EVLİLİK İZNİ NEDİR? EVLİLİK İZNİ KAÇ GÜNDÜR? DÜĞÜN İZNİ NASIL ALINIR? TÜM SORULAR 

EVLİLİK İZNİ NEDİR (DÜĞÜN İZNİ)

Evlilik izni, işçiye veya memura evlenmesi durumunda belirli bir süreyle izin verilmesi durumudur. İşçi ve memur bakımından ayrı ayrı kanunlarda düzenlenmiştir. İşçi açısından 4857 Sayılı İş Kanunu Ek Madde 2’de  düzenlenmiştir. 

 İlgili madde: “İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde üç gün, eşinin doğum yapması halinde ise beş gün ücretli izin verilir.” düzenlenmiştir.  

Devlet memuru açısından ise 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre “Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir. …” şeklinde düzenlenmiştir. Kanunlarca açık ve net bir şekilde belirlenen bu izin süresi 7 gündür. 

Bu izin yukarıda belirtilen kanunlarda sayılan mazeret izinleri arasındadır ve ücretli izinlerdir yani işçiye izinli olduğu süre için de çalışıyormuş gibi ödeme yapılır. Kurum amirinden veya işverenden evlilik izni (düğün izni) talep edebilmek için nikah günü almış olmak gerekir.  

İŞÇİLERDE EVLİLİK İZNİ KAÇ GÜNDÜR (DÜĞÜN İZNİ)

İşçiler için yani özel sektörde çalışanlar için evlilik izni 4857 sayılı İş Kanununun 2. ek madddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre çalışana 3 günlük mazeret izni (evlilik izni) tanınmıştır. Ayrıca evlilik izni, Kanun’da “gün” olarak belirtilmiştir fakat uygulamada iş günü olarak kabul edilmektedir. Ancak çalışan ile işveren arasında iş sözleşmesi imzalanmışsa bu durum değişiklik gösterebilir. Örneğin iş sözleşmesinde evlilik için 7 günlük izin belirlendiğini varsayalım. Bu durumda çalışan iznini nikah gününü takip eden yedi gün boyunca kullanabilir. 

MEMURLARDA EVLİLİK İZNİ KAÇ GÜNDÜR?

Kamu sektöründe çalışan memurlara evlilik izni, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104. maddesinin B fıkrasında düzenlenmiştir. Bu maddeye göre memurlarım kendisinin veya çocuğunun evlenmesi durumunda 7 günlük mazeret izni (evlilik izni) hakkı vardır. 

EVLİLİK İZNİ ŞARTLARI NELERDİR?

-Evlilik iznini  kullanmak isteyen kişi memur ise kendisinin veya çocuğunun nikah töreni olmalıdır. Eğer kişi işçi ise kendisinin nikah töreni olmalıdır. 

-Evlilik izninin talep edilebilmesi için ikinci şart ise nikah tarihinin  alınmış  olmasıdır. 

Çünkü  nikah tarihini gösteren belgenin işverene ve ya kişi devlet memuruysa kurum amirine ibraz edilmesi gerekir. İznin kullanılması için nikah tarihi veya düğün tarihi esas alınabilir. Bu tarihlerin hemen sonrasında kanunda belirlenmiş olan gün süresince evlilik izni kullanılabilecektir. 

-İşten izin almak isteyen kişinin evlenme tarihinden en az birkaç hafta önce işverenine başvurması gerekir.  

EVLİLİK İZNİ İÇİN NASIL BAŞVURU YAPILIR?

Evlilik izni kullanmak isteyen çalışanın nikah tarihini aldıktan sonra nikah tarihini gösteren bir belge ile iş yerindeki ilgili birime başvurması gerekir. Bazı kurumlarda sözlü yapılan evlilik izni bildirimleri yeterlidir ancak çoğu işyerinde sözlü bildirim haricinde evlilik izni dilekçesi de talep edilebilir. Kişiler bu dilekçeyi yazıp yine aynı birime teslim etmelidir. 

EVLİLİK İZNİ BAŞVURU DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

Dilekçe yazılırken bildirimin amacı, izni talep eden çalışanın adı, soyadı, adresi ve imzasının yer alması gerekir.  

Özel sektörde çalışan işçiler için evlilik dilekçesi örneği: 

    ………(iş yerinin adı ve ilgili birimin adı) 

Şirketinizin … biriminde …. olarak görev yapmaktayım. …/…/… tarihinde nikahım olması sebebiyle, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. ek maddesi uyarınca 3 gün mazeret izni kullanmak istiyorum. 

