KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA CEZASI

Kaçak yabancı işçi çalıştırma cezası, Türkiye’de çalışmak için çalışma izni olmayan veya çalışma izni muafiyeti olmayan yabancı kişilerin çalışması durumunda kendilerine ve işverenlerine uygulanan idari para cezası uygulanmasıdır.

Çalışma izni olmadan çalışan yabancının tespit edilmesi halinde, idari para cezası verilmesinin yanında, kendisine sınır dışı kararı da verilmek suretiyle ülkeden ayrılması sağlanmaktadır. Çalışma izni olmayan yabancı uyruklu kişilere ceza verilmesi, yabancının işverene bağlı olarak çalıştığı durumda olmasının yanında kendi bağımsız çalışması dolayısıyla da söz konusu olmaktadır. Yabancı kaçak işçi çalıştıran işverenler, çalıştırdıkları yabancı işçi sayısınca yabancı işçi çalıştırma cezasının miktarı artmaktadır.

Yabancı işçi çalıştırma cezası, yabancı işçinin çalıştırıldığının denetiminin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca görevlendirilen iş müfettişlerince , SGK’nın görevli müfettişlerince veya kolluk kuvvetlerinin görevleri sırasında yapmış oldukları denetimlerde tespit edilmesi halinde Bakanlığa bildirilmesi sonucu uygulanmaktadır. Türkiye’de yabancı işçi çalıştırmak veya yabancının bağımsız çalışmasıyla ilgili kurallar ve düzenlemeler 6735 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanunu’nda hüküm altına alınmıştır.

KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK NEDİR?

Kaçak yabancı işçi çalıştırmak, Türkiye ile vatandaşlık bağı olmayan kişilerin çalışma izni olmaksızın işverenler tarafından çalıştırılmasıdır. Burada söz konusu olan yabancının Türkiye’de kaçak bulunması değildir, Türkiye’de bulunması yasal olsun olmasın bir yabancının işçi statüsünde çalışabilmesi için, çalışma izninin olması ve sigortalı bir şekilde çalışması gerekmektedir.

Bu şekilde olmayan ve Sosyal Güvenlik Kurumuna kaydı yapılamayan kişiler kaçak işçi durumundadır. Yabancı uyruklu kişiler çalışma izni başvurusunu; Türkiye’de bulunuyorlarsa Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na internet sitesi üzerinden, yabancı ülkede bulunuyorlarsa Türkiye Büyükelçilikleri ve Başkonsolosluklarına yaparlar. Başvurunun bakanlıkça değerlendirilmesi ve belgelerinin tam olduğunun anlaşılması halinde çalışma izni almaya hak kazanırlar. Bu tür bir prosedürden geçmeyip çalışma izni olmadan çalışan yabancılar ve bunların işverenleri bu kurala aykırı davranmaları dolayısıyla yabancı işçi çalıştırma cezası olarak idari para cezasına çarptırılmaktadır.

YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN YASAL DAYANAKLARI VE DÜZENLEMELERİ

Yabancı işçi çalıştırmak isteyen işverenler ve yabancı durumda olup Türkiye’de çalışmak isteyen kişiler çalışma izni başvurusunda bulunmalıdırlar. Buna ilişkin düzenlemeler 6735 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanunu’nda ve Uygulama Yönetmeliğinde yer almaktadır.

İşveren, işyerinde yabancı işçi çalıştırmak istiyorsa, çalıştırdığı her bir yabancı işçi için 5 Türk vatandaşı çalıştırıyor olması gerekir. İşveren, çalıştırdığı yabancı işçinin geçerli bir çalışma izni olduğundan, süresinin bitmemiş olduğundan emin olmalı ve bu şekilde statüsüne göre Sosyal Güvenlik Kurumu’na kaydını yapmalıdır. Bunula beraber Bakanlığın internet sitesinde yabancı işçi çalıştırmak istenen işyerinin sahip olması gereken kriterler gösterilmiştir. Yabancı işçi ise geçerli bir çalışma iznine sahip olmalı ve bu şekilde kayıtlı bir şekilde çalışmalıdır.

Yabancılar çalışma izni başvurularını eğer Türkiye’de iseler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda yurt dışında bulunuyorlarsa oradaki konsolosluk veya büyükelçiliklerde yaparlar. Bakanlığa yapılan başvurular bakanlığın internet sitesinden yapılır. Türkiye’de en az 6 aylık oturum izni bulunan kişiler ilk çalışma başvurularını bu site üzerinden yaparlar. Kendilerine verilen yabancı kimlik numarası ile sisteme giriş yapılır.

