KOŞULLU SALIVERME VEYA ŞARTLI TAHLİYE ŞARTLARI

Koşullu salıverme (şartlı tahliye), hükümlünün cezasının bir kısmını infaz kurumunda geçirmesi ile bazı şartların oluşması halinde erken tahliye edilerek cezasının kalan kısmını bazı yükümlülükler içerisinde dışarıda geçirebilmesidir. Koşullu salıverme kararından sonra hükümlünün denetim süresi içerisinde yerine getirmesi veya getirmemesi gereken yükümlülüklere aykırı hareket etmesi halinde koşullu salıvermenin geri alınması mümkündür.

KOŞULLU SALIVERME NEDİR?

İnfazını cezaevinde sürdüren hükümlünün bazı şartların varlığı halinde cezasının tamamlanmasından önce verilen koşullu salıverme kararı ile cezasının kalan kısmını denetimli serbestlik süresi içinde bazı yükümlülükler dahilinde dışarıda geçirmesidir.

KOŞULLU SALIVERME KARARI VE YETKİLİ KİŞİ

Hükümlü hakkında koşullu salıverme kararı; infaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan gerekçeli rapor, infaz işlemlerinin yapıldığı yer infaz hâkimliğine verilir. İnfaz hâkimi, bu raporu uygun bulursa hükümlü hakkında koşullu salıverme kararı dosya üzerinden sağlanır; İnfaz hakimi, raporu uygun bulmadığı takdirde gerekçesini kararında gösterir. Bu kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir. İnfaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan rapor, 15.04.2020 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan kanundan önce infaz kararını veren ceza mahkemesine sunulmakta idi. 15.04.2020 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan “7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun” 48.maddesinin on birinci fıkrası ile artık belirtilen tarihten itibaren koşullu salıverme kararı, infazın gerçekleştiği yer yani tutuklunun o an bulunduğu yerdeki infaz hakimliği tarafından verilir.

KOŞULLU SALIVERME KARARI VERİLMESİNİN ŞARTLARI

Görevli İnfaz Hakimliği tarafından koşullu salıverme kararının verilebilmesi için hükümlünün cezasını kanunda öngörülen sürelerde ceza infaz kurumunda veya denetimli serbestlik müdürlüğünde geçirmiş olması ve iyi halli olması şarttır.

Hükümlü Cezasının Belli Bir Kısmını Çekmiş Olmalıdır

Hükümlü, ceza infaz kurumunda veya denetimli serbestlik müdürlüğünde cezasının belli bir kısmını fiilen çekmesi sonrasında diğer şartlarında gerçekleşmesi ile koşullu salıverilmeden yararlanabilir. Peki koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre ne kadardır?

Koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün 15 yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınır. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a göre koşullu salıverme kararı verilebilmesi için hükümlünün infaz kurumunda geçirmesi gereken süreler şöyledir:

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 30 yılını, müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar 24 yılını, diğer süreli hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar belirlenen hapis cezasının yarısını infaz kurumunda geçirmeleri halinde tabi iyi halli olmaları şartıyla beraber koşullu salıverilmeden yararlanabilirler (Pandemi sürecinde 15.04.2020 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 7242 sayılı kanun ile süreli hapis cezasına çarptırılan hükümlülerin koşullu salıverilmeden yararlanması için infaz kurumunda geçirmesi gereken süre, verilen hapis cezasının üçte ikisi idi. Bu kanun ile hükümlülerin lehine olarak “üçte iki” ifadesi kanun metninden çıkarılarak “yarısı” olarak değiştirildi).

Ancak, Türk Ceza Kanununun;

1.  Kasten öldürme suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
2. Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
3. İşkence suçundan ve eziyet suçundan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
4. Cinsel saldırı (madde 102, ikinci fıkra hariç), reşit olmayanla cinsel ilişki (madde 104, ikinci ve üçüncü fıkra hariç) ve cinsel taciz suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
5. Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
6. Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
7. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
8. Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
9. Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar,
10. 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar

Hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanmaya devam etmekte olup pandemi sürecindeki üçte iki olan sürenin yarıya düşürülmesi düzenlemesi bu belirtilen suçlar için uygulanmamaktadır.

