SGK İŞTEN ÇIKIŞ KODLARI (GÜNCEL)

İŞTEN ÇIKIŞ KODU NEDİR?

İşçi işveren ile arasında iş sözleşmesi yapmaktadır. Bu iş sözleşmesinin nasıl sona erdiğini tanımlayan kodlara SGK işten çıkış kodları denir.

kıdem tazminatı hesaplamak veya alanında uzman iş hukuku avukatına danışmak için buraya tıklayabilirsiniz.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU NEDEN ÖNEMLİDİR?

SGK işten çıkış kodları, işveren ile işçi arasında çıkan uyuşmazlıklarda hâkime yol göstermektedir. İşçi iş ile bağının kopmasından itibaren işveren işten çıkış kodunu doğru bir şekilde SGK’ye bildirmek zorundadır. SGK işten çıkış kodlarının önemi şöyle açıklanabilir. İş sözleşmesini kimin hangi nedenle sona erdiğini belirtir. Hangi tarafın haklı olduğu hakkında fikir verebilir. 

GÜNCEL İŞTEN ÇIKIŞ KODLARI

SGK ÇIKIŞ KODLARI	SGK SÖZLEŞME FESİH SEBEPLERİ	KIDEM TAZMİNATI ALIR MI?	İHBAR TAZMİNATI ALIR MI?	İŞSİZLİK MAAŞI ALIR MI?
1	Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi	–	–	–
2	Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi	–	–	–
3	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)	–	“	–
4	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi	+	“	+
5	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi	+	–	+
8	Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle	+	–	–
9	Malulen emeklilik nedeniyle	+	–	–
10	Ölüm	+	–	–
11	İş kazası sonucu ölüm	+	–	–
12	Askerlik	+	–	“
13	Kadın işçinin evlenmesi	+	–	–
14	Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması	+	–	–
15	Toplu işçi çıkarma	+	“	+
16	Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli	–	–	–
17	İşyerinin kapanması	+	“	+
18	İşin sona ermesi	+	“	+
19	Mevsim bitimi  (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)	–	–	–
20	Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)	–	–	–
21	Statü değişikliği	–	–	–
22	Diğer nedenler	–	–	–
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih	+	–	+
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih	+	–	+
25	İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih	+	–	+
26	Disiplin Kurulu kararı ile Fesih	–	–	–
27	İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih	+	–	+
28	İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih	+	–	+
30	Vize süresinin bitimi ( İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)	–	–	–
31	Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih	+	+	+
32	4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi	+	+	+
33	Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi	+		+
34	İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih	+	+	+
35	6495 SK nedeniyle devlet memurluğuna geçenler	+	–	–
36	KHK ile işyerinin kapatılması	–	–	–
37	KHK ile kamu görevinden çıkarma	–	–	–
38	Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma	–	–	–
39	696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş	–	–	–
40	696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış	+	+	+
41	Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler: SGK tarafından değişik gerekçeler nedeniyle  işten ayrılışları re ’sen düzenlenenler için seçilecek koddur.	–	–	–
42	İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.	–	–	–
43	İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.	–	–	–
44	İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.	–	–	–
45	İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.	–	–	–
46	İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.	–	–	–
47	İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.	–	–	–
48	İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.	–	–	–
49	İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.	–	–	–
50	İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.	–	–	–

      +     :          Evet, alabilir.

       -:          Hayır, alamaz.

“     :          Duruma göre değişkenlik gösterebilir.

SGK İŞTEN ÇIKIŞ KODU E DEVLETTEN NASIL SORGULANIR?

SGK işten çıkış kodunu sorgulamak için öncelikle e-devlet sistemine giriş yapmanız gerekir. Devamında ana ekranda gözüken kurumlar sekmesine tıklayıp “Sosyal Güvenlik Kurumu” seçeneğini bulduktan sonra bölümüne tıklıyoruz.  Karşımıza çıkanlardan 4A İşe Giriş Çıkış Bildirgesi bölümünü buluyoruz. Bu bölüme tıkladıktan sonra karşınıza “İşten çıkış belgeniz” çıkacaktır. Belge oluştur kısmına gelerek işten çıkış kodunuzu öğrenebilirsiniz. 

HANGİ ÇIKIŞ KODU KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANDIRIR?