Yabancının çalışma iznine sahip olmasının yanında bir de çalıştığı işin Türk vatandaşlarına hasredilen mesleklerden olmaması gerekmektedir. Yalnızca Türk vatandaşlarının yapabilecekleri meslekler çeşitli kanun ve düzenlemelerde hüküm altına alınmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının sitesinde bu meslekler listelenmiştir.

Bunlarla birlikte Türkiye’de yabancı işçilerin çalışma izni alma zorunluluğu, ulusal işgücü istihdamını kontrol altında tutmaktır, yabancıların çalışmasını zorlaştırmak değildir. Kamu düzenini sağlamayı amaçlar.

KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN CEZALARI NELERDİR?

Kaçak yabancı işçi çalıştıran işverenler, kanuni düzenlemeye aykırı davranışlarından ötürü yaptırıma maruz kalırlar. Buna göre işverenler kaçak olarak çalıştırdıkları her bir yabancı için ceza öderler. İşverene uygulanan bu ceza 6735 sayılı Kanunun 23. Maddesinde düzenlenmekle birlikte ceza miktarı Kabahatler Kanunu m.17/7 gereği her sene artarak değişmektedir. Uygulanacak ceza Resmi Gazete ile ilan olunur.

Bu cezalar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının sitesinde yer almaktadır. Buna göre işveren çalıştırdığı her bir yabancı kaçak işçi için 2024 yılında 56.752 TL yabancı işçi çalıştırma cezasına maruz kalır. Bu cezaya karşı işveren, kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilebilir. 15 gün içinde itiraz edilmezse para cezası kesinleşmektedir. Bununla birlikte işverene yabancı işçi çalıştırma cezası uygulandıktan sonra işveren, yabancı kaçak işçi çalıştırmaya devam eder veya bunu tekrarlarsa bu kez cezası bir kat artırılarak uygulanır.

Yabancı işçi çalıştıran işveren, yabancı işçi çalıştırdığını veya yabancı işçinin iş sözleşmesinin sona erdiğini Bakanlığa bildirim yükümlülüğü vardır. Bu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenler de idari para ceza ile cezalandırılır.

İşverenin yabancı kaçak işçiyi çalıştırmasından doğan yabancı işçi çalıştırma cezasının yanında, bir de yabancı işçiye uygulanan sınır dışı yaptırımı nedeniyle işçisinin ve varsa eş ve çocuklarının kendi ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları, konaklamayı, sağlık giderlerini karşılaması gerekmektedir. Bu masraflar şayet idari kurumlarca karşılanmışsa karşılanan miktar kurum tarafından, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Kanun’una göre işverenden tahsil edilmektedir. Yani işveren işçisinin konaklama, sağlık ve ülkesine dönüşte gerekli masraflardan da sorumludur.

ÇALIŞMA İZNİ OLMADAN ÇALIŞAN YABANCIYA UYGULANAN CEZALAR

Türkiye ile vatandaşlık bağı olmayan yabancıların Türkiye’de çalışabilmeleri için çalışma iznine ihtiyaçları vardır. Çalışma izni olmadan bir işverene bağlı olarak kaçak çalışanlara İŞKUR tarafından tebligat gönderilerek ceza uygulanmaktadır. Bu ceza miktarı her sene Vergi Usul Kanunu’na göre artarak değişmekle birlikte 2024 yılı güncel para cezası 22.688 TL olarak uygulanmaktadır. Yabancı kaçak işçiye para cezası uygulanmasına rağmen çalışmaya devam eder veya kaçak çalışmayı tekrarlarsa 6735 sayılı Kanun m.23 gereğince cezası 1 kat artırılarak uygulanır.

Bu para cezasının yanında yabancı kaçak işçilere Göç İdaresi Başkanlığı talimatıyla veya valiliklerce sınır dışı etme kararı verilmektedir. Sınır dışı etme kararı 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca alınmaktadır. Sınır dışı etme kararıyla kaçak çalışan yabancı işçi ve onunla birlikte yaşayan eş ve çocukları da etkilenir. Sınır dışı kararı gerekçesiyle birlikte, karar sahibine tebliğ edilir. Bu kişi 7 gün içinde İdare Mahkemesi nezdinden sınırdışı edilme kararının iptali için dava açabilir. Sınır dışı edilmesine karar verilen ilgili ve birlikte yaşadığı ailesinin geri dönüş masrafları Göç İdaresi tarafından çalıştıkları işyerinden rücu edilir.