Gereğinin yapılmasını arz ederim. 

…./…./…. 

Adı ve soyadı 

İmzası İkamet adresi: 

İznin geçirileceği adres: 

Telefon numarası: 

Devlet memuru olan kişiler için evlilik dilekçesi örneği: 

    ………’na (dilekçenin verileceği kurumun adı) 

…/…/….. tarihinde evlenecek olmam nedeniyle, 657 sayılı Devlet Memurları 

Kanunu’nun 104. maddesinin (B) fıkrası uyarınca 7 (yedi) gün izin kullanmak istiyorum. 

Gereğini bilgilerinize arz ederim. 

Adres: 

İznin geçirileceği adres: 

Telefon numarası: 

 …./…./…. 

Adı ve soyadı: 

Unvanı: 

Kurum sicil numarası: 

İmzası  

EVLİLİK İZNİ NASIL VE NE ZAMAN KULLANDIRILIR?

Kanunumuzda yer alan mazeret izinlerinden biri olan evlilik (düğün) izni nikah yapılmadan önce kullanılamaz. Yani kural olarak evlilik izni nikah ile başlar ancak kamu görevlileri için  resmi nikah tarihi veya nikah düğün farklı olması halinde memurun tercihi göz önünde bulundurulup ya nikah ya da düğün tarihinden itibaren başlatılır. Özel sektör için ise kanunda bu sürenin ne zaman kullanılacağına dair herhangi bir detay bulunmuyor. Bu sebeple çalışanın işveren ile görüşerek evlilik izni kullanacağı zaman dilimi üzerinde uzlaşması ile iznin ne zaman kullanılabileceği belirlenir.  

İŞVEREN EVLİLİK İZNİ VERMEZSE NE YAPILMALIDIR?

Evlilik veya halk arasındaki adıyla düğün izni, çalışana kanun ile verilmiş bir haktır. Bu nedenle de kullandırılmaması durumunda çalışan, haklı fesih sürecini başlatabilir. İşçi bakımından haklı fesih nedenlerinin ortaya çıkması halinde, iş sözleşmesini  haklı nedenle fesih yetkisinin kullanılma süresi ise feshe neden olan olayın diğer tarafça öğretilmesinden itibaren altı işgünü ve herhalde fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl olarak Kanunda belirlenmiştir. Bu süreler hak düşürücü niteliktedir yani hak bu süreler içerisinde kullanılmadığı takdirde sonradan kullanılamaz. Bu süre geçtikten sonra yapılan fesih ise geçersizdir. Dava açıldığı takdirde ise hakim tarafından re’sen (kendiliğinden) dikkate alınır.  

İş sözleşmesini haklı nedenle feshetmeye karar veren işçinin ilk olarak yukarıda belirtilen süreler içinde haklı fesih gerekçelerini işverene bildirmesi gerekir. İşçi bakımından fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması şart değildir ancak yazılı bildirim yapılması ispat açısından kolaylık sağlar. Sonrasında işçi, istifa ederek  işverenden kıdem tazminatı gibi tüm haklarını isteyebilir. İşverenin , işçinin bu haklarını vermemesi durumunda kişi işveren aleyhine dava açabilir. Bu açılacak dava işçi alacağı davasıdır ve iş mahkemesinde açılması gerekir. İş Kanunu’nun 32’nci maddesine göre ise bu davada zamanaşımı süresi 5 yıldır. Yani kişi 5 yıl içinde alacaklarını talep etmek için dava açmalıdır. 

İŞÇİ EVLİLİK İZNİNİ KULLANMAK İSTEMEZSE ÜCRETİNİ ALABİLİR Mİ?

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2014/30441 Esas, 2016/5377 Karar sayılı ve 09.03.2016 tarihli kararında ; evlilik izni mazeret izni olduğu, dolayısıyla kullanılmadığı takdirde yıllık ücretli izin gibi ücreti dönüşemeyeceği içtihat edilmiştir. 

Bu içtihat dolayısıyla evlilik izni kullanılmadığı takdirde ücreti alınamaz sadece kişi hakkını kullanmaktan feragat etmiş olur. Ancak işçi bir kez daha evlenirse yine evlilik izni hakkına sahip olur ilkinde feragat etti diye ikincisinde de etti sayılamaz. Ayrıca işçinin işten çıkma durumunda yıllık izin ücretinin talep edilebilmesine rağmen bu evlilik izni ücreti talep edilemez. 

