BABALIK İZNİ NEDİR? KAÇ GÜNDÜR? (2025 GÜNCEL)

Babalık izni, Türkiye’de özel sektörde veya kamuda çalışan babalara, çocuklarının doğumu ya da evlat edinmesi durumunda tanınan ücretli izin hakkıdır. 2025 yılı itibariyle babalık izninin süresi, kapsamı ve başvuru koşulları çalışan babalar arasında sıkça merak edilmektedir. Bu izin sayesinde yeni baba olan çalışanlar, doğum sonrasında ailelerine destek olma ve yeni doğan bebekleriyle kaliteli zaman geçirme fırsatı bulurlar.

Bu rehber niteliğindeki yazımızda “Babalık izni nedir, kaç gün sürer, kimler yararlanabilir, nasıl alınır?” gibi sorulara güncel yanıtlar vererek babalık iznine dair tüm detayları ele aldık.

BABALIK İZNİ NEDİR?

Babalık izni; eşi doğum yapan ya da evlat edinen erkek çalışanların, yasal mevzuat kapsamında işyerinden ücretli izin alabilmesini sağlayan önemli bir haktır. Hem 4857 sayılı İş Kanunu (İş Hukuku kapsamında) hem de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (İdare Hukuku kapsamında) babalık iznini düzenlemektedir. Ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için ilgili izin yönetmeliği, sözleşmeli kamu personeli için de Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar bu hakkın kapsamını belirler.

Babalık izninin temel amacı, doğum veya evlat edinme sonrası babaların ailelerine destek olabilmesi, anneye yardımcı olup yeni doğan bebekle vakit geçirebilmesidir. Bu izin süresince çalışan babanın maaşından kesinti yapılmaz, izin tamamen ücretli izin olarak kullandırılır. Babalık izni, babanın aile yaşamına aktif katılımını artırarak iş hayatı ve özel hayat arasındaki dengeyi korumaya yardımcı olmaktadır.

BABALIK İZNİNİN HUKUKİ DAYANAĞI

Babalık izni farklı mevzuatlarda düzenlenmiş olup her çalışan grubunun izin süresi ilgili kanun ve yönetmeliklerde belirtilmiştir:

• 4857 sayılı İş Kanunu (İşçiler için): İş Kanunu’na 2015 yılında eklenen madde uyarınca, eşi doğum yapan erkek işçiye 5 gün ücretli izin verilir. (Ek Madde 2, mazeret izinleri kapsamında)
• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (Memurlar için): DMK Madde 104/B uyarınca, eşi doğum yapan memura isteği üzerine 10 gün ücretli izin verilir.
• Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliği (Askeri personel için): İlgili yönetmeliğin 11. maddesine göre, eşi doğum yapan subay ve astsubaylara, yıllık izin haklarına ek olarak isteğe bağlı 10 gün mazeret izni verilir.
• Sözleşmeli Personel (4/B Statüsü): Sözleşmeli personelin izin hakları, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’da düzenlenmiştir. Bu kapsamda, eşi doğum yapan 4/B’li çalışanlara da genellikle 10 gün babalık izni tanınır.

Özetle: 2025 yılı itibarıyla çocuğu doğan devlet memurları 10 gün, işçiler (özel sektör çalışanları) 5 gün babalık izni kullanabilmektedir. Askeri personel ve 4/B’li sözleşmeli personeller için de genellikle 10 gün babalık izni uygulanmaktadır.

BABALIK İZNİ KAÇ GÜNDÜR?

Babalık izni süresi, çalışanın statüsüne ve tabi olduğu kanuna göre değişiklik gösterir. Her iki ana kanunda (İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu) babalık izni “mazeret izni” olarak tanımlanmıştır. Aşağıda babalık izni süreleri, çalışan gruplarına göre listelenmiştir:

• Devlet memurları (657 sayılı Kanun’a tabi): 10 gün ücretli babalık izni.
• Özel sektör işçileri (4857 sayılı İş Kanunu’na tabi): 5 gün ücretli babalık izni.
• Kamu çalışanı sözleşmeli personel (4/B): 10 gün babalık izni.
• Askeri personel: 10 gün babalık izni (ilgili TSK yönetmeliğine göre).
• Evlat edinen çalışanlar: 3 yaşından küçük bir çocuğu evlat edinen babalar için (eğer İş Kanunu’na tabi ise) 5 gün babalık izni vardır. Ancak evlat edinme durumunda ayrıca 8 hafta analık izni (doğum izni) kullanma hakkı da bulunur. Özellikle özel sektörde, 3 yaşından küçük bir çocuğu evlat edinen çalışana, çocuk teslim alındığı tarihten itibaren 8 hafta analık izni tanınmaktadır (doğum izni ile ilgili bilgi). Benzer şekilde, devlet memuru babalar da 3 yaş altı çocuk evlat edinmelerinde 8 hafta izin kullanabilmektedir. Bu evlat edinme izni, annenin doğum iznine benzer şekilde düzenlenmiş bir haktır.

