TUTUKLAMA NEDİR? – TUTUKLAMANIN ŞARTLARI NELERDİR?

TUTUKLAMA NEDİR? TUTUKLAMA SEBEPLERİ NELERDİR?

Tutuklama, genelde bir kişinin suç işlediğinden şüphe duyulduğu ya da kişiye gözaltına alındıktan sonra uygulanan kişinin seyahat özgürlüğünü de kısıtlayan bir uygulamadır. Ceza Muhakeme Kanunu’nda tutuklamayı gerektiren sebepler özel olarak sayılmıştır. Söz konusu kanunun 100. maddesine göre şu haller tutuklamayı gerektirir:

 1)Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olguların varlığı,

 2) Şüpheli veya sanığın davranışları delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme, tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma, hususlarında kuvvetli şüphelerin varlığı,

 3)100. maddenin 3. fıkrasında geçen suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı.

Tutuklama kararı itiraz konusunda sorun yaşıyor ve ücretli hukuki yardım almak istiyorsanız buraya tıklayarak avukatlarımıza mesaj yazıp sorunlarınızı anlatabilir veya iletişim bölümünden bizimle direk iletişime geçebilirsiniz.

TUTUKLAMA VE MASUMİYET KARİNESİ

Tutuklama durumu bir insanın hayatı bakımından çok önemli bir tedbirdir. Bilhassa eğer ki kişi ilk kez tutuklanma ile karşı karşıyaysa sürecin belirsizliğinden ötürü birtakım sorunlar yaşayabilecektir. Daha da fazlası çevresindeki insanlar onun bu suçu işlediğine kesin gözle bakacaklardır. Ancak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 38.maddesinde masumiyet karinesi düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz. Dolayısıyla tutukluluk evresinde de kişilerin masumiyet karinesinden yararlanacağını ve suçlu olarak nitelendirilemeyeceğini söyleyebiliriz. Yani, kişi hâkim kesin hükmünü verene kadar masum olarak değerlendirilecektir.

TUTUKLAMA İSTEMİ VE YAPILACAK İŞLEMLER NELERDİR?

Yasa hükmü gereğince tutuklama kararını verme yetkisi yalnızca hakimlere verilmiştir. Tutuklanma bireylerin özgürlüklerini kısıtladığından kuvvetli şüphelerin varlığı halinde tutuklamaya karar verilmelidir. Tutuklanma yapılmadan önce şüpheli veya sanık sorguya çekilir. Eğer ki sanık veya şüpheli hazır değilse o kişi hakkında yakalama emri çıkarılır. Tutuklanma kararına karar verildikten sonra sanık ya da şüpheliye sözlü şekilde durum bildirilir. Soruşturma evresine geçildiğinde ise Cumhuriyet Savcısı tutuklamanın yersiz olduğuna karar verirse şüphelinin serbest bırakılmasına da karar verebilme yetkisine sahiptir.

TUTUKLAMA KARARI NEDİR? TUTUKLAMA KARARI NEDEN ÇIKAR?

Tutuklanma kararı, bir sanığın ya da şüphelinin tutuklanmasında kolluğun harekete geçebilmesi için mahkemeden alının bir karardır. Tutuklanma kararı, sanığın ya da şüphelinin kaçma durumu söz konusu olduğunda, delillerde birtakım zararlar görülebileceği düşüncesiyle ya da sanık veya şüphelinin tanık, mağdur ya da diğer kişiler üzerinde baskı kurma düşünesine kanaat getirildiğinde çıkarılmaktadır.

TUTUKLAMA KARARINI KİM VERİR?

Tutuklanma kararını vermeye yetkili makam hakimlerdir. Soruşturma evresinde Cumhuriyet Savcısının istemi üzerine Sulh Ceza Hâkimi, kovuşturma evresinde ise mahkeme kişi hakkında tutuklamaya karar verebilir.

TUTUKLAMA ŞARTLARI NEDİR?