Çalışma izni olmadan bir işveren bağlı olmadan kendi adına çalışanlara da aynı şekilde idari para cezası uygulanmaktadır. Bu kişilere uygulanan para cezası işçiye uygulanandan daha fazladır. 2024 yılı için güncel ceza miktarı 45.406 TL’dir. Sınır dışı kararı bağımsız çalışanlar için de uygulanır.

Bu cezaların dışında kaçak yabancı işçi çalıştıran işverenin ve kaçak çalışan yabancının, çalışmaya başladığını, işten ayrıldığını, çalışma izninin iptal olduğunu en geç 15 gün içinde bildirme yükümlülüğü vardır. Bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde belli bir idari para cezası ödenir.

İŞVERENİN KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMAKTAN DOĞAN SORUMLULUKLARI

İşverenin işyerinde yabancı uyruklu vatandaş çalıştırmak istemesi halinde işyerinin belli sermaye, yıllık ciro veya ihracat tutarını şartlarını sağlaması gerekmektedir. Bu şartlar Uygulama Yönetmeliğinde gösterilmiştir. Bununla beraber her yabancı işçi için 5 Türk vatandaşının işyerinde çalışması, çalıştırılan yabancı işçinin çalışma izninin en az 6 ay olması ve asgari ücretten yüksek ücretle çalıştırılması gerekmektedir. Bu sorumluluklarını yerine getirmemiş olan, yabancı işçisini çalışma izni olmadan çalıştıran ve işyeri yabancı işçi çalıştırmaya uygun olmayan işverenler kaçak olarak çalıştırdıkları yabancı işçilerin her biri için yabancı işçi çalıştırma cezası öderler.

İşverenler çalıştırdıkları yabancı işçileri çalıştırmaya başladıkları günden itibaren 15 gün içinde Bakanlığa bildirmeleri gerekmektedir. Bu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere ayrıca idari para cezası uygulanmaktadır. Bununla beraber kaçak bir şekilde yabancı işçi çalıştıranlar durumun tespit edilmesi üzerine kendilerine uygulanacak yabancı işçi çalıştırma cezası dışında yabancı işçiye ve ailesine uygulanan sınır dışı kararı üzerine ülkelerine dönmeleri için gerekli yol ve geçim masraflarını karşılaması gerekmektedir. Bu masrafların yanında bu süreçteki konaklama masrafları ve varsa sağlık giderlerini de karşılamakla yükümlüdürler.

KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMADA ŞİKAYET, İHBAR VE DENETİM SÜRECİ

Kaçak yabancı işçi çalıştırıldığı tespit edilmesi halinde söz konusu işyeri Bakanlığa ihbar edilir. Bir iş yerinde kaçak işçi çalıştırıldığının tespiti 6735 sayılı kanun m.23 gereği Bakanlık iş müfettişleri, Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri ve denetmenleri tarafından yapılmaktadır. Kolluk görevlileri de kendi görevleri çerçevesinde yaptıkları denetim ve kontrolleri sırasında yabancı kaçak işçinin çalıştığını tespit ederlerse bu durumu Bakanlığa ihbar etmekle yükümlüdürler.

İhbar ve Bakanlığın tespiti ve yapılan denetimler sonucu yabancı işçi çalıştırma cezası olan idari para cezası Çalışma ve İl Kurumu tarafından yapılır.

KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN VERGİ VE SGK AÇISINDAN SONUÇLARI

Geçerli bir çalışma izni olan yabancı uyruklu kişi çalışmaya başlamasıyla birlikte SGK’ya kayıtlı olarak sosyal güvenlik haklarından yararlanır ve sosyal güvenlik çatısı altına girer (yabancı uyruklu işçinin hakları hakkında bilgi için yazımıza bakabilirsiniz).Yabancı uyruklu kişinin ve işvereninin, 5510 sayılı kanundan doğan sosyal güvenlik primlerinin ödemesi yükümlülükleri söz konusudur. Fakat yabancı işçi, çalışma izni olmadan çalıştığı durumda sosyal güvenlik kapsamında sayılmayacaktır ve sosyal güvencelerden yararlanamayacaktır. Buna bağlı olarak Kurumda kaydı olmayana yabancı işçinin ve işvereninin de sigorta primi ödemesi söz konusu olmayacaktır. Bu durumda çalışma izni olmayan ve dolayısıyla SGK kaydı bulunamayacak kişi ve çalıştıran işverene idari para cezasına uygulanması söz konusudur.

