KAPICILARIN TAZMİNAT HAKKI – APARTMAN GÖREVLİSİ HAKLARI-2024

APARTMAN GÖREVLİLERİNİN KIDEM TAZMİNATI VE İŞÇİLİK ALACAKLARI

Kapıcıların tazminat hakkı uygulamada en çok görülen iş hukuku davalarından biridir. Apartman görevlileri yani kapıcılar yıllardır çalışma koşulları ve şartlarının ağırlığı nedeniyle Türk filmlerine bile konu olmuş hatta Kemal Sunalın Kapıcılar Kralı filmiyle bu meslek dalı hafızalara kazınmıştır.

Birçok İşçi gibi Kapıcıların tazminat hakkı bilmemekte veya yıllardır çalışmış olduğu yerlerde haklarını eksik almaktadır. İş kanununda fazla mesai kavramı birçok bina görevlisine ödenmekte, resmî tatil hakkı, yıllık izin hakkı kullandırılmamaktadır. Çalışma şartlarının ağırlığı bir yana işten ayrılış sürecinde de kıdem tazminatları gerçek hakketmiş olduğu tazminata göre hesaplanmamakta eksik ödenmeye çalışılmaktadır. Bina görevlisi veya kapıcısı olarak çalışanlar unutmamalılardır ki binada ücretsiz oturmuş olduğunuz konutun aylık emsal kira bedelini hesaba katarak kıdem tazminatı talep edilmelidir.

Çalışmakta olduğunuz binada veya işyerinde tazminat haklarınızda sorun yaşıyor iseniz buraya tıklayarak iletişim bölümümüzden bizimle irtibata geçebilirsiniz.

Mevzuatımız tahtında harici bir yönetmelik ile düzenlenmiş olunan Kapıcıların tazminat hakkına ilişkin “Konut Kapıcıları Yönetmeliği” mevzuatı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 110. Maddesine dayanmak suretiyle 03 Mart 2004 tarihi ile resmî gazetede yayınlanmıştır. Bu mevzuat tahtında ise; konut Kapıcılarının hizmetlerinin kapsam ve niteliği, çalışma süresi, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri, yıllık ücretli izin hakları ve kapıcı konutlarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Bu yazımda, yukarıda anılan yönetmelik tahtında; “Kapıcıların tazminat hakkı” “apartman görevlisi hakları” “Konut Kapıcısı kimdir? Görevleri ve hakları nelerdir?” bu hususlara değinmeye çalışacağım.

Kapıcıların tazminat hakkı derken burada kastedilen İş Kanunu bakımından haklarıdır. Yoksa kapıcıların da vergisel, hukuksal ya da başka birçok alanda hakları bulunmaktadır. Bu bahisle bu yazıda kapıcıların İş Kanunundan doğan ve bir işçi olarak sahip oldukları haklar ele alınacaktır.

Apartman Görevlisi (hak arasında bilinen adı ile konut kapıcısı); Ana taşınmazın bakımı, korunması, küçük çaptaki onarımları, ortak yerlerinin ve döşemelerinin bakımı, temizliği, bağımsız bölümlerde oturmakta olanların çarşı işlerinin görülmesi, güvenliğinin sağlanması, kaloriferlerinin yakılması ve bahçenin düzenlenmesi ile bakımı ve benzer hizmetleri yürüten kimseye verilen isimdir.

KAPICILARIN TAZMİNAT HAKKI

Bir bina veya iş yerinde en az bir yıl çalışmış olmak şartıyla Kapıcıların tazminat hakkı

• Haklı bir sebep olmadan işten çıkarılırsa,
• Yasal şartlar oluşup emekli olursa,
• Emekli olsa dahi kanunda sayılan haklı fesih imkanlarına sahipse,
• Fazla mesai veya resmi tatil ücretleri eksik ödeniyorsa,
• Askere giderse,
• Ölüm gerçekleşirse,
• Kıdem tazminatını hak edecek şekilde işine son verilirse,
• Kapıcının bayan olması halinde evlenince 1 yıl içinde,
• 15 yıl sigortalılık ve 3600 gün şartını tamamlayarak, emeklilik süresini çalışmadan beklemek isteyenlere Sosyal Güvenlik Kurumundan kıdem tazminatı alır yazısını alarak apartman yönetimine müracaat ettiğinde, 1475 sayılı kanunun 14. maddesi gereğince

Kapıcı kıdem tazminatına hak kazanır.

KAPICININ GÖREV VE SORUMLULUKLARI NELERDİR?

