TELİF HAKKI NASIL ALINIR? ŞARTLARI

TELİF HAKKI NASIL ALINIR?

Telif hakkı alma işlemi için öncelikle telif hakkının konusuna bakmak gerekir. Telif hakkının konusunu eser oluşturmaktadır. Eserin tanımı ise Eser Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (https://tls.tc/5mO05)  1/B/a bendinde bulunmaktadır. Söz konusu hükme göre, “sahibinin hususiyetini taşıyan ilim, edebiyat, musiki, güzel sanat ve sinema eserleri sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” eser olarak tanımlanmaktadır.

TELİF HAKKI NEDİR?

Telif hakkı, Kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerinde hukuken sağlanan haklardır. Yani kişinin eser üzerinde sahip olduğu hakların tamamına telif hakkı denir.

Kişinin sanatsal ve fikirsel olarak eserlerini oluşturduktan sonraki esere ait maddi ve manevi tüm hakları Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na tabi olup bu kanunun koruması altındadır. Telif hakkı da bu koruma kapsamındadır.

TELİF HAKKI NEDEN ÖNEMLİDİR?

Telif hakkı oldukça önemi yüksek bir haktır. Bunun sebebi ise özgün ve kişinin kendi çabası, emeği ile oluşturduğu birtakım ürünler nezdinde bir başka kişinin bu özgün esere kendisiymiş gibi sahiplenmesini engelleyici bir haktır. Bu sayede özgün fikir veya sanata sahip olan kişinin bu durumu da kanunlar çerçevesinde korunmuş olacaktır. Telif hakkı ve Telif hakkı almanın önemi için birkaç madde sıralarsak;

• Telif hakkı alma eser sahiplerine hukuken korunma imkanı sağlar.
• Eser sahiplerinin haklarının korunduğunu görerek yeni özgün eserler üretmesini destekler.
• Eser sahibinin itibarının zedelenmesini engeller.
• Eser sahiplerinin ürettiği ürünlerden maddi açıdan da yararlanmasına olanak tanır.
• Telif hakkı alma ile beraber aynı zamanda kültürel çeşitliliğin artması da sağlanır.
• Eserlerin çoğalması sonucunda insanlara aktarılacak bilgi, birikim de artar.

TELİF HAKKI KAPSAMINDAKİ MANEVİ HAKLAR NELERDİR?

Telif hakkı ve Telif hakkı alma kapsamında sahip olunacak manevi hakları sıralayacak olursak;

1. Eserin topluma sunulması
2. Eser sahibinin isminin belirtilmesi
3. Eserde herhangi bir değişiklik yapılmasının engellenmesi

Olarak gösterilebilir.

TELİF HAKKI KAPSAMINDAKİ MALİ HAKLAR NELERDİR?

Telif hakkı ve Telif hakkı alma kapsamında sahip olunacak mali hakları sıralayacak olursak;

1. Eserin işleme hakkı
2. Eserin yayılması hakkı
3. Eser temsiliyet hakkı
4. Topluma çeşitli iletişim gereçleri ile iletim hakkı
5. Belli bir pay hakkı
6. Eserin çoğaltılması hakkı

Olarak sıralanabilir.

DİĞER TELİF HAKLARI NELERDİR?

Telif hakkı fikri mülkiyet haklarından olup Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda koruma altına alınmış bir haktır.

Eser sahibinin her türlü fikri emeği ile oluşturduğu sanat eseri, bilgi veyahut düşüncesini koruma altına almaktadır. Bu kapsamda telif hakkını geniş açıdan yorumlayabilme ihtimalimiz mevcuttur.