Tutuklama kararını sadece yetkili hâkim verebilir.. Tutuklama kararı gerçekleşmesi koşulların sağlanması ile mümkündür. Öncelikle sanık ya da şüpheli hakkında kuvvetli bir suç şüphesine gerek duyulur. Somut delillerle desteklenmesi gereken kuvvetli suç şüphesi ortaya çıktığında hâkim tutuklama kararı verir. Hâkimin tutuklama yönünde karar verebilmesi için yalnızca kuvvetli bir suç şüphesi olması yeterli görülmez. Kuvvetli suç şüphesine ilave olarak tutuklamanın dayanağı olması gerekir. Tutuklama nedeni olmadan bu işlem yapılamaz. Tutuklama nedeni olarak sanık ya da şüphelinin kaçma ihtimali dikkate alınır. Bunun yanı sıra sanık ya da şüphelinin somut olaya ilişkin delilleri karartma ihtimali olması da bir diğer tutuklama nedenidir.

Tutuklama kararı sanık ya da şüpheliye yönelik olarak alınan bir karardır. Bu karar ile delillerin korunması amaçlanır. Şüpheli ya da sanığın davranışlarından delilleri karatmaya yönelik bir şüphe duyulması, belgelerin vasfını değiştirme, yok etme gibi davranışlar sergileyeceğinden şüphelenilmesi durumunda tutuklama kararı verilir. Ayrıca kişinin mağdur, tanık ya da diğer kişiler üzerinde baskı kurma girişiminde bulunacağı yönünde bir şüphe oluştuğunda da tutuklama kararı verilebilir.

TUTUKLULUK KARARI VERİLEMEYECEK HALLER NELERDİR?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100.maddesinin 4.fıkrasına göre, sadece adlî para cezasını gerektiren suçlarda veya vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenen suçlar hariç olmak üzere hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlar hakkında tutuklama kararı verilemez.

TUTUKLAMA YASAĞI NEDİR?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100.maddesinin 4.fıkrasına göre, sadece adlî para cezasını gerektiren suçlarda veya vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenen suçlar hariç olmak üzere hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlar hakkında tutuklama kararı verilemez. Söz konusu hükümle beraber tutuklamaya belli başlı sınırlamalar getirilmiştir. Dolayısıyla bu fıkrada sayılan ve şüpheli ya da sanığın tutuklanmasına engel olan hallerde tutuklama yasağı vardır ve bu hallerde kişilerin tutuklanması mümkün değildir.

TUTUKLU YARGILAMA NEDİR?

Suç işlediği yönünde kuvvetli ihtimal ve şüphe bulunan kişilerin belirlenen sürelerin aşılmaması kaydıyla o şüpheli ya da sanığın özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Tutuklu hallerde şüpheli ya da sanık belirli sürelerde hapishanede kalmaktadır. Eğer ki yargılama sürecinin sonunda bu kişilere mahkeme tarafından ceza verilirse tutuklulukta geçen süre hapis cezasından düşülür.

TUTUKLAMA ŞARTLARI NELERDİR?

Kişilerin tutuklanabilmesi için olması gereken şartlar Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenmiştir. Söz konusu kanuna göre bir kişinin tutuklanması için aşağıdaki haller var olmalıdır:

1)Sanık ya da şüpheli hakkında kuvvetli bir suç şüphesi bulunmalıdır.

2)Tutuklama bir dayanağa sahip olmalıdır.

3) Sanık ya da şüphelinin somut olaya ilişkin delilleri karartma ihtimali olması gerekir.

4) Şüpheli ya da sanığın davranışlarından delil karartmaya yönelik bir şüphe duyulması gerekir.

5) Sanık ya da şüpheli olarak adlandırılan kişinin mağdur, tanık ya da diğer kişiler üzerinde baskı kurma girişiminde bulunacağı yönünde bir şüphe oluşturması gerekir.

TUTUKLULUK SÜRESİ NEDİR?

Tutuklanmaların makul süre için yapılması gerekir. Aksi takdirde kişi hak ve özgürlükleri ihlal edilmiş olacaktır. Tutukluluk süreleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

-Soruşturma evresi bakımından;

• Ağır ceza mahkemesi dışında kalan suçlar bakımından 6 ayı
• Ağır ceza mahkemesi kapsamında kalan suçlar bakımından 1 yılı geçemez.

-Terörle Mücadele Kanunu kapsamında işlenen suçlar bakımından bu süre en fazla 1 yıl 6 aydır.

