MARKA NEDİR? MARKA TESCİLİ NASIL YAPILIR?

Marka tescili, bir markanın ticari marka tescili yoluyla yasal olarak korunmasını ve başkalarının marka üzerindeki hakları ihlal etmesini önlemeye yardımcı olur. Marka, bir ticari işletmenin sunduğu ürün ya da hizmetleri başka bir ticari işletmenin ürün ve/veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Bir işaretin veya kelimenin marka haline gelmesi için en önemli özelliği, ayırt edici olmasıdır.

Tescil edilen markalar, yasal olarak kontrol altına alınır. Böylece marka sahibi marka üzerindeki haklarını hukuki olarak korumuş olur.

MARKA NEDİR?

Marka, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir.

MARKA TÜRLERİ NELERDİR?

Marka türleri 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de aşağıdaki gibi sayılmıştır.

• Ticaret markaları; Bir işletmenin imalatını veya ticaretini yaptığı malları, başka işletmelerin mallarından ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Malların üzerinde veya ambalajında kullanılan markalar ticaret markalarıdır.
• Hizmet markaları; Bir işletmenin hizmetlerini diğer işletmelerin hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Bankaların, hastanelerin, reklamcılık, televizyon-radyo yayıncılarının, otellerin, restoranların ve eğlence hizmeti veren firmaların markaları hizmet markaları kapsamında korunmaktadır.
• Garanti markaları;. Garanti markası, o markayı taşıyan ürünlerin belirli bir kaliteyi veya niteliği taşıdığını gösteren markalardır
• Ortak Markalar; Üretim, ticaret veya hizmet işletmelerinden oluşan, bir grubun mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Markanın ayırt etme, mal veya hizmetin menşeini gösterme, garanti etme, reklam, mutlak hak, koruma gibi ekonomik ve hukuki fonksiyonları bulunmaktadır.
• Tanınmış Markalar: Tanınmış markalar kavramı ile herkesçe bilindiği mütalaa olunan markalar anlatılmaktadır. Tanınmış markanın birlik üyelerde korunması için bazı şartların varlığı aranmaktadır. Bu halde tanınmışlığın hem markanın kullanıldığı ülkelerde hem de diğer ülkelerde tanınmışlığı aranmaktadır.

MARKA ÜZERİNDEKİ HAKLAR NELERDİR?

Marka sahibinin, izinsiz olarak yapılması hâlinde, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini veya yasaklanmasını talep etme hakkı vardır:

1. Tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanılması.
2. Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması.
3. Aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde olmasına bakılmaksızın, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle markanın itibarından haksız bir yarar elde edecek veya itibarına zarar verecek veya ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanılması.
4. İşaretin, mal veya ambalajı üzerine konulması.
5. İşareti taşıyan malların piyasaya sürülmesi, teslim edilebileceğinin teklif edilmesi, bu amaçlarla stoklanması veya işaret altında hizmetlerin sunulması ya da sunulabileceğinin teklif edilmesi.
6. İşareti taşıyan malın ithal ya da ihraç edilmesi.
7. İşaretin, teşebbüsün iş evrakı ve reklamlarında kullanılması.
8. İşareti kullanan kişinin, işaretin kullanımına ilişkin hakkı veya meşru bağlantısı olmaması şartıyla işaretin aynı veya benzerinin internet ortamında ticari etki yaratacak biçimde alan adı, yönlendirici kod, anahtar sözcük ya da benzeri biçimlerde kullanılması.
9. İşaretin ticaret unvanı ya da işletme adı olarak kullanılması.
10. İşaretin hukuka uygun olmayan şekilde karşılaştırmalı reklamlarda kullanılması.

MARKA TESCİLİ NEDİR?

Marka tescili, bir markanın ticari marka tescili yoluyla yasal olarak korunmasını ve başkalarının marka üzerindeki hakları ihlal etmesini önlemeye yardımcı olur.

Marka tescilinin en temel amacı markanın 3. kişiler tarafından herhangi bir amaçla kullanılması engellemektir. Marka tescili sayesinde marka işareti sahibi dışında hiç kimse tarafından herhangi bir sebeple kullanılamaz.

MARKA TESCİLİ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Markanın tescili, markanın Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescili ile Markalar Sicili’ne kaydedilmesi işlemidir. Bir markanın tescil edilmesi ile marka sahibi, Sınai Mülkiyet Kanunu ile sağlanan hukuki korumadan yararlanabilir. Marka tescili, marka sahibine markasını kötüniyetli üçüncü kişilerden koruma hakkı sağlar. Bu nedenle markanın korunması açısından marka tescili önemlidir.

