İşçilerin evlilik izni, diğer adıyla düğün izni, özel sektörde evlenen çalışanlara kanunen tanınan ücretli izin hakkıdır. Bu izin sayesinde işçiler, evlilik hazırlıkları ve nikah sürecinde işlerinden ücret kesintisi olmadan ayrılabilirler. 4857 sayılı İş Kanunu’nun ek 2. maddesine göre bir işçi evlendiğinde 3 gün evlilik izni kullanma hakkına sahiptir. Bu izin süresince işçi çalışmıyor gözükse de maaşı tam olarak ödenir, yani sanki çalışıyormuş gibi ücret almaya devam eder.
Evlilik izni, yasada belirtilen mazeret izinleri kapsamında yer alır ve yıllık izinden ayrı bir hak olarak düzenlenmiştir (yani yıllık izin günlerinden düşmez). Devlet memurları için ise evlilik izni süresi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre 7 gün olup memurun kendisinin veya çocuğunun evlenmesi halinde verilir. Bu makalede işçilerin evlilik izni hakkının süresi, şartları, izin dilekçesi, birden fazla evlilikte izin durumu ve işverenin izin vermemesi halinde yapılabilecekler ele alınmaktadır.
İÇİNDEKİLER
- EVLİLİK İZNİ NEDİR?
- EVLİLİK İZNİ SÜRESİ KAÇ GÜNDÜR?
- EVLİLİK İZNİ NE ZAMAN KULLANILMALI?
- EVLİLİK İZNİ İÇİN NASIL BAŞVURU YAPILIR?
- İŞVEREN EVLİLİK İZNİ VERMEZSE NE OLUR?
- BİRDEN FAZLA EVLİLİKTE İZİN HAKKI
- EVLİLİK İZNİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
- SIKÇA SORULAN SORULAR
- İŞÇİNİN EVLİLİK İZNİ SÜRESİ NE KADARDIR?
- EVLİLİK İZNİ NE ZAMAN KULLANILIR?
- EVLİLİK İZNİ ÜCRETLİ MİDİR?
- EVLİLİK İZNİNE HAFTA SONU DAHİL Mİ?
- EVLİLİK İZNİ İÇİN 1 YIL ÇALIŞMA ŞARTI VAR MI?
- İŞÇİ KARDEŞİNİN (YA DA ÇOCUĞUNUN) DÜĞÜNÜ İÇİN İZİN ALABİLİR Mİ?
- EVLİLİK İZNİ YILLIK İZİNDEN DÜŞER Mİ?
- EVLİLİK İZNİ KULLANMAK ZORUNLU MUDUR?
- EVLENEN KADIN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
- NİŞAN İÇİN İZİN HAKKI VAR MI?
- İŞVEREN EVLİLİK İZNİ VERMEZSE NE YAPMALIYIM?
- Evlilik (Düğün) İzninin Süresi Ne Kadardır?
- Evlilik İzni Ne Zaman Kullanılmalı?
- İşveren Düğün İzni Kullandırmazsa Ne Olur?
- Birden Fazla Evlilik Yapılması Halinde Ne Olur?
EVLİLİK İZNİ NEDİR?
Evlilik izni, bir işçinin resmi nikah yapması durumunda işvereninden talep edebileceği ücretli mazeret iznidir. Halk arasında düğün izni olarak da bilinir. İşçiler bakımından evlilik izni, 4857 sayılı İş Kanunu’na 2015 yılında eklenen düzenleme ile yürürlüğe girmiştir. Bu yasaya göre özel sektöre tabi çalışan her işçi, evlendiği takdirde 3 gün süreyle izinli sayılır. Aynı madde kapsamında işçilere ayrıca eşinin doğum yapması halinde 5 gün babalık izni ve birinci derece yakınlarının vefatı halinde 3 gün ölüm izni hakkı da tanınmıştır. Dolayısıyla evlilik izni, kanunun işçilere sağladığı ücretli mazeret izinleri grubuna dahildir.