Not: Babalık izni, doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren kullanılmaya başlanır ve izin süresi takvim günü olarak hesaplanır. İzin günleri içerisinde hafta sonu veya resmi tatil günleri varsa bu günler de izin süresine dahildir (aşağıda ayrıntılı açıklanmıştır). İzin süresi boyunca çalışanın ücretinden herhangi bir kesinti yapılmaz.

BABALIK İZNİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?

Türkiye’de hem özel sektör çalışanları hem de kamu personeli eşi doğum yapan babalar, kanunlarda belirlenen süreler dahilinde babalık izni hakkından faydalanabilirler. Yani, eşinin doğum yapması halinde:

• Özel Sektör Çalışanları (İşçiler): 4857 sayılı İş Kanunu Ek Madde 2 uyarınca, eşi doğum yapan işçilere 5 gün ücretli babalık izni verilir. Bu hak, işçi statüsündeki tüm erkek çalışanlar için geçerlidir (taşeron işçiler de dahil).
• Kamu Çalışanları (Memurlar): 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 104/B kapsamında, eşi doğum yapan memurlara 10 gün ücretli babalık izni tanınır. Bu izin, memur statüsündeki tüm erkek çalışanları kapsar (kadrolu veya 4/B sözleşmeli fark etmeksizin süre genellikle aynıdır).

Ayrıca evlat edinme durumunda da babalar bu izinden yararlanabilir. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen çalışanlar, çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta süreyle analık izni (doğum izni) kullanma hakkına sahiptir. Evlat edinme izni, yasal olarak kadın çalışanların analık izni esaslarına dayanır ve bu haklardan gerekli şartları sağlayan erkek çalışanlar da faydalanabilir. Örneğin, eşi çalışmayan bir erkek işçi 3 yaşından küçük çocuk evlat edindiğinde 8 hafta izin alabilir. Evlat edinme halinde verilen bu 8 haftalık izin, babalık izninden ayrı ve ek bir haktır.

BABALIK İZNİ İŞÇİ İÇİN ZORUNLU MUDUR?

Babalık izni, kanunen tanınmış bir hak olduğundan işverenin insiyatifine bırakılamaz. Eşi doğum yapan erkek çalışan talep ederse, işveren bu izni vermek zorundadır. İşverenin keyfi olarak babalık izni vermemesi yasal olarak mümkün değildir.

Eğer işçi, babalık iznini kullanmak istediğini bildirdiği halde işveren izin kullandırmazsa bu durum, işçi açısından haklı fesih sebebi oluşturur. Yani işçi bu gerekçeyle iş sözleşmesini feshederek işten ayrılabilir. Haklı nedenle fesih durumunda çalışan, kıdem tazminatı gibi yasal haklarına kavuşur ancak ihbar tazminatı alamaz (çünkü sözleşmeyi fesheden taraf kendisi olur). Benzer şekilde, eğer işveren babalık izni günlerinde çalışanın ücretinden kesinti yaparsa veya izni hiç kullandırmazsa, işçi yine haklı nedenle sözleşmesini feshedebilir.

Özetlemek gerekirse, babalık izni işverenin takdirine bağlı bir izin değildir, yasa ile korunmuş zorunlu bir izin hakkıdır. İşveren, bu izni kullandırmamayı tercih ederse hukuki yaptırımlarla karşılaşabilir (aşağıda “İşveren vermezse ne olur?” başlığında detaylandırılmıştır).

BABALIK İZNİ ÜCRETLİ MİDİR?

Evet, babalık izni tamamen ücretli bir izindir. İzin süresi boyunca çalışanların maaşında herhangi bir kesinti yapılamaz. Kamu çalışanı veya özel sektör çalışanı fark etmeksizin, babalık iznini kullanan babaların maaş ve diğer hak edişleri normal şekilde ödenmeye devam eder. Bu süre, çalışılmış gün gibi kabul edilir; sigorta primleri de yatırılmaya devam olunur.

Kısaca: Babalık iznindeyken işçi de memur da tam maaş almaya devam eder. Bu izin döneminde alınan maaş, çalışanın normal ücretiyle aynıdır. Ayrıca yasal olarak babalık izni günleri yıllık izin veya benzeri haklardan düşülmez; bağımsız bir mazeret izni olarak değerlendirilir.

Not: Bazı işyerlerinde yol, yemek yardımı gibi yan haklar çalışılan günlere göre ödendiğinden, babalık izni süresince yemek kartı/ücreti gibi ödemelerde kesinti olabilir. Örneğin, işyeri politikası gereği fiilen çalışılmayan günlerde yemek ücreti verilmiyorsa babalık izni günlerinde bu ödeme yapılmayabilir. Ancak kimi işverenler bu tür yan hakları izin döneminde de ödemeye devam etmektedir. Bu uygulama tamamen işyerinin iç politikasına bağlıdır.

BABALIK İZNİ HAKKI NASIL KULLANILIR?

