TELİF HAKKININ İHLALİ DAVASI

TELİF HAKKININ İHLALİ NEDİR?

Telif hakkının ihlali, şahsın fikri emeğiyle meydana çıkardığı ürünler üzerindeki hakkının bir başkası tarafından ihlalidir. Bu hakkın ihlalinin varlığı için ürünün tescil edilmesine gerek yoktur kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bazı hallerde tescil zorunludur bunlar:

• sinema eserleri
• müzik eserleri
• bilgisayar oyunları

 Ancak isteğe göre de tescil yapılabilmektedir. Bu durumda tescil kurucu değil açıklayıcı nitelik taşımaktadır.

Kişi tescil halkını herkese karşı ileri sürebilir. Çünkü bu hak hukukta “mutlak hak”tır.

Telif hakkının geçerlilik süresi bulunur. Kişinin yaşamı boyunca bu hak korunur ve ölümünden sonra 70 sene daha devam etmektedir.

Bir eserin telif hakkınca korunması için şu ürünlerden biri olması gerekmektedir, ayrıca somut olarak var olmalıdır:

• kitap
• müzik
• fotoğraf
• video
• bilgisayar oyunu

Telif hakkının ihlali, 5846 sayılı Fikri Mülkiyet ve Sanat Eserleri Kanunu ile Fikir ve Sanat Eserlerinin Kayıt ve Tescili Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre korunur.

TELİF HAKKININ İHLAL EDİLDİĞİNİ GÖSTEREN DURUMLAR NELERDİR?

Telif hakkının ihlali, kişinin fikri emeğiyle meydana getirdiği ürünün kişinin rızası olmaksızın başkası tarafından kullanılması, satılması, çoğaltılmasıdır. Bir eser, eser sahibinin izni olmadan:

• Çoğaltılamaz
• Değiştirilemez
• Dağıtılamaz
• Hukuka aykırı çoğaltılmışsa bu eserin satışı yapılamaz, kiralanamaz, ödünç veremez
• Ad konamaz
• Eksik ya da yanlış kaynak gösterilemez
• Kaynak gösterilmeden kullanılamaz
• Aleni değilse alenileştirilemez

TELİF HAKKI SAHİBİNİN RIZASI DIŞINDA ESERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI

Eser sahibinin izni olmadıkça esere bir şey eklenemez, çıkartılamaz ve değiştirilemez. Eser sahibi bu hususları bizzat kendi yapmalıdır. Telif hakkının ihlalinde eser sahibinin rızası dışında eserde değişiklik yapılması, kişinin manevi hakkını ihlal eder. Eser sahibi böyle bir durumda manevi tazminat açabileceği gibi şartlar mevcutsa tecavüzün men’i ya da tecavüzün ref’i davalarını açabilir. BKZ TELİF HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA TECAVÜZÜN MEN’İ VE REF’İ DAVALARI NEDİR?

TELİF HAKKININ İHLAL EDİLMESİ DURUMUNDA NELER YAPILABİLİR?

Telif hakkının ihlali durumunda kişi mahkemelerde ceza davası açabilir. Kişinin maddi ve manevi haklarının ihlali de söz konusu ise ceza davası dışında hukuki dava da açılabilmektedir.

TELİF HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA AÇILACAK DAVALAR NELERDİR?

1- Ceza Davaları: Telif hakkının ihlali cezası olarak kişi ceza davası açabilir. Hakkı ihlal edilen kişi Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunması gerekmektedir.