Marka tescili ile marka sahibi;

• Marka üzerinde mutlak hak kazanır. Markanın her türlü kullanım hakkı yalnızca marka sahibine ait olur.
• Tescilli markası ile benzerlik taşıyan marka başvurularına itiraz ederek markasını koruma hakkı kazanır.
• Markasını izinsiz kullananlara veya markasını taklit edenlere karşı dava açarak kullanımı önleme ve tazminat isteme hakkı kazanır.

MARKA TESCİLİNİN SAĞLADIĞI HUKUKİ KORUMALAR NELERDİR?

Marka tescilinden doğan haklar marka sahibine aittir. Kanunda markanın sahibine sağladığı hakların bazıları şunlardır:

• Markanın sahibi marka üzerinde tasarrufta bulunabilir. Markadan ekonomik ve kişisel menfaat sağlama amacı ile yararlanabilir.
• Marka sahibi markayı tek başına kullanır, markanın başkaları tarafından kullanılmasını engelleme hakkına da sahiptir.
• Markanın tescil edildiği mal ve hizmetlerle ilgili olarak markanın bir kısmı veya tamamı bir başkasına devredilebilir, rehin hakkı konusu olabilir.
• Marka sahibi, markayı işletmeden bağımsız olarak teminat gösterebilir.
• Tescilli bir markanın kullanım hakkı lisans sözleşmesine konu edilebilir. Lisans alan taraf, marka sahibi gibi markayı kullanma hakkına sahip olur, markanın itibarından, gücünden faydalanır.

MARKA TESCİLİ ŞARTLARI NELERDİR?

Bir markanın tescil edilmesi için, aşağıda belirtilen unsurlar ile başvuruda bulunmak şarttır:

1.  Şekli ve kapsamı yönetmelikte belirlenen, başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri de içeren başvuru dilekçesi,
2. Markanın yayına ve çoğaltmaya elverişli örneği,
3. Markanın kullanılacağı malların veya hizmetlerin listesi,
4. Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge aslı,
5. Sınıf veya sınıfların ücretinin ödendiğini gösterir belge aslı,
6. Marka vekili tayin edilmiş ise vekaletname,
7.  Başvuru sahibi tüzel kişi ise imza sirküleri,
8. Başvuru sahibinin ticaretle uğraştığını gösterir belge,

Bir marka tescil başvurusunun geçerliliği için, başvuru ücretinin başvuru ile ödenmesi şarttır. Her marka tescili için ayrı başvuru yapılması zorunludur.

KİMLER MARKA TESCİLİ BAŞVURUSUNDA BULUNABİLİR?

Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre marka başvurusu aşağıdaki gerçek veya tüzel kişilerce yapılabilir:

• C. vatandaşları
• Türkiye’de yerleşim yeri olan ticari veya sınai faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler
• Paris Antlaşması ve Dünya Ticaret Örgütü Antlaşması’na göre başvuru hakkı olanlar
• C. vatandaşlarına sınai mülkiyet hakkı tanıyan devletlerin vatandaşları

Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde gerçek/tüzel kişileri ancak marka/patent vekilleri temsil edebilir.

Türkiye’de yerleşim yeri olmayan gerçek veya tüzel kişilerin marka başvurusunu marka vekili aracılığı ile yapması zorunludur.

MARKA TESCİLİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Marka başvurusu, e-imza ya da mobil imza kullanılarak yapılabileceği gibi rezervasyonlu sistem ile de gerçekleştrilebilir. Marka başvurusu yapmak için öncelikle https://online.turkpatent.gov.tr/CES/ adresinden giriş yapılması gereklidir.

Rezervasyonlu başvuru

E-imza ya da mobil imza sahibi olmayanlar, kimlik numarası veya vergi numarası ile çevrimiçi evrak sistemine giriş yaparak başvuru işlemini yapabilirler. Bu şekilde rezervasyonlu sistem aracılığıyla oluşturulan başvuru formunun 30 gün içinde ilgili birime elden ya da posta yolu ile teslim edilmesiyle başvuru işlemi tamamlanmış olur. Rezervasyonlu sistem aracılığıyla yapılan başvurunun başvuru tarihi, formun oluşturulduğu tarih değil, Kuruma teslim edildiği tarihtir.

