Vekaletname Nedir? Nasıl Çıkarılır? İptali

Vekaletname, bir kişinin (vekalet veren) başka bir kişiyi (vekil) kendi adına belirli iş ve işlemleri yapabilmesi için resmi olarak yetkilendirdiğini gösteren yazılı belgedir. Bu belge sayesinde vekalet veren, bizzat bulunamadığı durumlarda dahi işlemlerinin aksamadan yürütülmesini sağlar. Vekaletname noter tarafından düzenlenir ve onaylanır; noter onayı olmayan vekaletnameler resmi kurumlar tarafından kabul edilmez. Kısaca vekaletname, iki taraflı bir sözleşme niteliğinde olup Türk Borçlar Kanunu’nda vekalet sözleşmesi olarak tanımlanmıştır. Günlük hayatta ve hukuk alanında çok sık kullanılmakta, vatandaşların pek çok işini kolaylaştırmaktadır.

Bir avukata kendisini temsil etmesi vekaletname vermek isteyen kişi, nüfus cüzdanı, sürücü belgesi ya da pasaportu ile notere giderek vekalet konusuna ilişkin vekaletname çıkartabilir. Yurt dışında bulunan kişiler ise konsolosluklara giderek vekaletname çıkartabilirler.

VEKALETNAME NE İŞE YARAR?

Vekaletname, bireylerin kendi adlarına işlem yapması için bir başkasını yetkilendirmesine olanak tanıyarak hayatı kolaylaştırır. Özellikle kişinin zaman, mekan veya fiziksel engel gibi nedenlerle bizzat ilgilenemediği durumlarda vekil olan kişi işlemleri yürütür ve böylece süreçlerin kesintisiz devam etmesini sağlar. Vekaletname sayesinde vekalet verenin menfaatleri korunur ve hak kaybı yaşanmasının önüne geçilir. Günümüzde vekaletname kullanım alanları oldukça geniştir. Örneğin:

• Taşınmaz ve Araç İşlemleri: Tapu dairesindeki alım-satım, gayrimenkul devri, ipotek tesisi veya araç satış vekaletleri bu kapsamdadır. Vekil, vekaletnamede belirtilmişse, taşınmaz alıp satabilir veya araç satışını gerçekleştirebilir.
• Yargısal İşlemler: Dava açma, mahkemede temsil, adli süreçleri takip etme gibi işler için avukata vekalet verilir. Örneğin bir avukat, vekaletname ile müvekkili adına dava açabilir, savunma yapabilir.
• Miras ve Aile İşlemleri: Veraset ilamı çıkarma, miras paylaşımı, intikal işlemleri veya nüfus kayıt işlemleri için vekil tayin edilebilir. Böylece miras takibi gibi işlemler vekil tarafından yürütülebilir.
• Ticari ve Finansal İşlemler: Banka hesaplarından para çekme, şirket kuruluşu veya hisse devri, resmi evrak imzalama gibi ticari işlemler için vekalet verilebilir. Örneğin bir şirket ortağı, genel kurul toplantısına katılamayacaksa yerini alması için bir vekil atayabilir.
• Günlük İdari İşler: Noter, banka, belediye, tapu, vergi dairesi gibi kurumlarla ilgili rutin işlerde de vekaletname kullanılabilir. Abonelik işlemleri, resmi yazışmalar, sağlık işlemleri veya okul kayıtları için bir aile bireyine veya yakınınıza vekalet vererek işlemlerinizi yaptırabilirsiniz.

Özetle vekaletname; gayrimenkul alım-satımından dava takibine, banka işlemlerinden resmi kurumlardaki işlere kadar pek çok alanda, güvendiğiniz bir kişinin sizin adınıza hareket etmesini sağlar.

VEKALETNAME TÜRLERİ NELERDİR?

Vekaletnameler kapsam ve amaca göre çeşitli türlere ayrılır. En yaygın ayrım, genel vekaletname ve özel (sınırlı) vekaletname şeklindedir:

• Genel Vekaletname: Vekalet veren, vekiline geniş kapsamlı bir temsil yetkisi Bu tür vekaletname ile vekil, hukuki, mali ve ticari pek çok işlemi vekalet veren adına gerçekleştirebilir. Genel vekaletname tek bir belgeyle birden fazla konuda işlem yapma yetkisi tanır. Ancak kapsamı çok geniş olduğu için riskli olabilir; vekil kötü niyetli olmasa bile yanlış anlaşılmalara veya suistimal ihtimaline açık olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle genel vekaletname verirken iki kez düşünmek gerekir.
• Özel Vekaletname: Yalnızca belli bir iş veya işlem için sınırlı yetki veren vekaletnamedir. Örneğin yalnızca bir evin satışı, belirli bir davanın takibi veya tek bir bankacılık işlemi için vekalet verilebilir. Özel vekaletnamede kapsam net olarak belirtilir; vekil sadece belirtilen konuda işlem yapabilir. Bu yöntem daha güvenli ve kontrol edilebilir olup çoğu durumda tavsiye edilir. Özellikle aile içi vekaletlerde ileride sorun çıkmaması için gereksiz geniş yetkiler vermekten kaçınılmalıdır.

