İÇİNDEKİLER
AYLIKTAN KESME CEZASI NEDİR?
Aylıktan kesme cezası Memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.
AYLIKTAN KESME CEZASI GEREKTİREN FİİL VE HALLER NELERDİR?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125. Maddesinde aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şu şekilde sıralanmıştır;
- Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,
- Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,
- Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,
- Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,
- Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,
- Görev yeri sınırları içerisinde herhangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,
- Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,
Yukarıda sayılan eylemlere benzer nitelikte olanlara da karşılığı disiplin cezası verilebilir. Ceza soruşturmalarında kıyas yasağı bulunmakta ise de disiplin soruşturmasında kıyasen değerlendirme mümkündür.
Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir. Disiplin cezalarına karşı açılan davalarda mahkemeler alt ceza uygulanmamasını iptal gerekçesi yapmaktadır.
Aylıktan kesme cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.
MEMURUN SAVUNMA HAKKI
Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Savunma için en az 7 gün verilmesi gerekmektedir. Savunma istemi yazısında; memur hakkındaki iddialar, dayandığı deliller ve hukuki nitelendirmesi belirtilerek savunma vermesi istenir. Verilen süre içinde savunma verilmemesi halinde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı belirtilir.
AYLIKTAN KESME CEZASI VERMEYE YETKİLİ AMİR
Aylıktan kesme cezası, ceza verilecek memurun disiplin amiri tarafından verilir. Disiplin amirleri, Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğinde ve kurumların kendi yönetmeliklerinde belirlenmiştir. Disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezasına karşı yapılan itirazın kabulü hâlinde disiplin amirleri, kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilir. Disiplin amirliği yetkisi devredilemez.
AYLIKTAN KESME CEZASINDA SÜRELER VE ZAMANAŞIMI
Disipline konu fiilin işlendiği tarihten itibaren bir ay içerisinde disiplin soruşturmasına başlanmak zorundadır. Aksi halde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Soruşturmanın tamamlanmasından itibaren 15 gün içinde karar verilmesi zorunludur. Her hal ve şartta fiilin işlenmesinden itibaren iki yıl geçmesi halinde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezası karar tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgilisine tebliğ edilir. Bu karara karşı yedi gün içinde disiplin kuruluna itiraz edilebilir. Kesinleşen disiplin cezalarına karşı 60 gün içinde İdare Mahkemesinde iptal davası açılabilir.
AYLIKTAN KESME CEZASI İPTAL NEDENLERİ
Disiplin cezalarında her idari işlem gibi yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurları yönünden hukuka uygunluk denetimine tabidir.
- Disiplin amirliği yetkisi devredilemez hükmüne aykırı olarak yetkisiz kişi ya da kurul tarafından ceza verilmesi,
- Kanun ve yönetmelikte öngörülen süreler ve zamanaşımı kurallarına aykırılık,
- Eylem ve cezanın uyuşmaması,
- Soruşturmayı yapan ile cezayı verenin aynı kişi olması,
- Savunma hakkı verilmemesi ya da 7 günden az süre verilmesi,
- Soruşturmanın usule aykırı yapılması,
- Memurun geçmiş çalışmalarının ya da ödüllerinin dikkate alınmaması,
- Alt ceza verilmesinin değerlendirilmemesi,
- Ceza oranının gerekçesiz olarak üst sınırdan verilmesi
AYLIKTAN KESME CEZASINA İLİŞKİN SON DEĞERLENDİRMELER
Aylıktan kesme cezası verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve takip eden ay maaşında uygulanır. Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir.
Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar.
Disiplin cezaları kanuni düzenleme ve yargı kararları dışında idari işlemle geri alınamaz, değiştirilemez ve ortadan kaldırılamaz. Disiplin kurulunun itirazı kabulü halinde disiplin amiri cezayı hafifletebilir veya kaldırabilir.
Aylıktan kesme cezasında 10 yıl geçtikten sonra atamaya yetkili amire başvurularak cezanın silinmesi talep edilebilir. Atamaya yetkili amir belirtilen sürelerde memurun davranışlarının talebini haklı kıldığı kanaatine vardığı takdirde talebin kabulüne karar verebilir. Bu kararda özlük dosyasına işlenir.
Disiplin soruşturmasına başlandıktan sonra ölüm hali hariç soruşturma tamamlanır. Soruşturma sonunda verilen cezalar ilgilisine tebliğ edilir ve özlük dosyasına konulur. Memuriyete dönme durumunda disiplin cezaları uygulanır.
Hakkınızda devam eden disiplin soruşturması halinde ya da soruşturma sonucu disiplin cezası verilmiş ise Harbiye Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek idare hukuku alanında tecrübeli Avukat kadromuzdan hukuki destek alabilirsiniz.
Av. Mustafa MALKOÇ