2- Hukuk Davaları:

• Tespit Davası: Fikri emekle meydana gelen bir eserin kendisine ait olduğunu iddia eden kişilerin varlığı halinde eserin kime ait olduğunu belirlemek hususunda bu dava açılmaktadır.
• Tecavüzün ref’i: Fikri emekle meydana gelen esere yapılan bir ihlalin varlığı halinde tecavüzün kaldırılması anlamına gelen tecavüzün ref’i davası açılmaktadır.
• Tecavüzün men’i: Bu dava telif hakkının ihlalinin henüz gerçekleşmemiş olmasıyla beraber gerçekleşmesi kuvvetli muhtemel olduğu hallerde açılabilir. Bu dava geleceğe yönelik bir davadır. Eser sahibinin fikri emeğiyle meydana getirdiği eseri üzerinde tehlike bulunması gerekmektedir.
• Maddi tazminat davası: Telif hakkının ihlali ile beraber eser sahibine maddi bir hasar da verilmişse bu dava açılabilir. Çoğaltma, yayma, temsil Hakları maddi haklardır.
• Manevi tazminat davası: Telif hakkının ihlali, eser sahibinde manevi bir hasar vermesi durumunda manevi tazminat talep edilebilir.

TELİF HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA TECAVÜZÜN MEN’İ VE REF’İ DAVALARI NEDİR?

Tecavüzün ref’i davası, tecavüzün kaldırılması anlamına da gelmektedir. Telif hakkının ihlali cezası verilirken fikri emeğini ortaya koyan şahsın maddi veya manevi hakkının ihlali varsa şahıs bu davayı açabilir. İhlali gerçekleştirenin kusuru aranmamaktadır.

Tecavüzün men’i davası, telif hakkının ihlali yapılmaksızın açılabilen bir davadır. Yani amaç olası ihlali önlemektir. Eğer hak ihlalin olması kuvvetli muhtemelse bu dava açılabilir. İhlal daha önce gerçekleşmiş olabileceği gibi gerçekleşmemiş olması halinde de bu dava açılabilir. İhlali yapanın kusuru aranmaz. Bu dava ile ihlal yapılandan tedbir alınmaktadır. Tecavüzün meni ve tecavüzün refi davaları beraber ileri sürülebilir, bunda bir sakınca bulunmaz.

TELİF HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA TAZMİNAT SORUMLULUĞU

Telif hakkının ihlaline uğrayan şahıs maddi ya da manevi tazminat davası açabilir. Tazminat sorumluğu 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiil hükümlerine göre belirlenir. Buna göre maddi tazminat davasında ceza, kusura göre haksız fiil hükümlerince belirlenir. Manevi tazminat halinde, ihali gerçekleştiren kişiye para cezası verilebilir yahut her türlü manevi tazminat türü de karar verilebilir. İhlali gerçekleştirenin kusuru aranmaz.

TELİF HAKKININ İHLALİNİN CEZAİ SORUMLULUĞU VAR MIDIR?

Telif hakkının ihlali cezasının iki hali vardır. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında telif hakkının ihlali halinde, ihlal edenin hem cezai hem de hukuki sorumluluğu bulunmaktadır. Kişinin mali ya da manevi haklarının ihlali halinde cezai sorumluluk yer alır.

TELİF HAKKININ İHLALİ CEZASI NEDİR?

Telif hakkı ihlali cezası somut olaya göre değişiklik gösterir, buna göre:

• Fikri emeğin sahibi olan kişiden izinsiz yayım yapılırsa, kişi para cezasına çarptırılacağı gibi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası da hüküm olarak verilebilir.
• Fikri emeğin sahibiymiş gibi ad ve soyad eklenirse, 6 ay ila 2 yıl arasında hapis cezası verilebilir ya da adli para cezasına çarptırılabilir.
• Ürünün sahibiymiş gibi ad soyad eklenip ürün yayımlanırsa 6 ay ila 5 yıl arası hapis cezası verilebilir.
• Ürünün kaynağı belirtilmeden kullanılması durumunda 6 ay ila 2 yıl arasında hapis cezası ya da adli para cezası uygulanır.
• Ürün henüz piyasa sürülmemişken izinsiz bir şekilde ürünü piyasaya süren kişiye 6 ay hapis cezası uygulanır.
• Ürün, tanınan başka birinin ismini vermek suretiyle piyasaya sürülürse 3 ay ila 1 yıl arasında hapis cezası ya da adli para cezası uygulanır.

