İÇİNDEKİLER
MAHKEMENİN HÜKMETTİĞİ NAFAKAYI ÖDEMEMEK SUÇ MUDUR?
İKK’nın 144. Maddesine göre “Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.’’ Kanun lafzı bu şekildedir.Fakat bu cezanın verilebilmesi için suçun unsurlarının oluşmuş olması gerekir.
NAFAKAYI ÖDEMEME SUÇUNUN UNSURLARI
- Mahkemenin hükmettiği nafakanın ödenmemesi sebebiyle,bu nafakanın ödenmesi için icra takibi yapılmış olmalıdır.
- Nafaka borcu maddi hukuk bakımından devam ediyor olmalıdır.
- Nafaka ilamı icraya konulmuş ve borçluya icra emri veya ödeme emri gönderildikten sonra nafaka borçlusu nafakayı ödememiş olmalıdır.
- Nafaka borcunu ödememe suçunun oluşabilmesi için icra emrinin veya ödeme emrinin bizzat borçlunun kendisine tebliğ edilmiş olması gerekir.
- Cezanın ortadan kaldırılmasını gerektiren sebebler olmamalıdır.
‘’Nafakaya ilişkin ilam, takip konusu yapıldıktan sonra borçlu “nafakanın kaldırılması veya azaltılması” için dava açmış olabilir. Bu davada, borçlunun ileri sürdüğü sebepler, şikayet hakkında karar verecek olan icra ceza mahkemesinde haklı (hükmedilecek cezanın geri bırakılmasını gerektirecek nitelikte) bulunduğu takdirde, İİK m. 344/II gereğince, ceza verilmesi yargılamanın sonuna kadar ertelenir. Yani icra ceza mahkemesi, borçlunun açtığı “nafakanın kaldırılması veya azaltılması” davasını “bekletici mesele” sayar. Ancak hemen belirtelim ki, borçlunun açtığı her “nafakanın kaldırılması veya azaltılması” davası, icra ceza mahkemesindeki davayı etkilemez. Borçlunun açtığı bu davada haklı çıkabileceği tahmin edilebilen, ciddi davalar, ceza davasının ertelen- mesine neden olabilir. Bu husus gerek maddenin gerekçesinde27 ve gerekse metninde “…borçlunun ileri sürdüǧü sebepler göz önünde bulundurularak…” şeklinde açıkça belirtilmiştir.
- İşte bu nedenledir ki, borçlu hakkında, “nafaka borcunu ödememe” suçundan dolayı ceza verilebilmesi için, “nafakanın kaldırılması veya azaltılması” hususunda bir davanın açılmamış olması veya böyle bir dava açılmış olsa bile, (icra ceza mahkemesinin) bu davada ileri sürülen sebepleri, yargılamanın ertelenmesi için yeterli bulmaması gerekir.’’(UYAR Talih, Takip Hukukunda Nafakayı Ödememe Suçu, TBB Dergisi 2010 (90),s.426)
NAFAKAYI ÖDEMEME SUÇUNDA YARGILAMA USULÜ
Yetkili ve Görevli Mahkeme
İcra İflas Kanunun 346/1 ve 348. Maddeleri uyarınca icra takibinin yapıldığı yer icra ceza mahkemesi görevli ve yetkilidir.
Davanın Açılma Usulü
Nafaka alacaklısının yetkili ve görevli icra ceza mahkemesine şahsi dava dilekçesiyle başvurmasıyla dava açılır.
Suçun Cezası
Bu suçun sabit görülmesi halinde üç aya kadar tazyik hapsi verilir.(İİK M.344)
İLİGİ YARGITAY KARAR ÖRNEKLERİ
Yargıtay Kararı – 12. HD., E. 2019/5178 K. 2019/6017 T. 10.4.2019
- iştirak nafakası • yardım nafakası talebi
‘’Nafaka hükümlerine uymamak suçundan sanık …’ın, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi cezası ile cezalandırılmasına dair … İcra Ceza Mahkemesinin 01/02/2018 tarihli ve 2017/671 esas, 2018/24 sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin mercii … 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 19/03/2018 tarihli ve 2018/91 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 01/03/2019 gün ve 94660652-105-61-2049-2019-Kyb … . aylar yönünden toplam 750,00 Türk lirası iştirak nafakası ödeme yükümlülüğünün bulunduğu da nazara alındığında, şikâyet tarihinden geriye doğru devam eden..’’
Yargıtay Kararı – 12. HD., E. 2020/453 K. 2020/1402 T. 18.2.2020
- iştirak nafakası • davanın kabulü • yoksulluk nafakasının kaldırılması talebi
‘’…şikâyete tabi bulunan nafaka hükmüne uymamak suçunun oluşabilmesi için, nafaka ödenmesinin kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanması, aylık nafakanın tahsili için icra takibine başlanılmış ve icra emrinin borçlu-sanığa tebliğ edilmiş olması, borçlunun ilamda yazılı ödeme koşullarına uymaması … Nafaka hükümlerine uymamak suçundan sanık …’ın, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair…’’
Yargıtay Kararı – 3. HD., E. 2012/17662 K. 2012/22496 T. 1.11.2012
- iştirak nafakası • davanın kabulü • yoksulluk nafakasının kaldırılması talebi
‘’…Davacı dilekçesinde; 2009 yılında boşanma davasıyla birlikte davacı için 200 TL yoksulluk, müşterek çocuk için 200Tl iştirak nafakasına hükmedildiğini, işsiz olduğunu, nafakaları ödeyemediğini, nafaka borçlarını ödeyememesi nedeniyle hapis cezası aldığını, bu nedenlerle iştirak nafakası ve yoksulluk nafakasının kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevabında, yoksulluk nafakasına hükmedildiği tarih ile şimdiki davanın …