Hükümlünün birden fazla hapis cezasına çarptırılması halinde koşullu salıverilebilmesi için hükümlünün infaz kurumunda geçirmesi gereken süre aşağıdaki gibi ayrıca düzenlenmiştir. Buna göre,

1.  Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 36,
2.  Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 30,
3.  Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 36,
4.  Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 30,
5. Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 28

yıldır.

Kanun koyucu tarafından; suç örgütü kurmak ve yönetmek, suç örgütü faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlardan hükümlü bulunanların infaz kurumunda geçirmesi gereken süre ayrıca ağırlaştırarak düzenlenmiştir. Buna göre;

1. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 36 yılını,
2. Müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 30 yılını,
3. Süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının üçte ikisini

infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler (Pandemi sürecinde 15.04.2020 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 7242 sayılı kanun ile bahsettiğimiz suçlardan süreli hapis cezasına çarptırılan hükümlülerin koşullu salıverilmeden yararlanması için infaz kurumunda geçirmesi gereken süre, verilen hapis cezasının dörtte üçü idi. Bu kanun ile hükümlülerin lehine olarak “dörtte üçü” ifadesi kanun metninden çıkarılarak “üçte ikisi” şeklinde değiştirildi).

Ancak bu süreler;

1. Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 40,
2. iBirden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 34,
3. Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 40,
4. Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 34,
5. Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 32

yıldır (Bu süreler çocuklar hakkında uygulanmaz).

Daha önce işlenmiş bir suçtan kesin bir hükümle mahkum olmuş kimsenin, kanunda öngörülen süreden önce yeni bir suç işlemesi durumuna tekerrür Tekerrür durumunu gerçekleştiren kimseye ise mükerrir denir. Tekerrür hükümleri, önceden işlenen suçtan dolayı; 5 yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 5 yıl, 5 yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 3 yıl geçtikten sonra işlenen suçlar dolayısıyla uygulanmaz.

Ayrıca fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış olan kişilerin işlediği suçlar dolayısıyla da tekerrür hükümleri uygulanmaz. Tekerrür halinde faile verilen hapis cezasında artırıma gidildiği gibi koşullu salıverilme süreleri için hükümlünün infaz kurumunda geçirmesi gereken sürede de artırıma gidilir. Buna göre, tekerrür halinde işlenen suçtan mahkum olunanın koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için infaz kurumunda geçirmesi gereken süreler şöyledir:

1. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkumiyet halinde 39 yıl,
2. Müebbet hapis cezasına mahkumiyet halinde 33 yıl,
3. Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 32 yıl,
4. Süreli hapis cezasının üçte ikisi (Pandemi sürecinde 15.04.2020 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 7242 sayılı kanun ile süreli hapis cezasına çarptırılan mükerrirlerin koşullu salıverilmeden yararlanması için infaz kurumunda geçirmesi gereken süre, verilen hapis cezasının dörtte üçü idi. Bu kanun ile hükümlülerin lehine olarak “dörtte üç” ifadesi kanun metninden çıkarılarak “üçte ikisi” olarak değiştirildi).

Çocuğa karşı işlenen bir suçtan dolayı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde de yukarıdaki koşullu salıverilme süreleri uygulanır.

Türk Ceza Kanununun 102.maddesinin ikinci fıkrasında tanımlanan cinsel saldırı suçundan, 103.maddesinde tanımlanan çocukların cinsel istismarı suçundan, 104.maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasında tanımlanan reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan, 188.maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan dolayı hapis cezasına mahkûm olanlar hakkında da süreli hapis cezaları dışında yukarıdaki koşullu salıverilme süreleri uygulanır. Bu suçlar hakkında uygulanacak süreli hapis cezalarında koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirilecek süre yukarıdaki gibi cezasının üçte ikisi değil, dörtte üçü olarak uygulanır. Bu hüküm çocuklar hakkında uygulanmaz.