EVLİLİK İZNİ ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?

Evlilik izni kullanılmadığı takdirde ücreti  ayrıca talep edilemediğinden hesaplaması da yapılmaz ancak kişi izni kullandığında maaşından bir kesinti olmadığı için yani işçi evlilik izni günlerinde de çalışıyormuş gibi olduğundan dolayı işçinin bir günlük çalışma ücreti bir günlük evlilik izni ücreti sayılabilir. 

EVLİLİK İZNİ KULLANDIRILMAYAN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR?

Evlilik izni kanundan doğan bir hak olduğu için işverenin insiyatifine bağlı değildir. Kullandırılmaması durumu işçiye haklı fesih nedeni oluşturur. Böyle bir durum olduğunda işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Ayrıca çalışan istifa ettikten sonra kıdem tazminatı dahil olmak üzere yıllık izin vb. tüm haklarını işverenden talep edebilir.  

NİŞAN İZNİ NEDİR? İŞVEREN NİŞAN İÇİN İZİN VERMEK ZORUNDA MIDIR?

Türk Medeni Kanunu’nun 118. maddesi uyarınca nişanlanma; karşılıklı evlenme vaadi içeren aile hukukuna özgü bir sözleşmedir. Yani aralarında evlenme engeli bulunmayan farklı cinsten iki kişinin karşılıklı olarak evlenme vaadinde bulunmasıdır da denilebilir. Nişan sözleşmesi birbiriyle evlenmek isteyen kadın ve erkeğin bu husustaki iradelerini açıklamalarıyla meydana gelir. Nişan izni ise kişilerin nişan töreni yapmak için çalıştıkları yerlerden izin almasıdır. İş Kanunu’na göre evlilik halinde kişinin ücretli mazeret izni hakkı vardır  fakat bu izin sadece resmi nikâh halinde kullanılabilir yani nişan için kullanılamaz. Evlilik izni haricinde başka mazeret izinleri de kanunda öngörülmüştür örneğin doğum, ölüm vb. Ancak nişan , kına gibi törenler mazeret izninin kapsamına girmez. Bu sebeple işveren nişan için izin vermek zorunda değildir. Ancak kişi yıllık izin hakkı varsa nişanlanma durumunda bunu kullanabilir. 

EVLİLİK İZNİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

EVLİLİK İZNİ İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR?

Nikah tarihini gösterir belge ile evlilik izni talep dilekçesinin iş yerindeki ilgili birime teslim edilmesi yeterlidir. Başka bir belgeye gerek yoktur. 

EVLİLİK İZNİ TEK SEFERLE Mİ SINIRLIDIR?

Kanunda evlilik izninin kaç kez kullanılabileceği ile ilgili herhangi bir sınırlandırma yapılmamıştır. Birden fazla kez evlenen çalışan, her evlilik için ayrı izin kullanabilir. Yani bu izin türü tek seferlik değil ve herhangi bir sayı sınırı yoktur. 

EVLİLİK İZNİ UZATILABİLİR Mİ?

Kanun bu konuyla ilgili herhangi bir hüküm öngörmemiştir. Çalışanın iş yeri ile anlaşması durumunda süreyi uzatması mümkündür yani bu konu tarafların inisiyatifine bağlıdır. 

EVLİLİK İZNİ İÇİN İŞYERİNDE 1 YIL ÇALIŞMIŞ OLMAK ŞART MIDIR?

Çalışanların yıllık izin kullanabilmesi için iş yerinde en az bir yıl süreyle çalışması gerekir fakat  mazeret izni kategorisine giren evlilik izninde böyle bir şart yoktur. Kişi ne kadar çalışmış olursa olsun evlilik iznini kullanabilir. 

EVLİLİK İZNİ YILLIK İZİNDEN DÜŞER Mİ?

Evlilik izni, çalışanın yıllık izninden bağımsız olarak verilen bir mazeret izni türüdür bu sebeple de yıllık izin süresinden düşülemez. 

EVLİLİK İZNİNE HAFTA SONU DAHİL Mİ?

Evlilik izni, kanunda iş günü olarak değil direkt gün olarak belirtildiği için takvim günü üzerinden belirlenir. Yani resmi tatil sayılan hafta sonları veya bayram tatilleri gibi günlere denk gelmesi durumunda bu günler de evlilik izni içerisinde sayılır ve kişiye ekstra izin verilmez. 