Yöneticinin talimatı doğrultusunda konutun kaloriferini zamanında yakmak, ısıyı ayarlamak ve söndürmek; hidrofer vb. araçları çalıştırmak; ana taşınmazın ortak yerlerini ve tesislerini temiz bulundurmak, demirbaşlarını, araç gereçlerini düzenli, bakımlı ve işler şekilde kullanmak; kendisine ayrılan konutu başka amaçla kullanmamak, konutu korumak, kendi veya ailesinden birinin konuta vereceği zarar ve hasarı karşılamak; yöneticinin talimatı doğrultusunda konutun güvenliğini sağlayabilecek önlemleri almak; belirlenmiş olunan saatlerde servis hizmetlerini görmek, çöplerini toplamak ve bahçe düzenlenmesi ve bakımından sorumlu olmak; iş sözleşmesinde belirlenmiş olunan diğer görevleri yapmak.

KAPICILARIN ÇALIŞMA SAATLERİ NELERDİR?

İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi 45 saat olup bu temel kural, kapıcılar için de geçerlidir. Burada önemli bir ayrıntı olarak şu söylenebilir ki; günde 11 saati geçmemesi kaydıyla bu haftalık çalışma süresi bazı günlerde yoğunlaştırarak belirlenebilir. Örnek vermek gerekir ise; hafta içi bir gün öğlene kadar çalışma ve hafta sonu bir gün ise 11 saate kadar çalışma yaptırılarak bu 45 saatlik süre haftanın günlerine dağıtılabilmektedir.

Çalışma süresinden anlaşılması gereken ise kapıcının işte geçirdiği zamandır. Dikkat edilmesi gereken önemli bir husus olarak; eğer kapıcıya kapıcı konutu tahsis edilmiş ise bu durumda kapıcının günlük çalışması en çok dörde bölünebilecektir. Örneğin haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışan bir kapıcı için bir günlük çalışma şekli şöyle belirlenebilecektir: 06:00-08:00, 10:30-12:30, 14:00-16:00 ve 17:30-19:00.

KAPICILARIN HAFTALIK İZİN SÜRELERİ NELERDİR?

Kapıcılar için bu konuda özel bir düzenleme yapılmamıştır. Buna göre; önceki 6 iş günü boyuna çalışan ya da çalışmış kabul edilen bir apartman görevlisi, yedinci gün kesintisiz 24 saat dinlenecektir. Hafta tatilinin hangi gün olarak kullanılacağını belirleme yetkisi apartman yöneticisinde olup önemli olan kapıcıya kesintisiz 24 saat hafta tatili kullandırılmasıdır.

KAPICININ BAYRAM İZİNLERİ NELERDİR?

Yine İş Kanunu hükümlerinin esas alındığı bu konuda Kapıcıların tazminat hakkı şunu söylemek gerekir ki; ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağına dair kapıcının onayı ayrıca alınmışsa ya da iş sözleşmesinde buna ilişkin bir hüküm varsa kapıcı resmi ve/veya dini bayram tatillerinde çalışmak durumundadır. Aksi durum söz konusu ise çalışmaya zorlanamayacaktır. Bayram günlerinde çalışan kapıcıya, normal bir günlük ücreti dışında ayrıca fazladan bir yevmiye daha ödenmesi, diğer bir deyişle bir günlük çalışma ücretinin %100 zamlı olarak ödenmesi gerekmektedir. Bu husus İş Kanunu tahtında zaruridir.

KAPICININ YILLIK İZİN HAKKI

Konut Kapıcısı, işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalıştığı takdirde yıllık ücretli izin verilir. Verilecek yıllık ücretli izin süresi, çalışma süresine göre belirlenir. Çalışma süresi;

1. a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
2. b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
3. c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden, Az olamaz. Yıllık izin hakkı iş sözleşmesi ile arttırılabilir ancak azaltılamaz.

KAPICININ KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kapıcıların tazminat hakkı olan kıdem tazminatı hesaplanırken, brüt ücretinin yanı sıra kapıcı konutunun emsal kira bedeli de dikkate alınıyor. Bunun yanı sıra kapıcı konutunun elektrik, su ve yakıt giderleri apartman yönetimi tarafından karşılanıyorsa, bunların da kıdem tazminatına dahil edilmesi gerekiyor. Yıllık toplam elektrik, su ve yakıt gideri, 12 aya bölünmek suretiyle 30 günlük kıdem tazminatına karşılık gelen tutara eklenerek hesaplanır.

KAPICIYA KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI NASIL VE NE TUTARDA ÖDENİR?

Konutun maliki ya da ortakları işveren olarak kabul edilirken; yönetici ise işveren vekili olarak hareket eden kişiyi ifade etmektedir. Yönetici, kat mülkiyeti kanununa göre seçilmekte ve görevini yürütmektedir.