TELİF HAKKI İHLALİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?

Hukuk Muhakemeleri Kanunumuza göre, telif hakkının ihlali cezası verilirken davalar, Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde görülmektedir. Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin bulunmadığı yerde Asliye Ticaret Mahkemesi ya da Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Görevsizlik itirazını hakim re’sen inceleyebileceği gibi taraflar da her zaman ileri sürebilirler. Yetkili mahkeme, genel yetkili mahkeme olan davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Tecavüzün meni ve tecavüzün dedi davalarında, davacı kendi yerleşim yeri mahkemesinde de bu davayı açabilmektedir. Ayrıca haksız fiilin işlendiği yer mahkemesinde de bu dava açılabilir.

TELİF HAKKININ İHLALİ DAVALARI NE KADAR SÜRER?

Telif hakkı ihlali cezası Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde hükmolunur. Dava yaklaşık 497 gün sürmektedir.

TELİF HAKKININ İHLALİ DAVA VE AVUKAT ÜCRETLERİ

İstanbul barosunun yayınlamış olduğu en az ücret çizelgesine göre 2024 yılında Fikri ve Sınai Haklar Mahkemelerinde Görülen Dava ve İşlerde

• Hukuk davaları 58.500.00 TL (Fikri ve sınai haklar mahkemelerinde görülen dava ve işlerde, konusuna göre diğer mahkemelerde görülen benzeri dava ve işler için öngörülen çizelge hükümlerine bakılmalıdır.)
• Ceza davaları
• Şikayet ve takip 49,500,00 TL
• Sanık müdafiliği/ müdahil vekilliği 72.000.00 TL

HARBİYE HUKUK BÜROSU TELİF HAKKININ İHLALİ DAVALARI HİZMETLERİMİZ

Telif hakkı alma ve telif hakkının kullanımı eserin oluştuğu andan itibaren herhangi bir kayıt veya tescil gerekmeden korunan haklardandır. Telif hakkının ihlali, şahsın fikri emeğiyle meydana çıkardığı ürünler üzerindeki hakkının bir başkası tarafından ihlalidir. Bu hakların korunması için ise mutlaka alanında uzman, bilgi birikimi yüksek bir bilişim hukuku avukatına danışılmasında fayda vardır. Harbiye Hukuk Bürosu olarak başta Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu olmak üzere telif hakkına değinen tüm yasal düzenlemelere hakim olan, bilgi birikim ve deneyimi yüksek avukatlarımız ve müvekkillerimize hizmet vermeye hazırız. Bizlere gerek hukuki danışmanlık gerekse hukuki işlemleriniz için İstanbul Avukat kadromuza ulaşabilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Telif Yedim Ne Yapmalıyım?

Telif hakkının ihlali yapıldıysa yenen hak ihlalinin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Buna göre başkasının eseri paylaşıldıysa, çoğaltılsıysa, değiştirildiyse vb durumlarda derhal söz konusu ihlale son vermek gerekir. BKZ TELİF HAKKININ İHLAL EDİLDİĞİNİ GÖSTEREN DURUMLAR NELERDİR? Halkın ihlaline son verildikten sonra eser sahibine maddi ya da manevi hasar verilmişse tazminat davalarına; Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunması halinde davalı olarak ceza davasına katılması gerekmektedir ve kişiye telif hakkının ihlali cezası somut olaya dayalı olarak uygulanır.

İnternette Telif Hakkı İhlali Cezası Nedir?

Eser sahibinin izni olmaksızın eser üzerinde telif hakkının ihlali halinde telif hakkı ihlali cezası şöyledir:

• İhlal yapan kişi hapis cezasına mahkum edilebilir bu ceza 6 ay ila 6 sene arasında değişmektedir
• Adli para cezasına hükmolunabilir
• Vergi kaçakçılığı mevcutsa yine adli para cezası ya da hapis cezasına hükmolunabilir
• Markaların korunması hakkında kanun kapsamında ihlal varsa hapis cezasına kişi hükmedilebilir.