Çevrimiçi Başvuru

E-imza ya da mobil imza sahipleri, başvuru işlemini, e-imza ya da mobil imzaları ile çevrimiçi olarak gerçekleştirebilirler. Bu şekilde çevrimiçi yapılan başvurunun başvuru tarihi, başvuru formunun usulüne uygun olarak doldurulduğu tarihtir. Kanun ve Yönetmelikte belirtilen hususlara uygun olarak, eksiksiz hazırlanan başvurular Kurum tarafından başvuru tarihi, saati ve dakikası itibariyle işleme alınıyor.

Marka tescil başvurusunun nasıl yapılacağını ayrıntılı öğrenmek için Türk Paten Enstitüsü’nün hazırladığı KILAVUZ’a bakabilirsiniz.

MARKA TESCİLİ BAŞVURU AŞAMALARI NELERDİR?

Marka tescili, Türk Patent ve Marka Kurumu üzerinden yapılır. Tescil yaptıran markalar 10 yıl süreli koruma hakkına sahip olurlar. Süre bitiminde yeniden başvurarak marka tescil süresi uzatılabilir. Marka tescil süreci yaklaşık 6 – 12 ay sürer. Marka tescil işlemi, 5 temel adımda tamamlanır.

• Türk Patent ve Marka Kurumu’na marka tescili başvurusu yapılır.
• Başvuru, TPE tarafından sınıflandırılarak incelenir.
• Başvuru, itirazların ortaya çıkma ihtimaline karşı 4 ay süre ile bültende yayınlanır.
• Marka hakkında itiraz yapıldıysa, bu itirazlar incelenerek değerlendirmeye alınır.
• Herhangi bir itiraz yapılmadıysa veya itirazlar marka lehine sonuçlandıysa, TPE marka tescili için belgeleri düzenler.
• Marka tescil belgesi için son harç ödemesi yapılır.
• Markanız tescil edilerek onaylanır ve marka tescil belgeniz tarafınıza iletilir.

MARKA TESCİLİ KAÇ YILLIK VERİLİR?

Marka tescili onaylandığı takdirde 10 yıllık koruma süresi sunar. 10 yıl dolduğunda tekrar uzatılabilir. Marka tescili alan tarafın süreyi uzatması için 6 ayı vardır.

TESCİL EDİLEN MARKAYI KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VAR MIDIR?

Kanun’a göre marka sahibinin markayı kullanma yükümlülüğü vardır. Tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde haklı bir sebep olmadan tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından marka sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına beş yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilir.

Ancak marka sahibi markayı ayırt edici karakterini değiştirmeden farklı unsurlarla kullanırsa marka kullanılmış kabul edilir. Markanın sadece ihracat amacıyla mal veya ambalajlarında kullanılması da markanın kullanımı olarak kabul edilir. Markanın, marka sahibinin izni ile kullanılması marka sahibi tarafından kullanım olarak kabul edilir.

MARKA TESCİL BAŞVURUSU RET SEBEPLERİ NELERDİR?

Marka tescilinde mutlak ret nedenleri

Aşağıda belirtilen işaretler, marka olarak tescil edilmez:

• SMK 4 üncü madde kapsamında marka olamayacak işaretler.
• Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler.
• Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
• Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler.
• Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
• Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler.
• Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler.
• Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek işaretler.
• Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler.
• Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler.
  Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler.
  Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.

Marka tescilinde nispi ret nedenleri

• Tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.
• Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmaksızın ve haklı bir sebebe dayanmaksızın markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kendi adına tescili için yaptığı başvuru, marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
• Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine, marka başvurusu reddedilir.
• Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesi bağlamındaki tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları, aynı veya benzer mal veya hizmetler bakımından itiraz üzerine reddedilir.
• Tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir markanın, Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarının zarar görebileceği veya ayırt edici karakterinin zedelenebileceği hâllerde, aynı ya da benzer markanın tescil başvurusu, haklı bir sebebe dayanma hâli saklı kalmak kaydıyla, başvurunun aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde yapılmış olmasına bakılmaksızın önceki tarihli marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
• Tescil başvurusu yapılan markanın başkasına ait kişi ismini, ticaret unvanını, fotoğrafını, telif hakkını veya herhangi bir fikri mülkiyet hakkını içermesi hâlinde hak sahibinin itirazı üzerine başvuru reddedilir.
• Ortak markanın veya garanti markasının yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren üç yıl içinde yapılan, ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu, önceki hak sahibinin itirazı üzerine reddedilir.
• Tescilli markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu, önceki marka sahibinin itirazı üzerine bu iki yıllık süre içinde markanın kullanılmış olması şartıyla reddedilir.
• Kötüniyetle yapılan marka başvuruları itiraz üzerine reddedilir.

