SİLAH KAYBETME CEZASI VE İPTALİ

Devlet malı silah ve mermisini ihmal nedeniyle yitirmek 20 ay süreyle durdurma cezasını gerektiren eylem olarak Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü 7/C-2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre silah kaybetme cezasının uygulanabilmesi için ihmal ile kaybedilmiş olması gerekir. Ayrıca 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 8. maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendinde ihmal nedeniyle silah kaybetme cezası 16 ay süreyle uzun süreli durdurma cezaları arasında sayılmıştır. Görüldüğü üzere tüzük ve kanunda Emniyet Teşkilatı mensubu olanları için silah kaybetme cezasına ilişkin farklı sürede durdurma cezaları sayılmıştır. Bu nedenle tüzük hükmünün ihmal edilerek üst norm olan kanun hükmünün uygulanması gerekir. Ayrıca daha az cezayı gerektiren kanun hükmü lehe hüküm içerdiğinden kanun hükmü uygulanmalıdır. Zira bu husus Türk Ceza Kanunu 7. maddesinde “failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur” şeklinde ön görülmüştür.

SİLAH TAŞIMA YETKİSİ OLAN PERSONELLER

Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’in 8. maddesine göre silah taşımalarına izin verilen kamu görevlileri;

• Cumhurbaşkanı, Başbakan, Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Bakanlar, Yasama Organı Üyeleri ve Bakan Yardımcıları ile bu görevlerde bulunmuş olanlar,
• Valiler ile Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında görev yapan mülki idare amirliği hizmetleri sınıfına dahil diğer görevliler,
• Hâkim, cumhuriyet başsavcısı, cumhuriyet savcısı ile Avukat ve Noterler,
• Özel kanunlarına göre silah taşıma yetkisine sahip görevliler(Emniyet hizmetleri sınıfı personeli, MİT mensupları, TSK personeli, Gümrük muhafaza memurları, Orman muhafaza memurları).

olarak sıralanmıştır.

SİLAH KAYBETME HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER

Emniyet Teşkilatı mensupları ve diğer personeller için; 7068 sayılı Kanun’un 8. maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendi uyarınca silah kaybetme cezası, 16 ay süreyle uzun süreli durdurma cezaları arasında sayılan disiplin cezasını gerektirir. TSK Personelleri için; 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun 130.  maddesi uyarınca silah kaybetme cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası olarak ön görülmüştür. Silah kaybetme cezası olarak verilecek disiplin cezası veya hapis cezasının iptali İdare Mahkemesinde açılacak iptal davasıyla talep edilebilir.

SİLAH KAYBETME CEZASINA İLİŞKİN MEVZUAT

Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü 7/C-2. maddesi ve 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 8. maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendinde ihmal nedeniyle silah kaybetme cezası düzenlenmiştir. Tüzükte 20 ay süreyle durdurma cezası ön görülmüşken, kanunda 16 süreyle durdurma cezası ön görülmüştür. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere Emniyet Teşkilatı mensupları bakımından aynı konuda farklı düzenlemeler içeren tüzük ve kanun hükümlerinden tüzük ihmal edilerek üst norm olan kanun hükmünün uygulanması gerekir. TSK Personelleri açısından silah kaybetme cezası ise Askeri Ceza Kanunu’nda 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası olarak ön görülmüştür.

POLİS SİLAH KAYBETME CEZASI

Emniyet Teşkilatı mensubu olan polis memurlarının ihmal nedeniyle silah kaybetme cezası, 7068 sayılı Kanun’un 8. maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendine göre 16 ay uzun süreli durdurma cezası gerektiren disiplin cezasıdır.

ASKER SİLAH KAYBETME CEZASI

Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde yer alan asker kişilerin silah kaybetme cezası, 7068 sayılı Kanun’un 8. maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendi gereğince 16 ay durdurma cezasıdır. TSK bünyesinde yer alan asker kişilerin silah kaybetme cezası ise Askeri Ceza Kanunu 130. maddesi gereğince 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile ayrıca silah bedelinin ödettirilmesidir.

SİLAH KAYBETME CEZASINA İTİRAZ VE İPTAL DAVASI

Kararın tebliğinden itibaren 60 günlük süre içerisinde İdare Mahkemesinde iptal davası açılarak silah kaybetme cezasına itiraz edilebilir. İdare Mahkemesinde iptal davası açılmadan önce cezayı veren idareye itirazda da bulunulabilir.

SİLAH KAYBETME CEZASININ İPTALİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Silah kaybetme cezasına karşı açılacak iptal davasında görevli ve yetkili mahkeme işlemi tesis eden yer İdare Mahkemesidir.

SİLAH KAYBETME CEZASININ İPTALİNE İLİŞKİN EMSAL KARARLAR

Danıştay 2.Dairesi, 2021/3774 E., 2023/1986 K., 11.04.2023 Tarihli Silah Kaybetme Cezasına İlişkin Karar:

… İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde görev yapan davacı tarafından; ”devlet malı araç, gereç, silah ve mermisini ihmal nedeniyle yitirmek, resmi giysi ve donanımını satmak” fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 7/C-2. maddesi uyarınca 20 ay uzun süreli durdurma ceza ile tecziyesi gerekmekte ise de, aynı Tüzük’ün 15. maddesi uygulanarak 10 ay kısa süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Ankara Valiliği İl Polis Disiplin Kurulu kararının iptali istenilmektedir.

 İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı davanın reddine ilişkin kararı, Danıştay Beşinci Dairesinin 26/02/2018 günlü, E:2016/16125, K:2018/10612 sayılı kararıyla bozulmuştur.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu kararıyla; Danıştay Beşinci Dairesinin bozma kararına uyulmak suretiyle, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 7/C-3. maddesinde düzenlenen disiplin cezasının, 23/01/2017 günlü, 29957 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve emniyet teşkilatı mensuplarına ilişkin disiplin kurallarını yeniden düzenleyen 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 8/5-b-1 maddesinde belirtilen disiplin cezası ile karşılaştırıldığında, 7068 sayılı Kanun ile davacı lehine bir düzenleme getirildiği; davalı idarece, davacı lehinde olan düzenleme dikkate alınarak yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Temyiz Edenin İddiaları : Davalı idare tarafından özetle; davacının silahının çalınmasına ilişkin olayın davacının ihmali nedeniyle gerçekleştiği ve suçun sübuta erdiği belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

Karar Sonucu

…DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,

 İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu kararın ONANMASINA,

 Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,

Dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine oy birliğiyle karar verilmiştir.

Danıştay 2. Dairesi, 2021/3805 E., 2023/1983 K., 11.04.2023 Tarihli Silah Kaybetme Cezasına İlişkin Karar:

Dava Konusu İstem: Dava, Şanlıurfa İl Emniyet Müdürlüğü … Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan davacının, “Devlet malı araç, gereç, silah ve mermisini ihmal nedeniyle yitirmek, resmi giysi ve donanımını satmak” fiilini işlediğinden bahisle, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 7/C-2 ve 15. maddeleri uyarınca on ay kısa süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Şanlıurfa Valiliği İl Polis Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.

… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı davanın reddine ilişkin kararı, Danıştay Beşinci Dairesinin 20/02/2018 günlü, E:2016/15494, K:2018/9705 sayılı kararıyla bozulmuştur.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu kararıyla; Danıştay Beşinci Dairesinin bozma kararına uyulmak suretiyle, fiilin işlendiği tarihten sonra yürürlüğe giren mevzuatın davacı lehine düzenlemeler içermesi halinde sonradan yürürlüğe giren mevzuatın dikkate alınması gerektiği; Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 7/C-2. maddesinde düzenlenen disiplin cezasının, 682 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 8. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı -sehven (2) numaralı yazılmıştır.- alt bendinde düzenlenen disiplin cezası ile karşılaştırıldığında anılan Kanun Hükmünde Kararname ile getirilen düzenlemenin davacı lehine olduğu; bu itibarla, davacının on ay kısa süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Temyiz Edenin İddiaları : Davalı idare tarafından, 682 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 1. maddesinde “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından verilmiş ve infaz edilmiş disiplin cezalarına bağlı olarak yapılmış idari işlemler aynen muhafaza olunur.” düzenlemesine yer verildiği, davacıya bedeli mukabilinde satışı yapılan silahın memuriyeti süresince devlet malı niteliğinde olduğu; bu nedenle, onarım veya bakım gereken silahın Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilmesi gerektiği, davacının silahını bakımı için Düzce iline gönderilirken kaybolmasından sorumlu olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

Hukuki Değerlendirme: İdare Mahkemesince, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 7/C-2. maddesinde yer alan disiplin cezasının, temyize konu kararının verildiği tarihte yürürlükte olan 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendinin 1. alt bendinde yer alan disiplin cezası ile karşılaştırılması suretiyle karar verilmesi gerekirken, 682 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 8. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan disiplin cezası ile karşılaştırma yapılmak suretiyle karar verilmesinde sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamaktadır.

Karar Sonucu

DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,

… İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu kararın yukarıda yapılan açıklamanın da eklenmesi suretiyle ONANMASINA,

Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,

Dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine oy birliğiyle karar verilmiştir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU İDARE HUKUKU AVUKATI HİZMETLERİMİZ

Silah kaybetme cezası, emniyet teşkilatı ile diğer personeller için 7068 sayılı Kanunda ve Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nde düzenlenmiştir. TSK Personelleri için silah kaybetme cezası ise Askeri Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir. Silah kaybetme cezasına karşı açılacak iptal davaları idari yargıda İdare Mahkemelerinde görülür. Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları, idari yargıda silah kaybetme cezasına karşı açılacak iptal davalarında ve diğer iptal ve tam yargı davalarında müvekkillere hukuki hizmet sunmaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Ruhsatlı Silah Kaybolursa Ne Olur?

Ruhsatlı silah kaybolursa silah kaybetme cezası uygulanır. İdare tarafından disiplin cezası, TSK personelleri özelinde ise hapis cezası ile ayrıca silah bedelinin ödettirilmesi ön görülmüştür.

Silah Kaybetme Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

İlgili idareye itirazda bulunulabileceği gibi doğrudan İdare Mahkemesinde silah kaybetme cezasına itirazda bulunularak iptali talep edilebilir.

Emekli Personelin Silah Kaybetmesi Halinde Ceza Uygulanır Mı?

Emekli personelin kaybolan silahı devlet malı statüsünde değildir. Personeller emekli olduklarında silahları envanter kaydından çıkartılarak adlarına zati silah olarak ruhsata bağlanır. Emekli personele silah taşıma izin belgesi verilerek silah taşıma ve bulundurma şartlarını koruyup korumadıkları hususu her beş yılda bir araştırılır. Silah, artık devlet malı statüsünde olmadığı için silah kaybetme cezası uygulanmaz.

Silah Kaybetme Para Cezası Var Mı?

TSK personelleri için Askeri Ceza Kanunu 130. maddesinde silah kaybetme cezası olarak 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ön görüldüğü gibi ayrıca kaybolan silahın bedelinin personele ödettirileceği ön görülmüştür. Emniyet Teşkilatı mensubu personeller ve diğer personeller için silah kaybetme cezası olarak yalnızca durdurma cezası ön görülmüştür.

TALHA AVCI