SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI

Sigortalılık Başlangıç Tarihinin Tespiti Davası günümüzde sıkça rastlanan bir dava türüdür. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası, talepte bulunanın kanun kapsamında sigortalı sayılacağı biçimde çalışmaya başladığı ilk günün tespiti için görülür.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti, kişinin Sosyal Güvenlik hukuku kapsamına giren haklarından yararlanabilmesi için önemlidir. Sosyal güvenlik hakkının kullanılabilmesi için çalışma ilişkisinin varlığı gereklidir. İşte bu çalışma ilişkisinin varlığını sigorta başlangıç tarihi ile kanıtlayabilmekteyiz. Bu tarihin tespiti için Sigortalılık Başlangıç Tarihinin Tespiti Davası açılabilmektedir.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇI NEDİR?

Sigortalılık başlangıcı, kişinin kanunen sigortalı sayılabileceği şekilde çalışmaya başladığı tarih olarak özetlenebilir. Kişinin sigortalılık durumunun başlandığı tarih, çalıştığı kurumun kayıtlarında bulunan işe sigortalı olarak değerlendirilebilecek şekilde başladığı ilk tarihtir.

Kuruma bağlı olarak sigorta sistemi 3’e ayrılmaktadır.

1. SSK           2. BAĞKUR          3. Emekli Sandığı

Sigortalılık başlangıç tarihinin bilinmesi, kişi için hem sosyal güvenlik haklarından yararlanma hem de emeklilik yaşını belirleme açısından fayda sağlar.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ NASIL YAPILIR?

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti kişinin sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmesi ve emeklilik yaşının doğru tespit edilebilmesi için oldukça önem arz eder.  Bu tespit en doğru ve kolay şekilde çalışanın çalıştığı kurumun kayıtlarına bakılarak yapılabilir. Sigortalı çalışan, çalıştığı kurumda işe ilk giriş bildirgesine dair kayıtlara baktığında sigortalılık başlangıç tarihini öğrenebilir.

Kişi eğer sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası açmış ise ilk işe giriş bildirgesindeki tarihi sigortalılık başlangıç tarihi konumuna getirmek istemektedir. Bu dava 1 günlük hizmet tespiti davası olarak da adlandırılabilmektedir. Görülen sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası sonucunda sigortalılık başlangıç tarihi kesin olarak tespit edilmiş olacaktır.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASINDA KURUMA BAŞVURU ŞARTI

Kanunumuzda sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında kuruma başvuru şartıyla ilgili kesin bir düzenleme bulunmamaktadır. Yakın geçmişte sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında kuruma başvuru şartı aranması konusunda netlik bulunmamaktaydı. Yargıtay kararlarının bazılarında bu şart aranırken bazılarında aranmamaktaydı. Fakat son dönemde Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından alınan kararda; dava, kuruma başvuru yapılmadan açılmış ise kesin dava şartı yokluğu sebebiyle davanın reddedilmesi hatalı bulunmuştur.

7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu konuyla ilgili düzenlemede bulunmuştur.

Sosyal Güvenlik Kurumuna başvuru zorunluluğu

MADDE 4- (1) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan başvuruya altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz.

(2) Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma resen ihbar edilir. İhbar üzerine davaya davalı yanında ferî müdahil olarak katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna başvurabilir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlüdür.

Mahkeme tarafından yapılması gereken ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 115 gereğince belirtilmiştir.

Dava şartlarının incelenmesi

MADDE 115- (1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.

(2) Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder.

(3) Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.

İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNİN BULUNMASI ŞARTI

Kişinin, sosyal sigorta yükümlülüklerinden faydalanabilmesi için ortada bir iş ilişkisinin varlığı gereklidir. Sosyal güvenlik hukuku bakımından işverenin bazı yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yükümlülüklerin en önemli olanlarından birisi de işyerini ve sigortalılığı bildirme yükümlülüğüdür. Kuruma yapılan bildiriler kurucu nitelikte değil bildirici niteliktedir. Bu bildirim işlemi var olan durumu tescil etmeye yöneliktir.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında, kurum kayıtlarında bulunmasına rağmen hizmet bildiriminin bulunmaması sebebiyle işe giriş bildirgesinde bulunan tarihin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi talep edilmektedir. Bu istemin sağlanabilmesi için kurum kayıtlarında mevcut olan işe giriş bildirgesinin varlığı aranmaktadır.