4857 Sayılı İş Kanunu tahtında düzenleme alanı bulan kıdem ve ihbar tazminatı ve kazanılmasına ilişkin şartlar doğrultusunda, konut kapıcıları da kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazanacaklardır.

Kıdem tazminatına esas olan, kapıcının brüt ücretidir. Ayrıca varsa, kapıcıya yapılan düzenli ödemeler ve yardımlar da bu tutara dâhil edilecektir.  Örnek vermek gerekir ise; kapıcının giydirilmiş ücretinin belirlenmesinde, kapıcı dairesinin bedelsiz tahsis edilmesi durumunda konutun kira bedeli, elektrik ve su ücretlerinin yönetimce karşılanması durumunda ortalama fatura giderleri vb. hususlar da giydirilmiş ücret hesabında dikkate alınacaktır.

Bilindiği üzere kıdem tazminatı, iş akdinin işveren (yönetim) tarafından feshedilmesi yanında işçi (kapıcı) tarafından bazı durumlarda feshi durumunda da hak edilebilecektir.

Yargıtay kararlarına konu olmuş şekilde; Konut Kapıcılarının İş Akdini haklı olarak feshedebileceği bazı haller aşağıda listelenmiştir. Tüm bu hallerde konut Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir;

• İş sözleşmesinde yazdığı halde ayni yardımların yerine getirilmemesi (erzak ve kömür yardımı gibi)
• Kapıcının sigorta primlerinin hiç yatırılmaması veya eksik bildirilmesi ya da düşük ücretten yatırılması
• Kapıcının ücretinin zamanında ödenmemiş olması
• Kapıcının yapmış olduğu çalışmalara karşılık fazla çalışma, genel tatil, hafta tatili vb. ücretlerinin ödenmemesi
• Kapıcıya yıllık ücretli izin kullandırılmaması

KAPICI TARAFINDAN AÇILACAK DAVADA HUSUMET KİME YÖNELTİLECEKTİR?

Bilindiği üzere, yönetici, İş Kanunu ve Yönetmeliğin uygulanması bakımından işveren temsilcisi olarak kabul edilecektir. İş Hukuku anlamında ortaya çıkabilecek idari ve yargısal uyuşmazlıklarda yönetici, işvereni temsil eder. Kapıcıların tazminat hakkına ilişkin Bu durumda da kapıcının işveren hakkında açabileceği davanın kat maliki ya da maliklerine karşı açılması gerekse de, yönetmelikten doğan bu temsil yetkisine göre davanın doğrudan yönetici hasım gösterilerek açılması mümkün olacaktır. Ancak bu halde dahi hükmün doğrudan yönetici hakkında kurulması mümkün değildir. Mahkemece yönetici aleyhine açılan davada hüküm 634 sayılı yasanın 20/a maddesi uyarınca kat maliki ya da malikleri aleyhine kurulmak zorundadır. (Yargıtay 9 Hukuk 2009/15081 E.)

Buna göre kapıcı, davasını kat maliklerine karşı açabileceği gibi doğrudan yöneticiye karşı da açabilecektir. Her iki durumda da sorumluluk kat maliklerine ait olacaktır.

KAPICININ KIDEM TAZMİNATINI KİM / KİMLER ÖDEMEKLE SORUMLUDUR?

Kapıcının işten ayrıldığı ve kıdem tazminatını hak ettiği tarihte apartman dairesinin sahipleri kimler ise kıdem tazminatının ödenmesinde ilgili kişiler sorumlu olacaklardır. Bahse konu apartman dairelerinde o dönemde ikamet etmiş olan kiracıların ise kıdem tazminatı ödemede sorumluluğu yoktur. Diğer bir deyişle; Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatı, o tarihte söz konusu daireye malik olan kişi tarafından ödenecektir.

Ev sahibi kıdem tazminatını ödemezse hali hazırda bahse konu dairede ikamet etmekte olan kiracı “kira bedeli kadar” kıdem tazminatından sorumlu olacaktır. Ödediği bedeli de ev sahibiyle arasındaki kiradan düşerek tahsil etme hakkına sahiptir.

Netice olarak; Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatı, yasal kesintiler yapıldıktan sonra kendisine ödenmelidir. Ödenecek olan bu tutardan kat malikleri eşit olarak sorumlu olacaklardır. Kapıcı hizmetlerinden yararlanılmadığı gerekçesi de bu hususta mahkeme tarafından dinlenilmeyecektir.