Bunların dışında vekaletnameler, süreli veya süresiz olarak da düzenlenebilir. Süreli vekaletname belirli bir zaman sınırı içerir ve belirtilen süre sonunda kendiliğinden geçersiz olur. Süresiz vekaletname ise bir son geçerlilik tarihi içermez; vekalet veren veya vekil tarafından iptal edilene kadar devam eder. Süre belirtilmemiş vekaletnameler, vekalet veren veya vekil vekaleti sona erdirene (ya da kanunen sona erme koşulları gerçekleşene) dek geçerlidir.

Ayrıca vekaletnameler kullanım amaçlarına göre de adlandırılabilir. Örneğin boşanma vekaletnamesi (boşanma davası için avukata verilen), tapuda işlem vekaletnamesi (belirli bir taşınmaz için), veraset ve intikal vekaletnamesi (miras işlemleri için) gibi özel amaçlı vekalet türleri vardır. Ancak bunlar da özünde yukarıdaki genel/özel kapsam ayrımından birine girer.

VEKALETNAME NASIL VERİLİR?

Vekaletname çıkartmak için notere bizzat başvurmak gerekmektedir. Vekalet verecek kişi (asil), kimliğiyle birlikte herhangi bir noterliğe giderek, hangi iş veya işlemler için vekalet vermek istediğini belirtir. Noter, verilen bilgilere dayanarak uygun vekaletname metnini hazırlar ve vekalet veren kişiye imzalatır. İmza atıldıktan sonra belgenin bir nüshası noterde kalır, bir nüshası da vekalet verene (veya talep halinde vekile) teslim edilir. Not: Vekalet verilecek kişinin (vekilin) noterde bulunmasına gerek yoktur; yalnızca vekalet verenin imzası ve onayı yeterlidir. Yani vekalet vereceğiniz kişi sizinle notere gelmese de olur.

Gerekli Belgeler: Vekaletname düzenletmek için yanınızda bazı bilgi ve belgelerin bulunması gerekir:

• Kimlik Belgesi: Vekalet verecek kişi, geçerli TC kimlik kartı veya pasaport gibi resmi kimlik belgesini notere ibraz etmelidir. Noter, kimlik bilgilerinizi ve fotoğrafınızı belgeleyecektir.
• Vekilin Kimlik Bilgileri: Vekalet verilecek kişinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası notere bildirilmelidir. Mümkünse vekilin açık adresi ve iletişim bilgileri de belgeye eklenir. (Vekil Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilse pasaport bilgileri gerekebilir.)
• Şirket Evrakları (şirket adına vekalet için): Eğer vekaletname veren bir şirket ise, notere ek olarak şirketin imza sirküleri ve yetki belgesi sunulmalıdır. Şirket yetkilisi, hem şirket adına (vekâleten) hem kendi şahsı adına (asaleten) tek bir vekaletnameyle vekil atayabilir.
• Fotoğraf: Çoğu vekaletnamede fotoğraf zorunlu değildir. Ancak boşanma davası vekaleti gibi bazı özel vekaletnamelerde iki adet vesikalık fotoğraf istenebilir. Taşınmaz satışı gibi işlemlerde de noterin takdirine bağlı olarak güncel fotoğraf talep edilebilir.

Vekalet ücreti: Noter, vekaletname düzenleme işlemi için yasal olarak belirlenmiş bir ücret alır. Vekaletname ücreti, belge kapsamına ve türüne göre değişir ve her yıl Türkiye Noterler Birliği tarafından yayınlanan tarifelere göre güncellenir. Örneğin 2025 yılında sıradan bir vekaletname çıkarmanın noter ücreti ortalama 1600 TL idi; genel vekaletnameler yaklaşık 1700 TL tutmaktaydı. Ücretler her yıl değişebildiği için, güncel tutarı öğrenmek üzere notere başvurulması veya Noterler Birliği’nin yayınladığı tarifelerin incelenmesi önerilir.