ÇIRAKLIKTA VEYA STAJDA GEÇEN SÜRE VE SİGORTA BAŞLANGICI SORUNU

Sosyal sigorta türleri bizim mevzuatımıza göre ikiye ayrılır. 1. Uzun vadeli 2. Kısa vadeli. Yaşlılık, ölüm ve maluliyet uzun vadeli sigorta kollarına dahildir. İş kazası, hastalık annelik ve meslek hastalığı kısa vadeli sigorta kollarına dahildir. Çırakların sigortalılığına dair düzenleme Sosyal Sigortalar Kanununda bulunmaktadır. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 25. Maddesinde çıraklıkta ve stajda geçen süre hakkında düzenleme bulunmaktadır.

Çıraklık döneminde yaşlılık, ölüm, malullük sigorta kolları mevzubahis olmadığı ve prim alınamadığı için bu dönemi sigortalılık başlangıcı olarak göstermek mümkün değildir. Çıraklar ile yapılan sözleşme hizmet sözleşmesi olarak değerlendirilmemektedir. Çıraklar işçi olarak görülmediğinden ortada bir iş görme borcu yoktur. Çıraklar ile yapılan sözleşmede amaç mesleki yeterliliğin öğrenilmesidir.

Stajda geçen süreler için esas alınacak unsur yaş unsurudur. Kanunumuza göre bir kişi 18 yaşından önce sigortalı olamayacaktır. Bu sebeple 18 yaşından önce yapılan staj sigortalılık başlangıç tarihi olarak gösterilemez. Fakat kişinin sigortalılık başlangıç tarihi gerekli şartlar sağlandığında 18 yaşını doldurduğu tarih esas alınarak başlatılabilir.

Ücret ve Sosyal Güvenlik

Madde 25 – (Değişik: 2/12/2016-6764/45 md.) Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar, düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının; yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde otuzundan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde onbeşinden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde otuzundan, kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde ellisinden aşağı ücret ödenemez. Bu amaçla kamu kurum ve kuruluşları gerekli tedbirleri alır. Staj yapacak işletme bulunamaması nedeniyle stajını okulda yapan ortaöğretim öğrencileri ile yükseköğretim kurumları ve birimlerinde yapan yükseköğretim öğrencilerinin yaptıkları stajlar bu fıkra hükmü kapsamı dışındadır.

Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.

Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.

(Değişik: 2/12/2016-6764/45 md.) Aday çırak, çıraklar, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okumakta iken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primleri asgari ücretin yüzde ellisi üzerinden, Bakanlık ile mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekten karşılanır.

Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrenciler ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında alan eğitimine başlayan öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 23, 24, 35 ve 42 nci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı Kanuna göre işgöremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli işgöremezlik gelirine esas olacak günlük kazançların tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret dikkate alınır.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI

Kurum kayıtlarında bulunan ilk işe giriş bildirgesinde, çalışanın işe ilk başladığı tarih bulunmaktadır. Sigortalı olarak sayılan kişi için bu, sigortalılık başlangıç tarihi anlamına gelir.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında davacının talebi, kurum kayıtlarında bulunmasına rağmen hizmet bildiriminin bulunmaması sebebiyle işe giriş bildirgesinde bulunan tarihin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesidir. Davacı bu istemle davayı açacaktır.  Davacı, sigortalılık başlangıç tarihinin tespitini talep eden taraftır. Davalı ise son Yargıtay kararları doğrultusunda Sosyal Güvenlik Kurumu (Kurum) olarak kabul edilmiştir. Mevzuatta davalı tarafa ilişkin bir düzenleme bulunmadığı için Yargıtay kararlarını esas almaktayız. Hizmet tespit davası ile sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası arasındaki farklardan birisi de budur.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası 1 günlük hizmet tespiti davası şeklinde de ifade edilebilmektedir. Hizmet tespit davasının bir çeşidi olarak kabul görmektedir.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASINDA DAVALI KİMDİR?

