MARKA HAKKININ İHLALİ

Marka hakkının ihlali; marka hakkı sahibinden izin alınmaksızın markanın ismini, amblemini, logosunu vs. kullanmak ve bu marka sayesinde haksız menfaat elde edecek tüm eylemelerdir. Bu eylemler neticesinde marka hakkının ihlali cezası kanunda ayrıca düzenlenmiştir.

HANGİ DURUMLARDA MARKA HAKKI İHLAL EDİLMİŞ OLUR?

Sınai Mülkiyet Kanununun (SMK) 7.ve 29.maddesinde marka hakkı ihlali durumları örnek gösterilerek aşağıdaki gibi sayılmıştır:

• Tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanılması.
• Markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.
• Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması.
• Aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde olmasına bakılmaksızın, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle markanın itibarından haksız bir yarar elde edecek veya itibarına zarar verecek veya ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanılması.

İNTERNET ORTAMINDA MARKA HAKKININ İHLALİ NELERDİR?

İnternet aleminin yıllar süren gelişimi ve halen gelişmekte olduğunu, dünyada milyarlarca insanın aktif bir şekilde yararlandığı bu alanda hukukun hemen hemen her alanında hak ihlallerinin gerçekleşmiş olduğu gibi marka hakkının ihlali konulu ihlaller de görülmekte ve bu durumda marka hakkının ihlali cezası uygulanmaktadır. Peki İnternet Ortamında Gerçekleşen Marka Hakkının İhlali Nelerdir?

• Markanın Alan Adı (Domain Name) Olarak Kullanılması: …com uzantılı olan web sitelerini diğerlerinden ayırmaya yarayan adlara alan adı denir. Bazı web sitelerinin, tanınmış ve önde gelen markalara ait alan adlarını karışıklığa yol açacak şekilde kullanması ve menfaat elde etmesi internet ortamında marka hakkının ihlalini ve marka hakkının ihlali cezasını doğuran sebeplerin başında gelmektedir.
• Markanın Anahtar Kelime Olarak Kullanılması: Arama motoruna yazılan anahtar kelimeler ile internet ortamında arama yapan kişilerin önüne ilk sırada çıkmak amacıyla hareket edenlerin arama motoru sahibine belli bir ücret ödemesine arama motoru reklamcılığı denir. Reklam verenin; tanınmış, güvenilir, önemli markaların adını anahtar kelime olarak kullanıp öne çıkması hali ise marka hakkına tecavüz teşkil edip marka hakkının ihlali sonucunu ve marka hakkının ihlali cezasını doğurmaktadır.
• Markanın Spam Mail Olarak Kullanılması: E-posta ile toplu olarak reklam ve tanıtım amacıyla gönderilen istenmeyen mesajlar “spam mail” olarak adlandırılır. Kişilere gönderilen bu spam mail içeriklerinde herhangi bir markanın adı, ticaret unvanı, logosunun doğrudan ya da çağrışım yapacak kadar benzer şekilde kullanılması marka hakkına tecavüz olup marka hakkının ihlali sonucunu ve marka hakkının ihlali cezasını doğurur.

MARKA HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA BAŞVURULACAK HUKUKİ YOLLAR NELERDİR?

• Marka Hakkına Tecavüzün Tespiti Davası           Marka hakkının ihlalinin var olup olmadığının mahkeme tarafından tespit edilmesi amacıyla açılan davadır.
• Marka Hakkına Tecavüzün Ref’i (Önlenmesi) Davası Marka hakkının ihlalinin gerçekleşmesi ve halen devam etmesi durumunda mahkemeden ihlalin durdurulması ve ortadan kaldırılması amacıyla açılan davadır.
• Marka Hakkına Tecavüzün Men’i (Durdurulması) Davası Marka hakkının ihlalinin henüz gerçekleşmediği ancak böyle bir tehlikenin muhtemel olduğu durumlarda açılan davadır.
• Tazminat Davası Marka hakkının ihlali halinde maddi, manevi veya itibar tazminatı birer tazminatı davası açılabilir.