TELİF HAKKININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

• Telif hakkını almak için veya telif hakkının doğması için tescil ettirmeye gerek yoktur. Fikir ve sanat eserinden doğan telif hakkı eserin üretimi ile başlar.
• Telif hakları soyut niteliklidir. Bunun sebebi ise telif hakkı ile korunan ürünün insan düşüncesi ile oluşan, maddi olmayan ürünler olmasıdır.
• Ülkesellik ilkesi uygulanır. Koruma hangi ülkede talep edilmişse koruma şartları o ülkede bulunan kanuna göre belirlenir.
• Telif hakkı, herkese karşı ileri sürülebilir. Bu sebebple telif hakkı mutlak hak niteliğindedir. Fakat bunun bazı sınırlamaları mevcuttur bu sınırlamalar: kamu yararı, genel ahlak ve kamu düzeni gibi nedenlerle gelen sınırlamalar ve şahsi menfaat yararına getirilenlerdir.
• Fikri mülkiyete bağlı hakların korunması belli bir süreye tabidir. Fikir ürünleri ise oluşturuldukları eşyadan ayrı ve bağımsız bir hukuki statüye sahiptir.

SOSYAL MEDYADA TELİF HAKLARI NELERDİR?

Çoğumuzun yakından takip ettiği üzere internet ve sosyal medya kullanımının artmasından dolayı da burada da telif hakkı alma durumu gerekli hale gelmiştir. Aynı zamanda bu halde de telif hakkı alma meselesi daha da karışık bir hale bürünmüştür. Kişiler artık sosyal medya üzerinden başka bir eserden ilerleyerek kendi eserini yaratma veya bir başka kişinin eserini doğrudan direkt paylaşabilmektedirler. Bu durum da telif hakkının ihlaline yol açmaktadır. Durum böyle olunca da telif hakkı alma gittikçe büyük önem kazanmaya başlamaktadır.

Sosyal medya veya internette gösterilen paylaşımların büyük kısmı başka bir eserden ilerleyerek kendi eserini yaratma niteliğindedir. Bu durum da telif haklarının gündeminde olmaktadır. Yukarıda da bahsedildiği üzere bu duruma işleme hakkı denmektedir ve bu durum eser sahibinin mali haklarının içerisinde yer alır. İşleme eserin paylaşılabilmesi için eser sahibinden izin alınması bir zorunluluktur. Eğer bu izin alınmazsa telif hakkının ihlali söz konusu olacaktır.

Yine aynı şekilde yayımlanmış bir eserin yeniden paylaşılması da telif haklarının ihlalini teşkil etmektedir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda (FSEK) belirtildiği üzere bu durumda eser sahibinden yazılı izin alınması şarttır.

Sosyal medyada telif hakkı alma ve telif haklarının korunması kapsamında  “UYAR – KALDIR sistemi” mevcuttur. bu halde telif hakkını ihlal eden bir paylaşım bulunduğu takdirde eser sahibi veya temsilcisinin uyarıda bulunması sureti ile yayımlayan kişinin bu paylaşımı kaldırması istenmesi durumuna denmektedir. Eğer 3 gün içerisinde uyarı dikkate alınıp paylaşım kaldırılmazsa telif hakkına sahip olan kişiler Cumhuriyet Savcılığına giderek şikayette bulunabilirler. Bu sayede de telif hakkını ihlal eden içerik kaldırılabilmektedir.

Cumhuriyet Savcılığına gidildikten sonra ise yaptırımların başında erişimin engellenmesi gelmektedir. Daha sonrasında ise maddi-manevi zarar kapsamında dava açılarak bu zararların giderimi söz konusu olmaktadır.

Böyle bir durumun oluşması halinde bilişim hukuku alanında uzman bir avukata danışmak oldukça yerinde olacaktır.

TELİF HAKKI SAHİBİNİN HAKLARI NELERDİR?

Telif hakkı sahibi, telif hakkı sahipliğinden doğan mali ve manevi haklarının ihlal edilmesi durumunda bu ihlalden doğan maddi-manevi zararlarını talep edebilir. Eser sahibinin izni olmadan hakların kullanılması telif haklarının ihlalini oluşturmaktadır. İhlalin gerçekleşmiş olması halinde açılacak olan dava FSEK madde 66’da belirtildiği üzere tecavüzün ref’i davasıdır. Henüz gerçekleşmemiş fakat gerçekleşmesi muhtemel bir ihlal söz konusu ise açılacak dava FSEK madde 69 uyarınca tecavüzün men’i davasıdır.