Hükümlü İyi Halli Olmalıdır

Hükümlü, ceza infaz kurumunda veya denetimli serbestlik müdürlüğünde geçirdiği süre boyunca üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmesi ve disiplin cezası almaması halinde iyi halli sayılır. Ancak disiplin cezası alması veya yerine getirmesi gereken yükümlülüklere uymaması halinde iyi halli sayılmaz. İyi halin belirlenmesi infaz kurumu idaresi ve gözlem kurulu tarafından sağlanacaktır.

Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulundukları tüm aşamalarda, ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında idare ve gözlem kurulu tarafından iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere en geç altı ayda bir değerlendirmeye tabi tutulur ( Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m.89/1).

KOŞULLU SALIVERİLME KARARI VERİLMESİNİN USULÜ

Hükümlü hakkında koşullu salıverilme kararı; infaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan gerekçeli rapor, infaz işlemlerinin yapıldığı yer infaz hâkimliğine verilir. İnfaz hâkimi, bu raporu uygun bulursa hükümlü hakkında koşullu salıverilme kararı dosya üzerinden sağlanır.

KOŞULLU SALIVERİLME İÇİN İNFAZ ORANLARI

Koşullu salıverilme kararı için hükümlünün infaz kurumunda geçirmesi gereken süre genel olarak hükmedilen hapis cezasının 1/2’si, yukarıda belirttiğimiz bazı suçlarda 2/3 ve 3/4’lük oranlar da belirlenmiştir.

KOŞULLU SALIVERİLME TARİHİ NASIL HESAPLANIR?

Koşullu salıverilme tarihi; hükmedilen hapis cezası, hapis cezası gerektiren suç ve hükümlünün yetişkin veya çocuk olup olmaması, mükerrir olma durumuna göre hesaplanır. Kanun koyucu tarafından suçların farklılığına göre hükmedilen hapis cezası üzerinden çeşitli infaz oranları belirlenmiştir. Genel infaz oranı 1/2 olup yukarıda belirttiğimiz bazı suçlarda infaz oranı 2/3 veya 3/4 olarak düzenlenmiştir. Bunun için hükümlünün hangi suçtan dolayı infaz kurumunda bulunduğu, yetişkin veya çocuk olup olmadığı ve mükerrir olma durumu tespit edilerek kanunda düzenlenen infaz oranı esas alınarak her somut olay özelinde koşullu salıverilme tarihi hesaplanır.

KOŞULLU SALIVERİLMEDE DENETİM SÜRESİ

Denetim süresi yükümlülüklere uygun ve iyi hâlli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır (CGTİHK m.107/14).

Koşullu salıverilmede denetim süresi; hükümlünün infaz kurumunda geçirdiği süre, hükmedilen hapis cezası süresinden mahsup (düşürülerek) edilerek belirlenir. Örneğin, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan 3 yıl hapis cezasına mahkum olmuş hükümlü kanuna göre verilen hapis cezasının üçte ikisini infaz kurumunda geçirmesi halinde ve iyi halli olmak şartıyla denetimli serbestlikten yararlanacak. Böylece 3× 2/3 = 2 olarak hesaplanır ve 3 yıl hapis cezası alan hükümlünün 2 yıl infaz kurumunda kalacağı belirlenir. Cezasının kalan 1 yılını denetimli serbestlik süresi dahilinde dışarda çeker.

İnfaz hâkimi, koşullu salıverilen hükümlünün kişiliğini ve topluma uyumdaki başarısını göz önünde bulundurarak; denetim süresinin, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmadan veya herhangi bir yükümlülük belirlemeden geçirilmesine karar verebileceği gibi denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasını veya belirlenen yükümlülükleri denetim süresi içinde kaldırabilir (Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m.107/10).