MARKA HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA SUÇ DUYURUSUNDA BULUNMA

Marka hakkı ihlali cezasını doğuracak eylemlere karşı yapılacak suç duyurusunda Türk Ceza Kanununun 73.maddesine göre şikayete tabi suçlarda 6 aylık hak düşürücü süre uygulanır. Buna göre, marka hakkının ihlali halinde ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içinde suç duyurusunda bulunulması gerekir. Bu süreden sonra suç duyurusunda bulunulamaz.

TELİF HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA AÇILACAK DAVALAR NELERDİR?

Telif hakkının ihlali nedeniyle açılacak davalar Sınai Mülkiyet Kanununda aşağıdaki gibi belirtilmiştir.

• Telif Hakkının Tespiti Davası

 Telif hakkının var olup olmadığının mahkeme tarafından tespiti için açılan davadır.

• Tecavüzün Ref’i Davası         

Esere yönelik tecavüzün ortadan kaldırılması, durdurulması amacıyla açılan davadır.

• Tecavüzün Men’i Davası

Esere yönelik tecavüzün henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşme ihtimalinin bulunması nedeniyle tecavüzün gerçekleşmesinin önlenmesi davasıdır.

• Tazminat Davası                  

 Eserin haksız ve izinsiz kullanımı sebebiyle açılan davadır.

MARKA HAKKINA TECAVÜZ DAVASI NEDİR?

Marka adı, logosu, amblemi gibi markaya özgü olan onu diğerlerinden ayıran isim veya işaretlerin bir başkası tarafından hukuka aykırı bir şekilde izinsiz kullanımı ve menfaat sağlanması marka hakkına tecavüz teşkil eder. Marka hakkına tecavüz durumunda ceza davası ve hukuk davası açılabilmesi mümkündür. Marka hakkına tecavüz nedeniyle açılacak hukuk davaları marka hakkına yönelik tecavüzün tespiti, önlenmesi, durdurulması, tazminat davaları olduğunu yukarıda bahsetmiştik. Marka hakkına tecavüz davaları genellikle ceza davaları yoluyla sürdürülmektedir. Türk Ceza Kanunu 73.maddesinde belirtilen şikayete tabi suçlar arasında yer alan marka hakkına tecavüz konulu suçlar için 6 aylık hak düşürücü süre içinde suç duyurusunda bulunulması gerekir.

SMK 30.maddesine göre marka hakkına tecavüz nedeniyle açılacak ceza davalarında sanık hakkında aşağıda belirtildiği üzere 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası öngörülmüştür.

1. 1. Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
2. Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
3. Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi 2 yıldan 4 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Bu maddede yer alan suçlardan dolayı marka hakkının ihlali cezasına hükmedebilmek için markanın Türkiye’de tescilli olması şarttır.

MARKA HAKKININ İHLALİ VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

Marka hakkı ihlal edilmiş olan kişinin; uğradığı zarar nedeniyle maddi tazminat kapsamında maddi kaybının karşılığını, hak ihlali nedeniyle yoksun kaldığı kazancı talep edebileceği gibi marka isminin kullanılması nedeniyle itibar tazminatı, manevi tazminat taleplerinde de bulunabilmesi yasal hakkıdır. Bu tazminat taleplerinin yönetildiği marka hakkına tecavüz eden kişinin ise tazminat sorumluluğu bulunur.

MARKA HAKKININ İHLALİNİN DURUMUNDA CEZA DAVASI AÇILABİLİR Mİ?

Marka hakkı ihlal edilen kişinin hukuk davaları açabileceği gibi ceza davası da açabileceği SMK 30.maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre marka hakkının ihlali cezası için açılan davalarda 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası öngörülmüştür. Aynı maddede marka hakkının ihlali cezası için açılacak davalarda şikayete tabi suçlar kapsamında olduğu ve marka hakkının ihlalinin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içinde suç duyusunda bulunulması aksi halde bir daha suç duyurusunda bulunulamayacağı ve ceza davası açılamayacağı düzenlenmiştir.

MARKA HAKKININ İHLALİ DURUMUNDA UZLAŞMAYA GİDİLİR Mİ?

Marka hakkı ihlali cezasını doğuran suçlar, SMK 30.maddesinin altıncı fıkrasında şikayete tabi suçlar içerisinde sayılmıştır. Bu nedenle şikayete tabi suçların uzlaştırma yoluna gidilebileceği Ceza Muhakemeleri Kanununun 253/1-a maddesinde düzenlenmesi hasebiyle marka hakkının ihlali durumunda uzlaştırmaya gidilebilir. Uzlaştırma, hem savcılık tarafından yürütülen soruşturma aşamasında hem de kovuşturma aşamasında yani yargılama aşamasında sağlanabilir.

