DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI(DOP PAYI)

3194 sayılı İmar Kanunu 18. maddesi kapsamında gerçekleşecek imar düzenlemesi ve parselasyon işlemlerinde arsa ve arazi sahiplerinin taşınmazlarına Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) adı verilen işlemle % 45′ ine kadar bedelsiz el konulabilmektedir. DOP uygulaması kural olarak her parsel için eşit oranda uygulanır. Esasen bir arsa veya arazide birden çok DOP Kesintisi uygulaması yapılamaz. Ancak farklı zamanda aynı parsele ait birden çok imar planı düzenlemesi yapılabilir. Daha önceki imar uygulamalarında yapılan terk veya kesintiler dikkate alınmak suretiyle ilk uygulamadaki DOP oranını % 45’e kadar tamamlamak üzere ilave DOP Kesintisi olarak yansıtılabilir.

DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI NEDİR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı, kamusal hizmet alanları yaratmak için gerçekleşecek bir imar düzenlemesi ve parselasyon işlemlerinde, belirlenen arsa veya arazinin bedelsiz olarak alınan kısmıdır. İmar düzenlemesi ve parselasyon işlemleri kapsamında arsa ve arazi sahiplerinin taşınmazlarına düzenleme ortaklık payı(DOP) adı verilen işlem ile % 40’ ına kadar bedelsiz el konulabilmektedir. Kural olarak her parsel için eşit oranda en çok % 40 DOP Kesintisi uygulanır.

DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ AMACI NEDİR?

“…Düzenleme Ortaklık Payı, düzenlemeye tabi tutulan yerler ile bölgede yaşayanların ihtiyacı olan ve herkesin ortak kullanabileceği, kamusal alanı ifade eder ve bölgede yaşayan insanların ortak kullanımı dışında hiçbir fonksiyon için kullanılamaz.” (Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik m.4/ç).

Düzenleme Ortaklık Payı ile bölge halkının ihtiyacının giderilmesi amacıyla bölgede yaşayanların ortak kullanımına sunulan mekan ve tesislerin(yol, meydan, okul, yeşil alan) kurulması için gerekli maddi kaynağın temini sağlanır.

DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ HUKUKİ DAYANAĞI VE İMAR HUKUKUNDAKİ YERİ NEDİR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı; 3194 sayılı İmar Kanunu 18. maddesinde (18 uygulaması), Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik 4.maddesinin (ç) bendinde düzenlenmiştir. İmar Hukuku kapsamında idareye, arsa veya arazi üzerinde % 45 oranına kadar bedelsiz kamulaştırabilme hakkı tanır. Kural olarak DOP Kesintisi en fazla % 45 oranında gerçekleşir.

GÜNCEL DOP ORANI NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı 3194 sayılı İmar Kanunu ve Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik’te düzenlenmiştir. Kural olarak bir arsa veya arazi üzerinde DOP Kesintisi % 45 olup, birden çok Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı uygulanmaz. Ancak farklı zamanlarda aynı parsele ait birden çok imar planı düzenlemesi yapılabilmesi mümkün olup, daha önceki imar uygulamalarında yapılan terk veya kesintiler dikkate alınmak suretiyle ilk uygulamadaki düzenleme ortaklık payı oranını % 45’e kadar tamamlamak üzere ilave DOP Kesintisi yapılabilir.

DOP Kesintisi: Bir düzenleme sahasındaki toplam düzenleme ortaklık payı miktarının, bu saha içinde düzenlemeye giren kadastro veya imar parsellerinin toplam yüzölçümü miktarına oranıdır. Düzenleme ortaklık payı oranı, virgülden sonra yedi basamak olarak hesaplanır. (Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik m.4/d).

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı şu şekilde hesaplanır:

Bir düzenleme bölgesinde katılım kütlesinin (K) alanı 200. 000 m², düzenleme sonunda imar parsellerine ayrılan kısmın alanı (dağıtım kütlesi) (D) 160. 000 m² ise Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı;

DOP = (K) – (D) = 200. 000–160. 000 = 40. 000 m²

DOPO = (KAA) / (K) = 40. 000/200. 000 = 0,20 yani %20’ dir.

DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI KESİNTİSİ VE 18 UYGULAMASI

İmar Kanununda yer alan 18. madde uygulaması için öncelikle idari bir kararın alınması gerekir. Ardından düzenlenecek alanının belirlenmesine geçilir. Belirlenen alan üzerinde harita çalışmaları yapılır ve DOP hesap cetveli hazırlanır. Bu uygulama yapılırken arsa ve arazi sahiplerinin taşınmazlarına DOP adı verilen işlem ile % 45’ ına kadar bedelsiz el konulabilmektedir.

DOP UYGULAMASI VE KAMU ORTAKLIK PAYI(KOP) İLE FARKI

Düzenleme Ortaklık Payı ile bölge halkının ihtiyacının giderilmesi amacıyla bölgede yaşayanların ortak kullanımına sunulan mekan ve tesislerin kurulması için gerekli maddi kaynağın temini sağlanır.