BİRİNCİ DERECE YAKINIM EVLENDİĞİ İÇİN İZİN ALABİLİR MİYİM?

Eğer çalışan işçi statüsünde ise birinci derece yakını evlendiği için izin talep edemez ancak devlet memuru ise izin alması mümkündür. 

EVLENEN ÇALIŞAN İŞTEN ÇIKABİLİR Mİ?

Kadın çalışanlar evlilik sebebiyle işten ayrılabilir ve evlilik tarihi itibarıyla bir yıl içerisinde işten ayrılmaları hâlinde kıdem tazminatına hak kazanırlar. 

EVLİLİK İZNİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi         2013/15269 E.  ,  2013/16139 K. 

Somut olayda davacı davalı işyerinde 12.03.2007-01.10.2011 tarihleri arasında satış müdürü olarak çalışmış olup iş sözleşmesi davalı işveren tarafından 01.10.2011 günlü fesih bildirimi ile şirketin güvenini kötüye kullanarak doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar sergilediği iddiasıyla 4857 sayılı Kanun’un 25. maddesinin (II) numaralı bendi gereğince feshedilmiştir. Davacının devamsızlıkları doktor raporu ve evlilik izni gibi gerekçelere dayandığından haklı sebeple fesih şartlarını oluşturmayacağı doğru ise de, 23.08.2011 tarihinden 02.10.2011 tarihine kadar birbirini takip edecek şekilde yıllık izin ve evlilik izni kullandığı, yıllık izin öncesinde ve sonrasında iki kez; evlilik izni sonrasında da iki kez olmak üzere toplam 4 ayrı şikayetle istirahat raporları aldığı, davacının izinli ve istirahatlı olduğu günlerde işveren tarafından davacıya ulaşılmakta güçlük çekildiği, davacının evlilik izni için işverenden izin talep etmeden evlendiğinden bahisle evlilik izni talep ettiği anlaşılmakla davacının işyerindeki satış müdürü olarak görev ve sorumluluğu, kullanılan izinli -mazeretli günlerin süresi, istirahat raporlarının nedeni ve sayısı dikkate alındığında davacının eylemleri 4857 sayılı Kanun’un 25/II. maddesinde öngörülen sebepler niteliğinde ve ağırlığında olmasa da, işyerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen, işyeri düzenini bozucu nitelikte olup geçerli nedenle fesih şartlarını oluşturduğu düşünülmeden, davanın reddi yerine kabulüne yönelik yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir. 

9. Hukuk Dairesi         2014/30441 E.  ,  2016/5377 K.

Davacının nikah izni alacağı, bu izinde çalışma karşılığı talep ettiği ücret 4857 Sayılı Kanunun 46/b maddesi gereğince aynı Kanunun 55/ı maddesi uyarınca mazeret iznidir. Mazeret izinleri kural olarak doğduğgu anda kullanılması gerekir. Kullanılmadığı taktirde yıllık ücretli izin gibi ücrete dönüşmez. Kaldı ki dosyada davacının açıkça bu izni kullanmayacağına dair beyanı mevcut olup nikah izin ücreti talebinin reddi yerine kabulü hatalıdır.  

9. Hukuk Dairesi         2016/31083 E.  ,  2019/14704 K.

Davacı, davalıya ait işyerinde temizlik işçisi olarak çalışırken iş sözleşmesinin işverence haksız şekilde feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, yıllık izin ücreti ile evlilik izni ücreti alacaklarının tahsilini istemiştir. 

Davalı, davacının izin dönüşü işe gelmeyip dava açtığını, tazminat hakkı olmadığı gibi diğer taleplerinin de haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, iş sözleşmesinin haklı nedenle fesh edildiği hususunun davalı tarafça ispatlanamadığı buna göre davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı gibi fazla çalışma ve evlilik izni ücreti alacakları olduğu ancak yıllık izinlerini kullandığından buna yönelik talebin reddi gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, karar verilmiştir. Öte yandan dosyada mevcut izin belgesine göre davacı 2 gün evlilik izni kullanmış olup Mahkemece bu belgenin değerlendirilmemesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. 

 

İş Kanunu’nu incelemek için tıklayınız.

İşçilerin Evlilik İzni makalesini okumak için tıklayınız.

HARBİYE HUKUK BÜROSU

KÜBRA UYSAL