YENİ MALİKİN KAPICININ TAZMİNATINDAN SORUMLULUĞU

Eğer bina içerisindeki daire satılırsa yeni malik kapıcının kıdem tazminatından sorumlu olmadığını iddia edemez. Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatı eski malikin dönemine karşılık geliyor olsa dahi bunu ödeme yükümlülüğü yeni maliktedir. Ancak kapıcı eski malik döneminde işten ayrılmış ve kıdem tazminatı borcu yeni malikten önce doğmuşsa yeni malik bundan ötürü sorumlu olmaz.

Bununla birlikte yeni malikin kapıcının kıdem tazminatını ödediği durumlarda kendisinden önceki döneme karşılık gelen kısımdan ötürü eski malike rücu ederek ondan bu kısmı talep etmesinin mümkün olduğu kabul edilmektedir.

KAPICILARIN KIDEM TAZMİNATI HESAPLANIRKEN BEDAVA OTURDUĞU EV HESABA KATILIR MI?

Apartman görevlilerinin ücretsiz oturduğu ev kıdem tazminatı hesaplamada önemli bir noktadır. Çünkü burada oturduğu evin kira bedeli karşılığı, faturalar vb. sabit giderler kapıcı lehine kıdem tazminatı hesabına etki edecektir. Şöyle söylemek gerekirse kapıcıya ödenecek Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatında ek düzenli yardımlar da son ücretin belirlenmesine etki eder ve ev yardımı fatura yardımı vs. son ücrete eklenir. Yani apartman görevlilerinin, Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatı hesaplanırken bedava oturduğu ev hesaba katılır ve kapıcı lehine sonuç doğurur.,

KAPICILARA ÖDENEN ELEKTRİK, SU VE DOĞALGAZ ÜCRETİ

Apartman görevlilerine bina tarafından karşılanan barınma yani konut emsal kirası dışında elektrik, su, yakıt desteğinde yine aynı şekilde ödenecek Kapıcıların tazminat hakkı kıdem tazminatını etkileyen faktörlerdir. Bir kapıcının aylık kazancına barınma ve ev giderleri eklenerek tazminat hesaplaması yapılır. Bina görevlileri bu konuya tazminat hesaplanırken çok dikkat etmelidir. Alacakları tazminat miktarını nerdeyse iki kat artıran bir durumdur.

İŞ HUKUKU AVUKATI VE İŞ DAVALARI AVUKATI EKİBİMİZİN İŞÇİ HAKLARI HİZMETLERİ (İSTANBUL KAPICILARIN TAZMİNAT HAKKI AVUKATI)

İş hukuku uyuşmazlıklarında işçi veya işveren avukatlığı hizmeti almak her zaman en güvenilir yoldur. İş hukuku davaları kendi özel usul ve esasları olan ve özel mahkemelerde görülen davalardır. İstanbul’da faaliyet gösteren Harbiye Hukuk Bürosu olarak tecrübeli ve uzman avukat kadromuzla müvekkillerimize iş hukuku avukatı olarak davalarını ve uyuşmazlıklarını en hızlı şekilde sonuçlandırmak, menfaatlerini korumak bizim önceliğimizdir. Hukuk büromuzda aynı zamanda arabulucu olan tecrübeli iş hukuku avukatlarımız, iş hukuku uyuşmazlıklarında dava şartı olan arabuluculuk hizmeti vermekte, arabuluculuğun sonuçsuz kaldığı noktada dava yoluna gidip iş ve dava takibi yapmaktadır. İş hukuku avukatı olarak vermiş olduğumuz hizmetleri sıralayacak olursak;

• işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların arabuluculuk yoluyla çözülmesi,
• Kıdem, ihbar tazminatlarının temini,
• İşe iade davaları,
• İş Hukuku işçilik alacakları arabuluculuk başvurusu ve sürecin takibi,
• Ödenmeyen veya eksik ödenen Fazla mesai, resmi ve dini tatil ücretlerine ilişkin davalar,
• İş hukukunda güncel mevzuata uyumlu iş sözleşmelerinin hazırlanması,  
• Mobbing ve kötü niyet tazminatlarına ilişkin davalar,
• İş hukukundan kaynaklı diğer tüm uyuşmazlıklara ilişkin davalar

İşçi Hakları ve İşveren Hakları konusunda İstanbul İşçi Avukatı ve Kapıcıların Tazminat Hakkı İçin Harbiye Hukuk Büromuza Ulaşabilirsiniz. İstanbul’da faaliyet gösteren Harbiye Hukuk Bürosu alanında uzman kadrosu ile iş hukuku ve işçi hakları ile ilgili tüm uyuşmazlık konularında işçi ve işveren arasında arabuluculuk ve danışmanlık yapmaktadır.