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında davacı taraf, tarafına işe giriş bildirgesi verilen ve en az 1 günlük çalışma eyleminde bulunduğunu savunan kişidir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında hizmet tespiti davasından farklı olarak davalı taraf Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığıdır. Kanunda açıkça bir düzenleme bulunmasa da Yargıtay’ın kurumun davalı taraf olarak bulunması gerektiğine yönelik kararları ve uygulamaları devam etmektedir.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasını hizmet tespiti davasından ayıran yönlerden birisi de budur. Elbette ki bu iki dava arasındaki farklara aşağıda detaylıca yer vermekteyiz.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası bildirime dayalı olarak açılacak bir davadır. Hizmet tespit davası mevzuat hükümleri gereği 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi tutulmuştur. Fakat bu süre bildirimsiz iş görme için işleyecektir. SBTD işe giriş bildirgesine dayalı olarak açılacağından bu hak düşürücü süreye tabi olmayacaktır. Hak düşürücü süreye bildirgeye dayalı olmayan hizmet tespit davaları tabi tutulacaktır.

SBTD için dava açma süresi belirlenmemiştir. Eğer SBTD hizmet davası olarak nitelendiriliyor ise kanunda öngörülen zamanaşımı süresine tabi olur. Gerekli şartların sağlandığı durumlarda dava açılabilir.

HİZMET TESPİT DAVASINDA ZAMANAŞIMI İSTİSNALARI

Hizmet tespit davası hak düşürücü süreye tabi tutulmuştur. Fakat Yargıtay kararlarında konuya ilişkin hak düşürücü sürenin istisnaları belirtilmiştir. Bunlar;

• Çalışanın iş görme borcunu fiilen yerine getirdiği müfettiş tespit tutanakları ya da tahkikat raporları ile tespit edilmişse,
• Asgari işçilik incelemesi sonucunda işverenden sigortalı çalışanın primleri kurum tarafından icra yoluyla tahsil edilmişse,
• İşveren, sigortalı çalışandan sigorta primini kestiğini imzalı ücret tediye bordrosunda açıkça gösterdiği halde sigorta primini Kuruma yatırmamış ise.
• Çalışan kişi sigortalı durumunda iken memurluğa geçiş yapar ise,
• İşe giriş bildirgesi Kuruma belirtilen süre içerisinde verilmiş fakat bordrosu ve primi SGK’ya bildirilmemiş ise,
• İşçilik hakları tazminatlarına dair o döneme ait kesin hüküm niteliğini taşıyan yargı kararları varsa

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI NASIL AÇILIR?

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası öngörülen şartların sağlanmasıyla (İşe giriş bildirgesinin varlığı ve gerekli hallerde kuruma başvurma zorunluluğu) açılabilir. Davanın açılabilmesi için öncelikle kişinin yararlanabileceği haklarının neler olduğu konusunda bilgiye ihtiyacı vardır. Hukuki danışmanlık alarak sahip olduğu hakları hakkında bilgi ve tavsiye alabilir. Kişi gerekli bilgiyi edindikten sonra kanunda öngörülen şartların sağlanmasıyla yine kanunda öngörülen şekilde sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasını açabilir.

Davayı açmak isteyen, hakları ve yetkileri hakkında doğru bilgiye sahip olmalıdır. Yanlış edinilen bilgi neticesinde kişi birçok hakkından yararlanabilecek durumdayken bu yarardan mahrum kalabilir. Bu sebeple sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasını açmak isteyen kişiye iyi bir hukuki danışmanlık alması tavsiye edilmektedir.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Bir günlük sigorta girişi tespiti yani diğer adıyla sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası hizmet tespit davasının bir türü olarak değerlendirilebilinir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86. Maddesinin 9. Fıkrasındaki hükümler gereği hizmet tespit davalarında görevli ve yetkili mahkeme İş Mahkemeleri olarak kararlaştırılmıştır. İş Mahkemelerinin bulunmadığı bölgelerde Asliye Hukuk Mahkemeleri yetkili ve görevli kabul edilmiştir.

İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. Maddesi hükümlerinde konuya ilişkin düzenleme bulunmaktadır.