KOŞULLU SALIVERMENİN GERİ ALINMASI

Koşullu salıvermenin geri alınması mümkündür. Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen uymamakta ısrar etmesi hâlinde koşullu salıvermenin geri alınması gerçekleştirilir. (CGTİHK m.107/12). Koşullu salıverilme kararının geri alınmasından sonra aynı hükmün infazı ile ilgili bir daha koşullu salıverilme kararı verilmez.

Koşullu Salıvermenin Geri Alınması Hâlinde Hükümlünün;

1. Sonraki suçu işlediği tarihten itibaren başlamak ve hak ederek tahliye tarihini geçmemek koşuluyla sonraki işlediği her bir suç için verilen hapis cezasının iki katı sürenin,
2. Yükümlülüklerine aykırı davranması hâlinde, bu yükümlülüklere uymama tarihi ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek koşuluyla ihlalin niteliğine göre takdir edilecek bir sürenin,

Ceza infaz kurumunda aynen çektirilmesine karar verilir (CGTİHK m.107/13).

KOŞULLU SALIVERMENİN GERİ ALINMASI KARARINA İTİRAZ

Hükümlünün koşullu salıverilmesi hakkında ceza infaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan gerekçeli rapor, infaz işlemlerinin yapıldığı yer infaz hâkimliğine verilir. İnfaz hâkimi, bu raporu uygun bulursa hükümlünün koşullu salıverilmesine dosya üzerinden karar verir; raporu uygun bulmadığı takdirde gerekçesini kararında gösterir. Bu kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir.

Koşullu salıverme kararının geri alındığı infaz hakimliğinin bulunduğu yerde birden fazla sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik için bir numaralı hâkimliğe; ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliği koşullu salıvermenin geri alınması kararlarına karşı yapılan itirazları inceler. İtiraz süresi, infaz hakimliği kararının tebliğinden itibaren 7 gündür.

KOŞULLU SALIVERİLME GERİ ALINDIKTAN SONRA KALAN CEZANIN İNFAZI

Koşullu salıverilme kararının geri alınması hâlinde hükümlünün;

1. Sonraki suçu işlediği tarihten itibaren başlamak ve hak ederek tahliye tarihini geçmemek koşuluyla sonraki işlediği her bir suç için verilen hapis cezasının iki katı sürenin,
2. Yükümlülüklerine aykırı davranması hâlinde, bu yükümlülüklere uymama tarihi ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek koşuluyla ihlalin niteliğine göre takdir edilecek bir sürenin,

Ceza infaz kurumunda aynen çektirilmesine karar verilir (CGTİHK m.107/13).

KOŞULLU SALIVERME VE DENETİMLİ SERBESTLİK ARASINDAKİ FARK

Koşullu salıverilme (şartlı tahliye), hükümlünün cezasının bir kısmını cezaevinde geçirmesi ile bazı şartların oluşması halinde erken tahliye edilerek cezasının kalan kısmını bazı yükümlülükler içerisinde dışarıda geçirebilmesidir.

Denetimli serbestlik; şüpheli, sanık veya hükümlünün toplum içinde denetim ve takibinin yapıldığı, iyileştirilmesi ve topluma kazandırılması için ihtiyaç duyulan her türlü hizmet, program ve kaynakların sağlandığı alternatif bir ceza ve infaz sistemini ifade etmektedir.

Denetimli serbestlik sistemi kurulmadan önce, cezası ertelenen veya koşullu salıverilen hükümlüler takip edilmemekte, nerede yaşadıkları, ne iş yaptıkları, suç işleme risklerinin bulunup bulunmadığı bilinmemekte idi. Bu sistemin kurulması ile hakim; hükümlünün topluma karşı taşıdığı tehlikelilik durumu, yeniden suç işleme riskinin bulunup bulunmadığını değerlendirerek, cezası ertelenen veya koşullu salıverilen hükümlüye rehber atayabilecektir. Bu suretle hükümlüler, denetim süresi içinde takip altında bulunacaklar.