TESCİLSİZ MARKA KULLANILIR MI?

Marka sahibi, markasını kullanabilmek için tescil ettirmek zorunda değildir. Tescilsiz marka kullanılabilir. Markanın tescil ettirilmesi kanunen zorunlu değildir. Tescilsiz markanın tescilli markaya göre herhangi bir satış kısıtlaması söz konusu olmamaktadır. Bu nedenle tescilsiz marka satışlara bir engel teşkil etmemektedir. Ancak sahip olunan markanın tescil ettirilmemesi bunların dışında beraberinde başka bazı sıkıntıları getirebilmektedir.

TESCİLSİZ MARKA, TESCİL KORUMALARINDAN YARARLANIR MI?

Kanunda esas olan tescilli markaların korunması olsa da pratikte her kullanılan markanın tescilli olduğunu söyleyebilmemiz mümkün değildir. Bu Kanunda yer alan bazı hükümler tescilsiz markaların korunması bakımından büyük öneme sahiptir.

• 6769 Sayılı SMK Hükümleri

6769 Sayılı SMK’nın ilgili maddesi uyarınca, ’ Tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret sahibinin itirazı üzerine, başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce bu işaret için hak elde edilmişse marka tescil başvurusu reddedilir.’ önceye dayalı kullanım hakkına bağlı olarak henüz tescil edilmemiş bir markanın başka bir işletme tarafından kullanımına ilişkin tescil başvurusunun, tescil işlemini yerine getirmemiş hak sahibi tarafından yapılacak itiraz üzerine reddedileceği vurgulanmıştır.

• TTK’nın Haksız Rekabet Hükümleri

Henüz tescili gerçekleştirilmemiş markayı kullanmakta iken başkası tarafından tescil başvurusu yapıldığını öğrenildiği takdirde önceye dayalı kullanım haklarının korunmasından sonuç alınamadıysa Ticaret Kanunun haksız rekabet hükümlerine başvurabilir. Buna bağlı olarak açılabilecek davalar; haksız rekabetin tespiti, haksız rekabetin meni, haksız rekabet neticesinde oluşan maddi durumun ortadan kaldırılması ve maddi manevi tazminat davalarıdır.

Sonuç olarak esas olan tescilli markanın korunması iken sınırlı düzenlemeler çerçevesinde tescilsiz markaların kullanım hakkı da korunmaya çalışılmıştır. Bu imkanlar; 6769 Sayılı SMK md. 6 ve Ticaret Kanununda yer alan haksız rekabete ilişkin hükümlerdir.

MARKA TESCİLİNDE AYNİYET VE AYIRT EDİLEMEYECEK DERECEDE BENZERLİK DURUMU DEĞERLENDİRMESİ

İki marka arasında ayniyet ya da ayırt edilemeyecek derecede benzerlik ihtimalinin var olup olmadığı tespit edilirken üç unsurun değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bunlar;

1.  Markaların aynı ya da ayırt edilemeyecek derecede benzer olması,
2. Mal ve hizmetin aynı ya da aynı türden olması ve
3. Ayniyet yönüyle markaların aynı, özdeş, farksız, tıpa tıp taklit olarak algılanmaları, ayırt edilemeyecek derecede benzerlik yönüyle de aynı marka algısı yaratacak ayniyete çok yakın bir benzerliğin bulunması.

İki marka arasında karıştırılma/iltibas ihtimalinin var olup olmadığı tespit edilirken üç unsurun değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bunlar;

1. Markaların aynı ya da benzer olması,
2. Mal ve hizmetin aynı/benzer olması ve
3. Alıcıların markaları karıştırma ihtimali.

MARKA TESCİLİNDE ÖN ARAŞTIRMA RAPORU VE MARKA HUKUKİ RİSK ANALİZİ NEDİR?

Marka ön araştırma raporlarında her tür işaretten oluşan bir markanın ulusal veri tabanlarında araştırması yapılarak 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 5. maddesinde düzenlenen mutlak ret nedenleri kapsamında tescil edilebilirlik durumunun değerlendirmesi sunulmaktadır. Bu araştırma sonucunda seçilmiş olan markanın tescil edilebilirliği riskli bulunur ve bu da ileriye dönük güvenilir ve öngörülebilir bir başvuru stratejisi çizilmesine imkân vermez ise aynı marka vekilinden daha detaylı bir araştırma olan hukuki risk analizi yapılmalıdır. Marka hukuki risk analizi sonucu marka başvurusu öncesinde tescil edilebilirlik riskleri hesaplanır.