Telif Hakkı İhlali Nereye Şikâyet Edilir?

Telif hakkının ihlali cezasının verilmesinde bu suçun soruşturması ve kovuşturması şikayete bağlıdır. Şikyet hakkı yalnızca telif hakkı eserin sahibine aittir. Telif hakkının ihlali cezasının verilmesi için kişinin, cumhuriyet başsavcılığına başvurulup ceza davası açılabileceği gibi hukuk davaları da açılabilmektedir.

Telif Yiyince Ne Olur?

Telif hakkının ihlal edilmesi ile ihlal eden kişi  adli para cezası ya da hapis cezasına mahkum edilebilir. Somut olaya göre ceza davası ya da hukuk davası açılır karar da buna göre verilir.

Telif Hakkı İhlali Para Cezasını Ödemezsem Ne Olur?

Telif hakkının ihlalinde mahkemece karar verilen adli para cezasının ödenmediği hallerde, kişinin adli para cezası hapis cezası olarak değiştirilir. Kişinin kamu yararına çalışması da hükmolunur. Hükümlü kişi, çalışma koşullarına uymak zorundadır. Bu süre 2-8 saat arası değişiklik göstermektedir. Çalışma koşullarına uymazsa, ceza hapis cezasına dönüşebilir.

Telif Yediğimi Nasıl Anlarım?

Hakkında telif hakkının ihlaline yönelik suçlamanın varlığı halinde ceza ya da hukuk davaları mahkeme taraflara durumu tebliğ etmekle yükümlü dür. Telif hakkının ihlali cezası verilirken görevli mahkeme Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleridir.

Telif Hakkı İhlali Davası Ücretleri Ne Kadar?

İstanbul barosunun yayınlamış olduğu en az ücret çizelgesine göre 2024 yılında Fikri ve Sınai Haklar Mahkemelerinde Görülen Dava ve İşlerde

• Hukuk davaları 58.500.00 TL (Fikri ve sınai haklar mahkemelerinde görülen dava ve işlerde, konusuna göre diğer mahkemelerde görülen benzeri dava ve işler için öngörülen çizelge hükümlerine bakılmalıdır.)
• Ceza davaları
• Şikayet ve takip 49,500,00 TL
• Sanık müdafiliği/ müdahil vekilliği 72.000.00 TL

Telif Hakkının İhlali Örnekleri

• Telif hakkının ihlalinde eser sahibi kişinin izni olmadan eseri:
• Çoğaltmak
• Dağıtmak
• Değiştirmek
• Hukuka aykırı çoğaltılmışsa bu eserin satışı yapmak, kiralamak, ödünç vermek
• Ad konmak
• Eksik ya da yanlış kaynak göstermek
• Kaynak gösterilmeden kullanmak
• Aleni değilse alenileştirmek

TELİF HAKKININ İHLALİ DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

İSTANBUL FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

SAYIN HAKİMLİĞİ’NE

Davacı:…..

Vekili:……

Davalı:……

Davanın Konusu: Davalının haksız fiil sebebiyle, Fikri ve Sınai Haklar Kanununun … maddeleri çerçevesinde, fazlaya ilişkin talep ve dava haklarımız mahfuz kalmak kaydıyla uğranılan zararın şimdilik …..TL maddi maddi tazminatın haksız fiil tarihten itibaren işleyecek en yüksek faiziyle beraber tahsil talebi ve devam eden tecavüzün men’I ve tecavüzün ref’ine dair ihtiyati tedbir kararı verilerek yasaya aykırı izinsiz paylaşılan belgelerin derhal silinmesi karar verilmesi talebidir.

Davanın değeri:…. TL

Açıklamalar:

Adı Soyadı

İmza

Rana Gül TOPATAN