Bu çıkış kodlarından bazıları size kıdem tazminatı kazandırabilmektedir. Bu kodlar:

• Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi (Kod 4)
• Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi (Kod 5)
• Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle (Kod 8)
• Malulen emeklilik nedeniyle (Kod 9)
• Ölüm (Kod 10)
• İş kazası sonucu ölüm (Kod 11)
• Askerlik (Kod 12)
• Kadın işçinin evlenmesi (Kod 13)
• Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması (Kod 14)
• Toplu işçi çıkarma (Kod 15)
• İşyerinin kapanması (Kod 17)
• İşin sona ermesi (Kod 18)
• İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih (Kod 23)
• İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih (Kod 24)
• İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih (Kod 25)
• İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih (Kod 27)
• İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih (Kod 28)
• Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih (Kod 31)
• 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih (Kod 32)
• Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi (Kod 33)
• İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih (Kod 34)
• 6495 SK. Nedeniyle Devlet Memurluğuna Geçiş (Kod 35)
• 696 sayılı KHK ile kamu işçiliğine geçilmemesi sebebiyle çıkış (Kod 40)

İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLMEK İÇİN HANGİ KODDAN ÇIKIŞ YAPILMALIDIR?

İşsizlik maaşı alabilmek için belirtilen SGK çıkış kodlarından birisi sizin SGK çıkış kodunuz olmalıdır. Bu kodlar:

• Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi (Kod 4)
• Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi (Kod 5)
• Toplu işçi çıkarma (Kod 15)
• İşyerinin kapanması (Kod 17)
• İşin sona ermesi (Kod 18)
• İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih (Kod 23)
• İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih (Kod 24)
• İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih (Kod 25)
• İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih (Kod 27)
• İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih (Kod 28)
• Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih (Kod 31)
• 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih (Kod 32)
• Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi (Kod 33)
• İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih (Kod 34
• 696 sayılı KHK ile kamu işçiliğine geçilmemesi sebebiyle çıkış (Kod 40)

Kod 12 Askerlik durumunda ise Askerlik görevi yerine getirildikten sonra işsizlik maaşı alınabilir duruma gelmektedir.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU GERÇEĞE AYKIRI BEYAN EDİLEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

SGK işten çıkış kodu verilen işçinin, ilk olarak işverenine başvurması gerekir. İşvereniyle iletişime geçip kodun düzeltilmesini isteyebilir. İşverenin hazırladığı işten ayrılış bildirgesinin düzenlenmesinden itibaren 10 gün içerisinde değişim gerçekleşebilmektedir. İşveren bu işlemi e-bildirge sistemi üzerinden gerçekleştirecektir. 

İşçi ile işverenin uzlaşamadıkları takdirde işçinin yasal yollardan hakkını araması gereklidir. İşçi-işveren arasındaki uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk, dava şartı olarak düzenlenmiştir. Bu arabuluculuk aşamasında işçinin talebi olan SGK işten çıkış kodu değişikliği talebi işverene iletilmelidir. İşveren ve işçinin arabuluculukta aşamasında anlaşamadığı takdirde dava yoluna gidilmesi gerekecektir.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU NASIL DEĞİŞTİRİLİR?

İşverenin hazırladığı işten ayrılış bildirgesinin düzenlenmesinden itibaren 10 gün içerisinde değişim gerçekleşebilmektedir. İşveren, 10 günlük değiştirme süresini geçirmiş ise işveren tarafından SGK’ye başvurulmalıdır. Bu başvuru alelade bir şekilde değil, işçinin işten ayrılış nedenindeki değişikliğin nasıl olduğuna dair belgelerle birlikte olmalıdır.

İşçi ile işveren arabuluculuk aşamasından geçecektir. Arabuluculuk aşamasında bir anlaşma olmaması halinde işçi hukuki yollardan hakkını arayarak (dava açarak) şartlar oluşması halinde işten çıkış kodunu değiştirebilecektir.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU KAÇ GÜN İÇERİSİNDE DÜZELTİLİR?