Babalık izni, kanunlarda tanımlanmış bir mazeret izni olduğu için kendiliğinden değil, çalışanın talebiyle kullandırılır. Hem 657 sayılı Kanun’da hem de 4857 sayılı Kanun’da eşi doğum yapan erkeğe babalık izni “isteği üzerine” verilir. Dolayısıyla bu hakkı kullanmak isteyen çalışan, işverene veya kurumuna başvurarak iznini talep etmelidir. İzni kullanma adımları genel olarak şöyledir:

1. Doğumun Bildirilmesi: İşçi veya memur, eşinin doğum yaptığını mümkün olan en kısa sürede işverenine veya bağlı olduğu birime haber verir. Bu genellikle doğum gerçekleşir gerçekleşmez yapılır.
2. Gerekli Belgelerin Sunulması: İşveren(veya kamu kurumu), iznin resmî olarak tanınabilmesi için çalışandan doğumu belgeleyen evrakları isteyebilir. Bu belgeler genellikle doğum raporu (hastaneden alınan resmi rapor) veya doğum belgesi ve bazen nüfus kayıt örneği olabilir. Yeni doğan bebeğe ait kimlik belgesi de çıkarıldığında sunulabilir. Bu belgeler, çalışan babanın izne hak kazandığını kanıtlar niteliktedir.
3. Dilekçe ile Başvuru: Çalışan, babalık izni talebini işyerine yazılı olarak da iletmelidir. Özel sektörde genellikle insan kaynaklarına, kamuda ise ilgili amire hitaben bir dilekçe yazılır. Dilekçede eşinin ne zaman doğum yaptığı ve yasal olarak hak ettiği babalık iznini kullanmak istediği belirtilir. (Örnek ifade: “… tarihinde eşimin doğum yapması sebebiyle kanunen hakkım olan … günlük babalık iznimin tarafıma verilmesini arz ederim.”)
4. İznin Başlaması: Talep ve belgeler işverence onaylandıktan sonra babalık izni başlar. İş Kanunu kapsamında çalışanlar doğumun olduğu günden itibaren 5 gün, memurlar ise 10 gün izin kullanırlar (izin süreleri doğum tarihi dahil veya sonraki günden başlamak üzere uygulanabilir, aşağıdaki “Ne zaman başlar?” bölümüne bakınız). Bu süre boyunca çalışan işine gelmez ve işveren bu devamsızlığı ücretli izin olarak kabul eder.
5. Ücret ve Hakların Korunması: Babalık izni süresince çalışan, ücretini tam almaya devam eder. Sosyal güvenlik primleri, yan haklar vb. hak edişler işveren tarafından aynen sürdürülür. İzin bitiminde çalışan işine kaldığı yerden devam eder ve bu süre işçilik kıdemine, terfi süresine vb. dahil edilir.

Babalık izni kullanırken dikkat edilmesi gereken nokta, iznin doğumdan hemen sonra ve kesintisiz olarak kullanılması gerektiğidir. Kanunen babalık izninin parça parça veya geç bir tarihte kullanılması öngörülmemiştir (aşağıdaki sorular kısmında değinilmiştir). Bu nedenle doğum gerçekleşir gerçekleşmez izin talebi yapılmalı ve izin günleri peş peşe olacak şekilde kullanılmalıdır.

BABALIK İZNİ NE ZAMAN BAŞLAR?

Babalık izni, çocuğun doğduğu tarihten itibaren başlatılmalıdır. Uygulamada, bebeğin doğduğu gün genellikle babalık izninin ilk günü olarak sayılır veya doğumdan sonraki gün başlatılır:

• İşçiler (Özel Sektör): Doğumun gerçekleştiği günü takip eden gün, babalık izninin 1. günü olarak kabul edilir. Örneğin, Cuma günü doğum olduysa, Cumartesi gününden itibaren 5 günlük izin sayılır ve Çarşamba günü mesaiyle işbaşı yapılır. Ancak bazı işyerlerinde doğum günü de izne dahil edilebiliyor; bu durumda Cuma günü izin sayılarak Salı günü işbaşı yapılır. Yasa “5 gün” derken iş günü değil takvim günü hesabı öngördüğünden, pratikte iznin başlangıcı konusunda işyeri ile iletişim kurmak önemlidir. Genellikle doğum haberi verilir verilmez izin başlatılır.
• Memurlar (Kamu Çalışanları): Memurların 10 günlük babalık izni, doğum olayının gerçekleştiği tarihten itibaren hesaplanır. Örneğin, pazartesi günü doğum olduysa 10 günlük izin pazartesiden başlar ve bir sonraki takvimde perşembe günü mesai bitimine kadar sürer.

Her halükarda kanunlar, babalık izninin doğum olayıyla birlikte kullanılması gerektiğini vurgular. Doğum gerçekleşmeden önce bu iznin kullanılması mümkün olmadığı gibi doğumdan çok uzun süre sonra (örneğin bir ay sonra) keyfen kullanılmak istenmesi de uygun görülmez. Hatta Devlet Personel Başkanlığı’nın geçmiş görüşlerine göre babalık izni doğumdan itibaren hemen başlar ve ileriye bırakılarak kullanılamaz. Dolayısıyla, babalık iznini hakkıyla kullanabilmek için bebeğinizin doğduğu anda bu haktan faydalanmaya başlamanız önerilir.