Memurların evlilik izni ise ayrı bir kanunla düzenlenir: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 104/B’ye göre memur kendi evliliğinde veya çocuğunun evlenmesi halinde 7 gün izin alabilir. Görüldüğü üzere, memurlar için evlilik izni süresi daha uzun (7 gün) olup ayrıca memurun çocuğunun evlenmesi de kapsama dahildir. Ancak işçiler için evlilik izni yalnızca işçinin kendisi evlendiğinde geçerlidir; bir işçi, kardeşinin veya çocuğunun düğünü için kanunen evlilik izni kullanamaz. Bu durumlarda işçi, ancak yıllık izin veya ücretsiz izin kullanarak izin alabilir (işveren uygun görürse).
Evlilik izni, ücretli izin olmasıyla önemlidir. İşçi evlilik izninde olduğu günlerde maaşından bir kesinti yapılmaz. Bu izin, çalışanın yıllık izin hakkından bağımsızdır; yani evlilik nedeniyle alınan 3 gün izin, yıllık ücretli izin süresine dahil edilmez. Ayrıca yasada belirtilen “3 gün” ibaresi takvim günü olarak anlaşılmalıdır. Resmî tatil veya hafta sonu günleri evlilik izni süresine denk gelirse, bu günler de izin süresinden sayılır. Örneğin Cuma günü nikah yapıp evlilik izni kullanan bir işçi için Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri 3 günlük izin süresini doldurmuş sayılır.
İşveren ve işçi, aralarında yaptıkları iş sözleşmesiyle evlilik izni süresini uzatabilir (örneğin 5 güne çıkarabilir); ancak kanundaki süreden daha kısa bir düğün izni belirleyemezler. Bazı işyerleri, çalışanlarına toplu iş sözleşmeleri veya iç yönetmeliklerle daha uzun evlilik izni verebildiği gibi, düğün sonrasında ilave ücretsiz izin günleri tanıyabilir. Bu tamamen işyeri uygulamasına bağlı olup kanunen zorunlu değildir.
EVLİLİK İZNİ SÜRESİ KAÇ GÜNDÜR?
İşçiler için evlilik izninin süresi 3 gündür. Bu süre, nikah tarihinden itibaren başlar ve arka arkaya 3 takvim günü olarak uygulanır. Örneğin, Çarşamba günü evlenen bir işçi Çarşamba, Perşembe ve Cuma günleri evlilik izninde sayılır. İzin süresi içinde hafta sonu veya resmi tatil denk gelse bile, kanunen toplam süre uzamaz; izin günleri takvim günü olarak sayıldığından tatil günleri de izinden düşer. Bu nedenle evlilik izni kullanırken işçiler, düğün tarihlerini ve tatil günlerini göz önünde bulundurmalıdır.
Bazı durumlarda işçi ve işveren anlaşarak evlilik izninin fiilen kullanılacağı günleri belirleyebilir. Kanunda, evlilik izninin nikah akdi gerçekleştikten hemen sonra kullanılacağına dair açık bir hüküm bulunmamaktadır. Uygulamada çoğu işyeri, nikahın gerçekleştiği günden başlamak üzere izni kullandırmayı tercih eder. Fakat işverenin onayıyla, işyerindeki iş durumunu aksatmamak kaydıyla, çalışan evlilik iznini nikah sonrasındaki yakın bir tarihte de kullanabilir. Önemli olan iznin çok geciktirilmemesi ve işyeri düzenini bozmayacak şekilde planlanmasıdır.
Evlilik izni hakkından yararlanmak için işyerinde belirli bir kıdem süresi doldurmuş olma şartı yoktur. Yani bir işçi, işe başladıktan kısa bir süre sonra dahi evlenirse 3 günlük izne hak kazanır (annual leave gibi 1 yıl çalışma şartı aranmaz). Bu izin, işçinin her evlilik olayında yeniden doğar. Örneğin daha önce evlilik izni kullanmış bir işçi, ileride tekrar evlenirse yeniden 3 gün izin hakkı olacaktır. Yasa, evlilik izninin kaç defa kullanılabileceğine dair bir sınırlama getirmemiştir; her resmi nikah işlemi, işçi için yeni bir evlilik izni hakkı demektir.
EVLİLİK İZNİ NE ZAMAN KULLANILMALI?
