DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI VE YENİLENMESİ

Mahkemelerde devam eden davalarda dosyanın işlemden kaldırılması uygulamada sıklıkla yaşanan bir durumdur. Dosyanın işlemden kaldırılması Hukuk Muhakemeleri Kanunun 150. Maddesinde açıklanmıştır. Bu maddeye göre usulüne uygun bir biçimde duruşmaya davet edilen taraflar duruşmaya katılım göstermezler veyahut gelmelerine rağmen davayı takip etmeyeceklerini bildirirlerse dosya işlemden kaldırılır. Bir diğer ihtimal ise taraflardan biri duruşmaya katılım göstermezse duruşma ya o tarafın yokluğunda yürütülür ya da dosya işlemden kaldırılır. Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonraki ilk 3 ay içinde dilekçe ile yazılı başvuru yapacak tarafın talebiyle dava dosyası yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, yeni duruşma günü, saati ve yeri ile birlikte taraflara iletilir. Yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır.

DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI NEDİR?

Mahkemelerde devam eden davalarda dosyanın işlemden kaldırılması uygulamada sıklıkla yaşanan bir durumdur. Dosyanın işlemden kaldırılması Hukuk Muhakemeleri Kanunun 150. Maddesinde açıklanmıştır. Bu maddeye göre usulüne uygun bir biçimde duruşmaya davet edilen taraflar duruşmaya katılım göstermezler veyahut gelmelerine rağmen davayı takip etmeyeceklerini bildirirlerse dosya işlemden kaldırılır. Bir diğer ihtimal ise taraflardan biri duruşmaya katılım göstermezse duruşma ya o tarafın yokluğunda yürütülür ya da dosya işlemden kaldırılır. Buna göre geçerli bir özrü olmaksızın davaya katılı göstermeyen taraf yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez. Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonraki ilk 3 ay içinde dilekçe ile yazılı başvuru yapacak tarafın talebiyle dava dosyası yenilenebilir.

Dosya işlemden kaldırıldığı tarihten 1 ay geçtikten sonra yenileme talebi oluşturulursa yeniden harç ücreti ödenir, bu harç yenilemeyi gerçekleştiren tarafça ödenir ve karşı tarafa yükletilemez. Yenileme dilekçesi, yeni duruşma günü, saati ve yeri ile birlikte taraflara iletilir. Yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır.

DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASINA NEDEN OLAN HALLER

1. Tarafların duruşmaya gelmemesi
2. Tarafların davayı takip etmemesi
3. Duruşma günü belirlenmesi için başvuruda bulunmama
4. Eksik harçların tamamlanmaması

Bu gibi hallerden birinin mevcut olması durumunda dosya işlemden kaldırılır.

DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASININ SONUÇLARI

Dosyanın işlemden kaldırılmasını gerektirecek hallerden birini mevcut olduğunu tespit eden mahkeme dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına hükmeder. Dava dosyası işlemden kaldırıldıktan sonra 3 ay boyunca derdest olarak kalır. Bu 3 aylık süre zarfı içerisinde tarafların yenileme talebi üzerine dosya yenilenebilir ve dava yeniden görülmeye başlanır. Eğer 3 aylık sürenin ilk 1 ayında yenileme talebi oluşturulursa ekstra bir harç ücreti yatırmaya gerekmemektedir ancak 1 aylık süreden sonraki yenileme talepleri için harç ücreti yatırmak gerekmektedir. Yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır.

İlk 1 aylık süreçte yenileme işlemi gerçekleştirilmezse ihtiyati haciz talebi hükümsüz kalır. Bir dava en fazla 2 defa yenilenebilir. 3 kez takipsiz bırakılan dava açılmamış sayılır. 3 ay içinde yenileme işlemi gerçekleştirilmeyen davalar sürenin dolmasıyla beraber açılmamış sayılır ve mahkemece re’sen karar verilip kayıt kapatılır.

İŞLEMDEN KALDIRILAN DOSYANIN YENİLENMESİ

Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonra yenileme hakkı yazılı yargılamada en fazla 2 basit yargılamada ise en fazla 1 defa yapılabilir. Dava dosyası işlemden kaldırıldıktan sonra 3 ay boyunca derdest olarak kalır. Bu 3 aylık süre zarfı içerisinde tarafların yenileme talebi üzerine dosya yenilenebilir ve dava yeniden görülmeye başlanır.3 ay içinde yenilemesi yapılmayan davalar bu 3 aylık aylık sürenin bitmesiyle beraber açılmamış sayılır ve mahkemece re’sen karar verilip kayıt kapatılır.