Madde 5 – İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASINDA DELİLLER VE İSPAT

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında talep edilen tespitin yapılabilmesi için deliller doğrultusunda ispat yapılmalıdır. Yargıtay kararlarında işe giriş bildirgesinin tek başına yeterli olmadığı kabul görmektedir. İşe giriş bildirgesinin tek başına ispat olarak kabul görmemesinin nedeni adına bildirge verilen kişinin fiili olarak çalışmış olması yani yapılan sözleşmede iş görme borcunu fiilen yerine getirmiş olması aranmasıdır.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası kamu düzenine dayalı bir dava olduğu için hakimin genişleterek yargılama yapması gerektiği savunulmaktadır. Yine Yargıtay kararlarına göre kurumda bulunan kayıt ve belgeler incelenmeli, işyerinde tutulması icap eden dosyalara bakılmalı, ücret bordroları, varsa müfettiş raporları, o dönemde aynı işyerinde çalışan çalışanların tanıklıklarına başvurulmalı, davacının hangi işte ne kadar süre çalıştığı detaylı olarak incelenmeli ve dava kapsamlı bir araştırma sonucu inandırıcı ve somut delillere dayandırılarak sonuçlandırılmalıdır.

SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI VE HİZMET TESPİT DAVASI ARASINDAKİ FARKLAR

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası hizmet tespit davasının bir türü olarak kabul edilmektedir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında davacı, ilk işe giriş bildirgesindeki tarihin çalışmaya başlandığı tarih olarak tespit edilmesini talep etmektedir. Hizmet tespit davasında ise işveren tarafından kuruma bildirilmeyen ya da kurum tarafından tespit edilemeyen, uzun ya da kısa fark etmeden bu hususa dair bütün çalışmalar konu edilir.

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davaları arasında davalı bakımından farklılık gözükmektedir. Hizmet tespiti davasında davalı taraf işveren iken (kurum feri müdahil durumundadır) sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında davalı Kurum’dur.

Hizmet tespit davası kanunda öngörülen 5 yıllık hak düşürücü süreye tabidir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası hizmet tespit davasının bir türü olarak görülse de bildirgeye dayalı olarak açılan bir dava olduğu için bu hak düşürücü süreye tabi değildir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU İŞ HUKUKU HİZMETLERİMİZ

İş hukuku alanındaki anlaşmazlıklar, her bir durumun kendine has hukuki özelliklerini taşır ve bu nedenle, işverenlerden talep edilecek tazminatlar da her olaya özgü olarak değişkenlik gösterir. İşçiler, karşılaştıkları durumları hukuki açıdan doğru bir şekilde tanımlamalı ve mevcut hukuki seçenekleri dikkatlice değerlendirmelidir, çünkü her vaka farklı sonuçlar doğurabilir.

İş hukukunda, arabuluculuk sürecinden başlayarak, dilekçe hazırlama, dava açma ve sürecin takibi gibi aşamalar, işçinin zayıf konumunu göz önünde bulundurarak ve hak kaybına uğramamasını sağlamak amacıyla bir “İş Hukuku Avukatı” tarafından yönetildiğinde daha verimli sonuçlar alınabilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Sigorta başlangıç tarihini nasıl öğrenebilirim?

Sigorta başlangıç tarihi, sigortalı olarak çalıştığınız kurumdaki kayıtlarda mevcut olabilir. İşe ilk giriş bildirgesi kurum kayıtlarında mevcut ise buna bağlı olarak sigorta başlangıç tarihi öğrenilebilir. Kişi, kurum kayıtlarına ulaşmakta güçlük çekiyor ise e-devlet üzerinden sigorta başlangıç tarihine ulaşabilir.

E-Devlet üzerinden sigorta başlangıç tarihini öğrenmek için şu sıralamalar takip edilmelidir.

E-Devlet bilgilerinizi girerek SGK birimine giriş yapın. 4A hizmet dökümü kısmını seçin. Bu şekilde bilgilerinizi sorgulatabilirsiniz. Bu şekilde eğer istenirse bilgiler çıktı olarak da alınabilir.

E-Devlet      SGK birimi       4A Hizmet dökümü

1999 öncesi çalıştığımı nasıl ispat edebilirim?

1999 öncesi çalıştıysanız o yılda 1 günlük sigorta girişiniz bulunmadığı için sigortalılık başlangıç tarihiniz daha geç bir tarih olarak gözükmektedir. Bu durumu düzeltmek sanıldığı kadar zor değildir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası açılarak sigortalılık başlangıç tarihiniz değiştirilebilir. Ancak iddia ettiğiniz yılda çalıştığınızı mahkeme önünde ispat etmeniz gerekmektedir.