İşten çıkış kodunun 10 gün içerisinde işveren tarafından düzeltilme imkânı bulunmaktadır. 10 günlük değiştirme süresi sona ermiş ise gereken işten çıkış kodu için İŞKUR müdürlüklerine müracaatta bulunulması gerekmektedir.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU DEĞİŞTİRME DAVASI

İşçi ile işveren arabuluculuk aşamasında anlaşamadığında gündeme gelen bir davadır. İşçi haksız yere işten atılmış bununla beraber SGK işten çıkma kodu da yanlış gösteriliyorsa işçi dava yoluna gitmelidir. İşçinin işverenden alacağı mevcutsa bununla beraber iş akdinin haksız bir nedenle fesih edildiyse işçi işçilik alacakları için dava açmalıdır. Bu dava ile işverenden işçinin SGK işten çıkış kodunun değiştirilmesi de talep edilebilir. 

Açılan dava sonucu mahkeme karar verir. İşçi kesinleşen mahkeme kararıyla SGK’ye kod değişikliği talebiyle gidebilir. SGK bu talebi mahkeme kararından dolayı olumlu karşılayacaktır. 

SGK İŞTEN ÇIKIŞ KODU 29 İSTİSNASI

SGK işten çıkış kodu 29, işten çıkarma yasağının bir istisnasıdır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun m.25 f.2’de düzenlenmiştir. “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” çerçevesinde işçinin işinden olmasına sebep olan koddur. Bu kodun açıklaması şudur. İşverenin işçiyle arasında olan iş akdini feshetmesinin sebebi, işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına uymadığı gerekçesidir. Dolayısıyla işçi işsizlik maaşı alamayacaktır.  İşçilerin işverenler tarafından hakları yenmektedir. İşçi tecrübeli bir hukuki danışman ile birlikte yasal yollardan zararını tazmin edebilecektir.

İŞTEN ÇIKIŞ KODU HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR?

Dava Süresinde İşsizlik Maaşım Hesabıma Yatar Mı?

Dava sürecinde işsizlik maaşınız hesabınıza yatmamaktadır. Mahkeme kararı kesinleştikten sonra İŞKUR’a 30 gün içerisinde başvuru yapılması gereklidir. Bu başvurudan sonra işçinin gerçeğe aykırı işten çıkış kodu sebebiyle alamadığı işsizlik maaşı kendisine ödenecektir. Bu ödeme tek seferde gerçekleşmektedir. İŞKUR, işçinin işten çıkış tarihinden kesinleşen mahkeme kararı tarihine kadar olan sürede elde edemediğiniz işsizlik maaşlarınızı size verir. 

İşimden Ayrıldım İşten Çıkış Kodum Hatalı Gösterilmiş Kendim Değiştirebilir Miyim?

İşçinin, işveren tarafından hatalı gösterilen işten çıkış kodu değişikliği talebi tek başına bir anlam ifade etmemektedir. Dolayısıyla işçi SGK’ye tek başına yapacağı başvurudan sonuç alamayacaktır. Yapılması istenen bu başvurunun olumlu sonuçlanabilmesi için işvereni veya işvereni temsile yetkili bir kişi ile gerçekleştirmesi gerekmektedir.

İşten Çıkış Kodum Yanlış Gözüküyor İşverenimden Tazminat Alabilir Miyim?

SGK işten çıkış kodu yanlış gözüken işçi şartlar oluşmuşsa tazminata hak kazanabilir. Yukarıda belirtilen tabloda kodunuzun karşılığı olan tazminat türünü bulabilirsiniz. Ancak tazminat alma hususunda deneyimli bir avukattan yardım almanızı tavsiye ederiz.

İşveren İçin SGK İşten Çıkış Kodunu Belirtmek Zorunlu Mudur? 

İşverenler, işçilerin işten çıkış işlemlerini gerçekleştirirken işten ayrılış bildirgesinde gösterilen işten çıkış kodlarından birini seçmek zorundadır. 

İŞTEN ÇIKIŞ KODU DEĞİŞTİRME İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

“…Somut uyuşmazlıkta, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden davacının davalıya ait işyerinde iş geliştirme mühendisi olarak çalışırken iş sözleşmesinin işverence keşide edilen 02.08.2019 tarihli ihbarname ile 4857 sayılı Kanun’un 18 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca performans düşüklüğü gerekçesi ile feshedildiği, SGK Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesine göre çıkış kodunun ( iş sözleşmesinin fesih şeklini belirleyen kodun) “22” olarak gösterildiği anlaşılmaktadır. İlgili mevzuata göre fesih kodunun “22” olarak bildirilmesi durumunda işçinin işsizlik ödeneği alamayacağı açıktır.