Yabancı uyruklulardan Türkiye’de ikamet edip yasal ve kayıtlı bir şekilde çalışanlar gelir vergisi vermekle yükümlüdürler. Fakat çalışma izinleri olmadığı için çalışması yasal olmayanlar gelir vergisi vermemekle birlikte idari para cezasıyla karşı karşıya kalırlar.

KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA CEZASI

YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMADA İZİN ALMAK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR

İşyerinde yabancı işçi çalıştırmak isteyen işveren için belli şartlar öngörülmüştür. Söz konusu işyerinin yıllık sermayesi, ihracat yapıyorsa ihracat tutarı gibi maddi yeterliliklerin sağlanması gerektiği gibi, işyerinde belli sayıda Türk vatandaşı çalıştırılması da gerekli şartlardandır. Bunun dışında işveren çalıştırdığı yabancının sosyal güvenlik haklarını sağlaması gerekmektedir.

• İşveren çalışma izni olmayan yabancıları çalıştıramaz.
• Yabancı işçi çalıştırmak isteyen işveren, işyerinde her bir yabancı için en az 5 Türk işçi çalıştırması gerekmektedir.
• İşveren yabancı işçisinin sosyal güvenlik haklarından yararlanmasını sağlamalı ve maaşını yasal asgari ücretin altında olmayacak şekilde ve yaptığı işle orantılı olarak vermelidir.
• İşverenin yabancı işçi çalıştırmak istediği işyeri için ödenmiş sermaye tutarının 100.000 TL üzerinde olması gerekmektedir. Bunun dışında bu şartı sağlamıyor olsa bile, ihracat yapan bir işyeri ise son yıl ihracat miktarı 250.000 Amerikan dolarını geçmesi veya yıllık cirosunun 800.000TL’nin üzerinde olması gerekmektedir.
• Bu şartlara istisna olarak temizlik bakıcılık gibi ev işlerinde çalışan yabancı işçiler için 5 Türk vatandaşı çalıştırma ve üst maddede yer alan mali yükümlülükleri sağlama şartları aranmamaktadır.

ÇALIŞMA İZNİ ALMASI GEREKMEYEN YABANCILAR VE İŞYERLERİ

Kural olarak çalışma izni olmayan yabancıların Türkiye’de çalışması yasaktır. Fakat kanunda ve yönetmelikte, istisnai olarak çalışma izni almasına gerek olmadan Türkiye’de çalışabilecek yabancı vatandaşlar gösterilmiştir. İlk olarak Uluslararası İş Gücü Uygulama Yönetmeliği m.12/2’de Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalarda çalışma izni olmadan çalışabilecek yabancılar bu istisna kapsamındadır.

Bununa beraber Türk vatandaşı olarak doğup çıkma suretiyle vatandaşlığı kaybedenler ve bu kişilerin mavi kartlı üçüncü dereceye kadar alt soyları da çalışma izni almadan çalışabilirler.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları kamu kurum ve kuruluşlarında çalışma izni almadan çalışabilirler. Bunlar dışında çalışmak için ise çalışma izni gerekmektedir.

Turkuaz kart sahipleri ilk 3 yıl geçiş süresi içinde haklarını kaybetmedikleri durumda süresiz Turkuaz Karta hak kazanırlar. Süresiz Turkuaz Kart sahipleri aynı süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlandıkları için ayrıca çalışma izni almaları gerekmez.

Bunların haricinde Yönetmeliğin 48.maddesinde çalışma izni almaktan muaf olanlar düzenlenmiştir. Bu kişiler, çalışma izni muafiyet belgesi almak kaydıyla çalışma iznine ihtiyaç duymadan çalışabilirler. Söz konusu maddede farklı iş kolları, meslekler, alanlar için farklı sürelerde geçerli çalışma izni muafiyeti düzenlenmiştir. Bu maddede daha ayrıntılı olarak ele alınmakla birlikte biz bir kısım muafiyet türlerine değineceğiz. Maddenin tamamını incelemek işin Yönetmeliğin 48.maddesini incelemenizi tavsiye ederiz.

48.maddede 15 Ekim 2024 tarihli Resmi Gazeteyle yürürlüğe giren değişiklikler olmuştur. 48/h bendinde “Ekonomik, sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilen yabancılar  üç yıla (değişiklikten önce: 6 ay) kadar” çalışma izninden muaf olmuştur.