Kanuna göre evlilik izni, nikah kıyılmadan önce kullanılamaz. Yani işçi düğün veya nikahından önce bu izne çıkamaz. Normalde evlilik izni nikah yapılan gün başlatılır. Ancak nikah sonrası hemen işe dönmesi gereken veya işlerin yoğun olduğu durumlar olabilir. Yasada, işçinin evlilik iznini mutlaka hemen ertesi gün kullanması gerekir diye bir şart bulunmamaktadır. Bu durumda işveren ve işçi, iznin kullanılacağı tarih konusunda uzlaşma sağlayabilir. Örneğin nikah hafta sonu ise izni hafta başında kullanmak ya da düğünden birkaç gün sonra izne çıkmak gibi esnek uygulamalar görülebilir.
Elbette en makul ve yaygın uygulama, evlilik izninin nikahla birlikte veya hemen sonrasında kullanılmasıdır. İşçinin çok sonraki bir tarihte evlilik izni talep etmesi, işyeri düzenini bozabileceği için işveren tarafından kabul edilmeyebilir. Bu nedenle çalışanların, düğün iznini mümkün olduğunca nikah tarihine yakın bir zamanda değerlendirmesi önerilir. İşveren, evlilik izninin tam olarak hangi günler kullanılacağını tek taraflı belirleme hakkına da sahiptir. Pratikte genellikle işçi ile işveren konuşarak, hem işin aksamayacağı hem de çalışanın evlilik sürecini rahatça geçirebileceği bir zamanlama üzerinde anlaşırlar.
Özetle, evlilik iznine ayrılmak için nikah tarihinin alınmış olması şarttır. Nikah günü belli olduktan sonra işçi, iznini o tarihten itibaren veya hemen sonrasında uygun bir zamanda kullanabilir. Nikah gerçekleşmeden önce evlilik izni kullandırılması yasal olarak mümkün değildir.
EVLİLİK İZNİ İÇİN NASIL BAŞVURU YAPILIR?
İşçilerin evlilik iznini kullanabilmeleri için işverenlerine önceden haber vermeleri ve gerekli ise yazılı talepte bulunmaları gerekir. Genellikle işyerleri, evlilik izni talebini alabilmek için nikah tarihi belgesini veya düğün davetiyesini görmeyi isteyebilir. Bunun sebebi, iznin doğru tarihlerde planlanması ve suistimal edilmemesidir. Nikah günü kesinleşir kesinleşmez işçi, bağlı bulunduğu insan kaynakları birimine veya amirine durumu bildirmelidir. Bazı işyerlerinde sözlü bildirim yeterli görülse de, çoğu işveren yazılı bir evlilik izni dilekçesi talep eder. Bu dilekçe, hem işçinin resmi talebini belgelemiş olur hem de ileride doğabilecek uyuşmazlıklarda kanıt niteliği taşır.
Evlilik izni dilekçesi hazırlanırken çok karmaşık bir içeriğe gerek yoktur. Dilekçede yer alması gereken bilgiler şunlardır: İşçinin adı-soyadı, çalıştığı birim ve pozisyon, nikah tarihi ve bu tarihten itibaren evlilik izni talep ettiğine dair ifade, ilgili kanun maddesine atıf (4857 sayılı İş Kanunu Ek Madde 2) ve dilekçe tarihi ile imzası. Aşağıda basit bir evlilik izni dilekçe örneği bulunmaktadır:
Örnek Dilekçe:
………… şirketinin … departmanında … görevi yapmaktayım. …/…/… tarihinde nikahım olacağından, 4857 sayılı İş Kanunu Ek Madde 2 uyarınca 3 gün evlilik izni kullanmak istiyorum.
Gereğini arz ederim.
…/…/…
Adı Soyadı – İmza
Yukarıdaki gibi bir dilekçe, çalışanın evlilik izni talebini resmi olarak ortaya koyar. Bu dilekçeyi işveren veya ilgili birim imza karşılığı teslim almalıdır. İşçi, dilekçesinin bir nüshasını teslim ettiğine dair imzalı-kayıtlı bir belge alırsa ileride haklarını ispat etmesi kolaylaşır. Dilekçede iznin hangi tarihler arasında kullanılacağı açıkça belirtilmelidir (örn: “… tarihinde evleneceğimden dolayı … – … tarihleri arasında 3 gün evlilik iznimi kullanmak istiyorum.”). Bu sayede hem işverenin planlama yapması kolaylaşır hem de işçi izinli olduğu günler için güvenceye sahip olur.