MARKA HAKKI İHLALİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?

Sınai mülkiyet hakkı sahibi tarafından marka hakkının ihlali nedeniyle açılacak hukuk davalarında görevli ve yetkili mahkeme davacının yerleşim yeri veya hukuka aykırı fiilin gerçekleştiği yahut bu fiilin etkilerinin görüldüğü yer Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir. Üçüncü kişiler tarafından sınai mülkiyet hakkı sahibi aleyhine açılacak davalarda da görevli ve yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir.

Sınai mülkiyet hakkı başvurusu veya sınai mülkiyet hak sahibinin Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması hâlinde yetkili mahkemenin davacının, davanın açıldığı tarihte sicilde kayıtlı vekilinin iş yerinin bulunduğu yerdeki mahkeme ve eğer vekillik kaydı silinmişse Kurum merkezinin bulunduğu yerdeki Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi olduğu kabul edilmiştir. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri yalnızca İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunduğu için bu mahkemenin bulunmadığı yerlerde görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu kabul edilmiştir.

Marka hakkının ihlali cezasını doğuracak davalarda ise görevli mahkeme Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi olup bu mahkemenin bulunmadığı yerlerde görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

MARKA HAKKININ İHLALİ DAVALARI NE KADAR SÜRER?

Marka hakkı ihlali nedeniyle açılacak davalar; her somut olay özelinde, mahkemenin yoğunluğuna göre değişeceğini ve kesin olmadığını belirterek ortalama 18 ay sürecektir.

MARKA HAKKININ İHLALİ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ

Marka hakkının ihlali eylemleri haksız fiil teşkil ettiği için zamanaşımı süresi Türk Borçlar Kanununa (TBK) göre değerlendirilecektir. TBK m.72’ye göre; ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yılın geçmesi ile dava zamanaşımına uğrar.

MARKA HAKKININ İHLALİ DAVASI VE İHTİYATİ TEDBİR KARARI

Mahkemenin hüküm vereceği zamana kadar marka hakkının ihlal edilmesi durumunda davacı açısından ciddi zararın ortaya çıkabileceği, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılmasının gecikmesi halinde önemli sakıncaların bulunması gibi hallerde ihtiyati tedbir kararı verilebilir.

SMK 159.maddesine göre; ihtiyati tedbirler özellikle Aşağıda Belirtilen Tedbirleri Kapsamalıdır:

1. Davacının sınai mülkiyet hakkına tecavüz teşkil eden fiillerin önlenmesi ve durdurulması.
2. Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edilerek üretilen veya ithal edilen tecavüze konu ürünlere, bunların üretiminde münhasıran kullanılan vasıtalara ya da patenti verilmiş usulün icrasında kullanılan vasıtalara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde, Türkiye sınırları içinde veya gümrük ve serbest liman veya bölge gibi alanlar dâhil, bulundukları her yerde el konulması ve bunların saklanması.
3. Herhangi bir zararın tazmini bakımından teminat verilmesi.

MARKA HAKKININ İHLALİ DAVA VE AVUKAT ÜCRETLERİ

İstanbul Barosu tarafından belirlenen asgari ücret tarifesine göre marka hakkının ihlali davasında Avukatlık ücreti aşağıdaki gibidir.

Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde (Bulunmayan Yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi) takip edilecek davalarda Avukatlık ücreti 58.000,00 TL,

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinde görülen; (Bulunmayan Yerlerde Asliye Ceza Mahkemesi

• Şikayet ve takibi : 49.500,00 TL
• Sanık Müdafiliği : 72.000,00 TL’dir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU MARKA HAKKININ İHLALİ DAVALARI HİZMETLERİMİZ

Marka hakkının ihlali ve diğer Fikri ve Sınai Haklara ilişkin hukuk ve ceza davalarında Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları tarafından müvekkillere hukuki hizmet sağlanmaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1- Markam Başkası Tarafından Kullanılıyor Ne Yapmalıyım?