48/t bendiyle “..daimi basın kartı kapsamında gelen yabancı basın mensupları görevleri süresince, çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilir” hükmü getirilmiştir.

KAÇAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA CEZASINA İTİRAZ VE HUKUKİ YOLLAR

Yabancı kaçak işçi çalıştırılması sebebiyle işverene verilen yabancı işçi çalıştırma cezası ve çalışan yabancıya verilen idari para cezasına karşı işçi ve işveren itiraz edebilir. Kabahatler Kanununun 27. maddesinde idari para cezalarına karşı ilgililerin, kararın tebliği veya tefhiminden itibaren 15 gün içinde Sulh Hukuk Mahkemesine itiraz edebilecekleri düzenlenmiştir. 15 gün içinde itiraz edilmezse yabancı işçi çalıştırma cezası kesinleşir. İtiraz Sulh Ceza Mahkemesine verilecek dilekçeyle yapılır. Dilekçe iki nüsha olarak verilir. Ön inceleme sonucu dilekçenin usule uygun verildiğinin anlaşılması halinde mahkeme itiraz sebebini inceler.

Bunun sonucunda eğer hukuka uygun verilmemiş bir idari para cezası varsa para cezasının kaldırılmasına karar verir. Eğer verilmiş para cezasının hukuka uygun olduğu anlaşılırsa ilgilin itirazının iptaline karar verir ve yabancı kaçak işçi hakkında sınır dışı kararı verilmesi için İç İşleri Bakanlığına gönderilir.

Sınır dışı kararını Göç İdaresi Başkanlığı veya valilikler vermektedir. Kurum kendisine gelen karar sonucu yabancı işçiye sınır dışı kararı verirse bu karar ilgileye tebliğ edilir. İlgilinin 7 gün içinde sınır dışı kararına mahkemede iptal davası açması gerekmektedir, aksi takdirde sınır dışı kararı kesinleşir ve yabancı Türkiye’den çıkarılır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırmanın Cezası Ne Kadar?

Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de çalışabilmeleri için çalışma izni almaları gerekmektedir. Çalışma izni almamış yabancı uyrukluların çalıştırılması ve çalışmaları durumda hem işverenlerine hem de kendilerine idari para cezası uygulanmaktadır. İdari para cezasının dışında yabancı uyruklu kişi İç İşleri Bakanlığının sınır dışı kararıyla Türkiye’den çıkarılırlar.

Yabancı uyruklu kişinin geçerli bir çalışma izni varsa iznin süresi boyunca çalışması hukuka uygundur. Çalışma izni olmadan çalışan yabancı ve çalıştıran işverenine uygulanan para cezası her yıl artan oranlarla değişiklik göstermektedir. 2024 yılında işverene uygulanan yabancı işçi çalıştırma cezası çalıştırdığı yabancı kaçak işçi başına 56.752 TL olarak uygulanmaktadır. Bununla beraber yabancı kaçak işçiye ise izinsiz çalışmasından kaynaklı 22.688 TL’dir. Eğer yabancı kişi bağımlı çalışan değilse (4/b kapsamındaysa) bu durumda cezası 45.406 TL olarak uygulanır. Bu değerler 2024 yılı için geçerli olup her sene değişiklik görülmektedir.

Çalışma İzni Olmayan Yabancı Çalışırsa Ne Olur?

Çalışma izni olmadan çalışan yabancı uyruklu kişi çalışırsa idari para cezasına çarptırılır. Para cezasının kesinleşmesiyle birlikte İç İşleri Bakanlığı tarafından sınır dışı etme kararı verilerek ülkeden çıkarılır. Kural yabancı uyrukluların çalışma izni almak suretiyle çalışabilmeleridir. Kanunda bu kurala istisnain çalışma izni muafiyeti getirilmiştir. Uygulama Yönetmeliği m.48’de sayılan hallere giren durumlarda yabancı uyruklular çalışma izni muafiyet belgesi almak suretiyle izinden muaf tutulmuşlardır. Muaf tutulanların dışında KKTC vatandaşları kamu kurum ve kuruluşlarıyla sinirli olarak çalışma izni almaktan muaflardır. Bununla beraber doğumla Türk vatandaşı olup çıkma yoluyla vatandaşlıktan çıkanlar ve onların mavi kartlı 3.dereceye kadar akrabaları çalışma izni almadan çalışabilirler.