              …açıklanan dava dosyası ile tespit davasına ilişkin kanuni düzenlemeler dikkate alındığında,                   davacının işten çıkış koduna yönelik tespit talebinde güncel hukuki yararı bulunmaktadır. Çünkü davacı, başka bir eda davasına gerek kalmadan tespit hükmü ile işsizlik ödeneği talebinde bulunabilecektir. Bu durumda, Bölge Adliye Mahkemesince davalı işveren yönünden uyuşmazlığın esasına yönelik inceleme yapılmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken, davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi isabetsizdir. Açıklanan sebeplerle,

            Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

            Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

            Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.”(9. HD. E. 2022/4983 K. 2022/5926 T. 12.05.2022)

“…Mahkemece toplanan deliller doğrultusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu ve İŞKUR’a yazılan müzekkere cevaplarından davacının işten çıkış kodunun 03-istifa olarak bildirilmesi nedeniyle işsizlik ödeneği alamadığı bu nedenle dava açmakta hukuki yararının olduğu, davacının 5580 sayılı Kanun gereği belirli süreli iş sözleşmesi ile istihdam edilen eğitim personeli olduğu, tüm dosya kapsamına göre davacının iş sözleşmesinin belirli sürenin sonunda davalı tarafça sözleşmenin yenilenmeyeceğinin bildirilmesi üzerine sona erdiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davacının davalı şirket nezdindeki 30.06.2015 tarihli işten ayrılış nedeninin Kod 03 (istifa) yerine Kod 05 (belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi) olması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.”( 9. HD. E.2022/4851 K. 2022/5214 T. 25.04.2022)

“…İşten ayrılış bildirgesinde, işten çıkış kodu olarak kod 29 “ İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih” bildirilmiş olup, davalı tarafça cevap dilekçesinde yine iş akdinin haklı sebeple feshedildiği savunulmuştur. İşverenin, bir yandan 4857 sayılı İş Kanun’unun 25. maddesine dayalı olarak iş akdini feshettiğini savunması, diğer yandan ise tazminat ödemesinde bulunması çelişkidir. Davacının fesih öncesinde savunmasının alınmadığı ve dosya kapsamındaki tüm bilgi ve belgelerden davacının iş akdinin haklı veya geçerli bir neden olmaksızın feshedildiği anlaşıldığından, davanın kabulü yerine reddine hükmedilmesi hatalıdır.

4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

HÜKÜM:

Yukarda açıklanan gerekçe ile;

1.Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, 19.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.” (9. HD. E. 2014/36523 K. 2015/7456 T. 19.02.2015)

İş sözleşmesinin işverence haksız bir şekilde feshedildiği, kıdem ve ihbar tazminatının ödendiği ancak SGK’ya işten çıkış kodu bildirilirken işverenin haksız feshine işaret eden “04” kodu yerine “işverenin haklı feshi anlamındaki “29” kodunun bildirildiği, ayrıca iş sözleşmesinin feshedildiği gün için de devamsızlık bildirimi yapıldığı, bu kayıtlara göre işçinin işsizlik ödeneğinden yararlanamadığı ileri sürülerek, işten çıkış koduna yönelik kod ile eksik gün nedenine yönelik kodların düzeltilmesinin talep ve dava edildiği bir yargılamada, öncelikle davacının SGK’ya işsizlik ödeneğine dair talebine yönelik tüm belgelerin SGK’dan temin edilerek dosya arasına alınarak, ardından iş sözleşmesinin hangi tarafça feshedildiği ve haklılık durumu ortaya konularak ve doğru çıkış kodu da gösterilerek hüküm kurulması gerektiğine karar verilmiştir (Yargıtay Kararı – 9. HD. E. 2017/15444 K. 2020/1323 T. 4.2.2020).

 

İlginizi Çekebilecek Diğer İçeriklerimiz:

ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARILAN İŞÇİNİN HAKLARI

İŞÇİYE ELDEN ÖDEME YAPILMASI

BİLGE KAAN AÇICI

HARBİYE HUKUK BÜROSU