İŞVEREN EVLİLİK İZNİ VERMEZSE NE OLUR?
Evlilik izni kanuni bir hak olduğu için, işverenin bunu kullandırmama gibi bir lüksü yoktur. İş Kanunu’nda belirtilen bu ücretli izin, işçi talep ettiğinde ve şartları oluştuğunda işveren tarafından verilmek zorundadır. Eğer işveren evlilik izni talebini reddeder veya işe devam etmesi konusunda baskı yaparsa, bu durum işçinin yasalarla güvence altına alınmış bir hakkının ihlali anlamına gelir. Böyle bir durumda işçi, 4857 sayılı İş Kanunu madde 24/II gereğince haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanabilir.
Yani işçi, kendi isteğiyle ve haklı bir sebeple iş sözleşmesini sona erdirip işten ayrılabilir. Bu şekilde istifa eden işçi, kıdem tazminatı da dahil olmak üzere yasal tüm haklarını talep etme hakkına sahip olur. Başka bir deyişle, evlilik iznini vermemek işçiye tazminatlı fesih imkanı tanıyan bir davranıştır. Nitekim Yargıtay içtihatları da, işçiye tanınan kanuni izinleri kullandırmamanın haklı fesih sebebi oluşturduğunu göstermektedir.
Haklı nedenle fesih yoluna gitmek istemeyen, yani işi bırakmak istemeyen bir işçi için seçenekler daha sınırlıdır. İşverenin izni vermemesi durumunda işçi işe devam eder ve iznini kullanamazsa, bu kullanılmayan izin sonradan parasal bir alacağa dönüşmez. Yıllık ücretli izinlerden farklı olarak evlilik izni, kullanılmadığında ücrete çevrilemez.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin bir kararına göre evlilik izni mazeret izni niteliğinde olduğundan, hiç kullanılmazsa karşılığında işçiye ekstra ödeme yapılamaz. Bu nedenle işçi, evlilik iznini kullandırtmadığı için işverene karşı çalıştığı süre boyunca herhangi bir ücret talebiyle dava açsa bile kazanamayabilir. Tek çözüm, yukarıda belirtildiği gibi haklı fesih hakkını süresi içinde kullanmaktır. Haklı fesih hakkı da, olayın gerçekleşmesinden itibaren makul bir süre (genellikle 6 işgünü içinde) kullanılmalıdır. Uzun süre bekleyip daha sonra bu sebebe dayanarak istifa etmek, geçerli sayılmayabilir.
Özetle, işveren düğün izni kullandırmazsa işçi ya haklı sebeple sözleşmesini feshedip tazminatını talep etmeli ya da çalışmaya devam ediyorsa bu hakkın kaybolabileceğini bilmelidir. Evlilik izni kullanılmadığı takdirde yanıp gider; işçi daha sonra “ben iznimi kullanmadım, parasını istiyorum” diyemez. Bu yüzden, böyle bir hak ihlaliyle karşılaşan işçinin bir an önce iş hukuku avukatı ile görüşerek yasal adımları atması önerilir. Nitekim yıllık izin kullandırılmaması durumunda da benzer şekilde işçiye haklı fesih ve tazminat hakkı tanınmaktadır. Evlilik izni de kanundan doğan bir hak olduğu için, talep edilmesine rağmen verilmemesi işçiye yasal yollara başvurma seçeneğini açar.
BİRDEN FAZLA EVLİLİKTE İZİN HAKKI
Bir işçi, hayatı boyunca birden fazla evlilik yaparsa her evliliğinde ayrı ayrı evlilik izni hakkı kazanır. Mevzuatta evlilik izninin sadece bir kez kullanılabileceğine dair bir sınırlama yoktur. Dolayısıyla ilk evliliğinde bu izni kullanan bir işçi, daha sonra başka bir evlilik yaptığında yeniden 3 günlük izin talep edebilir. Örneğin boşanıp tekrar evlenen bir çalışan, yeni evliliği için de aynı haktan yararlanacaktır.