Özel durumlar: Eğer beklenenden erken bir doğum gerçekleşirse veya doğum sırasında beklenmedik bir durum olursa (örneğin hafta sonu gece yarısı doğum gibi), çalışan baba mümkün olan en kısa sürede işverene haber vererek iznini başlatmalıdır. Yasal süreler babanın işvereniyle anlaşması ile değiştirilemez; ancak bazı işyerleri babalık izninin başlangıcı konusunda esneklik tanıyabilir. Bu tür esneklikler işveren insiyatifinde olsa da babanın izin hakkını gecikmeden kullanması en doğru olandır.

BABALIK İZNİ HAKKINI KULLANMAYAN İŞÇİ NE OLUR?

Babalık izni kullanılmadığında, bu hak sonraki bir tarihe saklanamaz veya ücrete çevrilerek sonradan talep edilemez. Yani, işçi babalık iznini doğumdan sonraki dönemde hiç kullanmazsa:

• Hakkın Zaman Aşımı: Doğumdan itibaren makul süre (örneğin ilk birkaç hafta) geçtikten sonra babalık izni talep edilirse, işveren bu talebi reddedebilir. Kanunen babalık izni, ilgili doğum olayı için tanınan bir mazeret iznidir ve belli bir süre geçtikten sonra artık kullanılabilir olmaktan çıkar.
• Ücrete Yansımaz: Babalık izni kullanılmadı diye işçiye fazladan bir ücret veya mesai ödemesi yapılmaz. Bu izin tamamen bir sosyal hak olup, kullanılmaması durumunda işverene ek bir ödeme yükümlülüğü doğurmaz. (Örneğin “izin yapmadım, parasını alayım” denemez.)
• Feragat Edilebilir: İşçi istemezse babalık iznini kullanmayabilir; bu durumda bu haktan feragat etmiş sayılır ve izni ileride kullanamaz. Babanın kendi isteğiyle izin almaması, işveren açısından bir sorun teşkil etmez ve işverenin sorumluluğu doğmaz.

Ancak burada kritik nokta, işverenin izni kullandırmaması durumudur. Eğer çalışan izin talep ettiği halde işveren babalık iznini kullandırmadıysa:

• İşçi, uğradığı hak kaybı nedeniyle resmi mercilere şikâyette bulunabilir (örneğin Alo 170 Çalışma Bakanlığı hattına şikâyet yapılabilir). Bu tür bir şikâyet, iş müfettişlerinin denetimini getirebilir ve işverene idari yaptırım uygulanabilir.
• Babalık izninin kullandırılmaması, tek başına iş sözleşmesinin feshi için işçiye haklı neden sağlar (yukarıda belirtildiği gibi). İşçi bu nedenle işi bırakırsa kıdem tazminatı, varsa ödenmemiş ücret, yıllık izin ücreti gibi alacaklarını talep edebilir. İhbar tazminatı talep edemeyecektir çünkü iş sözleşmesini fesheden taraf işçinin kendisidir.
• İşveren, babalık iznini vermedi diye işçiyi cezalandıramaz veya işten çıkaramaz. Böyle bir durum, haksız ve kanun dışı bir uygulama olacağı için işçi yasal haklarını (işe iade davası, kötü niyet tazminatı gibi) arayabilir.

Özetle, babalık izni kullanılmadığında ortadan kalkan bir haktır; fakat kullandırılmaması halinde işçi lehine hukuki yollara başvurma imkanı doğar. Avukat olarak Tavsiyemiz, hakkınız olan izni doğumdan hemen sonra kullanmanız, eğer işveren engelliyorsa yasal haklarınız için danışmanlık almanızdır.

BABALIK İZNİ NEDİR KAÇ GÜNDÜR (2025 GÜNCEL)

BABALIK İZNİ BELGELENDİRİLMELİ MİDİR?

Evet, babalık izni talebinin belgelendirilmesi hem işveren açısından hem de işçi açısından ispat kolaylığı sağlar. İşveren, çalışanından izin gerekçesini doğrulamak amacıyla bazı belgeler isteyebilir. Genellikle istenen belgeler şunlardır:

• Doğum Raporu: Hastane tarafından verilen, eşinizin doğum yaptığını ve doğum tarihini gösteren resmi rapordur. Bu belge doğum olayının gerçekleştiğini ispatlar.
• Doğum Belgesi / Bebek Kimlik Kartı: Doğum sonrasında nüfus müdürlüğünden alınan yeni doğan bebeğin kimlik kartı veya geçici kimlik belgesi de sunulabilir. Bu belge bebeğin doğum tarihini ve ebeveynlerini gösterir.
• Nüfus Kayıt Örneği: Bazen, özellikle kamu kurumları, babalık izni için nüfus kayıt örneği talep edebilir. Nüfus kayıt örneğinde yeni doğan çocuğun babanın nüfusuna kayıtlı olduğu görülür.