-Asliye Ceza Mahkemelerinin görev alanında olan suçlar söz konusu ise tutukluluk süresi en fazla 1 yıldır.

Ayrıca tutukluk süresi belirlenirken şüpheli ya da sanığın yaşı da önem taşır. Fiili işlediği sırada 15 yaşını doldurmayan çocuklar bakımından bu süreler yarı oranında uygulanır. 15-18 yaş arasındaki çocuklar bakımından bu süreler 4’de 3 oranında uygulanır.

TUTUKLULUK KARARININ KALDIRILMASI TALEBİ NEDİR?

Mahkeme tarafından verilmiş olan tutukluluk kararına karşılık sanık veya şüphelinin ya da avukatlarının bu kararın yerinde olmadığına dair mahkemeye itirazda bulunmasıdır. Çoğu zaman tutuklunun ikametgahının belirli olması, kaçma şüphesine dair bulguların olmaması ya da delillerin toplanmış olması tutukluluk kararının kaldırılması talebinde gerekçe olarak gösterilmektedir.

TUTUKLULUĞUN İNCELENMESİ NEDİR?

Şüpheli ya da sanığın tutukluluk durumunun dosya üzerinden incelenerek tahliyesine ya da tutukluluğun devamına karar verilmesidir. Genelde tutukluluğun incelenmesi 30 günde bir yapılır.

TUTUKLAMA KARARININ KENDİLİĞİNDEN HÜKÜMSÜZ HALE GELMESİ NEDİR?

Tutuklama kararının kendiliğinden hükümsüz hale gelmesi, tutuklanmanın geri alınmaksızın hükümsüz hale gelmesini ifade eder. Şu hallerde tutuklama kararı kendiliğinden hükümsüz olur:

• 1)Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi
• 2)Beraat kararı
• 3)Ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi
• 4)Tutukluluktaki azami sürelerin doldurulması
• 5)Cezanın ertelenmesi kararı

TUTUKSUZ YARGILAMA NEDİR?

Suçun atılı olduğu kişinin süreç devam ederken serbest bırakılmasını ifade eder. Bu aşamada hala suç şüphesi o kişiye yöneltilir ancak birtakım sebeplerden ötürü örneğin kişinin kaçma şüphesi bulunmamasına kanaat getirildiğinde suçlanan kişiler serbest bırakılabilir. Buna da kişinin tutuksuz yargılanması denir.

TUTUKSUZ YARGILAMA ŞARTLARI NELERDİR?

Aşağıdaki hallerin varlığı halinde kişi tutuksuz yargılanabilmektedir:

• 1)Kaçma şüphesi olmaması
• 2)Daha önce herhangi bir suç işlenmemiş olması
• 3)Sosyal hayatında ve mahkemede iyi hal göstermesi

TUTUKLAMA KARARINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

İSTANBUL (…) SULH CEZA MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE

İTİRAZ EDEN

(SANIK) : Adı ve Soyadı (T.C. Kimlik numarası)

VEKİLİ:   Avukat Haşim ELMAS

                   Adresi

MÜŞTEKİ:Adı ve Soyadı

                    Adresi

KONU: Tutukluluğun kaldırılması istemi

AÇIKLAMALAR:

Müvekkilim, …… suçlamalarla yargılanmakta olduğu…..1.Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılanmaktadır. Müvekkilimin sabit bir ikametgahı bulunması, Delillerin tamamının toplanmış olması nedenlerinden ötürü tahliyesini istemiştik.         Ancak ….1.Asliye Ceza Mahkemesi …/….  Esas sayılı dosyasında müvekkilimin  tutukluluğuna karar verilmiştir. (TUTUKLULUĞUN KALDIRILMASI İSTEMİ GEREKÇELERİNİ DETAYLI AÇIKLAYARAK YAZALIM)

 SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlere dayanılarak itirazımızın kabulüne ile müvekkilim hakkındaki …1.Asliye Ceza Mahkemesi kararının itirazen kaldırılmasını, sanık vekili olarak arz ve talep ederim. …/…./….

                                                                                                SANIK- ŞÜPHELİ VEKİLİ

                                                                                       AVUKAT HAŞİM ELMAS

                                                                                                       İMZA

NİSANUR CEBECİ