Depremden sonra hasar tespit raporu almayan şirketin, depremde zarar gören zorunlu ticari defterleri için zayi belgesi almasına ilişkin karar.
Danıştay Kararı – 11. D., E. 2003/4135 K. 2004/1148 T. 12.3.2004
“Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü: 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun’un 574 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen Geçici 15. maddesinde; Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanununa göre tutulması ve tasdiki zorunlu defterler ile kullanmak zorunda olunan belgelerin doğal afet nedeniyle zarar görmesi durumunda, vergi mükelleflerinin yetkili mahkemelerden almaları gereken zayi belgelerini, İl ve İlçe İdare Kurullarından da alabilecekleri ve bu belgelerin mahkemeden alınan belgelerle aynı nitelikte sayılacağı kurala bağlanmış, 282 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin Defter ve Belgelen Tabii Afet Nedeniyle Zayi Olanlar başlıklı 5. maddesinde de anılan düzenlemeye atıf yapılarak aynı hüküm getirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; depo olarak kullandığı yapı depremde zarar gören davacı şirket tarafından, yağmur sularının yıkıntılardan içeri dolması ve 1995, 1996, 1997 yıllarına ait tutulması zorunlu yasal defter ile belgelerin zarar görmesi üzerine … Polis Karakolu ve … Vergi Dairesine tespit yaptırıldığı, 282 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca zayi belgesi verilmesi istemiyle başvuruda bulunulduğu, ancak İlçe İdare Kurulu tarafından, davacı şirketin adı ve adresinin her iki depreme ilişkin hasar tespit başvuruları ve raporları arasında yer almadığından bahisle talebin reddedilmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle dava açıldığı, İdare Mahkemesince; davacı şirkete ait işyerinin depremlerde hasar gördüğüne ilişkin bir tespit bulunmadığından başvurusunun reddinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı şirketin bu konudaki isteminin, binasının hasarlı olduğu yolunda bir başvurusu ve hasar tespit raporu bulunmadığından bahisle reddedildiği görülmekte ise de, hasar tespitine ilişkin olarak afet bölgesindeki tüm yapıları incelemek ve hasar tespit raporlarını re’sen düzenlemekle yükümlü olan idarenin, yasal olarak yapması gereken bir hususa ilişkin eksikliği gerekçe göstererek istemi reddetmesi hukuka aykırıdır.
Olayda; davacı şirketin depo olarak kullandığı yapıda bulunan belgelerin depremde zarar gördüğünün mahalli polis ve ilgili vergi dairesince tespit ettirildiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla davacı şirkete zayi belgesi almak için yasa ile tanınan hakkın, idarenin kendi kusuru ile düzenlemediği hasar tespit raporlarının bulunmadığı gerekçe gösterilerek kısıtlanmasında ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; İstanbul 6. İdare Mahkemesinin 31.10.2002 gün ve E:2002/159, K:2002/1373 sayılı kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, 12.3.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.”