TÜRKİYE’DEKİ TESCİLLİ MARKA YURTDIŞINDA DA KORUNUR MU?

Marka, yalnızca tescilli olduğu ülke nezdinde hukuki koruma sağlamaktadır. Ülkemizde artan üretim ve ihracat da düşünüldüğünde, ihracat alanında Ülkemizde faaliyet gösteren işletmelerin, faaliyet gösterdikleri diğer ülkelerde marka tescili yaptırmamaları; marka haklarının, ilgili ülkedeki üçüncü kişiler tarafından ihlaline sebep olabilmektedir. Bu suretle firmalar faaliyet göstermek istedikleri ilgili ülkelerde markalarını ayrıca tescil ettirmelilerdir.

Zira markanın Türkiye’de tescil edilmiş olması hakların yurt dışında da koruyabileceğimiz anlamına gelmez. Türkiye’de tescil edilen marka kural olarak yalnızca Türkiye’de korunur. Öyle ki marka tescilinden doğan haklar sadece tescil edilen ülkede korunmaktadır. Eğer markanın yurt dışında da korunması isteniyorsa tek tek o ülkelerin yetkili ofisine başvurularak tescil edilebileceği gibi, uluslararası bazı anlaşmalar sayesinde yetkili ofislere ayrı ayrı başvurmak yerine, ortak yetkili ofise yapılacak tek başvuru ile markanın birçok ülkede tescili talebinde bulunulabilir.

TESCİL EDİLMİŞ BİR MARKANIN HÜKÜMSÜZ KILINMASI

Sınai Mülkiyet Kanunu madde 25’e göre 5. ve 6. maddede sayılan haller varsa mahkemeye tescil edilmiş bir markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi yönünde talepte bulunulabilir. Tescil edilmiş bir markanın hükümsüzlüğü şu hallerde mümkündür:

• SMK 4. madde kapsamında sınırları çizilen marka olabilecek işaretlerin dışında kalan unsurlar eğer tescil edilmişse bunun hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler tescil edilmişse bunun hükümsüzlüğü için dava açılabilir.
• Ticari olarak cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı belirten yahut malların-hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları özel olarak veya esas unsur olarak içeren işaretler marka olarak tescil edilmişse hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Birbirinin aynısı veya aynı türdeki mal – hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş yahut daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer bir işaretin tescili yapılmışsa, sonra tescil edilenin hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Ticari sahada herkesin kullandığı yahut belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etme işlevi olan işaret – adlandırmaları özel olarak veya esas unsur olarak içeren işaretler tescil edilmişse bunların hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Malın yapısı gereği ortaya çıkan şeklini veya başka bir özelliğini yahut teknik bir sonucu elde etme noktasında zorunlu olan veya mala asli değerini veren şekli ya da başka bir özelliğini özel olarak içeren işaretler tescil edilmişse bunların hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Mal – hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretlerin marka olarak tescil edilmesi halimde bunun hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Paris Sözleşmesinin 2. mükerrer 6. maddesine göre reddedilmesi gereken işaretler (birlik ülkelerine ait armalar, bayraklar ve diğer Devlet amblemleri ve bu ülkelerin kontrolünde olduğu kabul edilen resmi işaretler) marka olarak tescil edilmişse bunların hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Paris Sözleşmesinin 2. mükerrer 6. maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgisini içeren, tarihi – kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili merciler tarafından tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretlerin marka olarak tescili halinde bunların da hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Dinî değerleri yahut sembolleri içeren işaretler marka olarak tescil edilmişse hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler marka olarak tescil edilmişse hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Tescilli coğrafi işaretten oluşan veya tescilli coğrafi işaret barındıran işaretler marka olarak tescil edilmişse hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış başka bir marka ile aynı olması veya benzer olmasına rağmen tescil edilmesi durumunda hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Bir markanın, kapsadığı mal veya hizmetlerin aynı veya benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış başka bir marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de göz önünde bulundurularak karıştırılma ihtimali varsa ve buna rağmen o marka tescil edilmişse bu markanın hükümsüzlüğü talep edilebilir.
• Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmadan ve haklı bir sebebe dayanmadan markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kendi adına tescili için başvuru yaptığı ve bunun kabul edildiği ihtimalde o markanın hükümsüzlüğü için dava açılabilir.
• Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse ve bunun ardından tescil yapılmışsa bu markanın hükümsüzlüğü için dava açılabilir.
• Paris Sözleşmesinin 1. mükerrer 6. maddesi çerçevesinde tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikte bir marka başvurusu yapılmış ve kabul edilmişse, aynı veya benzer mal – hizmetler bakımından açılan marka hükümsüzlüğü davasında o marka hükümsüz kılınabilir.
• Tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir markanın, Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarının zarar görebileceği veya ayırt edici karakterinin zedelenebileceği hâller söz konusu ise, aynı ya da benzer markanın tescil başvurusu yapılmış ve kabul edilmişse, haklı bir sebebe dayanma hâli saklı kalmak kaydıyla, tescilin aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde yapılmış olmasına bakılmaksızın sonra tescil edilen marka hükümsüz kılınabilir.
• Kabul edilmiş tescil başvurusuna markanın, başkasına ait kişi adını, ticaret unvanını, fotoğrafını, telif hakkını yahut herhangi bir fikri mülkiyet hakkını içeriyor olması söz konusu ise bu marka hakkında hükümsüzlük kararı verilebilir.
• Ortak markanın veya garanti markasının yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesini takip eden üç yıl içinde yapılan, ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal – hizmetleri içeren marka başvurusu kabul edilirse, bunun hükümsüzlüğü dava edilebilir.
• Tescilli markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin bitmesinin itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal – hizmetleri içeren marka başvurusu kabul edilmişse bunun hükümsüzlüğü dava edilebilir.
• Bir marka başvurusunun kötüniyetle yapıldığı anlaşılırsa bunun hükümsüzlüğü dava edilebilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Hukukta Marka Ne Demek?

Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.

Marka Tescili İçin Ne Gerekiyor?

Bir markanın tescil edilmesi için; şekli ve kapsamı yönetmelikte belirlenen, başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri de içeren başvuru dilekçesi, markanın yayına ve çoğaltmaya elverişli örneği, markanın kullanılacağı malların veya hizmetlerin listesi, başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge aslı, sınıf veya sınıfların ücretinin ödendiğini gösterir belge aslı, marka vekili tayin edilmiş ise vekaletname, başvuru sahibi tüzel kişi ise imza sirküleri, başvuru sahibinin ticaretle uğraştığını gösterir belge ile başvuruda bulunmak gerekir.

Kimler Marka Tescili Yaptırabilir?

Marka tescilini; T.C. vatandaşları, Türkiye’de yerleşim yeri olan ticari veya sınai faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler, Paris Antlaşması ve Dünya Ticaret Örgütü Antlaşması’na göre başvuru hakkı olanlar, T.C. vatandaşlarına sınai mülkiyet hakkı tanıyan devletlerin vatandaşları yaptırabilir.

Marka Tescilini Kim Verir?

Marka tescilini Türk Patent ve Marka Kurumu verir.

Marka Tescili Nedir Ne İşe Yarar?

Markanın tescili, markanın Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescili ile Markalar Sicili’ne kaydedilmesi işlemidir. Marka tescili, bir markanın ticari marka tescili yoluyla yasal olarak korunmasını ve başkalarının marka üzerindeki hakları ihlal etmesini önlemeye yardımcı olur.

Marka Tescili Neden Önemlidir?

Marka tescili, marka sahibine markasını kötüniyetli üçüncü kişilerden koruma hakkı sağlar. Bu nedenle markanın korunması açısından marka tescili önemlidir.

Marka Tescili Ücreti Ne Kadar?

2024 yılı marka tescil ücreti 3522,95 TL’dir.

Marka Tescil Süreci Nedir?

Marka tescil sürecinde öncelikle markanın ön araştırması ve analizi yapılır. Ardından marka tescil başvurusunda bulunulur. Yapılan marka tescil başvurusu şeklen ve mutlak ret sebepleri açısından incelenir. Mutlak ret sebebi bulunmayan marka tescil başvurusu resmi marka bülteninde yayınlanır. Daha sonra tescil ücreti yatırılır. Son olarak marka tescil olur ve marka tescil belgesi verilir.

DİLARA GÜL ERBAŞ

MARKA HAKKININ İHLALİ

PATENT NEDİR? PATENT TESCİLİ NASIL YAPILIR?