VERASET İLAMI NEDİR? NASIL NEREDEN ALINIR? 2024

VERASET İLAMI NEDİR?

Veraset ilamı ya da bir başka ifadeyle mirasçılık belgesi miras bırakan öldüğünde mirasçıların miras bırakanın malvarlığı değerleri üzerindeki paylarını gösteren ve bunu ispatlamaya yarayan bir belge türüdür. Bu ilam ayrıca mirasçılara miras üzerinde tasarrufta bulunma yetkinliğini de verir.

Veraset ilamı alma konusunda sorun yaşıyor ve hukuki yardım almak istiyorsanız buraya tıklayarak avukatlarımıza mesaj yazıp sorunlarınızı anlatabilir veya iletişim bölümünden bizimle direk iletişime geçebilirsiniz.

VERASET İLAMI NE İŞE YARAR?

Veraset ilamı miras bırakanın mirasçılarının kim ya da kimler olduğunu gösterir. Böylece miras üzerinde kimlerin hak sahibi olduğu da belirlenmiş olur. Ayrıca bu ilam mirasın nasıl paylaşılacağına, hangi mirasçıya ne kadar oranda pay düştüğünün de belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Bunun yanında, çok çeşitli alanlarda birtakım işlemlerin yapılabilmesi için veraset ilamı talep edilmektedir. Örneğin, mirasçılık belgesinin de alınması ile beraber miras bırakanın banka hesabına ulaşılabilmektedir.

Böylece, ölenin banka hesabındaki parayı, altını, dövizi mirasçılar bu belgeyle beraber alabileceklerdir. Bir başka veraset ilamının talep edileceği duruma örnek olarak terekede yer alan taşınmazların geçmesi için tapuya başvurulması halinde söz konusu olacaktır. Bu işlemi yapacak olan Tapu Sicil Memuru ancak mirasçılık belgesiyle beraber bu tescil işlemini gerçekleştirebilecektir. Eğer mirasçılık belgesi alınmamışsa bu işlemi hiçbir şekilde yapamayacaktır.  Ayrıca kişi dul ve yetim maaşı bağlatmak için Sosyal Sigortalar Kurumu’na başvurduğunda bu kurum da maaşın bağlatılabilmesi için veraset ilamını talep edecek ve bu belge mevcutsa işlemi gerçekleştirecektir.

VERASET İLAMI NASIL ALINIR?

Veraset ilamının alınmasında mirasçıların kullanabileceği temelde 2 yol vardır: Notere müracaat etmek ya da veraset ilamını istediğini gösteren bir dilekçeyle beraber Sulh Hukuk Mahkemesine müracaat etmek.  Bunun yanında eğer ki miras bırakan 1990 yılından sonra vefat etmişse mirasçılar E-devlet üzerinden de bu mirasçılık belgesini alabilmektedirler. Başvuruda bulanan kişi ölenin mirasçıları olmalıdır. Tüm bu başvuruların ardından ve yapılan incelemeler sonucunda veraset ilamı düzenlenir ve mirasçılara teslim edilir.

VERASET İLAMINI KİMLER TALEP EDEBİLİR?

Yasal mirasçılar (örneğin miras bırakanın çocukları, annesi, babası, torunları, eşi, evlatlık edinilen çocuk), miras bırakanın hiçbir yasal mirasçısı ya da kan hısmı yoksa devlet, miras sözleşmesiyle atanmış mirasçılar, vasiyet alacaklıları, miras bırakandan veya mirasçıdan alacaklı olan kişi ya da kişiler veraset ilamının verilmesi için talepte bulunabilme hakkına sahiptirler. Ayrıca kişi mirasçılık sıfatını kaybetse de mirasçılıktan çıkarma, mirasın reddi, mirastan feragat gibi durumlarda veraset ilamının çıkarılmasını da talep edebilecektir.

VERASET İLAMI İÇİN BÜTÜN MİRASÇILARIN TALEBİ GEREKİR Mİ?

Veraset ilamı için tüm mirasçıların bu ilamın verilmesine beraber başvurmalarına gerek yoktur. Her mirasçı ayrı ayrı yani birbirinden bağımsız olarak da başvurabilir ve bu belgeyi talep edebilir.