Telif hakkı sahibi zarara uğramışsa, kusurlu ihlal hallerinde tazminat davası da açılabilir.

Aynı zamanda telif hakkı, telif hakkı sahibine eserin kullanımına ilişkin her türlü tasarrufta bulunma hakkını da vermektedir. Telif hakkı sahibi hakkının korunmasını her zaman talep edebilir.

TELİF HAKKI NASIL ALINIR?

Telif hakkı, fikir veya sanat eserini oluşturan kişinin, eser üzerindeki haklarının tamamına denmektedir. Bu haklar, zaten eseri meydana getiren kişide olduğundan herhangi bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Esere ait telif hakkı eserin doğuşundan itibaren mevcuttur.

Buna karşın ispat açısından isteğe bağlı olarak kayıt tescil işlemi yapılabilmektedir.

TELİF HAKKI ALABİLMENİN ŞARTLARI NELERDİR?

Telif hakkı alma gibi bir şey olmadığından bu durumun şartları da yoktur. Eser doğduğu andan itibaren telif hakkına sahiptir. Eser sahibinin telif hakkı almak için herhangi bir koşulu gerçekleştirmesine gerek bulunmamaktadır. Telif hakkı alma ancak ispat kolaylığı açısından kayıt veya tescil ile olabilmektedir.

TELİF HAKKI NASIL KORUNUR?

Telif hakkı, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında korunan haklardır. Eserler alınmayla değil direkt eserin doğuşu ile beraber doğal bir korumaya sahip olduğundan eserin herhangi bir kayıt veya tescil ettirme işlemine gerek yoktur.

Ancak ispat kolaylığı açısından kayıt veya tescil işlemi yapılabilir. Telif hakkı alma olarak da gösterilebilmektedir. Bu telif hakkı başvurusu ile yapılabilir.

Telif hakkının korunması yukarıda da belirtildiği üzere doğrudan kanun tarafından koruma altına alınmıştır. Eser sahipleri telif hakkı ihlali halinde kanundan doğan haklarını kullanabilmektedir.

TELİF HAKKI SÜRELİ MİDİR?

Eser sahiplerinin haklarının korunma süresi eser sahibi yaşadığı süre boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıldır.

Aynı süre tüzel kişilerin eser sahibi olması durumunda da geçerlidir.

Eser sahibi belirsiz ise koruma süresi eserin aleni olmasından itibaren 70 yıldır. Bu süre alenileşme başlamadığı sürece başlamaz.

Koruma süresinin bitmesi ile beraber eser sahibine tanınan mali haklar sona ererek eser sahibinden izin alınmadan eserler serbestçe kullanılabilir.

TELİF HAKKI ALINDIKTAN SONRA DEVREDİLEBİLİR Mİ?

Telif hakkının sahibi telif hakkı alma ve eser sahipliğinden dolayı haklarını bir başkasına devredebilmektedir. Bu devrin gerçekleşmesi halinde eserin sahibi ve eseri oluşturan kişiler farklı olacaktır.

Şu duruma dikkat etmek gerekir ki telif hakkı devredilse bile eserin yaratıcısının eserde bulunan manevi hakları devam etmektedir. Sadece eser üzerinde bulunan mali haklar devredilmektedir.

ÜZERİNDE TELİF HAKKI BULUNAN ESERİN KULLANIMINA İZİN VERME

Eser sahibinin eser üzerinde mali hakları bulunmaktadır. Bu haklardan çoğatlma, umuma iletim,işleme gibi hakların kullanımı için mutlaka eser sahibinden izin alınması gerekmektedir. Eser sahibi ölmüş ise mirasçılarından izin alınması gerekir

Eser sahibine ulaşılamıyorsa eserin kullanımı için ancak yukarıda belirtilen süre beklenmelidir. Diğer halde kullanımı yasaktır.