Kamu Ortaklık Payı(KOP) ise vatandaşlara sunulan genel hizmet alanları(yol, meydan, yeşil alan) dışında kalan resmî hizmet alanlarına ayrılan imar parsellerinin oluşturulması amacıyla yapılan uygulamadır. DOP’tan farklı olarak kamu adına değil, malik adına tescil edilmektedir. Bu parseller daha sonra ilgili kamu idaresi tarafından kamulaştırılmaktadır.

DOP UYGULAMASI VE ARSA- ARAZİ DÜZENLEMESİ FARKI

Düzenleme Ortaklık Payı, bölge halkının ihtiyacının giderilmesi amacıyla bölgede yaşayanların ortak kullanımına sunulan mekan ve tesislerin kurulması için gerekli maddi kaynağın sağlanması işlemidir. Oysa Arsa ve Arazi Düzenlemesi, şehir planlaması açısından kullanışsız yapıya sahip kadastro parsellerinin daha ekonomik kullanılabilir bir yapıya dönüşümünü sağlayan bir planlama aracıdır.

DOP ORANININ AŞILMASI NEDENİYLE KAMULAŞTIRMA

Yapılan imar planlarında genel ya da kamu hizmet alanları toplamının %45’i aşması halinde, %45 kesildikten sonra aşan miktara karşılık gelen alanlar, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında, ilgisine göre Hazine veya ilgili idarenin mülkiyetindeki taşınmazlar ile trampa yapılmak ya da satın alınmak suretiyle, ilgili kamu kurum ve kuruluşunca kamulaştırılarak kamu mülkiyetine geçirilir. Bunun sonucunda taşınmaz sahibi, Kamulaştırma Kanunu 26. maddesine dayanarak aşan kısmın bedeli yerine idarenin kamu hizmetine tahsis edilmemiş olan taşınmaz mallarından bu bedeli karşılayacak kısmını talep ederek trampa isteme hakkına sahiptir. Kamulaştırma bedeli yerine verilecek taşınmaz malın değeri, idarenin ihale komisyonunca yoksa bu amaçla kuracağı bir komisyonca tespit edilir. Taşınmaz mal bedelleri arasındaki fark taraflarca nakit olarak karşılanır. Ancak idarenin vereceği taşınmaz malın değeri, kamulaştırma bedelinin %20’sini aşamaz.

DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI KESİNTİSİ HANGİ ALANLARDA KULLANILIR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı, genel hizmet alanları için uygulanır. Bu alanlar kanunda; Yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi/parkı ve yeşil alan, ibadet yeri, karakol ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlı öğretime yönelik eğitim tesis alanları, kamuya ait kreş alanları, pazar yeri, semt spor alanı ve şehir içi toplu taşıma istasyonları ve durakları, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesis alanları, otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol, su yolu, spor alanı, teknik altyapı alanı, kamuya ait trafo alanı, belediye hizmet alanı, sosyal ve kültürel tesis alanı, kent meydanı, kent parkı, özel tesis yapılmasına konu olmayan ağaçlandırılacak alan, rekreasyon alanı ve mesire alanları, resmî kurum alanı, idari tesis alanı ve mezarlık alanı olmak üzere örnekleme yoluyla sayılmıştır.

HUKUKA AYKIRI DOP KESİNTİSİ YAPILMASI DURUMUNDA BAŞVURULUCAK YOLLAR NELERDİR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranının amacı İmar Kanunu’nun 18. maddesinde örnekleme yoluyla sayılan kamusal alanların faaliyete geçmesidir. Bu alanlar için gereken ihtiyaçtan fazla DOP Kesintisi yapılması, bu yönüyle hukuka aykırı olacaktır. Ayrıca DOP Kesintisi olarak belirlenen alanların başka bir amaçla kullanılması da mümkün değildir. Taşınmaz sahibi, hukuka aykırı gerçekleşen Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranına taşınmazın bulunduğu yer İdare Mahkemesinde açacağı dava ile itiraz edebilir.

DOP KESİNTİSİ İLE ALINAN TAŞINMAZLARIN AMACA AYKIRI KULLANIMI VE BAŞVURULACAK YOLLAR NELERDİR?

Düzenleme Ortaklık Payı, düzenlemeye tabi tutulan yerler ile bölgede yaşayanların ihtiyacı olan ve herkesin ortak kullanabileceği kamusal alanı ifade etmekte olup, bölgede yaşayanların ortak kullanım amacı dışında başka hiçbir amaç için kullanılamaz. Başkaca bir amaç için kullanılması halinde ise taşınmaz sahibi, taşınmazın bulunduğu yer İdare Mahkemesinde açacağı iptal davası ile işlemin hukuka aykırı olduğunu ve bu nedenle iptalini talep edebilir.

