Depremden Sonra Hak Sahipliği Başvurusu

Depremden sonra hak sahipliği başvurusu, deprem sonucunda etkilenen kişilerin, mülklerinin yeniden sahipliğini talep etmek için yaptıkları resmi başvurudur.

HAK SAHİBİ KİMDİR?

Yıkılan veya ağır hasar gören ya da muhtemel afetlerden etkilenebilecek binalarla olan mülkiyet ilişkilerini belgeleyebilen ve yeniden yapılacak binalardan veya verilecek inşaat kredisinden yararlanabilen afetzedeler, hak sahibidir.

KİMLER HAK SAHİBİ OLABİLİR?

Konut, iş yeri ve ahırları ağır-yıkık ve orta derecede hasar gören mülk sahipleri afetten önce ve afet tarihinde mülkiyeti ebeveynine ait hasarlı ikinci ve üçüncü konutta oturanlar

İştirak ve müşterek maliki oldukları konut veya iş yeri hasar görenler

Hak sahiplerine bina yaptırılmak üzere tespit edilip konutları istimlak edilen aileler.

HAK SAHİBİ NEREYE BAŞVURACAK?

Afet gören yerde hak sahipliği başvuruları için o yerin en büyük mülki amirliğince ilanlar yapılır. Yapılan ilanda belirtilen süre içinde istenilen belgeler, valiliklere veya kaymakamlıklara bizzat afetzedeler tarafından teslim edilmelidir.

Hak Sahibi Olanların Tespiti Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre mülki amirin veya görevlendireceği memurun başkanlığında oluşturulan Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonunca çalışmalar yürütülür.

HAK SAHIPLIĞI VE BORÇLANDIRMA YASAL SÜRELERI NELERDIR?

O yerde borçlandırmanın ilanı tarihinden itibaren Başkanlıkça kabul edilebilir mazereti dışında 2 ay içerisinde borçlandırmalarını yapmayanların hak sahipliği kendiliğinden sona erer. 2 aylık bu süre hak düşürücü süredir.  

HAK SAHİPLERİNE HANGİ YÖNTEMLERLE KONUT YAPILIR?

TOKİ aracılığıyla

İhale yöntemi ile

Evini yapana yardım yöntemi ile

Hazır konut kredisi ile

KONUT TESLİM SÜRESİ NE KADARDIR?

Konut teslim süresi 45 gündür. Borçlanmasını yapmış olmasına rağmen binayı Bakanlıkça mahallinde yaptırılacak duyurudan itibaren 45 gün içinde teslim almayanların hak sahipliği kendiliğinden sona erer.

AĞIR HASARLI YAPILARIN GERİ ÖDEME SÜRELERİ VE FAİZ ORANLARI

Yapı Türü	Vade (Yıl)	Ödeme Oranları	Faiz Oranları
Ağır Konut	20	İlk 2 yıl ödemesiz, 18 yıl eşit taksitle	Faizsiz
Ağır Ahır	20	İlk 2 yıl ödemesiz, 18 yıl eşit taksitle	Faizsiz
Ağır İşyeri	10	İlk 2 yıl ödemesiz, 8 yıl eşit taksitle	%4

ORTA HASARLI YAPILARIN GERİ ÖDEME SÜRELERİ VE FAİZ ORANLARI

Yapı Türü	Vade (Yıl)	Ödeme Oranları	Faiz Oranları
Orta Konut	10	İlk 2 yıl ödemesiz, 8 yıl eşit taksitle	Faizsiz
Orta Ahır	10	İlk 2 yıl ödemesiz, 8 yıl eşit taksitle	Faizsiz
Orta İşyeri	5	İlk yıl ödemesiz, 3 yıl eşit taksitle	%4

BORCUN PEŞİN ÖDENMESİ DURUMUNDA NE OLUR?

Vadesinden önce iki yıllık taksitten az olmamak kaydı ile mevcut borcu    defaten ödeyen hak sahibinin borcu % 20 indirime tâbi tutulur.