Benzer şekilde, evlilik iznini ilk evliliğinde kullanmamış (feragat etmiş) bir işçi, sonraki evliliğinde bu hakkını kullanabilir. İlk evlilikte kullanılmadı diye ikinci evlilikte izin hakkı ortadan kalkmaz. Hatta Yargıtay kararları, bir evlilikte izin kullanmamanın gelecekteki evlilik izinlerini etkilemeyeceğini vurgulamıştır. Her evlilik olayı, ayrı bir izin hakkı doğurur. Burada önemli olan, her evlilik için ayrı resmi nikah akdinin gerçekleşmesidir.
Öte yandan, sadece kadın işçilerin yararlandığı özel bir hak olarak, evlenen kadın işçinin 1 yıl içinde işten kendi isteğiyle ayrılması durumunda kıdem tazminatını alma hakkı vardır. Bu kural, evlilik nedeniyle çalışma hayatından çekilmek isteyen kadınları korumayı amaçlayan bir düzenlemedir. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde işinden ayrılan kadın işçiye, eğer en az 1 yıl o işyerinde çalışmış ise, kıdem tazminatı ödenir
Erkek işçiler için evlilik sebebiyle işten ayrılma durumunda böyle bir tazminat hakkı tanınmamıştır (erkekler için benzer özel hak askerlik durumunda vardır). Bu konu evlilik izninden ayrı bir hak olmakla birlikte, evlilik sonrasında çalışma hayatına devam etmek istemeyen kadınlar için önemli bir imkandır. Örneğin evlenen bir kadın işçi, evliliğini takip eden 12 ay içerisinde kendi arzusu ile işten ayrılırsa kıdem tazminatını alabilir. Bu hakka halk arasında evlilik tazminatı da denmektedir. Ancak bu tazminattan yararlanmak için işçinin dilekçesinde evlilik nedeniyle işten ayrılmak istediğini belirtmesi ve istifasını resmi nikah tarihinden itibaren 1 yıl dolmadan vermesi şarttır.

İŞÇİLERİN EVLİLİK İZNİ
EVLİLİK İZNİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
Yargıtay’ın çeşitli kararlarında evlilik izni konusuna değinilmiş ve bu hakkın kullanımıyla ilgili bazı ilkeler ortaya konmuştur:
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/5377 Karar: Mahkeme, evlilik izninin yıllık izin gibi sonradan ücrete dönüşmeyeceğine hükmetmiştir[21]. Bu içtihada göre işçi evlilik iznini kullanmazsa, kullanmadığı günlerin ücretini talep edemez. Evlilik izni, amacı dışında (dinlenme veya tazminat yerine) değerlendirilmez.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2019/14704 Karar: Bu kararda, iş mahkemesinin evlilik izni ücretiyle ilgili talepleri değerlendirirken işçinin kaç gün evlilik izni kullandığına dair belgeleri dikkate alması gerektiği vurgulanmıştır. Dosyada işçinin 2 gün evlilik izni kullandığına dair belge bulunmasına rağmen, mahkemenin bunu göz ardı etmesi hatalı bulunmuş ve karar bozulmuştur. Bu da gösteriyor ki evlilik izni kullanımı belgelendirilmeli ve olası uyuşmazlıklarda kanıt olarak sunulmalıdır.
- Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2020/2328 Karar: Bu davada, evlendikten sonra işverene medeni durum değişikliğini bildirmeyen bir işçinin vergi indiriminden yararlanamaması konusu incelenmiştir. Kararda, işçinin evlilik durumunu bir ay içinde işverene bildirmesi gerektiği, aksi halde bazı haklardan mahrum kalabileceği belirtilmiştir. Bu dolaylı olarak gösteriyor ki evlilik sonrası, işverene bilgi verme yükümlülüğü sadece izin hakkı için değil, diğer haklar (örneğin vergi avantajları) için de geçerlidir. Çalışan, evliliğini ve buna dair belgeleri zamanında işyerine bildirmelidir.
Yukarıdaki kararlar, evlilik izninin doğru kullanılmaması veya belgelenmemesi halinde ortaya çıkabilecek sorunlara ışık tutmaktadır. Genel olarak Yargıtay, evlilik izni gibi mazeret izinlerinin işçi lehine yorumlanması gerektiğini belirtirken, usulüne uygun talep edilmemesi veya kullandırılmamasında doğacak ihtilaflarda da kanuna bağlı kalınmasını öğütlemektedir.
