İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASI (18 UYGULAMASI)

3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde yer verilen imar uygulaması bu nedenle 18 uygulaması olarak da adlandırılabilmektedir. İmar uygulaması; üzerinde tek bir yapı kurulabilecek biçimde bölümlenmiş arazinin yola cepheli şekilde inşaat yapılabilir hale getirilmesi işlemidir. Taşınmazı üzerinde hukuka aykırı imar düzenlemesi veya parselasyon işleminin gerçekleştiğini düşünen malik, İmar Uygulamasının İptali Davası açabilir.

İMAR KANUNU 18. MADDE UYGULAMASI NEDİR?

18 uygulaması olarak adlandırılan İmar Kanunu 18. madde düzenlemesine göre, imar sınırı içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazi malikleri veya diğer hak sahiplerinin onayı aranmaksızın birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, hak sahiplerine dağıtmaya ve tescil işlemlerini yaptırmaya Belediyelerin yetkili olduğu öngörülmüştür. Sözü edilen yerler belediye ve komşu alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler Valilikçe kullanılır.

18. MADDE UYGULAMASININ AMACI NEDİR?

Parselasyon işlemi sonucunda elde edilecek alanda, idarenin harcama yapmaksızın kamuya alan yaratılması sağlanır. Parselasyon işlemi sonucunda bölge halkının ihtiyacının giderileceği mekan ve tesisler kurularak halkın hizmetine sunulur. Genel hizmetlere ve bu hizmetlerle ilgili tesislere ayrılan yerler başka maksatlarla kullanılamaz. Belediyelerin sadece hisselerin birleştirilmesi amacıyla imar uygulamaları yapmaları da 18. maddenin amacına aykırıdır.

18. MADDE UYGULAMASINA HAKİM OLAN İLKELER NELERDİR?

• 18 uygulaması gereğince yapılan imar uygulaması Belediye veya Valilik tarafından yapılır. Bu madde uyarınca yapılan uygulamalarda hak sahiplerinin rızasına ya da onayına gerek yoktur.
• Taşınmaz mutlaka imar planına uygun olmalıdır.
• İskana açık olmayan yerlerde imar uygulaması yapılamaz. Bu nedenle 18 uygulaması için yerin iskana açık olması gerekir.
• Düzenleme Ortaklık Payı(DOP) en çok % 40’ a kadar olmalıdır.
• Uygulama alanı bir parsel olarak belirlenemez. Uygulama alanı en az ada bazında olmalıdır. Ancak adanın bir kısmı imar planına uygun şekilde yapılanmış ise o zaman geriye kalan sahada 18. madde uygulaması yapılabilir.

PARSELOSYAN YAPMAYA YETKİLİ İDARE NERESİDİR?

İmar Kanunu 18. maddesine göre, imar sınırı içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve kendiliğinden tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Gerçekleştirilen parselosyan işlemi belediye encümeni tarafından onaylanır. Sözü edilen yerler Belediye ve komşu alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler Valilikçe kullanılır.

18. MADDE UYGULAMASI AŞAMALARI NELERDİR?

• madde uygulaması için öncelikle idari bir kararın alınması gerekir. Ardından düzenlenecek alanının belirlenmesine geçilir. Belirlenen alan üzerinde harita çalışmaları yapılır ve Düzenleme Ortaklık Payı(DOP) hesap cetveli hazırlanır.
• madde uygulaması ile parselasyon işlemi gerçekleştirilir. Bu işleme bedelsiz kamulaştırma da denilir. Bu uygulama yapılırken arsa ve arazi sahiplerinin taşınmazlarına düzenleme ortaklık payı(DOP) adı verilen işlem ile % 40’ ına kadar bedelsiz el konulabilmektedir. DOP uygulaması kural olarak her parsel için eşit oranda uygulanır.
• İmar Kanunu 18. maddesine dayanılarak idare tarafından gerçekleşen imar düzenlemesi veya parselasyon işleminin hukuka aykırı şekilde gerçekleştirildiğini düşünen taşınmaz sahibi, İmar Uygulamasının İptali Davası açabilir.

18. MADDE UYGULAMASINDA DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI(DOP) KESİNTİSİ NEDİR?

Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme alanındaki nüfusun kentsel faaliyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli olan genel hizmet alanlarının tesis edilmesi ve düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında “düzenleme ortaklık payı”(DOP) olarak düşülebilir (İmar Kanunu m. 18/2).

Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin % 40’ ını geçemez. Bir arazide kural olarak birden çok DOP uygulaması yapılamaz. Ancak farklı zamanda aynı parsele ait birden çok imar planı düzenlemesi yapılabilir. Daha önceki imar uygulamalarında yapılan terk veya kesintiler dikkate alınmak suretiyle ilk uygulamadaki düzenleme ortaklık payı oranını % 45’e kadar tamamlamak üzere ilave düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılabilir.

İMAR UYGULAMASININ İPTALİ SEBEPLERİ NELERDİR?

Parselasyon işlemi sonucunda mağdur olan taraf, İmar Uygulamasının İptali Davası açabilir. 18 uygulaması hazırlandıktan ve onaylandıktan sonra 1 ay süreyle ilgili idarece ilan edilir. İtiraz etmek isteyen arsa veya arazi sahibi 30 gün içinde yapılan işleme itiraz edebilir. İmar Uygulamasının İptali Davası; yapılan işlemin konu, yetki usul, amaç ve neden yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle açılabilir. İmar Uygulamasının İptali Davası, ancak bu gerekçelere dayandırılabilir.

İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASI NEDİR?

İdarenin iş ve eylemlerine karşı idari yargıda dava açabilmesi mümkündür. İmar Kanunu 18. maddesi uyarınca gerçekleştirilecek parselasyon işleminin konu, yetki, usul, amaç ve neden yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle menfaati zedelenenler, İmar Uygulamasının İptali Davası ile zararının tazmin edilmesini idari yargıda talep edebilir.

18. MADDE İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASINI KİM AÇABİLİR?

Tapuda kayıtlı malikler tarafından İmar Uygulamasının İptali Davası açılabilir. İmar Uygulamasının İptali Davasında görevli mahkeme İdare Mahkemesidir.

18. MADDE İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASINDA DAVA AÇMA SÜRESİ

18 uygulaması hazırlandıktan ve onaylandıktan sonra 1 ay süreyle ilgili idarece ilan edilir. İşleme itiraz etmek isteyen arsa veya arazi sahibi, yapılan işleme 30 gün içinde itiraz edebilir. Askı ilanının son gününden itibaren başlayarak itiraz, belediye encümeni tarafından 30 günlük süre içinde karara bağlanır. Arazi ve arsa düzenlemesi işlemine karşı, encümene itiraz edilmesi durumunda, encümen kararının tebliği tarihinden itibaren 60 günlük süre içerisinde İmar Uygulamasının İptali Davası açılabilir.

Kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde 5 yıl içinde İmar Uygulamasının İptali Davası açılabilir (İmar Kanunu m. 8, 14.02.2020 tarihli ek paragraf.) . İmar Uygulamasının İptali Davası için belirtilen süreler esas olmakla birlikte konusu gereği aynî hak kapsamındaki İmar Uygulamasının İptali Davası herhangi bir zamanaşımı ve hak düşürücü süreye tabi değildir.

18. MADDE İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?

İmar Uygulamasının İptali Davası için görevli ve yetkili mahkeme, imar düzenlemesi ve parselasyon işlemlerinin yapıldığı taşınmazın bulunduğu yer İdare Mahkemesidir.

18. MADDE İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASINDA ZAMANAŞIMI VAR MIDIR?

İmar uygulamasının İptali Davası, mülkiyet hakkının konusunu oluşturduğu için aynî hak kapsamında değerlendirilir. Aynî haklar özelliği gereği ne zamanaşımı süresine ne de hak düşürücü süreye tabidir. Bu nedenle dürüstlük kuralına aykırı olmamak şartıyla İmar Uygulamasının İptali Davası, yukarıda belirtilen sürelerin bitmesinden sonra da açılabilir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASI HİZMETLERİMİZ

İdari yargıda açılacak İmar Uygulamasının İptali Davası için Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları, müvekkillere hukuki hizmet sağlamaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

18 Uygulaması Nedir?

İmar Kanunu 18. maddesinde, parselasyon işlemlerinin gerçekleşmesi ve imar düzenlemesinin öngörüldüğü kurala 18 uygulaması denir.

18 Uygulamasına Nasıl İtiraz Edilir?

18 uygulaması hazırlandıktan ve onaylandıktan sonra 1 ay süreyle ilgili idarece ilan edilir. İşleme itiraz etmek isteyen arsa veya arazi sahibi, yapılan işleme 30 gün içinde itiraz edebilir. Askı ilanının son gününden itibaren başlayarak itiraz, belediye encümeni tarafından 30 günlük süre içinde karara bağlanır. Arazi ve arsa düzenlemesi işlemine karşı, encümene itiraz edilmesi durumunda, encümen kararının tebliği tarihinden itibaren 60 günlük süre içerisinde taşınmazın bulunduğu yer İdare Mahkemesine İmar Uygulamasının İptali Davası açılabilir.