VERASET İLAMI NE KADAR SÜREDE ALINIR?

Veraset ilamı noter aracılığı ile alınmak istendiğinde notere başvurulduğu gün bu belge hazırlanmaktadır. Veraset ilamı Sulh Hukuk Mahkemesi’nden alınmak istendiğinde ise genelde birkaç gün içinde bu belgenin çıkması söz konusu olmaktadır.

NOTERDEN VERASET İLAMI NASIL ALINIR?

Noterden veraset ilamı alabilmek için birtakım belgeler istenmektedir. Bunlar; miras bırakanın öldüğüne dair resmî belge, mirasçının ve miras bırakanın nüfus kayıt örneği, nüfus cüzdanının aslı ve fotokopisidir. Noterden alınmak istenen veraset ilamı için içinde buna ilişkin talebin yazılı olduğu bir dilekçe verilmesi ise gerekmemektedir. Ayrıca temsilen başvuru yapılmakta ise vekaletname ya da mahkeme kararının da getirilmesi gerekir. Noterler bunun üzerine bir başvuru formu vermektedir. Bu formun da doldurulması ve imzalanması gerekmektedir. Daha sonra mirasçılık sistemi bilgisayar sistemi üzerinden hazırlanma aşamasına geçecektir. Bunun da noter tarafından onaylanmasıyla beraber mirasçılık belgesi alınmış olunacaktır.

SULH HUKUK MAHKEMESİ’NDEN VERASET İLAMI NASIL ALINIR?

Sulh Hukuk Mahkemeleri’nden veraset ilamının alınabilmesi için mirasçılık belgesinin alınmak istendiğine dair bir dilekçe mahkemeye sunulmalıdır. Dilekçenin ekine ise nüfus kayıt örneği eklenmelidir. Burada önemli olan dava dilekçesinde hasım gösterilmemesidir. Tüm bunların mahkemeye sunulmasıyla beraber veraset ilamı alınmış olacaktır.

SULH HUKUK MAHKEMESİ’NDE VERASET İLAMI NE KADAR SÜREDE ÇIKAR?

Uygulamada sulh hukuk mahkemesine başvurulduğunda veraset ilamının çıkması birkaç gün içinde olmaktadır.

VERASET İLAMI İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?

Evet, veraset ilamının iptali mümkündür. Bunun yolu mirasçılık belgesinin iptali davasını açmakla mümkün olmaktadır. Veraset ilamının geçersizliği Türk Medeni Kanunu’nun 598. Maddesinin 3.fıkrasına göre her zaman ileri sürülebilir, bir süre sınırlaması yoktur. Bu davanın açılmasının birtakım sebepleri vardır. Örneğin, veraset ilamında mirasçılar ve mirasta hak sahibi oldukları pay oranları yanlış gösterilmiş olabilir. Ya da nüfusta gözüken birtakım kayıt yanlışlıklarından ötürü mirasçılar yanlış olarak belirlenmiş olabilir. İşte bu hataların düzeltilmesi ve mirasın doğru şekilde, doğru kişilerle paylaştırılması açılacak olan mirasçılık belgesinin iptali davasıyla beraber mümkün olabilmektedir.

Bu dava türü çekişmeli bir dava türüdür ve hasım gösterilmesi zorunludur. Yani, dava bir ya da birden fazla kişiye karşı açılmak zorundadır. Davada taraf olarak ise, iptali istenen belgede hak sahibi olarak gösterilen kişilerin tamamı gösterilmelidir. Bu kişilerden bazıları dava açılmadan evvel vefat etmişse onların mirasçılarının da bu davada taraf olarak gösterilmesi gerekir. Ayrıca veraset ilamının iptalini talep edecek herhangi bir mirasçı yoksa hazine de bu davayı açabilecektir. Davalı olarak da iptali istenen mirasçılık belgesinde mirasçı olarak gösterilen herkestir. Bu davada yetkili mahkeme mirasçıların oturduğu yer mahkemesidir ya da ölen kişinin son oturduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise asliye hukuk mahkemesidir. Bu davada veraset ilamının iptali kesinleştiği takdirde yeniden bir veraset ilamı düzenlenmesi söz konusu olacaktır.