DOSYANIN YENİLENMESİNDE HARÇ VE MASRAFLAR

Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonra dosyayı yenilemek için 3 aylık bir süre mevcuttur. Bu sürenin ilk 1 ayında taraflardan biri tarafından yenileme talebi oluşturulursa harç ücreti ödenmez. Eğer ilk 1 ay sonunda yenileme işlemi gerçekleştirilse yani 3 aylık sürenin son 2 ayında yenileme işlemi gerçekleştirilirse harç ücreti ödenir ve bu ücreti ödemekle mükellef kişi yenileme talebini oluşturan taraftır. Ödemeyi gerçekleştiren taraf davayı kazansa dahi bu ücreti karşı tarafa yükleyemez.

DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASI

İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak 3 ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu an itibariyle açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden kayıt verilerek kayıt kapatılır(HMK m.150/5). İşlemden kaldırılmasına karar verilmiş ve sonradan yenilenmiş olan dava, ilk yenilenmeden sonra bir defadan fazla takipsiz bırakılamaz. Aksi halde dava açılmamış sayılır(HMK m.150/6).

Davanın açılmamış sayılmasını gerektiren haller şunlardır:

1. Görevsizlik veya yetkisizlik kararının gereğinin yerine getirilmemesi
2. Temsil veya izin sürelerinin zamanında teslim edilmemesi
3. Vekaletnamenin süresi içinde verilmemesi
4. Dava dilekçesindeki eksiğin süresi içinde giderilmemesi
5. Davanın süresi içinde yenilenmemesi veya yenilendikten sonra takipsiz bırakılması
6. Davanın geri alınması

DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASININ SONUÇLARI

Davanın açılmamış sayılması ile beraber davanın açılmasının bütün sonuçları ortadan kalkar. Davanın açılmamış sayılmasının bir sonucu olarak yargılamaya ait bütün giderler davacı tarafa yüklenir. Davacı aynı zamanda davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmişse davalı tarafın vekalet ücretini de karşılamakla yükümlü olur. Davanın açılmamış sayılmasıyla beraber davaya ilişkin kayıt kapatılır ancak bu karara karşı kanun yoluna başvurmak mümkündür.

İCRA DOSYALARININ İŞLEMDEN KALDIRILMASI VE TAKİPSİZLİK

İcra dosyası açıldıktan sonra veya son işlem tarihinin üzerinden  1 yıl geçtikten sonra herhangi bir işlem yapılmaması durumunda icra dosyası işlemden kaldırılır. Fakat icra dosyasının işlemden kaldırılıp kapatılması dolayısıyla borçlu borcundan kurtulmuş olmaz. Alacaklının gerekli ücretleri ve harç ücretini icra veznesine yatırmasıyla işlemden kaldırılan icra dosyası yeniden kaldığı yerden devam eder, dosya yenilenmiş olur. Hukuk davalarında dosyanın yeniden açılması için gerekli süre 3 aydır ancak icra dosyalarında bu süre 10 yıldır. 10 yıl içinde alacaklı taraf gerekli ücretleri yatırdıktan sonra icra dosyası yeniden açılabilir.

İcra dosyalarının takipsizlik dolayısıyla düşmesi ve dosyanın işlemden kaldırılması da mevcuttur. Bu durum haczin kanuni olarak belirtilen süreler içerisinde yapılamadığı durumlarda ortaya çıkar. Alacaklının talebi üzerine açılan dava sonucunda mahkemenin verdiği karara göre icra işlemlerinin uygulanması mümkün değilse dosya işlemden kaldırılır. 20 yıl içerisinde her yıl alacaklının talebi üzerine yenileme yapılmasına rağmen icra işlemleri gerçekleşemezse icra dosyası kapanır.

HUKUK DOSYALARININ İŞLEMDEN KALDIRILMASI

• Tarafların duruşmaya gelmemesi
• Tarafların davayı takip etmemesi
• Duruşma günü belirlenmesi için başvuruda bulunmama
• Eksik harçların tamamlanmaması

Yukarıdaki hallerden herhangi birinin mevcut olması halinde dava dosyası işlemden kaldırılır. Bunun neticesinde taraflardan biri 3 ay içerisinde yenileme talebi ile beraber dosyanın yeniden açılmasını sağlayabilir. Yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır. 3 aylık sürenin ilk 1 ayında yenileme talebi oluşturulursa herhangi bir ücret ödemesine gerek kalmaz ancak kalan son 2 ayda yenileme talebi oluşturulursa yenileme talebi oluşturan tarafın yeni bir harç ücreti ödemesi gerekir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU TAZMİNAT HUKUKU HİZMETLERİMİZ

