Retweet, bir kişinin Twitter üzerinden paylaşılmış bir tweeti kendi takipçilerine aynen veya yorum ekleyerek paylaşmasıdır. Hukuki açıdan retweet, bir başka kişinin beyanını yayma niteliği taşıdığı için ceza sorumluluğu bakımından tartışmalıdır. Retweet, hakaret, iftira veya başka suç unsurları içeren bir tweetin yayılması durumunda ceza sorumluluğu doğurabilir mi? Bu sorunun cevabı, retweet fiilinin niteliğine, failin iradesine ve içeriğin suç teşkil edip etmediğine göre değişir.
İÇİNDEKİLER
CEZA HUKUKU BAKIMINDAN RETWEETİN İNCELENMESİ
Ceza hukuku, suça konu eylemleri değerlendirirken failin kastını ve fiilin sonuçlarını esas alır. Retweet, kişinin manevi dünyasının dışa vurumu olarak kabul edilip edilmediği ve bu fiilin suç işleme kastını içerip içermediği bakımından incelenmelidir.
Bir görüşe göre retweet, failin özgün bir beyanı olmayıp, başka bir kişinin beyanının yayılmasına aracılık eden bir fiildir. Ancak retweet, alıntı yapılarak veya doğrudan gerçekleştirilebilir:
• Alıntı yapılarak retweet: Kişinin paylaşımı bir yorum ekleyerek yeniden paylaşmasıdır. Bu tür retweetlerde kastın anlaşılması daha kolaydır. Örneğin, hakaret içeren bir tweeti, “Çok doğru, katılıyorum” gibi ifadelerle paylaşmak, kastın varlığını gösterir.
• Doğrudan retweet: Kişinin, tweeti herhangi bir yorum eklemeden paylaşmasıdır. Bu durumda kastın tespiti daha zordur.
retweet ceza sorumluluğu
RETWEETİN SUÇ TEŞKİL EDEBİLMESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR
Bir retweetin ceza sorumluluğu doğurabilmesi için şu unsurların bulunması gerekir:
1. Tweetin Suç Oluşturması: Retweetlenen tweetin hakaret, iftira, müstehcenlik veya başka bir suç içermesi gereklidir.
2. Kastın Var Olması: Failin, suç oluşturan içeriği bilerek ve isteyerek yaydığına dair somut delillerin bulunması gerekir. Örneğin, failin retweetleme amacı hakaret kastı değil, tweeti eleştirmek veya arşivlemekse ceza sorumluluğu doğmaz.
3. İradeyi Ortaya Koyan Delillerin Varlığı: Failin, tweeti yayarak suça iştirak ettiğini gösteren somut deliller bulunmalıdır.
YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA RETWEET
Yargıtay, retweetin ceza sorumluluğu doğurup doğurmadığına dair kararlarında, somut olayın özelliklerine ve failin kastına dikkat çekmiştir:
• Yargıtay 18. Ceza Dairesi Kararı (16.01.2019): Retweet edilen bir tweetin hakaret içermesi halinde, failin retweetleme amacı ve önceki davranışları incelenerek, suç işleme kastının varlığı araştırılmalıdır. Karara konu olayda, failin müştekiye yönelik hakaret içeren bir tweeti retweetlediği tespit edilmiş ve hakaret suçunun oluştuğuna kanaat getirilmiştir.
• Yargıtay 18. Ceza Dairesi Kararı (07.12.2015): Sanığın, hakaret içeren bir tweeti retweetlediği kabul edilerek, retweet fiilinin hakaret suçunu oluşturduğu belirtilmiştir. Ancak bu tür kararlarda failin kastının tespit edilip edilmediği açıkça belirtilmemiştir.
RETWEETİN İKİ FARKLI YORUMU
1. Retweet Ayrı Bir Fiildir: Retweet, tweetin içeriğini yeniden paylaşma iradesiyle yapılan bağımsız bir fiildir. Bu nedenle, failin kastı ve retweetin suç teşkil eden içeriği paylaşma amacı dikkatlice değerlendirilmelidir.
2. Retweet, İlk Fiilin Devamıdır: Retweet, asıl tweetin bir uzantısıdır ve retweetleyen kişi, tweetin içeriğini destekleyerek paylaşmaktadır. Bu durumda, failin kastı kolaylıkla suç teşkil eden tweetin yayılması olarak değerlendirilebilir.
RETWEETLEME YÖNTEMLERİ VE SORUMLULUK
1. Alıntılayarak Retweet:
Bu yöntemde fail, tweetin içeriğine kendi yorumunu ekler. Eğer eklenen yorum suç unsuru taşıyorsa, failin suçtan sorumlu tutulması mümkündür. Örneğin, hakaret içeren bir tweeti “Çok doğru” diyerek paylaşmak, failin suç işleme kastını gösterebilir.
2. Doğrudan Retweet:
Failin, herhangi bir yorum eklemeden tweeti paylaşması durumunda kastın tespiti daha zordur. Örneğin, fail, tweeti eleştirmek, arşivlemek veya bilgilendirmek amacıyla paylaşmış olabilir. Bu durumlarda, suç işleme kastının bulunmadığı kabul edilmelidir.
RETWEETİN CEZA SORUMLULUĞU
SONUÇ
Retweetin ceza sorumluluğu doğurup doğurmadığı, her somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmelidir. Suç teşkil eden bir tweetin retweetlenmesi, failin suç işleme kastına ve retweetin amacına bağlı olarak farklı sonuçlar doğurabilir.
• Failin suç işleme kastı yoksa, retweet fiilinin ceza sorumluluğu doğurmayacağı kabul edilmelidir.
• Şüphe durumlarında, ceza hukukunun temel prensibi olan “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gereği, sanık lehine karar verilmelidir.
Retweetin ceza sorumluluğu bakımından hukuki değerlendirmesi, sosyal medya kullanımı ve ifade özgürlüğü açısından önem taşımaktadır. Bu bağlamda, kullanıcıların sosyal medya paylaşımlarında dikkatli olmaları ve olası hukuki sonuçları göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.
Uygulamada retweet yaptığı gerekçesiyle hakaret dosyasında ceza verilmeye devam etmektedir.