VERASET İLAMI ÜCRETİ NE KADAR?

2023 yılı itibariyle Sulh Hukuk Mahkemesi’nden talep edilmesi halinde gider avansı olarak 550 TL ve 302,60 TL yargılama harcı alınmaktadır. Bunun sonucunda toplamda 852,60 TL ödenmesi gerekmektedir. Veraset ilamının noter aracılığıyla alınması halinde yaklaşık 1200 TL ödenmesi gerekecektir.

VERASET İLAMI ALMAK İÇİN BELİRLİ BİR SÜRE VAR MI?

Veraset ilamının belli bir sürede alınmasını öngeren sınırlandırıcı bir süre Türk Medeni Kanunu’nda belirlenmemiştir. Lakin, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu bu konuda özel bir düzenleme yapmış ve birtakım süreler öngörmüştür. Söz konusu kanunun 9.maddesine göre; miras bırakan Türkiye’de vefat etmiş ve mirasçılar da Türkiye’de bulunmaktaysa ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde, mirasçılar yurt dışında ise 6 ay içinde alınmak zorundadır. Ayrıca ölüm yabancı bir ülkede gerçekleşmişse, mirasçılar miras bırakanın bulunduğu memlekette ise ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde, mirasçılar miras bırakanın bulunduğu memlekette değilse ölüm tarihinden itibaren 8 ay içinde mirasçılık belgesinin alınması zorunludur.

Ayrıca miras bırakan gaip ise gaiplik kararının ölüm siciline kaydolunduğu tarihten itibaren bir ay içinde, diğer hallerde malların hukuken iktisap edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde alınması gerekmektedir. Bu süreler geçtiğinde veraset ve intikal vergisi cezası kapsamında birtakım cezaların gündeme gelmesi söz konusu olabilecektir. Bu nedenle sürelerin kaçırılmaması çok önemli bir hale gelmektedir.

VERASET İLAMI ALMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

-Nüfus cüzdanı fotokopisi

-Nüfus Kayıt Örneği

-Ölüm Belgesi

-Veraset İlamı Talebini İçeren Dilekçe

VERASET İLAMI NEDİR, VERASET İLAMI NE İŞE YARAR?

Türk Medeni Kanunu’nun 598.maddesinde düzenlenmiştir. Yetkili makamca düzenlenen ve yasal mirasçılara başvuru üzerine verilen bir belgedir. Uygulamada “mirasçılık belgesi, veraset belgesi” olarak da bilinir.

Veraset ilamı, mirasçıların hak sahibi olduklarını ispatlayan ve mirasçıların da haklarını tespit etmeye yarayan bir belgedir. Yine mirasçıların ne ölçüde hak sahibi olduklarını da tespit etmeye yarar.

VERASET İLAMINI ALMAK

Kimler alabilir?

TMK m.598’de de belirtildiği üzere veraset ilamını, yasal mirasçı olduğu tespit edilen kişiler alabilir. TMK m.495 vd’na göre yasal mirasçılar:

Miras bırakanın altsoyu

Miras bırakanın ana ve babası

Miras bırakanın büyükannesi ve büyükbabası

Miras bırakanın diğer kan hısımları

Miras bırakanın eşi

Miras bırakanın evlatlığı

Nereden alınır?

İlgililerin talebi üzerine veraset ilamı (mirasçılık belgesi) Sulh Hukuk Mahkemesi veya Noterlikten alınır.   

Nasıl alınır?

Yukarıda da belirttiğimiz üzere veraset ilamı, sulh hukuk mahkemesi veya noterlikten gerekli belgelerin ibrazı ile alınabilir. Ancak kimi durumlarda noterlikçe veraset belgesi verilemez. Bu haller:

Nüfus kayıtlarının yeteri kadar açık olmadığı haller

Vasiyetname düzenlenmişse

Belgenin yabancılar tarafından talebi

Belgenin düzenlenmesi için bilirkişi raporu ya da benzeri araştırmaların gerektiği hallerde veraset ilamı ancak Sulh Hukuk Mahkemesinden alınabilir.

Veraset ilamını alabilmek için yetkili makama başvururken gerekli belgeler ile veraset ilamı talep dilekçesi de sunulur. 