Bu belgelerin işverene ibraz edilmesiyle birlikte, işveren çalışanın babalık izni hakkını teyit etmiş olur ve izin resmiyet kazanır. Eğer çalışan gerekli belgeleri sunmazsa, işveren izin talebini reddedebilir veya izinli geçen günleri ücretsiz izin olarak sayabilir. Örneğin, doğum olduğunu belgeleyemezseniz işveren o günleri devamsızlık sayma hakkına bile sahip olabilir. Bu nedenle, bürokratik işlemleri ihmal etmeden doğum raporu vb. belgeleri temin edip işyerine iletmek önemlidir.

İpucu: Özel sektörde genellikle hastaneden alınan doğum raporunun bir nüshasını ve mümkünse bebeğin kimlik fotokopisini insan kaynaklarına vermek yeterli olmaktadır. Kamu kurumlarında ise ilgili dilekçeye ek olarak bu belgeler resmi yazışma ile kuruma sunulur.

BABALIK İZNİ SÜRESİNCE İŞÇİ ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?

Hayır. Babalık izni süresince çalışan babanın işte çalıştırılması yasal değildir. Bu izin, kanunen tanımlanmış ücretli ve zorunlu bir izin dönemi olduğu için, bu sürede işçinin işe gelmesi veya işe çağrılması beklenemez. İşçi babanın bu hakkından feragat etmesi de hukukî olarak geçersizdir. Dolayısıyla:

• Babalık izninde olan bir işçiyi çalıştırmak, iş kanununun ruhuna ve çalışan haklarına aykırıdır. İzin süresinde işçi fiilen çalıştırılırsa, bu durum iş hukuku ihlali sayılır. İşveren hem idari yaptırımlar hem de işçinin açabileceği davalar açısından risk altına girer.
• Eğer işçi babalık izninde olmasına rağmen işverenin talebiyle çalışmak zorunda kalmışsa, bu durumda işçi yasal olarak fazla çalışma ücreti veya ek ücret talep edebilir. Çünkü izinli olması gereken dönemde çalıştırılmıştır ve bu zaman dilimi normal çalışma dışında kalır.
• İşçi kendi rızasıyla “Ben izinde de çalışırım” dese bile, bu durum ileride izin hakkını saklı tutmasını sağlamaz. Yani izin kullanılmamış sayılır ve sonradan “kullanılmadı, parasını alayım” veya “daha sonra kullanayım” deme imkanı olmaz. Babalık izni paraya çevrilebilir veya ileri tarihe ertelenebilir bir izin değildir.
• İşverenin izinde çalıştırma baskısı yapması halinde, işçi durumu gerekli mercilere şikayet edebilir. Bu durumda iş müfettişleri inceleme yapacak ve işveren hakkında işlem başlatılacaktır. İşçinin, izin döneminde çalıştırıldığı her gün için hak ettiği izin yanmış olsa da, hukuken uğradığı zararlar için tazminat isteme hakkı doğabilir.

Sonuç olarak: Babalık izni döneminde bir çalışanı çalışmaya zorlamak kanuna aykırıdır. Hem işçi sağlığı ve aile hayatı açısından, hem de yasal açıdan babaların bu izni huzurla geçirmesi esastır. İşverenler, çalışanın bu hakkına saygı göstermek zorundadır.

İŞVEREN BABALIK İZNİ VERMEZSE NE OLUR?

Babalık izni, kanundan doğan bir hak olduğu için işverenin bunu vermeme gibi bir lüksü bulunmamaktadır. Ancak uygulamada zaman zaman bazı işverenlerin çalışanlar üzerindeki güçlerini kötüye kullanarak babalık izni kullandırmaktan imtina ettikleri görülmektedir. Peki işveren babalık iznini onaylamaz veya kullandırmazsa sonuçları ne olur?

Öncelikle, babalık izninin felsefesi aile bütünlüğünün korunmasıdır. Bu izin, babanın eşi ve bebeğiyle sağlıklı vakit geçirebilmesini, aile bağlarının güçlenmesini amaçlar. Kanun koyucu da bu amacı güderek babalık iznini yasal güvence altına almıştır. Dolayısıyla işverenin keyfi olarak “izin vermiyorum” deme hakkı yoktur.