Çalışan, 1999 öncesi çalıştığını çeşitli şekillerde ispat edebilir. Aynı dönemde aynı işyerinde çalıştığı çalışanların tanıklıkları, iddiayı kanıtlar nitelikte resmi belge, tutanak gibi somut deliller davacı için ispat niteliği taşıyabilmektedir.

Sigorta başlangıç tarihi nasıl öne çekilir?

Sigorta başlangıç tarihi, açılacak sigortalılık başlangıç tespiti davası ile ilk işe giriş bildirgesindeki tarihe uygun olarak mahkemenin vereceği karar ile öne çekilebilir. Açılan dava sonucunda davacı, sigorta başlangıç tarihinden önce çalıştığını kanıtlarsa ve sigortalılık başlangıç tarihinin tespitini bu doğrultuda talep ederse, sigorta başlangıç tarihi somut delillerin de varlığıyla öne çekilebilir.

Çalışan, hizmet sözleşmesindeki gibi sigortasız çalıştığı bütün zamanların tespitini değil de 1 günlük sigorta girişi kapsamında yalnızca sigortalılık başlangıç tarihinin tespitini talep eder. Çalıştığını iddia ettiği dönemde çalıştığını kanıtlayabilirse ve dava davacı lehine sonuçlanırsa sigortalılık başlangıç tarihi alınan karara göre öne çekilebilir.

Örnek vermek gerekirse: Davacı mahkemeye sunduğu kanıtlarda ilk işe giriş bildirgesi gibi geçerli ispatlarda bulunursa ve mahkeme de bu kanıtları yeterli bulursa sigorta başlangıç tarihi ilk işe giriş bildirgesine çekilebilir.

Geçmişte sigortasız çalıştım ne yapmalıyım?

Geçmişte sigortasız olarak çalışan kişi hizmet tespit davası ile kanunda öngörülen haklarından faydalanabilir. Hizmet tespit davası ile çalışan, sigortasız çalıştığı dönemde iş görme borcunu yerine getirdiğini kanıtlayarak sigortalılığının başlatılmadığı zamanları ve prime bağlı kazançları tescil ettirebilir. Elbette iş görme borcunun karşılandığını ispat edebilmek için bir hizmet sözleşmesine ihtiyaç vardır. İşveren ile işçi arasında yapılan hizmet sözleşmesinde, işçinin üzerine düşen iş görme borcunu yerine getirdiğini ispat etmesi gerekir. Ancak her sigortasız çalışan için aynı sonuç ortaya çıkmayabilir. Öncelikle hizmet tespit davası hak düşürücü süreye tabidir. Bu süre göz önünde bulundurularak davanın açılabilmesi için gerekli şartların dağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Sigorta girişi zaman aşımına uğrar mı?

Geçmişte sigortasız olarak çalışan kişi, eğer çalıştığını mahkeme huzurunda somut delillerle ispat ederse sigortalılık başlangıç tarihi çalışanın ispat ettiği doğrultuda tespit edilir. Sigortasız çalışan yalnızca sigortalılık başlangıç tarihini tespit ettirmek istiyorsa yani 1 günlük sigorta girişi için tespit yaptırmak istiyorsa, açacağı sigortalılık başlangıç tarihi tespit davası hak düşürücü süreye tabi olmaz. Ancak çalışan, çalıştığı zamanların tamamının tespitini yaptırmak istiyorsa hizmet tespit davası açacaktır ve kanun bu dava için 5 yıllık hak düşürücü süre öngörmüştür.

Geçmişe yönelik sigorta primi ödenir mi?

İşçi, yapılan hizmet sözleşmesi gereği iş görme borcunu yerine getirmiş ancak işveren üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmeyerek çalışanın sigorta girişini kuruma bildirmemiş ya da primlerini ödememiş ise primin ödenmesi için yalnızca işçinin beyanı yeterli olmaz.

İşçi, hizmet tespit davası açma yoluna gidebilir. Hizmet tespit davasının şartları ve hak düşürücü sürenin varlığı göz önünde bulundurarak mahkemeye sunulacak deliller ile işçinin haklarından faydalandırılabilmesi sağlanabilir. Hizmet tespit davası davacı yani işçi lehine sonuçlanırsa işçinin geçmişe yönelik sigorta primlerinin yatırılması talep edilebilir.

Hizmet tespit davası için ne gerekli?

Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasının görülmesi için gerekli bazı unsurların varlığı gereklidir. Bunları kabaca sıralamak gerekirse:

1. İşçi ile işveren arasında hizmet sözleşmesinin kurulmuş olması.
2. İşçinin, bu hizmet sözleşmesi kapsamında iş görme borcunu yerine getirmiş olması.
3. İşçinin sigorta primlerinin eksik ödenmesi ya da işçinin sigortasız çalıştırılması ve bu mevcudiyetin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından önceden tespit edilmemiş olması şartları aranır.

Hizmet tespiti davasının yani sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasının görülmesi için öncelikle ortada bir hizmet sözleşmesinin varlığı aranır. Bu sözleşmede işçiye iş görme borcu yüklenir. İşçi, kendisine yüklenen bu borcu yerine getirmiş olmalıdır ki işverenden gördüğü işin karşılığını talep edebilsin. İşçinin sigortasız çalıştırılması veya sigorta primlerinin eksik ödenmesi, işçinin sosyal güvenlik hakkını ihlal etmektedir. SGK tarafından durumun daha önce tespit edilmemiş olması gerekir.

1999 öncesi askerlik sigorta başlangıcı sayılır mı?

Askerlik görevi kamu hizmeti olarak kabul edilmektedir. Bu görev neticesinde kişiler sigortalı sayılmazlar. Askerlik borçlanması sigortalılıktan sayılamayan bu zamanların borçlanılarak sigortalı çalışılmışçasına kabul edilmesidir. 5510 sayılı kanunun 41. Maddesi konuya ilişkin hükümler barındırmaktadır.

Askerlik borçlanması neticesinde askerlikte geçen süre kadar süre sigortalı olarak çalışılmış gibi kabul edilecektir. Askerlik borçlanması günümüzde e-devlet üzerinden kolaylıkla yapılabilmektedir.

Sigorta başlangıç tarihi geriye çekilebilir mi?

Sigorta başlangıç tarihi kanunda öngörülen borçlandırma işlemleri ile geriye çekilebilir. Her borçlandırma sigorta başlangıç tarihini geri çekmez. Askerlik borçlandırmasında sigorta başlangıç tarihi askerlik borçlanmasının yapıldığı zamana kadar geri çekilebilir.

Sigorta başlangıç tarihi 1 günlük sigorta girişinin tespiti ile ya da elde edilen ilk işe giriş belgesi, resmi belge ve tutanakların varlığı ya da geçerli tanıkların şahitlikleri ile mahkeme kararı neticesinde geriye çekilebilmektedir. Mahkemenin somut deliller doğrultusunda vereceği karar neticesinde kişinin sigortalılığının başlangıç tarihi ispat edilen tarihe doğru çekilebilmektedir.

Geriye dönük sigorta girişi yapılıyor mu?

Geriye dönük sigorta girişi yalnızca çalışanın istemi ya da beyanıyla yapılamaz. Çalışan 1 günlük sigorta girişinin geçmişe dönük yapılmasını istiyorsa yani sigortalılık başlangıç tarihinin tespit edilmesini istiyorsa sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası açmalıdır. Bu davanın şartlarını hak düşürücü süreye tabi olup olmadığını yukarıda detaylı bir şekilde anlattık. Anlattıklarımız doğrultusunda açılan dava neticesinde davacı yani çalışan haklı bulunursa sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davacının iddia ettiği ve kanıtladığı doğrultuda geriye dönük olarak düzeltilebilir. Burada önemli olan davacının inandırıcı ve somut delillerle mahkemeyi ikna edebilmesidir.

Geriye dönük SGK cezası ne kadar?

İşverenin sigortasız işçi çalıştırması ya da işçi ile yapılan hizmet sözleşmesi kapsamında işverenin üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmeyerek işçinin sigortalılığını kuruma bildirmemesi belirli yaptırımlara tabi olacaktır. Denetim sırasında sigortasız işçi çalıştırıldığı tespit edilirse asgari ücretin 2 katına kadar cezai işlem uygulanabilmektedir. Geriye dönük olarak uygulanacak SGK cezası 5510 sayılı kanunun 102. Maddesine belirlenmiştir.

