İŞÇİ SÜREKLİ GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?-2024

İşçi sürekli gece vardiyasında çalıştırılıp çalıştırılamayacağı konusu uygulamada sıkça karşımıza çıkan bir durum olmuştur.

İŞÇİ SÜREKLİ GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?

Ülkemizde sanayileşmenin etkisiyle birçok işletme vardiyalı sisteme geçmiş gece-gündüz vardiyası olacak şekilde çalışmalarını devam ettirmektedirler.  Uygulamada iş yerleri çalışanları değişimli olarak gece ve gündüz vardiyasında çalıştırmaktadır. Ancak bazen işverenler mobbing maksatlı veya işçiyi istifaya zorlama amaçlı sürekli gece vardiyasında çalıştırmaktadır. Mevzuatımız gereği işçi sürekli olarak gece vardiyasında çalıştırılmaz. Böyle bir durumda işçi iş akdini haklı nedenle fesih edip kıdem tazminatına hak kazanır. Vardiya sistemi işçiyi cezalandırma amaçlı kullanılması yasaktır. Her ne şekilde olursa olsun iş yerinde çalışan işçilere gece vardiyası konusunda ayrımcılık yapılamayacağı gibi zorlama yapılamaz.

Sürekli gece vardiyasında çalışmaya zorlanıyor iseniz iş akdinizi haklı nedenle fesih edip kıdem tazminatınızı alarak iş yerinden ayrılabilirsiniz. Bu konuda Harbiye Hukuk Bürosu avukatlarımızı arayarak sürekli gece vardiyasında çalışmak konusunda detaylı bilgi alabilirsiniz.

GECE ÇALIŞMASI NEDİR? 

İş kanununa göre, çalışma hayatında gece kavramı ‘’en geç saat 20.00’da başlayarak en erken sabah 06.00’a kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren gün dönemidir. ( iş kanunu madde 69/1) bu saatler arasında çalışılması durumuna da gece çalışması denmektedir.

GECE ÇALIŞMASI SÜRELERİ 

Yasal mevzuata göre işyerinde uygulanacak gece çalışması en geç 20.00’da başlayıp en erken 06.00’da sona ermelidir. Bu saatler arasındaki çalışması süresi ise toplamda 7,5 saati geçmemelidir. Kanunda belirtilen bu saatler, iş hukukuna hâkim olan işçi lehine yorum ilkesi gereği işçiler aleyhine sonuç doğuracak şekilde düzenlenemeyecektir. Yani işverenlerin gece çalışma süresini 7,5 saatten az olacak şekilde düzenlemesi mümkündür ancak çalışma süresinin 7,5 saatten fazla olması müdür değildir. Fakat bu 7,5 sat çalışma süresine baz sektörler için esneklik getirilmiştir. Buna göre faaliyetlerinin süreklilik arz etmesi halinde turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmetleri yürütülen iş kollarında çalışan işçilerin yazılı onayları alınma şartı ile 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yapmaları mümkündür. Ancak bu sektörlerde de her halükarda gece çalışması 11 saati geçemez.

GECE ÇALIŞMASINDA İŞÇİNİN YAZILI ONAY VERME ZORUNLULUĞU  

Bir işçiye gece çalışması döneminde 7,5 saat ve altındaki bir süre çalışma yaptırılacakken, işverenin veya işveren vekilinin işçiden yazılı onay alma zorunluluğu yoktur. Fakat gece çalışması 7.5 saatin üzerine çıkarılabilmesine izin verilen sektörlerde yani turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde gece çalışması 7.5 saatin üzerinde olabileceği durumlar için işçinin yazılı onayının alınması zorunludur. Yani gece çalışmasında fazla mesai yaptırılacaksa (7.5 saatin üzerinde çalışma yaptırılacaksa) işçiden yazılı onay almak gerekmektedir.

GECE ÇALIŞMA YASAĞI NEDİR? 

Gece döneminde çalışma sağlık açısından bazı sakıncaları bünyesinde barındırdığı için bu döneme ilişkin olarak kanunda işçileri koruyucu bazı özel hükümlere yer verilmiştir. Bu hükümlere göre bazı işçilerin gece çalışması yapması yasaktır. Yani bu işçiler kanunda gece olarak sayılan 20.00-06.00 arası çalışmamalıdırlar. Ayrıca bu yasak kapsamında olmayan diğer işçilerin gece çalışmaları ise yedi buçuk saati geçemez. Ancak bazı sektörlerde bu yasak kaldırılmıştır.

Bazı işlerin niteliğine ve gereğine göre yahut yurdun bazı bölgelerinin özellikleri bakımından, çalışma hayatına ilişkin “gece” başlangıcının daha geriye alınması veya yaz ve kış saatlerinin ayarlanması, yahut gün döneminin başlama ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fıkradaki hükmün uygulama şekillerini tespit etmek yahut bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret ödenmesi usulünü koymak veyahut gece işletilmelerinde ekonomik bir zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmalarını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir.( iş kanunu md. 69/2)

• Kadın işçilerin gece çalışabilmesi için ise görevli iş yeri hekiminden, işe başlamadan önce gece çalışması yapmasında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu alınmalıdır.
• Gebe olan kadın işçiler gebeliklerini sağlık raporu ile belgelendirdiklerinde gebeliğin 24.haftasından doğuma kadar geçen sürede gece çalıştırılamazlar.
• Yeni doğum yapmış emziren kadın işçinin doğumu izleyen bir yıl süreyle gece çalıştırılması yasaktır.

İŞÇİNİN SÜREKLİ GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILMASI SEBEBİYLE HAKLI FESİH

Vardiya sistemine göre çalışan işyeri ve fabrikalarda, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Ancak uygulamada bazen, işçiyi yıldırma ve mobbing amacıyla art arda gece vardiyası yazılmakta ve çalışanın bünyesi bu durumu kaldıramamakta ve istifa etmesine neden olmaktadır. Yargıtay bu durumun önüne geçmek için işçinin sürekli olarak sürekli gece vardiyasında çalışması halinde, işçi açısından haklı sebeple iş sözleşmesinin feshinin gündeme geleceğini, kıdem ihbar ve diğer işçilik alacaklarına hak kazanacağını kabul etmektedir. çalışmış olduğunuz iş yerinde sürekli gece vardiyasında çalışmaya zorlanıyor iseniz iş akdinizi haklı nedenle fesih edebilirsiniz.

İŞ HUKUKU VE İŞ DAVALARI AVUKATI EKİBİMİZİN İŞÇİ HAKLARI HİZMETLERİ

• Sürekli gece vardiyasında çalışan işçi yönüyle Kıdem, ihbar tazminatlarının temini,
• İşe iade davaları,
• İş Hukuku arabuluculuk başvurusu ve sürecin takibi,
• Ödenmeyen veya eksik ödenen Fazla mesai, resmi ve dini tatil ücretlerine ilişkin davalar,
• İş hukukunda güncel mevzuata uyumlu iş sözleşmelerinin hazırlanması,
• Mobbing ve kötü niyet tazminatlarına ilişkin davalar,
• İş hukukundan kaynaklı diğer tüm uyuşmazlıklara ilişkin davalar

İşçi Hakları ve İşveren Hakları konusunda İstanbul İşçi Avukatı ve İş Hukuku Avukatı İçin Hukuk Büromuza Ulaşabilirsiniz. İstanbul’da faaliyet gösteren Harbiye Hukuk Bürosu alanında uzman kadrosu ile iş hukuku ve işçi hakları ile ilgili tüm uyuşmazlık konularında işçi ve işveren arasında arabuluculuk ve danışmanlık yapmaktadır.