatandaşı değilse) muvafakat vermesi gerekir. Gerekli muvafakatname ve çocukların kimlik belgeleri ile, başvuran ebeveynle birlikte çocuklar da vatandaşlık başvurusu kapsamına alınabilir. Başvuru onaylandığında, çocuklar da Türk vatandaşı olarak nüfusa kaydedilir.