KOŞULLU SALIVERİLME (ŞARTLI TAHLİYE) YASAĞI

İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda hükümlünün koşullu salıverilmesi yasaktır (CGTİHK m.108/3).

KOŞULLU SALIVERİLMEDEN KİMLER YARARLANAMAZ

Türk Ceza Kanununun “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz (CGTİHK m.107/16).

HARBİYE HUKUK BÜROSU KOŞULLU SALIVERMEYE İLİŞKİN HİZMETLERİMİZ

Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları, müvekkillerinin ceza davaları sürecinde, koşullu salıverilme, koşullu salıvermenin geri alınması ve bu kararın uygulanması sırasında denetimli serbestlik süreci ve bu süreçte neye dikkat edilmesi gerektiğine ilişkin hukuki hizmet sunmaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1- Şartı Tahliye Ne Anlama Gelir?

Şartlı tahliye, hükümlünün cezasının bir kısmını cezaevinde geçirmesi ile bazı şartların oluşması halinde erken tahliye edilerek cezasının kalan kısmını bazı yükümlülükler içerisinde dışarıda geçirebilmesidir.

2- Koşullu Salıverme Kararını Kim Verir?

Hükümlü hakkında koşullu salıverme kararı, infaz işlemlerinin yapıldığı yer infaz hâkimliğince verilir.

3- Şartlı Tahliyeden Kimler Faydalanabiliyor?

Türk Ceza Kanununun “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar dışındaki hükümlüler, iyi halli olması şartıyla kanunda belirtilen süreler dahilinde cezasını infaz kurumunda çekmesi ile şartlı tahliyeden yararlanır.

4- Koşullu Salıverme ile Denetimli Serbestlik Aynı Mı?

Farklıdır. Koşullu salıverme, hükümlünün cezasının bir kısmını cezaevinde geçirmesi ile bazı şartların oluşması halinde erken tahliye edilerek cezasının kalan kısmını dışarıda geçirebilmesidir. Denetimli serbestlik ise; şüpheli, sanık veya hükümlünün toplum içinde denetim ve takibinin yapıldığı, iyileştirilmesi ve topluma kazandırılması için her türlü hizmet, program ve kaynakların sağlandığı alternatif bir ceza ve infaz sistemini ifade etmektedir.

5- Hangi Durumlarda Koşullu Salıverme Kararı Geri Alınır?

Koşullu salıvermenin geri alınması infaz hakimliği tarafından gerçekleştirilir. Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi hâlinde koşullu salıvermenin geri alınması gerçekleştirilir.

6- Koşullu Salıverme Geri Alınırsa Ne Olur?

Hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi hâlinde koşullu salıvermenin geri alınması gerçekleştirilir. Koşullu salıverilmenin geri alınmasından sonra aynı hükmün infazı ile ilgili bir daha koşullu salıverilme kararı verilmez.

Koşullu Salıvermenin Geri Alınması Hâlinde Hükümlünün;

1. Sonraki suçu işlediği tarihten itibaren başlamak ve hak ederek tahliye tarihini geçmemek koşuluyla sonraki işlediği her bir suç için verilen hapis cezasının iki katı sürenin,
2. Yükümlülüklerine aykırı davranması hâlinde, bu yükümlülüklere uymama tarihi ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek koşuluyla ihlalin niteliğine göre takdir edilecek bir sürenin, ceza infaz kurumunda aynen çektirilmesine karar verilir (CGTİHK m.107/13).

7- İki Kez Mükerrirlere Af Geldi Mi?

İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda, hükümlü koşullu salıverilmez (CGTİHK m.108/3). İki kez mükerrirlere henüz af gelmemiştir.

8- Koşullu Salıverme Şartları Nelerdir?

Koşullu salıverilme için hükümlünün kendisine verilen hapis cezasının kanunda öngörülen süre dahilinde infaz kurumunda geçirmiş olması ve iyi halli olması şarttır.