GERİ ÖDEMELER DÜZENLİ VEYA HİÇ YAPILMAZSA NE OLUR?

Vadesinde ödenmeyen taksitlere dair borç, gecikilen her gün için yıllık % 5 gecikme faizi ile tahsil olunur. Üst üste üç yıl taksitini ödemeyenlerin borçları muacceliyet kesbeder.

ÖRNEK KARARLAR

İDDK. E. 2015/2831 K. 2018/579 T. 22.2.2018

“…uyuşmazlık konusu yapıda üst katta elektrik ve su tesisatının, ayrı bir girişin bulunmasına karşın, alt katta bulunmaması, üst katın elektrik aboneliğinin davacının adına olması, davalı idarece yapılan hasar tespit çalışmalarında yapının alt katının ahır, üst katının konut olarak kullanıldığının tespit edilmesi ve bu tespitin aksine alt katın üst kattan bağımsız ve konut olarak kullanıldığını ortaya koyan herhangi bir bilgi ve belgenin dosyaya sunulamaması karşısında, uyuşmazlık konusu yapının üst katının davacı ve babası tarafından müşterek olarak kullanıldığı, alt katın ise konut olarak kullanılmadığı sonucuna varıldığından, davacının hak sahipliği başvurusunda bulunduğu aynı konut nedeniyle babasının hak sahibi kabul edildiğinden bahisle hak sahibi kabul edilmemesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir…” 

11. D. E. 2004/3715 K. 2006/1761 T. 10.4.2006

“…Dosyanın incelenmesinden, 17.8.1999 ve 12.11.1999 tarihlerinde meydana gelen depremlerde konut ve işyeri ağır hasarlı olarak tespit edilen davacının, ilan edilen süreler içinde talep ve taahhütname vererek hak sahipliği başvurusunda bulunduğu, ağır hasarlı konutundan dolayı hak sahibi kabul edilmesine karşın, işyeri için hak sahibi kabul edilmediği, hak sahipliği inceleme komisyonunun bu kararının mahalle muhtarlığında ilan edilerek 7 günlük İtiraz süresi tanındığı, depremden sonra Kocaeli dışında ikamet etmeye başlayan davacının bu kararı Kocaeli’ne dönmesinden sonra 7.5.2003 tarihinde öğrendiği, aynı gün yaptığı itirazın, 7 günlük itiraz süresi içinde itiraz edilmediği gerekçesiyle reddedilmesi üzerine incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, hak sahibi olmadıkları anlaşılanlara durumun yazılı olarak tebliğ edilmesinin zorunlu olması karşısında, ağır hasarlı işyerinden dolayı ilan edilen süre içinde talep ve taahhütname vererek hak sahipliği başvurusunda bulunan davacıya, hak sahibi kabul edilmediğinin yazılı olarak bildirilmemesi nedeniyle, durumu öğrendiği gün yaptığı itiraz, süresinde yapılmış bir itiraz olarak kabul edilmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde ve ilan edilen sürede talep ve taahhütname verilmediği gerekçesiyle davayı reddeden mahkeme karanda hukuka uyarlık görülmemiştir…” 

11. D., E. 2002/5081 K. 2004/1478 T. 24.3.2004

“…Olayda, 17.8.1999 tarihinde meydana gelen depremde, davacının Sakarya İli Hacıköy Köyü’nde bulunan konutunun ağır derecede hasar gördüğünün tespit edildiği, bu hasar tespitine dayalı olarak yapılan hak sahipliği başvurusunun, deprem esnasında davacının konutta oturmadığından bahisle reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, ağır hasarlı olduğu saptanan konutun, depremden önce konut vasfını yitirmiş olması nedeniyle terk edildiğine dair yapılmış bir tespit bulunmadığına göre, davacının söz konusu konutta fiilen oturmadığı belirtilerek hak sahibi kabul edilmemesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.

Bu itibarla, hukuka aykırı olduğu anlaşılan dava konusu işlemin iptali gerekirken, davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır…”