HUKUKA AYKIRI DOP KESİNTİSİNİN İPTALİ DAVASI NASIL AÇILIR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranının hukuka aykırı gerçekleştirildiğini iddia eden taşınmaz sahibi, taşınmazın bulunduğu yer İdare Mahkemesinde açacağı dava ile Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranının iptalini talep edebilir.

DOP UYGULAMASINA DAİR UYUŞMAZLIKLARDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranının iptaline ilişkin açılacak davalarda görevli ve yetkili mahkeme, taşınmazın bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesidir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU DOP KESİNTİSİ İPTAL DAVASI HİZMETLERİMİZ

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranına karşı itirazda bulunabilmek için taşınmazın bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesinde iptal davası açılmalıdır. Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı; İmar Kanunu, bu kanunun uygulanması için çıkartılan Arazi ve Arsa Düzenlemesi Hakkında Yönetmelikte düzenlenmiştir. Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranının Kanun ve Yönetmeliğe aykırı olduğunun tespiti teknik araştırmanın sonucunda tespit edilebileceğinden ve İdare Mahkemesinde açılacak iptal davasının lehe sonuçlanması amacıyla vatandaşın kendisini Avukat ile temsil etmesi menfaatine olacaktır.  Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları müvekkillere Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranının iptali için İdare Mahkemesinde açılacak iptal davası ve tüm hukuki süreçte hizmet sağlamaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

DOP Kesintisi Nedir?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı Kesintisi, kamusal hizmet alanları yaratmak için gerçekleşecek bir imar düzenlemesi ve parselasyon işlemlerinde, belirlenen arsa veya arazinin bedelsiz olarak alınan kısmıdır.

Kadastral Parsel Nedir?

Kadastro faaliyetleri sonucunda oluşturulan parsel, kadastroya uygun parsel denir.

DOP Kesintisini Kim Yapar?

Belediye ve komşu alan sınırları içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında ise valilikler, il idare kurulu kararı ile taşınmaz üzerinde DOP Kesintisi gerçekleştirir.

DOP Ne İşe Yarar?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı uygulaması ile imar planına uygun şehirleşmenin sağlanması, gerekli yeşil alan ve parklar ile sağlıklı çevre, ibadet yerleri ve okul gibi halkın ihtiyacının giderilmesi ve çarpık kentleşmenin engellenmesi sağlanır.

Tapu Kaydında DOP Ne Demek?

Bölgede yaşayan halkın genel kullanımına sunulması için özel kişilere ait taşınmazların idare tarafından % 45’ ına kadar bedelsiz el konulduğunun taşınmaza ait tapu kütüğü sayfasında belirtilmesidir.

DOP Kesintisi Yapılmayacak Yerler?

İmar planında genel hizmet alanı olarak ayrılan ve bu amaçla kullanımı devam eden taşınmazda değer artışı olmayacağından DOP Kesintisi, Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı uygulaması gerçekleştirilemez. Buna göre hastane, çocuk yuvası, park, yeşil alan, ibadet yerleri gibi genel hizmet alanlarına Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı uygulanmaz.

Düzenleme Ortaklık Payı 2024 Ne Kadar?

İmar Hukuku kapsamında idareye, arsa veya arazi üzerinde kural olarak %45 oranına kadar bedelsiz kamulaştırabilme hakkı tanır. Daha önceki imar uygulamalarında yapılan terk veya kesintiler dikkate alınmak suretiyle ilk uygulamadaki DOP Oranını %45’e kadar tamamlamak üzere ilave DOP Kesintisi gerçekleştirilebilir.

DOP Oranı Nasıl Hesaplanır?

Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı hesaplamasını örnek üzerinden inceleyelim:

Bir düzenleme bölgesinde katılım kütlesinin (K) alanı 200. 000 m², düzenleme sonunda imar parsellerine ayrılan kısmın alanı (dağıtım kütlesi) (D) 160. 000 m² ise Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı;

DOP = (K) – (D) = 200. 000–160. 000 = 40. 000 m²

DOPO = (KAA) / (K) = 40. 000/200. 000 = 0,20 yani %20’ dir.

Düzenleme Ortaklık Payı Oranı Ne Kadar?

3194 sayılı İmar Kanunu 18. maddesi kapsamında gerçekleşecek imar düzenlemesi ve parselasyon işlemlerinde arsa ve arazi sahiplerinin taşınmazları üzerinde gerçekleşecek Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı % 45’ dır.

Birden Fazla DOP Kesintisi Yapılabilir Mi?

Esasen bir arsa veya arazide birden çok Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranı uygulaması yapılamaz. Ancak farklı zamanda aynı parsele ait birden çok imar planı düzenlemesi yapıldığı takdirde daha önceki imar uygulamalarında yapılan terk veya kesintiler dikkate alınmak suretiyle ilk uygulamadaki Düzenleme Ortaklık Payı ve DOP Oranını en fazla % 45’e kadar tamamlamak üzere ilave DOP Kesintisi gerçekleştirilebilir.

TALHA AVCI