9- Koşullu Salıverilme Süresi Ne Kadar?

Koşullu salıverilme süresi; suçluların türüne, hükümlünün çocuk, yetişkin veya mükerrir olup olmamasına göre değişmekte olup yukarıda bahsettik.

10- Koşullu Salıverme Ne Zaman Biter?

Koşullu salı verilme süresi, hükümlünün infaz kurumunda geçirdiği süre, Hükmedilen hapis cezasından mahsup (düşürülerek) edilerek kalan hapis cezası süresi kadardır. Bu sürenin tamamlanması ile koşullu salıverilme süresi biter.

11- Koşullu Salıverme Hangi Suçlarda Uygulanmaz?

• İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması halinde koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.
• Türk Ceza Kanununun “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

12- Şartlı Tahliye Hangi Suçları Kapsıyor?

İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması halinde şartlı tahliye kararı verilmez; Türk Ceza Kanununun “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde şartlı tahliye kararı verilmez. Belirtilenler dışında şartlı tahliye kararı verilebilir.

13- Koşullu Salıverme Memuriyete Engel Mi?

Kasten işlenen bir suçtan dolayı 1 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olan kişi memuriyete kabul edilemez.

Yüz kızartıcı suç nedeniyle hapis cezası almış olanlar aldıkları hapis cezası 1 yıldan az olsa dahi suçun niteliği memuriyete engeldir. Bu suçlar; Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar, İhaleye Fesat Karıştırma, Edimin İfasına Fesat Karıştırma, Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama, Kaçakçılık, Hırsızlık, Dolandırıcılık, Güveni Kötüye Kullanma Suçu, Rüşvet, İrtikap, Zimmet, Hileli İflas Suçları ile Sahtecilik Suçları.

Taksirli suçlardan dolayı mahkum olmak, süresine bakılmaksızın memuriyete engel değildir. Dolayısıyla koşullu salıverilme durumu tek başına memuriyete engel değildir. Memuriyete engel suçlar belirttiğimiz kriterler esas alınarak tespit edilir.

Bkz.: “Memurluğa Engel Suçlar”

14- Adli Para Cezası Koşullu Salıvermeyi Bozar Mı?

Koşullu salıverilme sürecinde hükümlünün kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezası gerektiren bir suça mahkum olması halinde koşullu salıverilmenin geri alınması gerçekleşir. Adli para cezası koşullu salıverilmeyi bozmaz.

15- Koşullu Salıverilme Tarihi Ne Demek?

Koşullu salı verilme tarihi, hükümlünün infaz kurumunda kanunda belirtildiği süre boyunca cezasının çektirilmesi ve iyi halli olması şartıyla kalan hapis cezası süresini dışarıda denetimli serbestlik haliyle geçirebilmeye hak kazandığı tarihtir.

16- Haksız Tutuklama Tazminat Miktarı Nasıl Belirlenir?

Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen; hatta kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenler maddî ve manevi her türlü zararlarını devletten isteyebilirler. Haksız tutuklanan, asgari ücret üzerinden tutuklu kaldığı sürece için maddi tazminat talebinde bulunabilir. Haksız tutuklama nedeniyle duyulan acı, elem ve üzüntü sebebiyle de manevi tazminat talep edilebilir.

17- Koşullu Salıverme Nasıl Bozulur?

Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen uymamakta ısrar etmesi hâlinde koşullu salıverilme bozulur.

18- Koşullu Salıvermenin Bozulması Durumunda Ne Olur?

Hükümlü koşullu salıverildikten sonra yükümlülüklerine uymaması halinde ceza infaz kurumuna geri gönderilir.

TALHA AVCI

KAYNAKÇA

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5275.pdf

https://aksehir.adalet.gov.tr/denetimli-serbestlik-nedir

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5271.pdf

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200415-16.htm

https://d.barobirlik.org.tr/2020/kosullusaliverilmeoranlari/6/