HARBİYE HUKUK BÜROSU TELİF HAKKI ALINMASI HİZMETLERİMİZ

Telif hakkı alma ve telif hakkının kullanımı eserin oluştuğu andan itibaren herhangi bir kayıt veya tescil gerekmeden korunan haklardandır. Bu hakların korunması için ise mutlaka alanında uzman, bilgi birikimi yüksek bir bilişim hukuku avukatına danışılmasında fayda vardır. Harbiye Hukuk Bürosu olarak başta Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) olmak üzere telif hakkına değinen tüm yasal düzenlemelere hakim olan, bilgi birikim ve deneyimi yüksek avukatlarımız ile müvekkillerimize hizmet vermeye hazırız. Bizlere gerek hukuki danışmanlık gerekse hukuki işlemleriniz için İstanbul Avukat Kadromuza ulaşabilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Telif Hakkını Kim Verir?

Telif hakkı, fikir veya sanat eserini oluşturan kişinin, eser üzerindeki haklarının tamamına denmektedir. Bu haklar, zaten eseri meydana getiren kişide olduğundan herhangi bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Esere ait telif hakkı eserin doğuşundan itibaren mevcuttur.

Sadece ispat açısından isteğe bağlı olarak kayıt ya da tescil işlemi yapılabilmektedir. Bu durum telif hakkı alma durumuna girebilmektedir. Telif hakkı başvurusu ile alınabilir.

Telif Hakkı Ücretli Mi?

Eser sahibinin fikir veya sanat eserlerinin korunması amacıyla telif hakkı başvurusu yapılarak belgeyi alabilmek için bir ücret ödenebilmektedir. Bu ücretin belirlenmesi T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI tarafından yapılmaktadır. Telif hakkı başvurusu ile ücret ödenmektedir.

Telif Hakkı Nereden Alınır?

Telif hakkı alma işlemi için T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI tarafından belirlenen yönerge ile genel müdürlüğe telif hakkı başvurusu yapılır. Gerekli olan belgeler ile birlikte telif hakkı alma için telif hakkı başvurusu gerekmektedir. Bu bilgiler T.C KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI tarafından belirlenmektedir. Bu belgeler ile beraber telif hakkı başvurusu yapılarak telif hakkı alma işlemi yapılabilir.

Telif Hakkı Ücreti Ne Kadar?

Telif hakkı alma, belli bir ücrete dayanmakta olup bu telif hakkı alma ücretinin belirlenmesi T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI tarafından yapılmaktadır. Telif hakkı başvurusu ile beraber ücret ödenmektedir.

Telif Hakkı Süresi Kaç Yıl?

Eser sahiplerinin haklarının korunma süresi eser sahibi yaşadığı süre boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıldır.

Aynı süre tüzel kişilerin eser sahibi olması durumunda da geçerlidir.

Eser sahibi belirsiz ise koruma süresi eserin aleni olmasından itibaren 70 yıldır. Bu süre alenileşme başlamadığı sürece başlamaz.

Koruma süresinin bitmesi ile beraber eser sahibine tanınan mali haklar sona ererek eser sahibinden izin alınmadan eserler serbestçe kullanılabilir.

Telif Hakkını Alınca Ne Olur?

Telif hakkı alma halinde eserin kullanım ve mali haklarına ilişkin tüm haklar sizin elinize geçerek bu hakları kullanabilme imkanına sahip olursunuz. İspat açısından telif hakkı alma büyük öneme sahip olmaktadır. Telif hakkı başvurusu ile beraber alınabilir.

Telif Hakkı Mirasçılara Geçer Mi?

Telif hakkı ölüme bağlı tasarrufla devredileceği gibi miras ile de telif hakkının intikali söz konusu olabilmektedir.

• Limited Şirket Nedir? Unsurları Nelerdir?
• Limited Şirketlerde Hisse Haczi
• Anonim Şirketlerde Payın Devri