1 Günlük Sigorta Girişi Nasıl Yapılır?

1 Günlük sigorta girişi özellikle kısa süreli ya da gündelikçi çalıştıran kişiler bakımından önem arz etmektedir. İşveren kısa süreli çalışanına 1 günlük sigorta girişi başlatmak istiyor ise öncelikle işverenin kendisi kayıt yaptırmalıdır. Teknolojinin de ilerlemesiyle bu işlemler oldukça hız kazanmıştır.

İşveren kendisine ait T.C kimlik numarasını 5510’a SMS olarak göndermelidir. Gönderilen mesaj onaylandıktan sonra çalıştırılacak kişinin T.C kimlik numarası, bir ayda bulunun günlerden hangilerinde çalıştırılacağı yine 5510’a kısa mesaj olarak gönderilmelidir. İşveren kendine ait kaydı bir defa gerçekleştirmesi durumunda kaydı sürekli yenilemek zorunda değildir. Ancak çalışanın çalışacağı günler her seferinde ayrı ayrı belirtilerek kısa mesaj yoluyla gönderilmelidir.

1 Günlük Sigorta Girişi İşe Yarar Mı?

1 Günlük sigorta girişi, hizmet tespit davası için gereklidir. İşçinin işverenle kurduğu hizmet sözleşmesi kapsamında iş görme borcu vardır. İşverenin de yine aynı sözleşme kapsamında sigortalılığı bildirme yükümlülüğü vardır.

1 günlük sigorta girişi, çalışanın ilk işe giriş bildirgesi ile ilk kez çalışmaya başladığı güne dair hizmetine ilişkin tespitin yapılmasında önem arz etmektedir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davasında sigortalılığın bildirilmesindeki tarih ile çalışan adına verilen işe giriş bildirgesindeki tarihin örtüşmesi gerekmektedir. Bunun tespiti için 1 günlük sigorta girişi oldukça yararlı olacaktır.

 SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ

…. X…..İŞ MAHKEMESİNE

DAVACI : X

VEKİLİ :Y

Adres: …

DAVALI :Z

KONU : Sigortalılık Başlangıç Tarihinin Tespiti İsteminden ibarettir.

 

AÇIKLAMALAR :

1. Müvekkilim davacı X , E A.Ş. işyerinde , …….. tarihinde işe başlamış ve işten ……… (haklı sebep)… ayrılıncaya kadar ……. tarihine kadar çalışmış bulunmaktadır. Çalıştığı bu dönem E A.Ş. kayıtlarında ……. tarih ve …..  sigortalı ilk İşe Giriş Bildirgesi (EK-1) ile E A.Ş. bildirilmiştir.
2. Müvekkilimin işe giriş bildirgesinin verilmesine karşın müvekkilim tarafına prim ödenmediği ……..sicil sayılı E A.Ş. bildirgede yer alan ve işe giriş tarihi olan ……… tarihinde bir gün süre iş sözleşmesi uyarınca çalışması nedeniyle sigortalılığının ……sayılı yasanın …. maddeleri gereği sigortalılık süresi başlangıcının …….. olduğunun tespiti için iş bu davayı açma gereği duymaktayız.

YASAL DAYANAK :

……… Sayılı Yasa, ……. Sayılı Yasa, …… mevzuat.

DELİLLER :

1-…….Sigorta Sicil ve ………T.C. Kimlik numaralı müvekkile ait Sosyal Güvenlik Sicil

Dosyası.

2-…… sicil sayılı işyeri dosyası ve dönem bildirimleri.

3-…….. tarihli İşe Giriş Bildirgesi. (EK-1)

SONUÇ VE TALEP :

Yukarıda sunmuş bulunduğumuz ve Sayın Mahkemenizce re’sen gözetilecek bir başka nedenlerle müvekkilin işe giriş bildirgesi verildiği halde kurum kayıtlarında yer almayan…….. sicil sayılı…… E  A.Ş. ‘de, Yargıtay kararları gereğince İşe Giriş Bildirgesinde belirtilen işe başlama tarihi …… tarihinden bildirgenin verildiği …….. tarihine kadar çalıştığı karinesi doğrultusunda müvekkilin, …..sayılı yasanın ….. maddesi gereği, sigortalılık başlangıç tarihinin ……… olduğunun TESPİTİNE….Yargılama giderleri ve Avukatlık vekalet ücretinin davalı Z tarafından tahsil edilmesine karar verilmesini saygılarımla vekaleten arz ve talep ederim…….

Davacı Vekili

                                                                                                          Yazan: Ecenur Baysal