SIKÇA SORULAN SORULAR
İŞÇİNİN EVLİLİK İZNİ SÜRESİ NE KADARDIR?
İş Kanunu’na tabi çalışan işçiler için evlilik izni süresi 3 gündür. Bu 3 gün, arka arkaya gelen takvim günleri olarak hesaplanır. Memurlarda ise evlilik izni süresi 7 gündür.
EVLİLİK İZNİ NE ZAMAN KULLANILIR?
Evlilik izni, resmi nikah gerçekleştikten sonra kullanılmaya başlanır. Nikah yapılmadan önce düğün iznine çıkılamaz. Genellikle nikahın olduğu gün ve hemen sonrasındaki günler kullanılır, ancak işveren onayıyla nikah tarihinden kısa bir süre sonra da kullanılabilir.
EVLİLİK İZNİ ÜCRETLİ MİDİR?
Evet, evlilik izni ücretli bir izindir. İşçi, evlilik izninde olduğu günler için maaşından kesinti yaşamaz. Bu süre zarfında SGK primi ve diğer haklar normal çalışma gibi işlemeye devam eder, işçinin ücreti tam olarak ödenir.
EVLİLİK İZNİNE HAFTA SONU DAHİL Mİ?
Evlilik izni süresi takvim günü olarak hesaplandığı için hafta sonu ve resmi tatil günleri de izne dahildir. İzin süresi içinde hafta sonu varsa, o günler izin hakkından sayılır ve ek izin verilmiyor. Örneğin Cuma günü başlayan 3 günlük evlilik iznine Cumartesi ve Pazar da dahildir.
EVLİLİK İZNİ İÇİN 1 YIL ÇALIŞMA ŞARTI VAR MI?
Hayır, evlilik izni kullanmak için işyerinde belirli bir süre çalışmış olma şartı yoktur. İşe yeni başlamış olsa bile evlenen her işçi bu haktan yararlanabilir. Evlilik izni, yıllık ücretli izinden farklı olarak kıdem şartına bağlı değildir.
İŞÇİ KARDEŞİNİN (YA DA ÇOCUĞUNUN) DÜĞÜNÜ İÇİN İZİN ALABİLİR Mİ?
İşçiler için evlilik izni, sadece işçinin kendisinin evlenmesi halinde geçerlidir. Kardeşinin, çocuğunun veya diğer akrabalarının düğününe katılmak için kanunen verilmiş özel bir mazeret izni yoktur. Bu durumlar için işçi, işvereninin onayıyla yıllık izin veya ücretsiz izin kullanabilir. Memurlar ise çocuklarının evliliğinde 7 gün izin alabilirken, işçilerde böyle bir hak yoktur.
EVLİLİK İZNİ YILLIK İZİNDEN DÜŞER Mİ?
Hayır, evlilik izni yıllık izin hakkından düşmez. Bu izin, yıllık ücretli izinden ayrı olarak kanunen tanınmıştır. İşçi evlilik iznini kullansa da yıllık izin günlerinde bir azalma olmaz. Evlilik izni, mazeret izni kapsamında bağımsız bir haktır.
EVLİLİK İZNİ KULLANMAK ZORUNLU MUDUR?
İşçi isterse evlilik iznini kullanmayabilir, bu zorunlu bir izin değildir. Ancak kullanılmayan evlilik izni yanar, sonradan ücretini alma imkanı yoktur. Evlilik izni mazeret niteliğinde olduğu için, işçi bu hakkından feragat ederse daha sonra “izin kullanmadım, parasını istiyorum” diyemez.
EVLENEN KADIN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Evet, evlenen kadın işçi, evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılırsa kıdem tazminatını alma hakkı vardır. Bu, kadın çalışanlara tanınmış özel bir haktır. Erkek işçiler evlilik nedeniyle istifa ettiklerinde kıdem tazminatına hak kazanamazken, kadın işçi resmi nikahını takip eden 12 ay içinde işten ayrılırsa tazminat alabilir. Bu haktan yararlanmak için dilekçede evlilik nedeniyle istifa ettiğini belirtmeli ve bir yılı geçirmemelidir.