2025 Sigortasız Kaçak İşçi Çalıştırmanın Cezası Nedir?

Kaçak işçi çalıştırmanın cezasının miktarı işçinin çalışma izni olup olmamasıyla ve işçinin vatandaşlığı ile yakından ilgilidir. İşverenin çalışma izni olmayan bir yabancıyı sigortasız bir şekilde çalıştırdığı tespit edilirse çalıştırdığı her yabancı kaçak işçi için ödemesi gereken yabancı işçi çalıştırma cezasının miktarı 2025 yılı güncel değeri 56.752 TL’dir. Bu fiyat her geçen yıl değişmekle birlikte ekonomik sebeplerle artarak değişiklik göstermiştir.

Çalışma İzni Olmadan Çalışan Yabancı Nereye Şikayet Edilir?

Türk vatandaşlığı olmayan yabancı uyruklu kişinin çalışma izni olmadığı halde işverene bağlı veya bağımsız olarak çalıştığı SGK görevli ve müfettişlerince veya Bakanlığın kendi denetmen ve müfettişleri tarafından yahut kolluk görevlilerinin görevleri dahilinde yaptıkları soruşturmalarda bulunması durumunda görevli kişiler bu durumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayet ederler. Çalışma izni olmadığı tespit edilen yabancıya İŞKUR tarafından idari para cezası uygulanır ve ayrıca İç İşleri Bakanlığı tarafından sınır dışı kararı verilir.

Kaçak İşçi Yakalanırsa Ne Olur?

Türk vatandaşı olmayan ve kaçak bir şekilde çalışan kişi Bakanlık, Sosyal Güvenlik Kurumu denetmenleri ve kolluk görevlileri tarafından tespit edildiği takdirde hakkında sınır dışı kararı verilir. Bu karar, yabancı işçi çalıştırma cezası olan idari para cezasının kesinleşmesi üzerine İç İşleri Bakanlığı tarafından verilmektedir. Sınır dışı kararı Göç İdaresi tarafından yabancı hakkında yürütülmektedir. Sınır dışı kararı uygulanan yabancılara 15 günden az olmayacak şekilde en fazla 30 gün süre verilir. Verilen süre Türkiye’yi terke davettir. Terke davet üzerine, yabancı vatandaşa bir harç ödemesine gerek olmayan Çıkış İzin Belgesi verilmektedir ve süresi içine çıkması beklenir.

Kaçak Çalışan İşçi Tazminat Alabilir Mi?

Türk vatandaşı olan kişiler için herhangi bir statüde (4/a, 4/b, 4/c) kaçak çalışıyor olmak onları sosyal güvenlik sisteminin ve sosyal hakların dışında bırakmaz. Bu kişiler hizmet tespit davası açarak kayıt dışı çalıştıkları sürenin tespitini mahkeme yoluyla talep edebilirler. Fakat yabancı uyruklu bireylerin Türkiye’de çalışma izinleri kendiliğinden olmamaktadır ve Türkiye’de çalışabilmek için çalışma izni almalıdırlar. Çalışma izni almamak hem çalışan yabancıya hem de çalıştıran işverene yaptırım uygulanmasına neden olur. Dolayısıyla yabancı uyruklu kişi çalışma izni olmadan çalışmanın sonuçlarına katlanmak zorundadır. Bu kişilerin geçerli bir iş sözleşmeleri olmayacağı için hizmet akdine dayalı bir tazminat talep edemez.

Kaçak Kalan Yabancılar Çalışma İzni Alabilir Mi?

Türkiye’de kaçak bir şekilde yaşayan yabancı uyruklu kişilerin oturum izinleri bulunmamaktadır. Bu kişiler Türkiye’de yasal olarak bulunmadıkları için, ikamet izni veya çalışma izni alabilmeleri onların ülkede yasal bir şekilde bulunuyor olmalarına bağlıdır. Kaçakların kaçak olma halinden kurtulabilmeleri için ülkeden çıkış yapıp yasal bir şekilde tekrar ülkeye giriş yapmaları gerekir. Bu kişiler ülkeden çıkış yaparken kaçak kaldıkları dönemi kapsayan cezalarını yetkili yerlere ödemeleri gerekir. Ayrıca Türkiye’de kaçak olarak geçirdikleri sürenin 2 katı süre boyunca ülkeye girişleri yasaklanır. Bu süre sonunda daha önceden cezasını ödemiş olan kişiler ikamet ettikleri yabancı ülkede bulunan Türk konsolosluklarına giderek çalıma izni başvurusunda bulunabilirler.

ZEYNEP AKIN