Markanızın başkası tarafından kullanıldığını öğrendiğiniz tarihten itibaren 6 ay içerisinde marka hakkının ihlali nedeniyle suç duyurusunda bulunulmalıdır. Bu süre hak düşürücü süre olup sürenin geçirilmesi halinde bir daha bu olaya dayanılarak aynı dava açılamayacaktır. Hukuk davaları için ise 2 ve 10 yıllık zamanaşımı süresi kabul edilmiştir.

2- Marka Hakkı İhlali Cezası Ne Kadar?

Marka hakkının ihlali nedeniyle açılacak ceza davalarında yukarıda da bahsettiğimiz üzere sanık hakkında 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına hükmedilebileceği Sınai Mülkiyet Kanununda düzenlenmiştir.

3- Marka Hakkının İhlali Hangi Mahkemededir?

Marka hakkının ihlali için açılacak ceza ve hukuk davalarında Fikri ve Sınai Haklar Mahkemelerinin bulunduğu yerlerde (İstanbul, Ankara, İzmir) bu mahkemeler görevlidir. Bu mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde görevli mahkeme hukuk davalarında Asliye Hukuk Mahkemesi, ceza davalarında Asliye Ceza Mahkemesidir.

4- Marka Hakkının İhlali Suçu?

Marka hakkı sahibinden izin alınmaksızın markanın ismini, amblemini, logosunu vs. kullanmak; bu marka sayesinde haksız menfaat elde ederek maddi kazanç sağlamak ve marka isminin itibarından, tanınmışlığından yararlanmak üzere gerçekleştiren eylemeler marka hakkının ihlali suçunu teşkil eder.

5- Marka Hakkı İhlali Delil Tespiti Nedir?

Marka hakkı ihlali nedeniyle açılacak davalarda tanık, bilirkişi, belge ve bilgilerden faydalanmak suretiyle her türlü delilden yararlanılması yoluna gidilebilir.

6- Markanın İzinsiz Kullanımı İspatı Nasıl Olur?

Markanın izinsiz kullanımı halinde marka sahibi bilip de sessiz kalması durumunda örtülü olarak kullanımı kabul etmiş sayılır. Marka hakkının ihlali her türlü ispat aracı ile ispatlanabilir.

7- Marka Hakkı İhlali Davası Ücretleri Ne Kadar?

Marka hakkı ihlali sonrasında açılacak davaların ücreti Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi veya Asliye Mahkemelerine göre değişecektir. Marka hakkının ihlali davası ücretleri, yargılama giderleri ve harç ücretleriyle beraber ortalama 6.000,00 TL değerindedir.

8- Marka Hakkı İhlali Örnekleri

Marka sahibinden izinsiz marka isminin aynen veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak, logo, işaret, sembollerin kullanılması ve satılması hatta marka isminin itibarından faydalanmak kapsamında her türlü haksız maddi kazanç marka hakkının ihlaline örnektir.

Marka Hakkının İhlali Dava Dilekçesi Örneği

İSTANBUL FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNE

DAVACI                                            : …….

T.C. KİMLİK NUMARASI            : …….

ADRES                                             : …….

VEKİLİ                                             : Av…

ADRES                                             : …….

DAVALI                                            : …….

T.C. KİMLİK NUMARASI            : …….

ADRES                                             : …….

KONU                                               : Marka Hakkının İhlali

AÇIKLAMALAR

Davalının, müvekkilimize ait ayakkabı markasını izinsiz kullandığını, dünya çapında bilinen ayakkabı markası sahibi müvekkilimize ait marka adının izinsiz kullanıldığı, marka adı ve logosu altında satış yaptığı ve halen yapmakta olduğu tespit edilmiştir. Kalitesiz ve ucuz bir ayakkabı üreticisi tarafından müvekkilimize ait markanın kullanılması aynı zamanda müvekkilimize ait markanın itibarını da zedelemiştir.

 Marka hakkına yönelik tecavüzün durdurulması, maddi tazminat, manevi tazminat ve itibar tazminatı yönelik taleplerimizi mahkemeden arz ederiz.

TALHA AVCI

KAYNAKÇA

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6769.pdf

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5237.pdf

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5271.pdf

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6098.pdf

https://www.turkpatent.gov.tr/