Dosyanın işlemden kaldırılması durumu gerek taraflardan birinin özensizliği gerek harç ücretlerinin yatırılmaması vb. sebeplerden dolayı azımsanmayacak derecede çok görülen bir olaydır. Dava dosyası işlemden kaldırılan birçok müvekkil hukuki haklarından habersiz olduğu için dosyanın kapanmasına göz yummak zorunda kalmaktadır. Harbiye Hukuk Bürosu avukatları da müvekkillerinin haklarını tam anlamıyla koruyan, gözeten ve müvekkillerine destek veren bir hukuk bürosudur. Harbiye Hukuk Bürosu alanında uzman avukatları ile beraber her daim en kaliteli ve hızlı hizmeti sağlamaktadır. Siz de Harbiye Hukuk Bürosunun sitesinde bulunan iletişim sütununa tıklayarak bu hizmetlerden yararlanabilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

-Dosyanın yenilenme süresi ne kadardır?

Cevap: Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonraki ilk 3 ay içinde dilekçe ile yazılı başvuru yapacak tarafın talebiyle dava dosyası yenilenebilir.

-Bir dava dosyası kaç kez yenilenebilir?

Cevap: Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonra yenileme hakkı yazılı yargılamada en fazla 2 basit yargılamada ise en fazla 1 defa yapılabilir.

-Dosyanın işlemden kaldırılmasının ardından vekalet ücreti

Cevap: Davanın açılmamış sayılması ile beraber davanın açılmasının bütün sonuçları ortadan kalkar. Davanın açılmamış sayılmasının bir sonucu olarak yargılamaya ait bütün giderler davacı tarafa yüklenir. Davacı aynı zamanda davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmişse davalı tarafın vekalet ücretini de karşılamakla yükümlü olur.

Dosyanın işlemden kaldırılması kararı tebliğ edilir mi?

Cevap: Dosyanın işlem kaldırıldığı bilgisi ilgili taraflara iletilir.

Davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde yeniden dava açılabilir mi?

Cevap: Evet, açılabilir. Bu durumda yeni dava, eski davanın devamı sayılır.

İcra dosyasının işlemden kaldırılması talebi nedir?

Cevap: İcra dosyası açıldıktan sonra veya son işlem tarihinin üzerinden  1 yıl geçtikten sonra herhangi bir işlem yapılmaması durumunda icra dosyası işlemden kaldırılır. Fakat icra dosyasının işlemden kaldırılıp kapatılması dolayısıyla borçlu borcundan kurtulmuş olmaz.

İcra dosyasının işlemden kaldırılmasının süresi ne kadardır?

Cevap: Hukuk davalarında dosyanın yeniden açılması için gerekli süre 3 aydır ancak icra dosyalarında bu süre 10 yıldır. 10 yıl içinde alacaklı taraf gerekli ücretleri yatırdıktan sonra icra dosyası yeniden açılabilir.

İşlemden kaldırılan icra dosyasında haciz düşer mi?

Cevap: İcra dosyasının işlemden kaldırılıp kapatılması dolayısıyla borçlu borcundan kurtulmuş olmaz. Alacaklının gerekli ücretleri ve harç ücretini icra veznesine yatırmasıyla işlemden kaldırılan icra dosyası yeniden kaldığı yerden devam eder, dosya yenilenmiş olur.

DOSYANIN YENİLENMESİ DİLEKÇE ÖRNEĞİ

İSTANBUL ANADOLU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE

DOSYA NO:

KONU: XX.XX.XXXX günlü duruşmada müracaata bırakılan davamızın yenilenmesi talebini içerir dilekçemizdir.

AÇIKLAMALAR 

1-Yukarıda dosya numarasını bildirdiğimiz davanın XX.XX.XXXX tarihli duruşmasına girecek meslektaşımızın trafik kazası geçirmesi sebebiyle hazır bulunamadığımızdan dava sayın mahkemenizce müracaata bırakılmıştır.

2-HMK. 150.maddesine uyarınca  1 aylık süresi içinde harçsız olarak davamızı yenilenmesi talebinde bulunuyoruz.

SONUÇ ve İSTEM: Yenileme talebimizin kabul edilerek yeni belirlenecek duruşma gününün taraflara tebliğ edilmesine ve yargılamaya HMK gereğince kalındığı yerden devam edilmesine karar verilmesini tensip ve görüşlerinize sunarız.

                                                                                                               Emir Berkay İyibil