NİŞAN İÇİN İZİN HAKKI VAR MI?
Hayır, nişanlanma durumu için kanunen özel bir izin hakkı yoktur. Nişan töreni veya hazırlıkları için işvereninden izin almak isteyen işçi, yıllık ücretli izninden gün kullanabilir veya işveren uygun görürse ücretsiz izin alabilir. Mevzuatta nişan merasimi için ücretli veya mazeret izni düzenlenmemiştir.
İŞVEREN EVLİLİK İZNİ VERMEZSE NE YAPMALIYIM?
İşveren evlilik iznini onaylamaz veya kullandırmazsa, bu kanuna aykırı bir durumdur. Böyle bir durumda öncelikle talebinizi yazılı yapıp kayda geçirmeniz önerilir. Eğer işveren ısrarla izin vermezse, haklı nedenle fesih hakkınız doğabilir. Yani iş akdinizi sonlandırıp kıdem tazminatı talep edebilirsiniz. İşi bırakmak istemiyorsanız, ne yazık ki kullanılmayan izni sonradan paraya çevirme olanağı yoktur. Bu durumda hukuki destek almak ve arabuluculuk/dava yollarını danışmak faydalı olabilir.
Evlilik (Düğün) İzninin Süresi Ne Kadardır?
Evlilik izninin süresi 3 gündür. İşçilerin evlenme sebebi ile verilen 3 günlük izin sadece işçinin kendisi evlenmesi halinde olur, dolayısıyla işçinin kardeşinin ya da başka bir yakınının evlenmesi halinde bu izin verilmez.
Evlilik izni işçinin nikâh kıyması ile başlar, nikahtan önce bu izin kullanılamaz ve izin süreleri hesaplanırken iş günü süreleri değil normal gün süreleri dikkate alınır. Örneğin 3 günlük süre tatile denk gelse bu durumda tatil günü evlilik izni gününden sayılır. İşveren ve işçi evlilik izni süresini kendi aralarında yaptıkları sözleşme ile uzatabilir ancak kısaltamazlar.
Evlilik İzni Ne Zaman Kullanılmalı?
Evlilik izini nikâh kıyıldıktan sonra kullanılması gerekmekle birlikte, nikahtan hemen sonra mı yoksa ilerleyen bir günde mi kullanılacağı hususunda mevzuatta açık bir hüküm yoktur. Bu nedenle, evlilik ya da düğün izni işyerindeki ahengi ve çalışma düzenini bozmayacak ve çok sonraki bir zamana bırakılmadığı sürece nikâhtan sonra da kullanılabilir. İşveren evlilik izninin kullanılacağı günü kendisi belirleyebilir.
İşveren Düğün İzni Kullandırmazsa Ne Olur?
İşverenin evlilik izni kullandırmaması veya gereği gibi kullandırmaması, işçiye kanunda sağlanan nisbi emredici bir hakkı ihlal etmesi anlamına gelir. Bu nedenle işçilerin bu ihlali İş Kanunu madde 24/2 ile ilişkilendirerek haklı nedenle feshi imkanı vardır. Haklı fesih, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı dahil tüm haklarını alabileceği anlamına gelmektedir.
İstifa edip işten ayrılmak istemeyen işçi ise evlilik izni dilekçesi verdikten sonra bunu daha sonra iş sözleşmesi sona erdiğinde işçi alacağı davasında talep konusu edebilir. İşveren çalışanı işten ayrılsa dahi evlilik izni süresinin ücretini işçiye ödemek zorundadır. Görüldüğü üzere bu tarz evlilik izni – mazeret izinlerinin dilekçeleri özenle hukuki zeminde hazırlanmalıdır ki işçi lehine sonuç versin.
Birden Fazla Evlilik Yapılması Halinde Ne Olur?
Evlilik izninin birden fazla kez kullanılıp kullanılamayacağı sorusudur. Bu konu ile ilgili de kanunumuzda herhangi bir kısıtlama olmadığı gibi çalışan, yaptığı her evlilik için evlilik izni hakkını kullanabilmektedir.