İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI NEDİR? NASIL ALINIR?-2024

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI NEDİR? NASIL ALINIR?

Bu makalemizde işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin ne olduğu, nasıl başvurulacağı, gerekli evraklara ilişkin bilgiler verilecektir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali, faaliyetten men ve mühürleme işlemleri ve bu işlemlere ilişkin hukuki süreç ayrı bir makale konusu olup makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI NEDİR?

Ruhsat, Arapça kökenli bir kelime olup izin anlamına gelmekte, bir etkinliğin yerine getirilmesi veya bir duruma karşı çıkılmaması yahut müsaade edilmesini ifade etmektedir. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin tanımlar kısmında işyeri açma ve çalışma ruhsatı; “Yetkili idareler tarafından bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izin” olarak tanımlanmıştır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan işletmeyi çalıştırmak mümkün değildir. Yönetmelikte yer alan yetkili idareler dışında meslek kuruluşları vb. yerlerden alınan diğer ruhsat ve belgeler ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. Ruhsat olmaksızın açılan ve çalıştırılan işyerleri, il özel idaresi ya da belediye gibi yetkili idarelerce kapatılır.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI VERMEYE YETKİLİ İDARELER

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4. Maddesinde yetkili idareler; Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresini, büyükşehir belediyesi sınırları içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesini, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe belediyesini, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi, organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini, endüstri bölgesi sınırları içinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını ve teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketi ile bölgede yer alan AR-GE ve tasarım faaliyetinde bulunan firmalar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı il müdürlükleri olduğu belirtilmiştir. Görüldüğü gibi ruhsat konusunda yetkili idareler işletmenin kurulacağı bölgeye göre değişmektedir.

DÜZENLENECEK RUHSATA GÖRE İŞYERİ TÜRLERİ

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları 3 ana gruba ayrılmıştır:

Sıhhi Müesseseler

Gayri Sıhhi Müesseseler

Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri

Gayri sıhhi müessese; Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ya da doğal kaynakların kirlenmesine sebep olabilecek müesseseleri,

Gayrisıhhi Müessesler Nelerdir?

Pasta, börek, tatlı, yufka, simit, poğaça, mantı imalathaneleri, ekmek fırını, ekmek çeşitleri imalathanesi, pizza imalatı, gıda maddeleri üreten veya paketleyen yerler, tarım ürünleri paketleyen yerler, yemek üretim tesisleri, bal dolum ve paketleme yerleri, tereyağı, yumurta üretim ve paketleme yerleri, konfeksiyon imalathanesi, ayakkabı imalathanesi, peruk ve suni çiçek yapım yerleri, matbaa ve baskı atölyesi, her nevi hurda deposu, tomruk ve kereste depoları, marangozhane İşlenmiş ve kurutulmuş deri depolama yerleri, oto yıkama ve oto kuaförleri, oto tamir ve bakım servisi, lastik tamir atölyesi, inşaat malzemeleri, depo ve satış yerleri, kuru temizleme ve çamaşırhane gibi faaliyet gösteren tesisler Gayrisıhhi işletme olarak adlandırılır.

Sıhhi müessese; Gayrisıhhî müesseseler dışında kalan her türlü işyerini,

Sıhhi Müesseseler Nelerdir? 

Bakkal, market, kasap, tavukçu,  balıkçı,  lokantalar, kafeteryalar, çay ocağı, pastaneler, ekmek pasta börek yufka , pizza satış yerleri,  büfe, şarküteri, kuruyemişçi, kantin, manav, besin pazarı, paket gıda servisleri, dondurma , tatlı helva reçel satış yerleri, muhallebici, dönerci, kebapçı, çorba salonu berberler, kuaförler, güzellik salonu, elbise ve ayakkabı satış yerleri, turizm acenteleri, şirket merkezi büro ve ofisleri, avize ve elektrik malzemeleri satış yerleri, mutfak malzemeleri satış yerleri, eşya satış ve teşhir yerleri, antika satış yerleri, kaset, cd, DVD, kitap satış yerleri, kuyumcu, gümüş, altın, döviz alış ve satış yerleri, hediyelik eşya satış yerleri, dershane, sürücü kursu eğitim yerleri, mobilya, beyaz eşya satış yerleri gibi işletmeler Sıhhi Müesseseler olarak adlandırılır.