YARGITAY KARARLARI

HD., E. 2013/16993 K. 2014/1865 T. 10.2.2014

“…Tapu kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalarda mevcut kayıtların nüfus kayıtlarına uygun şekilde düzeltilmesi esastır. Nüfusa kaydedilmeden ölmüş veya herhangi bir nedenle nüfusta kaydı bulunmayan kişilerin tapu kaydındaki kimlik bilgilerinin düzeltilmesi mümkün değil ise de, idari yoldan tapu kayıtlarında intikal yaptırılamadığından zorunlu olarak dava açılan bu gibi durumlarda, tapu malikinin davacının murisi ile aynı kişi olduğunun ispatlanması halinde “çoğun içerisinde az da vardır” kuralı gereğince bu yönde bir “tespit kararı” verilmelidir. Mahkemece, Mehmet Aleyşi oğlu Ali Aleyşi’nin nüfus kaydı getirtilmeden, nüfus kaydının fotokopileri ile yetinilmesi ve tapu kaydının veraset ilamına uygun şekilde düzeltilmesine karar verilmesi de doğru değildir…”

CD., E. 2014/1100 K. 2016/3717 T. 11.4.2016

“… Katılanın 26/07/2005 tarihli vekaletnameyle kardeşi…’ı babalarından kalan taşınmazları veraset ilamına göre taksim sözleşmesi yapmaya ve bu sözleşme sonucuna göre tapu sicilinde tescil işlemlerini yerine getirmeye yetkilendirdiği halde; …Tapu Sicil Müdürlüğünde memur olarak görev yapan sanıkların 01/03/2006 tarihinde katılana veraset ilamında yazılı hisseden az taşınmaz kalacak şekilde taksim sözleşmesi düzenleyerek katılanın mağduriyetine neden oldukları ve icrai davranışla görevi kötüye kullanma suçunun tüm unsurlarıyla oluştuğu gözetilmeden dosya kapsamı ve oluşa uygun düşmeyen gerekçeler ile yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde beraat kararları verilmesi,

Kanuna aykırı, O yer ve Üst Cumhuriyet Savcılarının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükümlerin 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gözetilerek CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 11/04/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”

14. HD., E. 2016/16728 K. 2020/7196 T. 12.11.2020

“… Somut olayda iptali istenen Gaziantep 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/857 Esas 2013/1112 Karar sayılı mirasçılık belgesinde mirasçı olarak gösterilen mirasçılar davaya dahil edilmeden hüküm verilmiştir. Taraf koşulu gerçekleştirmeden hüküm verilemez.

O halde mahkemece öncelikle iptali istenilen mirasçılık belgesinde kendisine pay verilen tüm mirasçılar davaya dahil edilmeli, bu şekilde taraf koşulu gerçekleştirildikten sonra davanın esasına girilmeli, davaya dahil edilen kişilerden de varsa delilleri sorulup saptanmalı, daha sonra toplanan ve toplanacak tüm deliler birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmelidir.

Mahkemece taraf koşulu sağlanmadan yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup hükmün bozulması gerektirmiştir.”

14. HD., E. 2016/16306 K. 2020/6385 T. 19.10.2020

“…Somut olayda; dava, mirasçılık belgesinin iptali ile yeni mirasçılık belgesinin verilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece her ne kadar davanın kabulüne dair karar verilmişse de iptal edilen veraset ilamının hükümde gösterilmemesi doğru olmamıştır…”

HD., E. 2013/15379 K. 2014/2433 T. 13.2.2014

“…Milas Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2005/571E., 2005/541K. Sayılı veraset ilamında davacılar Hütami’nin mirasçısı olarak veraset ilamında yer almışlarsa da; davalıların, davacıların aktif dava ehliyetinin bulunmadığı savunması karşısında anılan veraset ilamının geçerliliğinin tartışılmasında zorunluluk vardır.

Hal böyle olunca; Milas Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2005/571E., 2005/541K. sayılı veraset ilamının iptali için hasımlı dava açılmak üzere davalı tarafa önel verilmesi, ondan sonra davacıların aktif dava ehliyetlerinin değerlendirilmesi, aktif dava ehliyetlerinin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir…”