15 YIL 3600 KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR? EMEKLİLİK SÜRECİ-2024

15 YIL 3600 KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR? 

15 Yıl 3600 Kıdem tazminatı nasıl alınır? Kıdem tazminatı, işçinin belirli şartların varlığı halinde çalıştığı süre boyunca iş yerine sağladığı değerin ve verdiği emeğin sonucu olarak meydana gelen yıpranmanın bir nebze karşılığı olarak işveren tarafından toplu bir şekilde ödenmesi gereken tazminattır. Nitekim Yargıtay da yerleşik içtihatlarında kıdem tazminatını “İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin işini kaybetmesi halinde, işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerinde sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetleri karşılığı işveren tarafından işçiye kanuni esaslar çerçevesinde verilen toplu paradır.” Denilmektedir.

Kıdem tazminatı, mevcut haliyle getirmiş olduğu bazı yükümlülükler sebebiyle tartışmalara sebebiyet vermektedir. İşveren açısından mali bir külfet olarak görünen kıdem tazminatı, işçi açısından ise bazı şartları ihtiva etmesinden dolayı yine bir külfet olarak görünmekte ve bu durum işçi-işveren arasında tartışmalara yol açmaktadır. İşçiler tarafından sıklıkla dile getirilen kıdem tazminatını nasıl alabilirim, kıdem tazminatı nasıl hesaplanır soruları ise avukatların sıkça karşılaştığı bir durumdur. Bu yazımızda kıdem tazminatının hak edildiği durumlardan biri olan ve 1475 Sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte olan 14’üncü maddesinde sayılan yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayanların durumuna değineceğiz.

İşyerinizle 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatı konusunda sorun yaşıyor ve hukuki yardım almak istiyorsanız buraya tıklayarak avukatlarımıza mesaj yazıp sorunlarınızı anlatabilir veya iletişim bölümünden bizimle direk iletişime geçebilirsiniz.

15 YIL 3600 GÜN KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesine göre emekli olmak için  öngörülen şartlardan yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayan sigortalılar kendi istekleri ile işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Bu durumda işçi, gerekli şartları haizse SGK’dan alacağı bir yazı ile işvereninden kıdem tazminatını talep edebilecektir.

Mevzuatımızdaki düzenlemelere göre 08.09.1999 tarihinden evvel işe başlayan işçiler, 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gününü tamamlamaları halinde iş sözleşmelerini sonlandırmak suretiyle kıdem tazminatlarını işverenlerinden talep edebilmektedirler. Unutulmamalıdır ki talep eden işçinin talep ettiği işverenin nezdinde 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir.

15 YIL 3600 PRİM GÜN SAYISINI DOLDURARAK KIDEM TAZMİNATI ALMANIN ŞARTLARI NELERDİR?

08.09.1999 tarihinden önce işe başlayanlar, 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gününü tamamlamaları halinde kıdem tazminatını hak edebileceklerini belirttik. Peki, bu yönde bir 15 Yıl 3600 kıdem tazminatı talep edebilmek için hangi şartların var olması gerekmektedir? 15 Yıl Sigortası Olan İşçinin Kıdem Tazminatı Hakkı Alabilmesi için gerekenler:

15 Yıl 3600 Kıdem tazminatına hak kazanarak fesih hakkı için şu koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir:

• 09.1999 Tarihinden Önce İlk Defa Sigortalı Olunması
• 15 Yıl Sigortalılık ve 3600 Prim Ödeme Gününün Doldurulması
• Sosyal Güvenlik Kurumundan Belge Alınması
• İş Sözleşmesinin 15 Yıl Sigortalılık ve 3600 Prim Ödeme Gününün Doldurulması Nedeni ile Feshedilmesi
• İşçinin İşverene Ait İşyerinde En Az Bir Yıl Çalışmış Olması

08.09.1999 TARİHİNDEN ÖNCE İLK DEFA SİGORTALI OLUNMASI

3600 prim ödeme günü ve 15 yıl sigortalılık süresi bulunan işçinin 08.09.1999 tarihinden önce ilk defa sigorta girişine sahip olması gerekmektedir. 08.09.1999’dan sonra işe başlayanların ise bu kapsamda 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatına hak kazanmaları mümkün değildir. 08.09.1999’dan sonra girenlerin belli şartlara sahipse buraya tıklayarak ilgili makalemizden faydalanabilecektir. Zira, mevzuattaki düzenlemeler ile 08.09.1999’dan sonra ilk defa sigorta girişi yapılanların şartları farklılık göstermektedir.