Eğer işveren babalık iznini kullandırmıyorsa:

• İşçi için Haklı Fesih İmkanı: Bu durum, işçiye haklı nedenle fesih hakkı verir. Yani çalışan, “yasal iznimi bile kullandırmayan bir işyerinde çalışmam” diyerek istifa edebilir ve bu istifa haklı neden sayılır. Haklı fesih ile ayrılan işçi, kıdem tazminatı başta olmak üzere hak ettiği tüm işçilik alacaklarını talep edebilir. (Yalnız ihbar tazminatı talep edemez, çünkü sözleşmeyi fesheden taraf kendisidir.) İşçi gerekirse bu hakları için dava açabilir ve yüksek ihtimalle kazanacaktır.
• İşçi Alo 170’e veya Çalışma Bakanlığı’na Şikayet Edebilir: Babalık izninin kullandırılmaması, İş Kanunu’na aykırı bir durum olduğu için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayet konusu yapılabilir. Denetim sonucunda işverene idari para cezası uygulanabilir.
• İşveren Feshi Gerekçesi Yapamaz: İşveren, babalık izni talep eden veya bu konuda hak arayan işçiyi sırf bu nedenle işten çıkaramaz. Eğer böyle bir misilleme yaparsa, bu açıkça haksız fesih olacaktır. İşçi işe iade davası açıp kazanabilir, ayrıca kötü niyet tazminatı gibi tazminatlar gündeme gelir.
• İtibar ve İş Barışı: Bu tür bir tutum, işverenin diğer çalışanlar gözündeki itibarını zedeler ve iş barışını bozar. Çalışanların motivasyonu düşer, şirkete olan güveni sarsılır.

Kısaca, işverenin babalık iznini vermeme gibi bir hakkı yoktur. Fiilen vermekten kaçınsa dahi hukuken bu tutum sürdürülebilir değildir. Çalışan babalar böyle bir durumla karşılaşırlarsa yasal haklarını çekinmeden kullanmalıdırlar. Zira babalık izni, yalnızca kağıt üzerindeki bir lütuf değil, yasanın tanıdığı bağlayıcı bir haktır.

BABALIK İZNİNE EK OLARAK ÜCRETSİZ İZİN MÜMKÜN MÜ?

Kanunlar babalık izni sürelerini yukarıda belirtildiği şekilde kesin olarak sınırlandırmıştır. Yani babalık izni süresinin yasal olarak artırılması veya azaltılması, genel hükümlere göre tek taraflı mümkün değildir. Ancak uygulamada babalar ihtiyaç duyarsa, mevcut izin süresini uzatmak için bazı yollar bulunmaktadır:

• İşverenle Anlaşarak Uzatma: Özel sektörde bazı işverenler, çalışanlarının talebi üzerine babalık iznine bitişik olarak yıllık izin veya ücretsiz izin kullanmalarına müsamaha gösterebilir. Örneğin, 5 günlük babalık izninin ardından işçi 1 hafta da yıllık iznini kullanarak toplamda daha uzun bir süre ailesiyle kalabilir. Yıllık izni yoksa işverenin onayıyla birkaç gün ücretsiz izin alarak süreyi uzatabilir. Bu tamamen işverenin inisiyatifine ve işyerinin ihtiyaçlarına bağlı bir durumdur.
• Toplu İş Sözleşmeleri: Sendikalı işyerlerinde imzalanan toplu iş sözleşmeleri, babalık izni süresini yasa minimumunun üzerinde belirleyebilir. Örneğin TİS ile özel sektörde babalık izni 5 günden 7 güne çıkarılabilir. Böyle bir hak mevcutsa işçi ondan yararlanır.
• Annenin Vefatı Durumu: En önemli istisnalardan biri, doğum sırasında veya sonrasında annenin hayatını kaybetmesi durumudur. İş Kanunu Madde 74’e göre, “Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır.” Benzer hüküm 657 sayılı Kanun 104/A’da da mevcuttur. Yani Allah korusun anne doğumdan hemen sonra vefat ederse, annenin kullanamadığı tüm analık izni süresi babaya geçer. Bu durumda baba, annenin doğum sonrası 8 haftalık iznini (kalan kısmını) kullanabilir. Bu, babalık izninin ötesinde istisnai bir haktır ve çocuğa bakacak annenin olmaması nedeniyle babaya tanınmıştır.

Yukarıdaki durumlar haricinde, babalık izninin süresi kısaltılamaz veya farklı bir döneme yayılarak kullandırılamaz. Örneğin “5 günlük iznimi 10 gün içinde yarım yarım kullanayım” şeklinde bir uygulama kanunen yoktur. İzin hakkı verildiği şekliyle kesintisiz kullanılmalıdır.

Özet: Babalık izni süresi yetersiz geliyorsa, babalar işverenleriyle konuşarak ek ücretsiz izin talep edebilir veya yıllık izinlerinden ekleme yapabilirler. Kanun buna engel değildir, yeter ki işveren onaylasın. Yasa koyucu bu 5-10 günlük süreleri minimum olarak belirlemiş, daha fazlasını engellememiştir. Ancak bu tamamen işyeri inisiyatifindeki bir konudur.

#image_title

SIKÇA SORULAN SORULAR

2025’te Babalık İzni Kaç Gün?

2025 yılı için babalık izni süreleri: Özel sektör çalışanları (işçiler) için 5 gün, kamu çalışanları (memurlar) için 10 gün olarak uygulanmaktadır. Yasal düzenlemeler bu şekilde olup, askeri personel ve sözleşmeli memurlar da genellikle 10 gün izin kullanır.