Umuma açık eğlence ve istirahat yerleri; Kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması için açılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; sinema, kahvehane ve kıraathaneler; kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; internet salonları, lunaparklar, sirkler ve benzeri yerleri, olarak tanımlanmıştır.

Umuma Açık İstirahat ve Eğlence yerleri Nelerdir?

Otel, apart otel, pansiyon, kahvehane, kıraathane, kır kahvesi, çay bahçesi, iddia bayi, ganyan bayii, içkisiz cafe, internet salonu, oyun salonu, atari salonu, gazino, dans salonu, kokteyl salonu, diskotek, bar, birahane, gece kulübü, içkili lokanta, düğün salonu, sinema, tiyatro, gösteri merkezi, sirkler, lunaparklar, hamam, sauna, sıhhi banyo gibi işletmeler Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri olarak adlandırılır.

Ayrıca Gayrisıhhi Müesseselerde 3 farklı sınıfa ayrılmaktadır:

1. sınıf; Meskenlerden mutlaka uzak bulundurulmaları gereken işyerlerini,
2. sınıf; Meskenlerden mutlaka uzaklaştırılması gerekmemekle beraber izin verilmeden önce civarında ikamet edenlerin sıhhat ve istirahatleri üzerine gerek tesisatları ve gerekse vaziyetleri itibarıyla bir zarar vermeyeceğine kanaat oluşması için inceleme yapılması gereken işyerlerini,
3. sınıf; Meskenlerin yanında açılabilmekle beraber yalnız sıhhî nezarete tabi tutulması gereken işyerlerini ifade eder.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI İÇİN GEREKLİ BELGELER

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinde Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü; yapılan inceleme ve araştırmalarda işyerinin, insan sağlığına, çevre kirliliğine, yangın, patlama, genel güvenlik, işçi sağlığı, trafik, karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı olmama şartı aranmaktadır. Gerek gayrisıhhi müesseselerin gerek sıhhi müesseselerin ruhsat sahibi olabilmek için gerekli bazı belgeleri tamamlaması gerekmektedir. Bu belgeler her tip işyeri için farklılık göstermekte olup, oldukça detaylı belgelerdir. Bu belgeler alınacak kuruma ve ilçelere göre değişiklik göstermektedir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı için gerekli belgeler hakkında hukuk büromuzla iletişime geçerek uzman avukatlarımızdan destek alabilirsiniz.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI BAŞVURUSU

Başvurular, ruhsat ve denetim müdürlüğü, ruhsat kontrol servislerinden alınabilecek başvuru formları doldurularak ve gerekli belgeleri eksiksiz tamamladıktan sonra yine ruhsat ve denetim müdürlüğü, ruhsat kontrol servisine yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı müracaatı sırasında Yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeler dışında başka herhangi bir belge istenemez. Başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye verilmesi, başvuru evraklarında bir eksiklik görülmesi halinde ise başvurana verilecek alındı belgesinde bu eksikliklerin gösterilmesi gerekir. Yönetmelik gereği başvuru üzerine ruhsat verme ya da ruhsat verilmesi mümkün olmayan durumlarda eksik evrakları alındı belgesinde belirtmek idarenin görevidir. Başvuru formundaki beyana göre ruhsat işlemleri sonuçlandırılır. İlgilinin beyanına göre tanzim edilen ruhsat müktesep hak doğurmaz.

 İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI BAŞVURUSU SONRASI KONTROL

Ruhsat kontrol servisi yetkilileri, işyerine ruhsat almak isteyen kişi tarafından teslim edilen belgeleri ön incelemeden geçirir. Dosyalarında problem olmayan başvurular, ruhsat kontrol yetkilileri tarafından ruhsat kontrol komisyonuna teslim edilir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde ruhsat ve denetim müdürlüğü ruhsat kontrol komisyonu kontrolünden önce, başvuruyu alan ruhsat servisi yetkilisi tarafından işyeri ile ilgili emniyet müdürlüğüne görüş sorulur. Söz konusu işyerinin asayiş ve güvenlik yönünden uygun olduğu belirlenirse, başvuru ruhsat ve denetim müdürlüğüne bildirilir.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI DÜZENLENMESİNDEN SONRA EKSİKLİK

İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurlar ve noksanlıklar tespit edilebilir. Bu durumda, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere on beş günlük süre verilir.

Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATININ KESİNLEŞMESİ

Ruhsat kontrol komisyonu tarafından kontrol edilen işyerinde, herhangi bir sorun tespit edilmezse işyeri açma ve çalışma ruhsatı kesinleşir. Ruhsat işlemi tamamlanan işyerleri, faaliyetlerine başlayabilirler. İleriki dönemlerde, işyerine yeni ortak alınması durumunda ya da bir ortağın ayrılması durumunda yeniden ruhsat çıkarılması gerekmez. Ancak, işyerinin başka bir adrese nakledilmesi durumunda yeniden ruhsatlandırma yapılması gerekir. İşyeri sahibinin ölümü durumunda ise, yeni ruhsat düzenlenmeksizin mirasçılar için eski ruhsatın kullanımı gerekir. Alınan ruhsatların, işyerinde herkesin görebileceği şekilde asılması gereklidir.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATINDAN MUAF OLAN İŞYERLERİ

3572 sayılı Kanunda bazı işyerleri işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesinden muaf tutulmuştur. Bunlar Kanunda tahdidi olarak sayılmıştır. Buna göre;

• 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 268-275 inci maddeleri kapsamına giren 1 inci sınıf gayrisıhhi müesseselere,
• Nerede açılırsa açılsın, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı ve tehlikeli maddelerle çalışılan işlerle oksijen LPG dolum ve depoları, bunlara ait dağıtım merkezleri, perakende satış yerleri, taşocakları, akaryakıt istasyonları ve benzeri yerlere,
• 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamına giren turizm işletmelerine,
• f) 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca açılan avukatlık bürolarına,
• g) 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca meslek mensuplarınca açılan bürolara,
• h) 1512 sayılı Noterlik Kanunu’na göre kurulan noterlik dairelerine,
• ı) 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca mühendis ve mimar meslek mensuplarınca açılan bürolara,
• 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San ’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna göre açılan muayenehane ve müşterek muayenehanelere,

3572 Sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun hükümleri uygulanmaz.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI BAŞVURUSUNA İLİŞKİN DAVALAR

İşletme açılırken izin alınması, izin verilmemesi, görüş verilmemesi, faaliyetten men, gibi durumlarda idare mahkemelerinde dava açılabilir. İdari yaptırım kararı uygulanması, açılış-kapanış saatlerinin belirlenmesi, içkili yer bölge sınırlarının belirlenmesi gibi kararlara da idare mahkemelerinde iptal davası açılabilir.

2559 sayılı PVSK’nın 6.maddesine göre, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde belirlenen şartlara uymayan işletme sahiplerine idari para cezası verilebilir. Bu kararlara karşı 7 gün içerisinde dava açılabilir

İşyeri Açma Çalıştırma Ruhsatı davalarında yürütmeyi durdurma talebi son derece önemlidir. Ruhsat başvurusuna ilişkin izin verilmemesi, ruhsat başvurusunun reddi vb. durumlarda Harbiye Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek idare hukuku alanında tecrübeli Avukat kadromuzdan hukuki destek alabilirsiniz.