İlk defa sigortalılık önemli bir konudur. Düzenlemeyi ihtiva eden ilgili kanun, ilk defa sigortalılık başlangıcının illa işçilik vasfıyla başlatılması gibi bir sınırlandırma yapmamaktadır. Çünkü kanunun aradığı şart, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılıktır. Yani, 3600 prim ödeme günü ve 15 yıllık sigortalılık süresinin tamamının işçi olarak geçirilmesi gerekmemektedir. Burada önemli bir hatırlatma yapmakta fayda var. Kanun, sigortalılık süresi olarak işçi olarak geçirmeyi aramıyor ancak iş akdinin sonlandırılması anında işçi olması gerekmektedir.

15 YIL SİGORTALILIK VE 3600 PRİM ÖDEME GÜNÜNÜN DOLDURULMASI

3600 prim ödeme günü ve 15 yıl sigortalılık süresi bulunan işçinin 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatı hakkından yararlanabilmesi için bir diğer şart da bahsi geçen sürelerin doldurulmasıdır. Yani, mevcut hakkını kullanmak isteyen işçi, işten ayrılırken ilk defa sigortalı olduğu tarihe göre hareket etmelidir. Yani, geriye dönük olarak 15 yıllık sürenin geçmiş olması gerekmektedir. Ayrıca önemle belirtmek gerekir ki bu 15 yıllık sürenin tamamının sigortalı olarak geçirilmesi de gerekmemektedir. Geriye dönük hesaplanacak 15 yıllık süreç içinde 3600 prim ödeme gününü tamamlamış olmak yeterli olacaktır.

İŞÇİNİN İŞVERENE AİT İŞYERİNDE 1 YIL ÇALIŞMIŞ OLMASI

Bir işçinin kıdem tazminatını hak edebilmesi için kanunen işverene ait iş yerinde asgari 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir. Burada fasılalı çalışma, işverenin başka iş yerlerinde çalışmış olma gibi durumlar, işçi için aleyhe kullanılamayacaktır. Zira, bu durumlarda çalışma süreleri birleştirilerek 1 yılın tespiti yapılacaktır. 1 yıl kıdeme sahip işçi yukarıdaki şartları haizse aşağıda belirteceğimiz belge ve yine makalenin devamında açıklanacağı üzere fesih iradesini işverenine bildirerek kıdem tazminatını, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim ödeme gününün doldurulması sebebiyle işvereninden talep edebilecektir. İşverenin “Bana ne sen benim yanımda bu süreleri doldurmadın” deme gibi bir durumu da kanunen mümkün değildir. Bu hakkın kullanılması, işverenin rızasına bağlı olmadığı gibi kanunun aradığı şartların var olması halinde işçi tarafından kullanılabilecektir.

15 YIL 3600 GÜN EMEKLİLİK İÇİN SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNDAN BELGE ALINMASI

Yukarıda bahsettiğimiz ilk iki şartı sağlayan işçi, iş akdini feshederek 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını almak isterse Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan kıdem tazminatına hak kazandığına dair bir belge alması gerekmektedir. Kurumdan alacağı belge ile işverenine gidip gerekli şartlara sahip olduğunu belirterek durumu izah edeceği bir dilekçe ile iş akdini sonlandırmalıdır.

Sosyal Güvenlik Kurumu, bu yazıyı belli bir usul ve esaslara göre vermektedir. İlgili usul ve esasların düzenlendiği genelgede sigortalıların kanunda öngörülen yaş dışındaki diğer koşulları yerine getirip getirmediğinin kontrol edileceği, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olup bu tarihten sonra işten ayrılanlara asgari 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 prim gün sayısı ile aylık bağlanabildiğinden bu koşulların oluşup oluşmadığına bakılacağı belirtilmiştir. Ayrıca belirtmek gerekir ki talep edilmesi halinde kurum bu yazıyı vermek zorundadır. Yine önemle belirtmek gerekir ki kurumun vereceği yazıda  15 Yıl 3600 Kıdem tazminatı için “işçi kıdem tazminatına hak kazanmıştır” şeklinde bir beyanın bulunması da aranmamaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ilgili belgeyi talep edebilmek için aşağıdaki gibi dilekçeyi kuruma sunmanız yeterlidir.

ÖRNEK 15 YIL 3600 GÜN EMEKLİLİK NEDENİYLE KIDEM TAZMİNATINA ESAS YAZI TALEBİ DİLEKÇESİ:

                                                                                                                            

……………….Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/………………Merkezi’ne

Konu: 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatı Esas Yazı

Kurumunuzda…………………..sigorta sicil numarası ve ……………………..TC

Kimlik numarası ile işlem görmekteyim. 1475 sayılı iş kanunun 14.maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi gereği , dilekçe tarihi olan ../../….  itibariyle, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme süresinin bulunduğuna  ilişkin bir yazının tarafıma verilmesini arz ederim.

                                                                                                                      Harbiye Hukuk

                                                          imza

Adres: Hürriyet Mah. Dr. Cemil Bengü Cad.

No:39/1 Kağıthane/İstanbul

İletişim: 0507 433 00 00

İŞ SÖZLEŞMESİNİN 15 YIL SİGORTALILIK VE 3600 PRİM ÖDEME GÜNÜNÜN DOLDURULMASI NEDENİ İLE FESHEDİLMESİ

3600 prim ödeme günü ve 15 yıl sigortalılık süresi bulunan işçinin 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatına ulaşabilmesi için gerekli olan diğer şart ise bu sebeple iş akdini sonlandırmaktır. İşçi iş akdini sonlandırdığına dair fesih iradesini Sosyal Güvenlik Kurumundan aldığı kıdem tazminatı esas yazısı ile birlikte işverenine sunarak iş akdini bu nedenle sonlandırdığını beyan etmelidir. Üstüne basarak söylemekte fayda var ki bu beyanın açık bir şekilde işverene belirtilmesi elzemdir. İş akdini sonlandırdığına dair beyanında işçi bu hususu açık bir şekilde belirtmezse geriye dönük olarak “ben yasal koşullara sahiptim kıdem tazminatımı vermedin” diyerek 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını işvereninden bu sebeple talep edemez.

Ayrıca bir hususa daha değinmekte fayda var, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan yazının iş akdinin sonlandırıldığına dair dilekçenin ekine konması sürecin hızlı bir şekilde çözümlenmesinde fayda sağlayacaktır. Evet, belgenin ekli olup olmaması feshi geçersiz kılacaktır diye bir durum yoktur ancak işveren tarafından bu durum geciktirici mesele yapılabilmektedir. Bu yönde dikkat edilmesi gerekmektedir.

Yine belirtmek gerekir ki iş sözleşmesini 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim ödeme gününü tamamlayarak fesheden işçi, işverene karşı ihbar öneli sunmak mecburiyetinde değildir. Bu noktada işverenler tarafından yapılacak baskıyı bertaraf edebilmek adına alanında uzman bir iş hukuku avukatından destek almanızda fayda olacaktır. İşçi tarafından, işverene yapılacak ihbarın kıdem tazminatını hak etmeye herhangi bir etkisi olmayacaktır. İşçi ihbar önelinin bittiği tarihte 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatına hak kazanacaktır.  Ayrıca bu sebeple iş akdini sonlandıran işçi, işvereninden ihbar tazminatı talebinde de bulunamayacaktır.

15 YIL 3600 PRİM GÜN SAYISINI DOLDURARAK İŞYERİNDEN AYRILMAK İÇİN İHBAR SÜRESİ VAR MI?

08.09.1999 tarihinden önce işe başlayanlar, 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gününü tamamlamaları halinde 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını hak edebileceklerdir. 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını talep etme sürecini yukarıda açıkladık. Gerekli şartları haiz olan işçi, SGK’dan alacağı kıdem tazminatı esas yazısı ile işverene iş akdini sonlandırdığını beyan edecek ve kurumdan alınan yazının da ekli olduğu bir fesih dilekçesi sunacaktır. Fesih dilekçesi olarak aşağıdaki örneği kullanabilirsiniz. Özellikle belirtmekte fayda var ki feshe dönük beyanınızı noter aracılığıyla göndereceğiniz bir ihtarname ile de işverene bildirebilirsiniz. Bu durumda işveren tarafından öne sürülecek bir takım iddiaları bertaraf edebilirsiniz. Yine gerekli şartları haiz olduğunuzu düşünüyorsanız buraya tıklayarak bize ulaşabilir, iş akdinin sonlandırılması sürecini iş hukuku alanında uzman avukatlarımızın desteği ile ilerletebilirsiniz.

Sorumuza dönecek olursak 15 yıl 3600 prim gün sayısını doldurarak iş yerinde ayrılmak isteyen işçinin işverenine yönelik ihbar öneli verme zorunluluğu yoktur.

15 YIL 3600 PRİM GÜN SAYISINI DOLDURARAK İŞYERİNDEN AYRILMAK İÇİN DİLEKÇE ÖRNEĞİ:

………… Anonim Şirketi İnsan Kaynakları Müdürlüğüne

Konu:15 Yıl 3600 Kıdem tazminatı talebi

………. tarihinden beri şirketiniz nezdinde bulunan ……. şubesinde ……… olarak görev yapmaktayım. 1475 Sayılı İş Kanunu’nun yürürlükteki 14’üncü maddesine göre ……….. itibariyle 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme süresini tamamlamış bulunmaktayım. Gördüğüm lüzum üzerine mevcut iş akdimi sonlandırıyorum.

15 Yıl 3600 Kıdem tazminatım ve sair işçilik alacaklarımın tarafıma yatırılmasını talep eder, gereğinin yapılmasını arz ederim. 30.12.2023

                                                                                                          Harbiye Hukuk

imza

Adres: Hürriyet Mah. Dr. Cemil Bengü Cad.

No:39/1 Kağıthane/İstanbul

İletişim: 0544 355 13 55

15 YIL VE 3600 GÜN GEREKÇESİ SONRADAN BİLDİRİLEBİLİR Mİ?

İş akdini, 15 yıl ve 3600 prim günü ödemesi sebebiyle sonlandırıp 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını almak isteyen işçilerin fesih beyanlarında bu sebeple iş sözleşmesini sonlandırdıklarını bildirmeleri gerekmektedir. Zira, hukukumuz tarafların fesih sebepleriyle bağlı olduklarını kabul etmektedir. Bu sebeple kurumdan alınan belge ile yapılacak iş akdinin feshi ehemmiyet kesp etmektedir. Yani, iş akdini feshedip sonradan kurumdan alınacak bir belge ile işverene bildirimde bulunmanın işçi açısından bir faydası olmayacaktır. Yinelemekte fayda var ki bu beyanın açık bir şekilde işverene belirtilmesi elzemdir. İş akdini sonlandırdığına dair beyanında işçi bu hususu açık bir şekilde belirtmezse geriye dönük olarak “ben yasal koşullara sahiptim 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatımı vermedin” diyerek 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını işvereninden bu sebeple talep edemez.

15 YIL VE 3600 GÜN EMEKLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİ BAŞKA İŞTE ÇALIŞABİLİR Mİ?

İş akdini, 15 yıl ve 3600 prim günü ödemesi sebebiyle sonlandırıp 15 Yıl 3600 Kıdem tazminatını alan işçinin başka bir işte çalışmasına engel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bundan dolayı bu sebeple iş akdini sonlandırıp kıdem tazminatını alan işçi başka bir iş yerinde hemen işe başlayabilir. İşçi, çalıştığı iş yerindeki çalışma koşullarının ağırlığından yahut ücretin düşük olmasından dolayı da bu hakkını kullanıp mevcut işten daha avantajlı bir iş yerine geçme niyetinde de olabilir. İşçinin bu niyeti, kanun tarafından kendisine verilmiş bir hakkın kullanılmasını kati surette kısıtlamamaktadır. Bu duruma dayanak göstererek işverenlerin kıdem tazminatı ödemesini yapmaması kanun tarafından korunmayacaktır. İşveren tarafından bu yönde yapılacak bir itiraz dikkate alınmayacaktır.

Peki, 15 yıl ve 3600 prim günü ödemesi şartlarını tamamlayıp kurumdan da kıdem tazminatı esas yazısını alan işçiye işveren, kıdem tazminatı ödemesi yapmadı ve işçi de süreci mahkemeye taşıdı. Bu durumda işveren mahkemede, “bu işçi benim yanımda çalışıyorken sırf kıdem tazminatı almak için bu yolu denedi ve hemen başka bir işe başladı, sayın hakim bu duruma itiraz ediyorum, bu işçi kıdem tazminatını hak edemez” diyebilir mi? Kanunumuza göre işverenin bu şekilde bir beyanda bulunması dikkate alınmayacak olup iş akdini bu sebeple fesheden işçinin yeni bir işe girmesi işverenin kıdem tazminatı borcunu ortadan kaldırmayacaktır.

YAŞ DIŞINDAKİ ŞARTLARIN SAĞLANMASIYLA KAÇ KEZ KIDEM TAZMİNATI ALINABİLİR? 15 YIL 3600 GÜN ŞARTI KAÇ KEZ KULLANILABİLİR?

Bu husus da işçiler tarafından avukatlara sıkça sorulan sorular arasında yer almaktadır. Bu sorunun cevabı mevcut mevzuatımıza göre evettir. Zira, iş kanunu ve ilgili sair kanunlarda böyle bir sınırlama yapılmamıştır. Çünkü kıdem tazminatı hakkı, kanun tarafından Bila kayıt işçiye verilmiş bir haktır. Gerekli şartları taşıyan işçi bu hakkını dilediği gibi kullanabilir. Ancak bu durumda uygulamada birtakım denetimler yapılmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 2. Maddesinde düzenlenen dürüstlük kuralına uyulup uyulmadığı, mevcut hakkın kötüye kullanılması mahkemeler tarafından araştırılmaktadır. Yargıtay ise bazı kararlarında bu hakkın bir defaya mahsus olduğunu belirtmiştir. Belirttiğimiz üzere bu hakkın kullanılmasında kanunumuzca bir sınırlama yapılmamıştır.