Babalık İzni Cumartesi Ve Pazar Dahil Mi?

Evet. Babalık izni takvim gününe göre hesaplandığı için hafta sonu ve resmi tatil günleri izne dahildir. Örneğin 5 günlük babalık izni Cuma günü başlıyorsa, Cumartesi-Pazar günleri de bu 5 gün içinde sayılır ve izin Salı günü sona erer. Kanun, babalık izni için “iş günü” ibaresi kullanmadığından tatil günleri izin süresini durdurmaz, izin günleri arka arkaya sayılır.

Babalık İzni Ücreti Ne Kadar?

Babalık izni sırasında çalışanların maaşında herhangi bir kesinti yapılmaz. Dolayısıyla ekstra bir “babalık izni ücreti” söz konusu değil, çalışan normal maaşını almaya devam eder. İzin süresince ücret tam olarak ödendiği için babalık izni kullanılan dönemde gelir kaybı yaşanmaz.

Babalık İzni İstediğin Zaman Kullanılır Mı?

Hayır, babalık izni keyfen istenilen bir zamanda kullanılamaz. İzin, doğumun gerçekleştiği tarihten hemen sonra kullanılmalıdır. Doğumdan çok sonra (örneğin 1 ay sonra) bu izni kullanmak mümkün değildir. Mevzuat gereği babalık izni doğumla bağlantılı bir mazeret iznidir ve doğumdan itibaren makul süre içinde tüketilir. Hatta genellikle doğumdan sonraki ilk hafta içinde kullanılması gerekir, aksi halde hak düşebilir. Bu nedenle babalık iznini ertelememek ve doğumun akabinde kullanmak gerekir.

Babalık İzni Yıllık İzinden Düşülür Mü?

Hayır. Babalık izni, yıllık ücretli izin hakkından bağımsız bir izin türüdür. Kanunen “mazeret izni” olarak düzenlendiğinden, babalık izni kullanıldığında yıllık izin günleriniz eksilmez. Bu izin, ayrıca ve ekstra verilen bir hak olup, yıllık izin hesabınızı etkilemez.

Özel Sektörde Babaya Doğum İzni Kaç Gün?

Özel sektörde (iş kanununa tabi işyerlerinde) çalışan babalar, eşlerinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli babalık izni kullanabilirler. Bu 5 günlük süre takvim günüdür ve hafta sonu dahil 5 gündür. (Örneğin Pazartesi başlayan izin Cuma biter.)

Babalık İzninde Maaş Kesilir Mi?

Kesilmez. Babalık izni ücretli bir izin olduğu için bu süre zarfında maaşınız aynen ödenir. Hiçbir kesinti yapılmaz, sosyal güvenlik primleriniz de tam yatırılır. Yani babalık izni kullandığınız için gelirinizde bir azalma olmaz.

Babalık İznine Hafta Sonu Dahil Mi?

Evet, babalık izninin hesaplanmasında hafta sonları da izin süresine dahildir. Örneğin Perşembe günü doğum olduğunda 5 günlük izin Perşembe’den başlayıp pazartesi gününe dek sürer (içinde Cumartesi-Pazar da sayılır). Hafta sonu günleri izin süresini uzatmaz, izin takvim gününe göre ardışık sayılır.

Babalık İzninde SGK Primi Ödenir Mi?

Evet, babalık izni süresince çalışan sosyal güvenlik açısından çalışıyor gibi kabul edilir. İşveren, bu günler için de SGK primini yatırmakla yükümlüdür. Dolayısıyla babalık izninde geçen süreler emeklilik primi, sigorta primi vb. açılardan kayıp oluşturmaz; prim ödemeleri normal şekilde devam eder.

Babalık İzninde Yemek Parası Kesilir Mi?

Bu durum işyerinin uygulamasına bağlıdır. Bazı işyerlerinde yemek ücreti/yemek kartı sadece çalışılan günler için verildiğinden, babalık izninde olunan günler için yemek parası ödenmeyebilir. Örneğin günlük yemek fişi uygulaması varsa ve o gün işe gelinmemişse fiş yüklenmez. Ancak bazı şirketler çalışanlarının izin günlerinde de yemek yardımı gibi yan haklarını kesintiye uğratmaz. Kanunen zorunlu olmasa da, işyeri insiyatifine göre babalık izni döneminde yemek, yol gibi ek menfaatler aynen sürdürülebilir veya durdurulabilir.

Evlat Edinme Durumunda Babalık İzni Kullanılabilir Mi?