Yurtdışından vekaletname çıkarma: Eğer Türkiye dışında yaşıyorsanız ve Türkiye’de kullanılmak üzere vekaletname vermek istiyorsanız, bu işlemi en yakın Türk konsolosluğunda yapabilirsiniz. Konsolosluklarda Türkçe vekaletname düzenlenebilir ve onaylanabilir. Alternatif olarak bulunduğunuz ülkede bir noter aracılığıyla bulunduğunuz ülkenin dilinde bir vekaletname düzenletip bunu apostil onayı ile Türkiye’de geçerli hale getirebilirsiniz. (Apostil, yabancı bir resmi belgenin Türkiye’de tanınmasını sağlayan uluslararası onay şerhidir.) Apostil olmayan yabancı vekaletnamelerin Türkiye’de geçerli olmayacağını unutmayın. Yabancı dilde düzenlenen vekaletnamelerde yeminli tercüme ve Türk konsolosluğu onayı şartlarına dikkat edilmelidir.

VEKALETNAME VERMEK İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Vekaletname vermek için gerekli olan belgeler;

• Vekalet verecek kişiye ait nüfus cüzdanı veya pasaportu,
• Vekalet verilecek kişinin adı, soyadı ve kimlik numarasıdır.

AVUKAT VEKALETNAMESİ NEDİR?

Kişinin açmış olduğu veya açacağı ya da kendisine karşı açılmış bütün davaları takip edebilmesi için avukata yetki veren belgeye avukat vekaletnamesi denir. Davaya vekâlet, kanunda özel yetki verilmesini gerektiren hususlar saklı kalmak üzere, hüküm kesinleşinceye kadar, vekilin davanın takibi için gereken bütün işlemleri yapmasına, hükmün yerine getirilmesine, yargılama giderlerinin tahsili ile buna ilişkin makbuz vermesine ve bu işlemlerin tamamının kendisine karşı da yapılabilmesine ilişkin yetkiyi kapsar.

AVUKATA VEKALETNAME NASIL VERİLİR?

Vekâlet verme işlemi noterde yapılır. Bu işlem sırasında vekâlet verecek olan kişi ile vekâleti alacak olan avukat notere gerekli belgeleri sunmalıdır. İşlem sırasında vekâlet verecek olan kişi, söz konusu vekaletin hangi işlem ve konuları kapsadığını notere bildirir. Kişinin vekâlet vermek istediği konuların hepsi birer birer vekalet belgesine eklenir. Taraflar arasındaki hazırlanan sözleşme vekâlet verecek olan kişi tarafından imzalanır. Bu sözleşmenin bir kopyası ise noterde kalır.

YURT DIŞINDAN VEKALETNAME NASIL VERİLİR?

 Vekâletname düzenleme yetkisi yurt içinde noterlere, yurt dışında ise Türk Konsolosluklarına tanınmıştır. Vekalet verecek gerçek ya da tüzel kişiler yurt dışında Türk Konsolosluklarına müracaat ederek vekalet verecekleri avukat/avukatların sicil bilgilerini ve düzenlenmesini istedikleri vekaletin türünü belirterek vekaletname düzenlenmesini talep edebilirler.

OKUMA YAZMA BİLMEYENLER VEKALETNAMEYİ NASIL VERİR?

Vekaletname verecek kişi okuma ve yazma imkanına sahip değilse, hazır bulundurulacak iki tanık huzurunda maksadını notere beyan eder. Noter, bu beyanı yazdıktan sonra tutanak okunur. Tanıklar okuma yazma bilmeyen şahsa ait beyan ve taleplerin kişinin arzusuna uygun olarak aynen tutanağa yazıldığını ve tutanağın şahsa okunduğunu, şahsın da okunan tutanağın beyan ve taleplerine uygun olarak tutulduğunu kabul ettiğine tanıklık edeceklerdir. İlgili ve tanıklar, beyanın aynen yazıldığını ifade ettikten ve bu husus tutanağa geçirildikten sonra altını imza ederler.

CEZAEVİNDEKİ HÜKÜMLÜ VE TUTUKLULAR VEKALETNAMEYİ NASIL VERİR?

Hükümlünün Vekalet Vermesi

Hükümlünün tek başına vekalet vermesi mümkün değildir. Bunun için vasi tarafından noterden vekalet verilmektedir. Vekalet verilebilmesi için vesayet kararının kesinleşmesine gerek yoktur.

Vasi atanmadıysa vekalet de verilemez. Bu nedenle vasi atanma sürecinin tamamlanmış olması gerekir. Ancak cezaevi sulh hukuk mahkemesine bildirim yapmadıysa verilecek dilekçe ile acilen avukata vekalet verilmesi gerektiğini söyleyerek buna dair yetki ve izin talep edilebilir.

Tutuklunun Vekalet Vermesi

Tutuklu kişi tek başına vekalet verebilir. Bunun için herhangi bir yerden ya da kişiden izin almasına gerek yoktur. Tutuklu kişi, cezaevi idaresine dilekçe vererek vekalet vermek istediğini belirtir. Noterler hazırlanan vekaletname örneğini imzalatmak için haftanın belirli günleri cezaevine giderler.

SÜRESİZ/SÜRELİ VEKALETNAME NEDİR?

Vekaletname süreli olarak ya da süresiz olarak düzenlenebilir. Süreyi vekil eden tayin edecektir. Örneğin vekil eden vekaletname süresini bir yıl süreye tabi tutabilir. Vekalet veren ve vekil arasında süre konusunda bir anlaşma bulunmuyorsa vekalet süresizdir. Süresi olmayan vekaletler, vekalet veren vekaletten vazgeçerse, vekil istifa ederse veya vekalet veren kişi vefat ederse vekalet durumu son bulmaktadır. Taraflar arasında süre yönünden bir sınırlama yoksa vekaletin süresiz olduğu kabul edilir. Ancak Yargıtay genel vekaletname süresini on yıl olarak kabul etmektedir.

ÖZEL DAVA VEKALETNAMESİ NEDİR?

Sadece belirli bir veya birkaç dava veya icra takibi için verilen vekaletnameler özel dava vekaletnamesi olarak adlandırılır. Bu durumda, vekalet alan avukat sadece vekâletnamede belirtilen iş ve işlemler konusunda müvekkilini temsil edebilir.

ÖZEL YETKİLİ VEKALETNAME HANGİ HALLER İÇİN ÇIKARILIR?

Bazı hallerde ise özel olarak belirtilen durum ve işlemlere ilişkin vekaletname verilir. Bu vekaletnamelere özel yetkili vekaletname denilmektedir.

Özel yetkili vekaletnameler;

• Gayrimenkul alım – satışı,
• Boşanma,
• Araç satışı,
• Arabuluculuk ve uzlaşma yetkisi,
• Veraset/ İntikal Satış,
• Şirket kuruluş yetkisi,
• Tanıma ve tenfiz işlemleri,
• Sulh,
• Davadan feragat,
• İflas ve konkordato işlemleri,
• Anayasa Mahkemesinde dava açmak,
• Bağışlama yapmak,
• Şirket hisse devri,
• Satış vaadine ilişkin vekaletnameler özel yetki gerektirir. Özel yetkili vekaletnamelerde vekaletname veren kişilerin fotoğraflarının bulunması gerekmektedir.

GENEL DAVA VEKALETNAMESİ NEDİR?

Genel dava vekaletnamesi ile avukat, müvekkilinin açtığı veya açabileceği ve müvekkile karşı açılan tüm davaları takip edebilir. Genel dava vekaletnamesi ile vekil (avukat), yasada ve vekaletnamede tanınan haklar ve yetkiler çerçevesinde hareket etmekle yükümlüdür. Ancak, genel dava vekaletnamesi ile alım-satım, bağış gibi tasarruflar gibi özel yetkiler verilmemiştir, bu tür işlemleri avukat müvekkili adına gerçekleştiremez

VEKALETNAMEDE AHZU KABZ YETKİSİ NEDİR?

Noterde genel vekaletname çıkartılırken, vekaletnamede; “Ahzu kabz, sulh ve ibra, davadan ve temyizden feragat, feragati ve davayı kabul, birlikte ve ayrı ayrı vekaleti ifa, davayı ıslah” gibi yetkileri içermesini istediği ya da istemediği yönündeki talebini bildirmesi gerekir.

Ahzu kabz yetkisi, avukatların müvekkilleri adına yatırılan parayı çekebilmeleri için gereken yetkidir. Avukat eğer bu yetkiye sahip değilse dosyada bulunan parayı çekme işlemini gerçekleştiremez.

Müvekkil, avukata ahzu kabz yetkisi verirse bu durum, avukatın müvekkili adına resmi kurumlarda para tahsili ya da ödemesi yapabileceği anlamına gelir.

Bir tür özel yetki olan ahzu kabz yetkisi, avukatın mükellefi adına alacakları tahsil ederek veya ödemeleri gerçekleştirerek işlem sürecini hızlandırmasını sağlar. Ahzu kabza yetkisine sahip avukatlar; icra müdürlüklerinde mükellefi adına ödeme veya tahsil işlemini gerçekleştirebilir, mahkeme kalemlerini ödeyip tahsil edebilirler.

Avukatın müvekkili adına bankadan para ödemesi alması ya da bankaya para ödemesi yapması durumlarını kapsamaz. Bu yetkiye sahip olmayan avukat, resmi kurumlarda müvekkili adına para işlemlerini gerçekleştiremez.

VEKALET İLİŞKİSİ NASIL SONLANDIRILIR? (VEKALETNAME NASIL GERİ ALINIR?)

Noterde verilen vekaletname noterden iptal edilir.

Vekâlet veren ve vekil, her zaman sözleşmeyi tek taraflı olarak sona erdirebilir. Ancak, uygun olmayan zamanda sözleşmeyi sona erdiren taraf, diğerinin bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.

Sözleşmeden veya işin niteliğinden aksi anlaşılmadıkça sözleşme, vekilin veya vekâlet verenin ölümü, ehliyetini kaybetmesi ya da iflası ile kendiliğinden sona ermiş olur. Bu hüküm, taraflardan birinin tüzel kişi olması durumunda, bu tüzel kişiliğin sona ermesinde de uygulanır. Vekâletin sona ermesi vekâlet verenin menfaatlerini tehlikeye düşürüyorsa, vekâlet veren veya mirasçısı ya da temsilcisi, işleri kendi başına görebilecek duruma gelinceye kadar vekil veya mirasçısı ya da temsilcisi, vekâleti ifaya devam etmekle yükümlüdür.

VEKALETNAME NASIL İPTAL EDİLİR?

Bir vekaletnameyi iptal etmek (vekili azletmek) istiyorsanız, bunu yapmanın en yaygın ve güvenli yolu noter aracılığıyla iptal işlemi gerçekleştirmektir. Vekalet veren kişi, herhangi bir notere giderek vekaletini iptal ettirmek istediğini beyan eder. Noter, bir azilname (iptal tutanağı) düzenleyerek bu beyanı resmi olarak kayıt altına alır ve böylece vekaletname iptal edilmiş olur. İptal işlemi genellikle aynı gün içinde tamamlanır. Vekaletnamenin iptal edilmesiyle birlikte vekilin artık o belgeye dayanarak işlem yapma yetkisi kalmaz.

İptal işlemini yaptıktan sonra, mümkünse vekile ve ilgili kurumlara bu durumu bildirmeniz faydalı olacaktır. Örneğin vekaletname ile bankada işlem yapabiliyorsa, bankaya da iptal edildiğini bildirmek, olası suistimalleri önler. Ayrıca e-Devlet üzerindeki “Kişi Vekaletnameleri Sorgulama” hizmetinden aktif vekaletlerinizi kontrol edebilir, iptal edilenlerin listeden çıktığını doğrulayabilirsiniz.

Vekaletnameler bazı durumlarda kendiliğinden de sona erer. Başlıca sona erme sebepleri şunlardır:

• Vekaletnameye konu olan işin tamamlanması (iş bitince vekilin görevi de biter),
• Vekaletnamede bir süre belirtilmişse sürenin dolması,
• Vekalet verenin veya vekilin vefat etmesi,
• Vekalet verenin veya vekilin fiil ehliyetini (hukuki ehliyetini) kaybetmesi (örneğin akıl hastalığı, kısıtlılık),
• Vekilin görevinden kendi isteğiyle ayrılması (vekilliği bırakması),
• Vekalet verenin iflas etmesi ya da tüzel kişi ise tasfiye edilmesi,
• Tarafların karşılıklı anlaşarak vekalet sözleşmesini feshetmesi.

Yukarıdaki durumlardan biri gerçekleştiğinde vekaletname hükümsüz kalır. Bunun dışında, vekalet veren dilediği zaman tek taraflı olarak vekaletnameyi sona erdirme hakkına sahiptir. Kanunen, vekil de istediği zaman görevinden çekilebilir. Önemli olan, bu tek taraflı fesih hakkının kötüye kullanılmamasıdır; uygunsuz bir zamanda vekaleti sonlandırmak diğer tarafa zarar verirse, sona erdiren tarafın tazminat sorumluluğu doğabilir.

İptal işlemi sonrasında, noterden aldığınız iptal belgelerini saklayınız. Gerekirse ileride, vekilin yetkisinin olmadığına dair ispat olarak kullanabilirsiniz.

VEKALETNAME VERİLEN AVUKAT NASIL AZLEDİRİLİR?

Vekalet veren kişi ile vekil olan kişi her daim karşılıklı olarak anlaşarak vekalet ilişkisini sona erdirebilirler. Vekaletnameyi iptal etmek olarak da bilinen azil ile vekalet veren, vekillik ilişkisini sona erdirebilir. Noterde verilen vekaletname gene noterden iptal edileceği için avukat azletme işlemi de noterden yapılır. Bu noktada vekili vekillikten azleden vekil edenin haklı bir nedeninin bulunması önem arz etmektedir.  Uygun olmayan zamanda sözleşmeyi sona erdiren vekalet veren kişi, avukatın bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.

VEKALETNAME VERİLEN AVUKATI AZLETME MASRAFLARI NEDİR?

Avukat azletme noter ücreti noterler için her sene güncellenerek çıkartılan noter ücret tarifesine bağlıdır. 2023 yılı için genel olarak 400 TL ile 700 TL arasında değişen bir ücretten bahsetmemiz mümkündür. Ayrıca uygun olmayan zamanda avukatı azleden müvekkil, avukatın bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.

VEKALETNAME VERİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Vekaletname verirken son derece dikkatli ve özenli olunmalıdır. Çünkü vekalet, önemli yetkiler içerir ve yanlış kişiye veya yanlış kapsamda verilirse istenmeyen sonuçlar doğurabilir. İşte göz önünde bulundurmanız gereken bazı noktalar:

• Güvenilir Kişi Seçimi: Vekil tayin edeceğiniz kişinin güvenilir, sorumluluk sahibi ve mümkünse konuya vakıf biri olmasına özen gösterin. Unutmayın, vekil yapacağı işlemleri sizin adınıza yapacaktır. Vekil kötü niyetli olmasa bile hata yapabilir; bu durumda vekilin kusurundan kaynaklanan zararlardan kendisi sorumlu olsa da, onun dışındaki gelişmeler vekalet vereni etkileyebilir. Bu nedenle, vekalet vereceğiniz kişiyi titizlikle seçin. 18 yaşından küçük kişiler kural olarak vekil olamaz; vekalet verilecek kişi reşit ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır.
• Yetki Kapsamını Sınırlandırma: Her zaman “gerektiği kadar yetki” verme prensibini uygulayın. Genel vekaletname yerine mümkün olduğunca özel vekaletname ile sadece belirli iş için yetki verin. Geniş ve belirsiz yetkiler, özellikle aile içinde veya malvarlığı konularında ileride çıkar çatışmalarına yol açabilir. Örneğin tapu işlemi için vekalet veriyorsanız, sadece ilgili taşınmazın satış/devriyle sınırlı bir vekalet hazırlatın. Gereksiz yetkilerden kaçının. Vekaletname metnine hangi işlemler için yetki verildiğini açıkça yazdırın; gerekiyorsa maddeler halinde belirtin.
• Talimatları Yazılı ve Net Verme: Vekile sözlü olarak güvenseniz bile, talimatlarınızı yazılı olarak verin veya vekaletname metnine mümkün olduğunca detay ekleyin. Örneğin, vekilin belirli bir rakamın üzerinde borçlanma yapamayacağı, sadece belirli bir tarihe kadar işlem yapabileceği gibi sınırlar koymak mümkündür. Bu hem yanlış anlamaları önler hem de hakkınızı güvenceye alır. İleride bir uyuşmazlık çıkarsa, yazılı talimatlar elinizi güçlendirir.
• Gerekirse Süre Koyma: Vekaletnameye bir geçerlilik süresi eklemeyi düşünebilirsiniz. Örneğin sadece 6 ay geçerli bir vekalet vererek uzun vadeli açık vekalet riskini azaltabilirsiniz. Süresi dolan vekaletname otomatik olarak hükümsüz kalır. Eğer süresiz vekaletname vermişseniz, iş bittikten sonra unutmayıp onu iptal etmeyi unutmayın.

Son olarak, vekaletname verirken her zaman işinin ehli bir noterden veya avukattan danışmanlık almaktan çekinmeyin. Özellikle kapsamı geniş vekaletnamelerde, bir hukuk danışmanının görüşü ileride doğabilecek sorunların önüne geçebilir.

VEKALETNAME NEDİR NASIL ÇIKARILIR, ÇEŞİTLERİ VE İPTALİ

SIKÇA SORULAN SORULAR

VEKALETNAME HANGİ İŞLERDE KULLANILIR?

Vekaletname, tapuda gayrimenkul alım-satımı, araç satışı, banka işlemleri, dava açma ve takip etme, miras işleri, şirket kuruluşu gibi pek çok işlemde kullanılabilir. Kişi kendi yerine bir vekil tayin ederek resmi dairelerdeki işlerini, hukuki işlemlerini veya günlük idari işlerini vekil aracılığıyla yürütebilir. Kısacası, bir başkasının sizin adınıza imza atması veya işlem yapması gereken her durumda vekaletnameden yararlanılır.

GENEL VEKALETNAME VE ÖZEL VEKALETNAME ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Genel vekaletname, vekile çok geniş kapsamlı yetkiler tanırken (birçok konuda işlem yapma yetkisi), özel vekaletname sadece belirli bir konu veya işlemle sınırlı yetki verir. Örneğin genel vekaletname alan biri, vekalet verenin mal satışı, dava takibi, bankacılık gibi hemen her işini yapabilir; özel vekaletname alan ise sadece vekaletnamede belirtilen işi (örneğin sadece bir ev satışı veya belli bir dava) yapabilir. Genel vekaletname pratik olsa da riskli olabilir, bu yüzden çoğunlukla özel (sınırlı) vekaletname tercih etmek daha güvenlidir.

VEKALET VERİNCE TÜM SORUMLULUK BİTER Mİ?

Hayır, vekalet veren kişi sorumluluktan tamamen kurtulmaz. Vekil, vekalet kapsamında yaptığı işlemlerden dolayı hukuken hesap vermek durumunda olsa da, vekilin kusuru olmadan ortaya çıkan sonuçlar genellikle vekalet vereni bağlar. Yani vekil, kasıtlı veya hatalı bir işlem yaparsa kendisi sorumlu tutulabilir; ancak vekil görevini doğru yaptığı halde işlemlerin neticesinde doğan yükümlülükler yine asıl kişiye (vekalet verene) ait olur. Bu nedenle vekil seçimi ve talimatların net olması çok önemlidir.

VEKALETNAMENİN GEÇERLİLİK SÜRESİ VAR MI?

Vekaletnamelerin yasal olarak belirlenmiş genel bir geçerlilik süresi yoktur. Süre belirtilmedikçe, vekaletname süresiz sayılır ve iptal edilene veya yasal bir sona erme durumu gerçekleşene kadar geçerliliğini korur. İsteğe bağlı olarak vekaletnameye bir süre sınırı konabilir; bu durumda belirtilen süre sonunda vekaletname otomatik olarak geçersiz hale gelir. Örneğin “Bu vekaletname 31/12/2025 tarihine kadar geçerlidir” şeklinde bir ibare eklenirse, o tarihten sonra kendiliğinden hükmünü yitirir.

VEKALETNAME NASIL İPTAL EDİLİR?

Vekaletnameyi iptal etmek için en etkili yöntem noterde iptal işlemi yapmaktır. Vekalet veren kişi notere gidip vekaletnamesini iptal ettirmek istediğini beyan eder; noter de bir iptal (azil) belgesi düzenleyerek vekaletnameyi resmi olarak sonlandırır. Bu işlemle birlikte vekil, artık o vekaletnameyi kullanarak hiçbir işlem yapamaz. İptal işlemi oldukça kısa sürede yapılır ve noter size iptal edildiğine dair bir belge verir. Ayrıca, e-Devlet üzerinden de aktif vekaletnamelerinizi kontrol ederek iptal durumunu takip edebilirsiniz.

YURT DIŞINDAN VEKALETNAME NASIL VERİLİR?

Yurt dışında bulunuyorsanız Türkiye’de geçerli bir vekaletname vermenin iki yolu vardır: Türk konsolosluğu veya apostil onayı. En kolay yol, bulunduğunuz yerdeki Türk konsolosluğuna giderek vekaletname düzenletmektir. Konsolosluk, noter yetkisiyle vekaletnamenizi hazırlar ve onaylar. Alternatif olarak, bulunduğunuz ülkede bir noterde kendi dilinizde vekaletname düzenletip imzalarsınız ve bu belgeye o ülkenin makamlarından apostille onayı alırsınız. Apostilli vekaletnameyi Türkiye’ye gönderdikten sonra, gerekirse yeminli tercüme ve Türk noterinden onay yaptırarak kullanabilirsiniz. Konsoloslukta hazırlanan vekaletnameler doğrudan geçerli olduğu için genellikle daha pratiktir.

VEKALET VERİLEN KİŞİNİN NOTERDE OLMASI GEREKİR Mİ?

Hayır, vekalet vereceğiniz kişinin (vekilin) noterde bulunması şart değildir. Vekaletname düzenlenirken sadece vekalet verenin imzası ve beyanı yeterli kabul edilir. Noter, vekilin kimlik bilgilerini vekalet veren kişiden alır ve belgeye geçirir. Vekalet verilecek kişi noterde hazır bulunmasa bile, vekaletname geçerli şekilde düzenlenebilir. Örneğin bir avukata vekalet verecekseniz, avukatın kendisi değil sadece onun bilgileri gereklidir; siz vekaletnameyi imzaladıktan sonra avukat bu vekaletnameyi kullanarak işlemleri yapabilir.

VEKALETNAME ÜCRETİ NE KADAR?

Noterlerde vekaletname çıkarmak ücretlidir ve ücret her yıl resmi tarifeyle belirlenir. Ücret, vekaletnamenin türüne ve içeriğine göre değişebilir. 2024 yılı için örneğin standart bir vekaletnamenin noter masrafı yaklaşık 780-800 TL civarındaydı. Genel vekaletnameler biraz daha farklı ücretlendirilebilir; örneğin 2024’te genel vekalet ücreti yaklaşık 750 TL idi. Her yıl rakamlar güncellendiği için güncel ücreti öğrenmek adına işlem yaptıracağınız noterle iletişime geçmeniz en doğrusu olacaktır. Ayrıca vekaletnamenin birden fazla nüsha istemeniz halinde ek kopya ücreti ve damga vergisi gibi küçük ek maliyetler de çıkabileceğini unutmayın.

VEKALETNAME İÇİN GEREKLİ BELGELER NELER?

Vekaletname düzenletmek için öncelikle resmi kimlik belgeniz (TC kimlik kartı, eski nüfus cüzdanı veya pasaport) gerekir. Notere giderken bu belgeyi yanınızda bulundurun. Ayrıca vekil tayin edeceğiniz kişinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası gibi kimlik bilgilerine ihtiyaç vardır. Vekilin adresi ve iletişim bilgileri de genellikle talep edilir ve belgeye yazılır.

Eğer bir şirket adına vekalet verilecekse, şirketin imza sirküleri ve gerekiyorsa yetki belgesi notere sunulmalıdır. Bazı özel durumlarda fotoğraf gerekmektedir: Örneğin boşanma davası için avukata vekalet verilecekse çoğu zaman iki adet vesikalık fotoğraf istenir. Bunun dışında, standart işlemlerde genellikle fotoğraf istenmez. Özetle, kimlik, karşı tarafın bilgileri ve özel bir durum yoksa başka belge istenmemektedir.

AVUKATA VEKALETNAME NASIL VERİLİR?

Bir avukata vekalet vermek, genel olarak noter vekalet işlemiyle aynı şekilde yapılır. Vekalet verecek kişi, kimliğiyle notere giderek hangi avukata hangi dava veya işler için vekalet vermek istediğini belirtir. Noter, avukatın adını, soyadını ve baro kayıt bilgilerini vekaletnameye yazar ve sizden imza alır.

Avukata vekaletname genellikle “genel dava vekaleti” şeklinde düzenlenir ve avukatınız sizi yasal işlemlerde temsil etme yetkisine kavuşur. Eğer boşanma davası gibi özel bir dava için vekalet veriyorsanız, vekaletnameye davanın özel yetkileri eklenir (örneğin boşanma vekaletinde “ahzu kabz, sulh ve ibra, feragat, tevkil” gibi ibareler) ve bu vekaletnameye iki fotoğraf yapıştırılması gerekebilir. Avukata vekalet verirken de kimlik belgeleriniz yeterlidir; avukatın kendisinin gelmesine gerek yoktur. Noter işlem sonunda size vekaletname belgesini verir, siz de bunu avukatınıza ulaştırırsınız (veya avukatınız noterlerden doğrudan da alabilir).

VEKALETNAME FOTOKOPİSİ İLE İŞLEM YAPILABİLİR Mİ?

Genellikle fotokopi vekaletname kabul edilmez, çünkü resmi kurumlar ve bankalar aslı gibidir onaylı nüsha talep eder. Birçok kurum, işlem yapılırken ya vekaletnamenin asıl nüshasını ya da noter onaylı kopyasını görmek ister. Sıradan bir fotokopi, üzerinde noter mührü olmadığı için geçerli sayılmaz. Bu nedenle, eğer birden fazla kurumda aynı vekaleti kullanmanız gerekiyorsa noterden birden fazla asıl nüsha alabilir veya sonradan onaylı örnek çıkartabilirsiniz. Vekaletnamenizin aslını kaybetmemeye özen gösterin; kaybolması durumunda tekrar notere başvurup iptal işlemi yaparak yeni bir vekaletname düzenletmeniz gerekebilir.