18 Madde Uygulamasına Kimler İtiraz Edebilir?

İtiraz konusu taşınmaza ait tapuda kayıtlı malikler ve diğer hak sahipleri tarafından İmar Uygulamasının İptali Davası açılabilir.

Parsel Bazlı Uygulama Yapılabilir Mi?

Uygulama alanı bir parsel olarak belirlenemez. Uygulama alanı en az ada bazında olmalıdır. Ancak adanın bir kısmı imar planına uygun şekilde yapılanmış ise o zaman geriye kalan sahada 18. madde uygulaması yapılabilir.

Birden Fazla DOP Kesintisi Yapılabilir Mi?

Bir arazide kural olarak birden çok DOP uygulaması yapılamaz. Ancak farklı zamanda aynı parsele ait birden çok imar planı düzenlemesi yapılabilir. Daha önceki imar uygulamalarında yapılan terk veya kesintiler dikkate alınmak suretiyle ilk uygulamadaki düzenleme ortaklık payı oranını % 45’e kadar tamamlamak üzere ilave düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılabilir.

Parselasyon Nedir?

İmar Kanununa göre arsa veya arazilerin sınırlandırılarak ayrılması işlemine parselasyon denir.

İmar Uygulamasının İptali Davasında Davacı ve Davalı Kimdir?

İmar Uygulamasının İptali davasında davacı taraf, imar sınırı içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazi malikleri veya diğer hak sahipleri; davalı taraf ise Belediye veya Valiliktir.

18 Uygulaması İptal Edilebilir Mi?

Taşınmazın bulunduğu yer İdare Mahkemesine açılacak olan İmar Uygulamasının İptali Davası ile 18 uygulaması iptal edilebilir.

İmar Uygulamasının İptali Dava Açma Süresi Nedir?

Yapılan işleme 30 gün içinde itiraz edebilir. Askı ilanının son gününden itibaren başlayarak itiraz, belediye encümeni tarafından 30 günlük süre içinde karara bağlanır. Arazi ve arsa düzenlemesi işlemine karşı, encümene itiraz edilmesi durumunda, encümen kararının tebliği tarihinden itibaren 60 günlük süre içerisinde İmar Uygulamasının İptali Davası açılabilir. Kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde 5 yıl içinde dava açılabilir.

İmar Uygulamasının İptali Davasında İdareye Zorunlu Başvuru Şartı Var Mıdır?

18 uygulaması hazırlandıktan ve onaylandıktan sonra 1 ay süreyle ilgili idarece ilan edilir. İşleme itiraz etmek isteyen arsa veya arazi sahibi, yapılan işleme 30 gün içinde idareye itiraz edebilir.  İdareye yapılacak itiraz zorunlu olmamakla birlikte davacı dilerse askı süresinin bitmesinden itibaren 60 günlük süre içinde İdare Mahkemesine İmar Uygulamasının İptali Davası Açabilir.

İdare Aleyhine Açılacak Davalarda Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?

Hayır. Zorunlu değildir. Kişiler isterse, tek başına İdare Mahkemesinde dava açabilir. Ancak her zaman kişilerin yargılama sürecinde kendisini Avukat ile temsil etmesi menfaatine olacaktır. Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları idari yargıda açacakları İmar Uygulamasının İptali Davası ile müvekkillerini temsil etmektedir.

18. MADDE İMAR UYGULAMASININ İPTALİ DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ

…. İDARE MAHKEMESİNE

DAVACI                                            : ….

T.C. KİMLİK NUMARASI             : ….

ADRESİ                                            : ….

VEKİLİ                                             : Av. ….

ADRESİ                                            : ….

DAVALI                                             : …..

ADRESİ                                            : ….

VEKİLİ                                             : Av. ….

ADRESİ                                            : ….

KONU                                                : İmar Uygulamasının İptali

AÇIKLAMALAR

Müvekkile ait … mevki, … paftada yer alan arazinin … Belediye Encümeninin kararıyla imar uygulaması yapılmıştır. Müvekkile ait arazi üzerinde yapılan parselasyon işlemi konu, yetki usul, amaç ve neden gerekçelerinden hiçbirine dayandırılmadan gerçekleştiğinden yapılan işlem hukuka aykırı olup işlemin iptalini arz ederim.

DAVACI VEKİLİ

Av. ….

TALHA AVCI