Evet, evlat edinme durumunda da babalar babalık izni haklarından faydalanabilir. Eşi doğum yapmamış olsa bile, üç yaşından küçük bir çocuğu evlat edinen çalışanlar, çocuğun aileye teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık izni (evlat edinme izni) kullanma hakkına sahiptir. Bu 8 haftalık izin, kadın çalışanların doğum sonrası iznine denktir ve aynı şartlarda erkek çalışana tanınır. Bunun yanı sıra, evlat edinme gerçekleştiğinde (3 yaşından büyük çocuklarda geçerli olmasa da) bazı işyerleri babalık izni benzeri birkaç gün izin de verebilmektedir. Özetle, evlat edinme halinde kanunen 8 hafta ücretli izin hakkınız bulunmaktadır.

Askeri Personel İçin Babalık İzni Kaç Gündür?

Türk Silahlı Kuvvetleri personeli (subay, astsubay vb.) için babalık izni süresi ilgili kurum mevzuatına göre düzenlenir. Genel uygulamada, eşi doğum yapan askeri personel için 10 gün ücretli mazeret izni verilmektedir. Örneğin TSK İzin Yönetmeliği madde 11, 10 güne kadar babalık izni kullanılabileceğini belirtir. Dolayısıyla fiiliyatta subay ve astsubaylar 10 gün babalık izni kullanabilmektedir. (Kesin süre, bağlı bulunulan kuvvet komutanlığının yönergelerine göre değişiklik gösterebilir ancak genellikle 10 gündür.)

657’de Babalık İzni Kaç Gün?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurlar için babalık izni süresi 10 gündür. Kanunun 104/B maddesi açıkça, “Memura, eşinin doğum yapması halinde isteği üzerine on gün babalık izni verilir” demektedir. Bu 10 günlük süre takvim günüdür ve memurun maaşı kesilmeden izinli sayıldığı günlerdir.

4/B Sözleşmeli Personel İçin Babalık İzni Kaç Gündür?

4/B statüsündeki sözleşmeli kamu personelleri de babalık izni hakkına sahiptir. Mevzuat uyarınca 4/B’li çalışan babalara da 10 gün babalık izni verilmektedir. (Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar madde 9, memurlarla aynı süreyi öngörür.) Kurumlar arası uygulamada farklılık olmamakla birlikte, sözleşme hükümleriyle aksi bir düzenleme getirilmediği sürece 10 gün olarak uygulanır.

Babalık izni parça parça kullanılabilir mi?

Çalışanın bu izni eşi doğum yaptığında talep ederek kanunda veya iş sözleşmesinde belirtilen süre kadar kullanması gerekir. Mevzuatta parça parça kullanılabileceğine yönelik bir hüküm yoktur. 

Babalık izni daha sonraları kullanılabilir mi?

Doğumdan bir süre sonra keyfiyeti gibi bir durum söz konusu değildir.Doğumla birlikte kullanılır.

Babalık izni tatil gününe denk gelirse ne olur? 

 Babalık izin süresi tatil günleri içinde durması, tatil günlerinden sonra devam etmesi söz konusu değildir. Yani izin tatile denk gelirse  işlemeye devam eder.

BABALIK İZNİ NE ZAMAN BAŞLAR?

 İşçiler ve memurların eşleri doğum yaptıkları zaman babalık izninden yararlanmak isteyebilirler. Çalışan babalar bu iznin kaç gün olduğunu merak etmektedir. İzin sürelerinde; işçiler, memurlar ve askeri personel için üç farklı ayrım yapılır. Bu üç farklı ayrım şu şekildedir:

• Devlet Memurları Kanunu, eşi doğum yapan memurlara 10 günlük babalık izni hakkı tanır. Memurlar bu izin günlerinde ücret almaya devam eder zira bu izin ücretli bir izindir.
• İş Kanunu ek madde 2 düzenlemesine göre eşi doğum yapan işçiler 5 gün ücretli babalık izni kullanabilir.
• TSK İzin Yönetmeliği’nin 11. Madde düzenlemesiyle astsubay ve subaylara 10 güne kadar babalık izin hakkı tanınabilir.
• Bunlar dışında 4/b sözleşmeli personeller için babalık izni süresi de 10 gün olarak belirlenmiştir.

BABALIK İZNİ NE ZAMAN BAŞLAR?

Babalık izni işçinin veya memurun eşinin doğum yapması ile birlikte başlar. Yani kadının doğum yaptığı günden sonraki gün, babalık izninin başladığı gündür.

BABALIK İZNİ UZATILIR MI?

  Özel sektörde çalışanlar için işçi ve işveren arasındaki sözleşmeye dayalı olarak babalık izin süresi uzatılabilir. Ancak memurlarda böyle bir durum söz konusu değildir. Ayrıca babalık izin süresi hiçbir şartta kısaltılamaz. 

BABALIK İZNİ TALEP DİLEKÇE ÖRNEĞİ

                                           Kurum adı………………

… / … / … tarihinde eşimin doğum yapması nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu ek madde 2 uyarınca kanunen hakkım olan … günlük babalık mazeret iznimin … / … / … tarihinden itibaren tarafıma verilmesini talep ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim.

İletişim Bilgileri

Adres:

İznin geçirileceği adres:

Telefon numarası:

T.C. Kimlik No:

… / … / …

Ad ve soyadı: 

İmza: