Araç değer kaybı, bir aracın geçirdiği trafik kazası sonucu, aracın ikinci el piyasasında değerinin düşmesine denmektedir. Araç değer kaybının sigorta şirketinden talep edilebilmesinde birtakım özel “araç değer kaybı şartları” oluşmalıdır. Bu şartlar birtakım kriterlerin bir araya gelmesiyle oluştuğu gibi, değer kaybının hesaplanması için de gereklidir. Zira araç değer kaybı şartları oluştuğu takdirde sigorta şirketinin sorumluluğu söz konusu olabilir.
Sigorta şirketinin bahse konu olan sorumluluğu, sigorta sözleşmesi çerçevesinde bir tazminat ödeme yükümlülüğüdür. Bir başka deyişle sigorta şirketi, sözleşme uyarınca aracın kaza sonrası uğradığı değer kaybını, araç değer kaybı şartları oluştuğu takdirde tazmin etme yükümlülüğü altındadır. Öte yandan sigorta şirketinin mesuliyet kabul etmediği durumlarda hak kayıpları doğabilmekte olup bu kayıpların önlenmesi için tarafların Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru hakları doğmaktadır. “Araç Değer Kaybı Tahkim Başvurusu” başlıklı yazımıza, yine sitemizin “Makaleler” sekmesinden “Tazminat Hukuku” kategorisi içerisinden ulaşabilmeniz mümkündür.
“Araç Değer Kaybı Şartları” başlığı taşıyan bu yazımızda, araç değer kaybının ne olduğu, araç değer kaybı şartları ve araç değer kaybı davası şartları hususlarında sizleri bilgilendirme amacı taşımaktayız. Keyifli okumalar dileriz…
İÇİNDEKİLER
ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR?
Araç değer kaybı, kazaya uğramış bir aracın değerinde meydana gelen düşüşü ifade eder. Bu hususta aracın bakım ve onarımlarının yapılmış olması araç değer kaybının miktarını etkilese de bir değer kaybı meydana gelmesine etki etmez. Bir başka deyişle araç değer kaybı şartları oluştuğu takdirde aracın bakım ve onarımları yapılmış dahi olsa aracın kazalı olması, ikinci el pazarındaki değerini olumsuz yönde etkileyecektir. Bu hususa araç değer kaybı adı verilmektedir.
Araç değer kaybı şartları ise, değer kaybının sigorta şirketinden talep edilebilmesi için gereklidir. Sigorta şirketinden talep etmek için gereken araç değer kaybı şartları şu şekildedir;
- Kaza tarihi üzerinden en fazla iki yıl geçmiş olması,
- Araçta meydana gelen hasarın daha önce hasar görmemiş bir kısımda olması,
- Aracın ağır hasar kaydına sahip olmaması,
- Araçta meydana gelen hasarın basit onarım işlemleriyle giderilemeyecek olması
- Araç değer kaybı zararını talep edecek olan tarafın, kazada %100 kusurlu olmamasıdır.
Bazı eski kaynaklarda aracın 165.000 Km’den düşük olması şartı da yer almaktadır. Bu şart, Trafik Sigortası Genel Şartları mevzuatında yapılan bir değişiklikle kaldırılmıştır. Günümüzde araç değer kaybı şartları arasında kilometreye bakılmaksızın değer kaybı tazmini istenebilmektedir.
ARAÇ DEĞER KAYBI NEDEN ÖNEMLİDİR?
Yukarıda da belirtildiği üzere, araç değer kaybı, bir aracın geçirmiş olduğu kaza sonucu değerinin düşmesine verilen isimdir. Bu durum, araç sahipleri için maddi ve manevi birtakım mağduriyetlere yol açar.
Araç değer kaybı, özellikle araç sahiplerine ciddi anlamda maddi zararlar vermektedir. Zira araç kazadan sonra eski haline getirilmiş olsa dahi artık “kazalı” şeklinde kayıtlara düşmektedir. Bu nedenle araç sahibi, aracını ikinci el pazarında satmakta zorluklar yaşamakta ve değerinin oldukça altında satma durumuyla karşılaşmaktadır. Bu değer düşüşü, kazanın şiddeti, hasarın boyutu gibi hususlarla değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte özellikle lüks segment araçlardaki değer kaybı ortalama olarak diğer segmentlere nazaran daha yüksek olmaktadır.
Araç değer kaybının bir diğer önemi ise araç değer kaybını sigorta şirketinden tazmin edemeyen araç sahipleri, araçlarını değerinin çok altında satabilmekte, bu durum ikinci el araç piyasasını olumsuz etkilemektedir. Bu durum, arz-talep dengesizliğine yol açıp araç sahiplerine çok ciddi miktarda zararlara, adil ve hakkaniyete uygun olmayan zararlara katlanma külfeti doğurmaktadır.
Tüm bunların önlenmesi için araç değer kaybı şartları çok iyi bilinmelidir. Araç değer kaybı şartları oluştuğu takdirde sigorta şirketine başvurmak ve sigorta sözleşmesi uyarınca zarar tazmin etmek, hak kayıplarının önlenmesi bakımından bir gerekliliktir.
HANGİ DURUMLARDA ARAÇ DEĞER KAYBI OLUŞUR?
Araç değer kayıpları, genellikle trafik kazaları sonrasında oluşur. Trafik kazası sonrası araçta meydana gelen hasar, aracın değerini belirli bir oranda düşürür. Hasarın şiddeti, bakım ve onarım masrafları, aracın yaşı ve modeli gibi etkenler araç değer kaybının belirlenmesinde etkili olur.
Fakat araç değer kaybı her zaman trafik kazası sebebiyle olmak zorunda değildir. Doğal afetler, 3. Kişinin veya bir hayvanın saldırısı gibi sebepler de araçlarda değer kaybına yol açabilmektedir. Bunun dışında araç sahibinin yetkili servis dışında onarım yaptırması ve yapılan onarımın kalitesiz, orijinal olmayan parçalar kullanılarak yapılması da araçlarda değer kaybına yol açabilmektedir.
Araç değer kaybı oluşumunun tespiti için en güvenli yol, bir ekspertiz raporu alınmasıdır. Ekspertiz raporunda araçta meydana gelen hasar ve diğer etkenler dikkate alınarak bir değer kaybı hesabı yapılır.
Belirtelim ki araçların eskimesi, yeni modellerin çıkması gibi durumlarda da araçların değer kaybına uğraması mümkündür fakat yazı konusu, sigorta hukukunu ilgilendiren durumlara ilişkin değer kayıplarıdır.
GÜNCEL (2024) ARAÇ DEĞER KAYBI ŞARTLARI NELERDİR
Araç değer kaybı şartları, Trafik Sigortası Genel Şartları mevzuatında düzenlenen şartları ifade eder. Araç değer kaybı şartları, değer kaybına uğrayan araç sahibinin, bahse konu değer kaybı için sigorta şirketine başvurarak tazminat isteyebilmesi bakımından önem taşımaktadır. Sigorta şirketi, sigorta ettirenin veya sigortadan menfaati olanların değer kaybı başvurularını öncelikle araç değer kaybı şartları bakımından inceleyecektir. Güncel olarak bu şartlar aşağıdaki gibidir;
- Kaza tarihi üzerinden en fazla 2 yıl geçmiş olmalıdır. (2 yıllık süre dolduğundan itibaren sigorta şirketi başvuruyu reddedebilir.)
- Değer kaybına sebep olan hasarın daha önce hasar görmemiş bir kısımda olması gerekir.
- Aracın ağır hasar kaydına uğramamış olması gerekir.
- Araçta meydana gelen hasarın basit onarım işlemleriyle giderilemeyecek şekilde olması gerekir.
- Araç değer kaybı tazminatı isteyen araç sahibinin kazada tam kusurlu (%100 kusurlu) olmaması
Bununla birlikte yukarıda da bahsedildiği gibi bazı eski kaynaklarda aracın 165.000 Km’yi aşmamış olmasını da araç değer kaybı şartları arasında saydığını görebilmekteyiz. Fakat Trafik Sigortası Genel Şartları mevzuatında yapılan değişikliklerle (20.04.2020 değişiklikleri) bu şart kaldırılmış, günümüzde araç değer kaybı şartları arasında aracın kilometresine ilişkin bir husus kalmamıştır. Aracın kilometresi, araç değer kaybının miktarı ve sigorta şirketinin ödeyeceği tazminat bakımından önem arz edebilse de araç değer kaybı şartları bakımından herhangi bir kilometre sınırlaması yoktur. Kilometreden bağımsız olarak araç değer kaybı tazminatı talep edilebilir.
ARAÇ DEĞER KAYBI DAVASI ŞARTLARI NELERDİR?
Araç değer kaybı şartları sağlandıktan sonra sigorta şirketine başvurudan itibaren şirket, 15 gün içinde geri dönüş yapmalıdır.15 gün içerisinde şirket tarafından herhangi bir yanıt gelmezse araç sahibi, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapabilir. Bununla birlikte sigorta şirketinin araç değer kaybı şartları sağlanmasına rağmen başvuruyu reddettiği, araç değer kaybı tazminatı ödemeyi reddettiği veya yapmış olduğu ödemenin yetersiz olduğu durumlarda da sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişiler Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilme hakkı kazanır.
Araç değer kaybına ilişkin en hızlı çözüm Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmaktır. Bunun dışında bir diğer yöntem de Asliye Ticaret Mahkemesi veya Tüketici Mahkemesine dava açmaktır. Her iki yöntem için de hem araç değer kaybı davası şartları hem de araç değer kaybı şartları oluşmuş olmalıdır.
Araç değer kaybı davası şartları arasında sayılan şartlardan biri de davalı tarafın kim olacağı hususudur. Araç değer kaybı davası, sigorta şirketine karşı açılır. Bir başka deyişle sigorta şirketi davalı konumundadır.
Bunun dışında, gereken belgeleri de araç değer kaybı davası şartları arasına almamız mümkündür. Burada en önemli belge, aracın gördüğü hasardan önceki değeri ile hasardan sonraki değeri arasındaki farkı belirten ekspertiz raporudur. Ekspertiz raporu, uygulamada çoğu zaman dava değerinin belirlenmesinde de yardımcı olur. Zira sigorta şirketinden istenilen tazminat, bu değerdir. Bunun dışında kaza tespit tutanakları, araç ruhsatları, hasar ekspertiz raporu, onarım ekspertiz raporu vd. belgeler de ibraz edilebilir.
Araç değer kaybı şartları aynı zamanda araç değer kaybı davası şartları olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Bu şartlar şu şekildedir;
- Kaza tarihi üzerinden en fazla 2 yıl geçmiş olmalıdır. (2 yıllık süre dolduğundan itibaren sigorta şirketi başvuruyu reddedebilir.)
- Değer kaybına sebep olan hasarın daha önce hasar görmemiş bir kısımda olması gerekir.
- Aracın ağır hasar kaydına uğramamış olması gerekir.
- Araçta meydana gelen hasarın basit onarım işlemleriyle giderilemeyecek şekilde olması gerekir.
- Araç değer kaybı tazminatı isteyen araç sahibinin kazada tam kusurlu (%100 kusurlu) olmaması gerekir.
ARAÇ DEĞER KAYBI KAÇ KM’YE KADAR ALINIR?
20.04.2020 tarihli mevzuat değişikliğinden önce araç değer kaybı şartları arasında araçlara ilişkin kilometre şartları da yer almaktaydı. Buna göre 165.000 kilometreden fazla kilometreye sahip araçlar, araç değer kaybı tazminatı alamıyorlar, sigorta şirketlerine araç değer kaybı şartları oluşmamasından ötürü başvuramıyorlardı.
Fakat, 20.04.2020 tarihli Trafik Sigortası Genel Şartları mevzuatında yapılan değişiklikle bu sınır kaldırıldı. Günümüzde araç değer kaybı şartları arasında araç kilometresine ilişkin herhangi bir husus bulunmamaktadır. Dolayısıyla araç değer kaybı şartları sağlandığı takdirde aracın kilometresi ne olursa olsun, araç değer kaybı tazminatı, ilgili sigorta şirketinden talep edilebilir hale gelmiştir.
Araç değer kaybında kilometrenin önemi, aracın değeri ile hasardan sonra kaybettiği değer farkının belirlenmesi bakımından önemlidir. Bununla birlikte bir şart olmaktan çıkarılmıştır.
Bununla birlikte, araç değer kaybı davası şartları açısından da kilometrenin bir önemi yoktur. Araç değer kaybı şartları sağlanıyor ve diğer dava şartları da sağlanıyorsa (ilgili belgeler, sigorta şirketinin 15 gün içinde cevap vermemesi veya ödemeyi reddetmesi gibi…) araç değer kaybı davası şartları sağlanmış kabul edilir ve dava açılabilir.
ARAÇ DEĞER KAYBI VE ŞARTLARI
HARBİYE HUKUK BÜROSU ARAÇ DEĞER KAYBI AVUKATLIĞI HİZMETLERİMİZ
Araç değer kaybı şartları ticaret hukuku, sözleşmeler hukuku, tazminat hukuku, sigorta hukuku ve tüketici hukuku gibi pek çok hukuk dalını birbirine bağlayan, özel uzmanlık gerektiren bir husustur. Tüm bunlar, bilinmesi ve uygulaması birbirinden zor olan hukuk dallarıdır. Bu nedenle yapılan işlemlerin bir avukata danışılarak veya avukat yardımıyla yapılması olası hak kayıplarının önlenmesi bakımından oldukça önemlidir. Harbiye Hukuk Bürosu olarak, alanlarında uzman ve deneyimli avukatlarımız yardımıyla birçok hukuk dalına yönelik geniş yelpazede danışmanlık ve avukatlık desteği sunmaktayız.
Araç değer kaybı davası şartları, araç değer kaybı gibi pek çok prosedürde müvekkillerimize deneyimlerimizi aktarmaktan, hizmetlerimizi en iyi şekilde göstermekten büyük gurur duymaktayız. Araç değer kaybı davası şartları ve araç değer kaybına ilişkin diğer sorular yahut diğer hukuk dallarına ilişkin her türlü sorunun cevabına sitemizde yer alan makalelerden okuyarak ulaşabilir, Harbiye Hukuk büromuzu ziyaret edebilir ve hatta arayabilirsiniz.
Ahmet Eren SOLMAZ