İş HukukuİŞYERİNDE GECE ÇALIŞMA SÜRELERİ, KAPSAMI VE GECE ÇALIŞMA YASAĞI

GECE ÇALIŞMASI NEDİR?

GECE ÇALIŞMASI NEDİR?

İş kanununa göre, çalışma hayatında gece kavramı ‘’en geç saat 20.00’da başlayarak en erken sabah 06.00’a kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren gün dönemidir.( iş kanunu madde 69/1) bu saatler arasında çalışılması durumuna da gece çalışması denmektedir. 

GECE ÇALIŞMASI SÜRELERİ

GECE ÇALIŞMASI SÜRELERİ

Yasal mevzuata göre işyerinde uygulanacak gece çalışması en geç 20.00’da başlayıp en erken 06.00’da sona ermelidir. Bu saatler arasındaki çalışması süresi ise toplamda 7,5 saati geçmemelidir. Kanunda belirtilen bu saatler, iş hukukuna hakim olan işçi lehine yorum ilkesi gereği işçiler aleyhine sonuç doğuracak şekilde düzenlenemeyecektir. Yani işverenlerin gece çalışma süresini 7,5 saatten az olacak şekilde düzenlemesi mümkündür ancak çalışma süresinin 7,5 saatten fazla olması müdür değildir. Fakat bu 7,5 sat çalışma süresine baz sektörler için esneklik getirilmiştir. Buna göre faaliyetlerinin süreklilik arz etmesi halinde turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmetleri yürütülen iş kollarında çalışan işçilerin yazılı onayları alınma şartı ile 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yapmaları mümkündür. Ancak bu sektörlerde de her halükarda gece çalışması 11 saati geçemez. 

GECE ÇALIŞMASINDA İŞÇİNİN YAZILI ONAY VERME ZORUNLULUĞU

GECE ÇALIŞMASINDA İŞÇİNİN YAZILI ONAY VERME ZORUNLULUĞU

Bir işçiye gece  çalışması döneminde 7.5 saat ve altındaki bir süre çalışma yaptırılacakken, işverenin veya işveren vekilinin işçiden yazılı onay alma zorunluluğu yoktur. Fakat gece çalışması 7.5 saatin üzerine çıkarılabilmesine izin verilen sektörlerde yani turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde gece çalışması 7.5 saatin üzerinde olabileceği durumlar için işçinin yazılı onayının alınması zorunludur. Yani gece çalışmasında fazla mesai yaptırılacaksa (7.5 saatin üzerinde çalışma yaptırılacaksa ) işçiden yazılı onay almak gerekmektedir.  

GECE ÇALIŞMA ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR

GECE ÇALIŞMA ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR

Bir işçinin mesai saati 20.00 ve 06.00 saatleri arasına denk gelirse bu mesaiye ‘gece çalışması’ denir. Bir işçi izin verilen sektörler haricinde 7,5 saatten daha fazla gece çalışması yapamaz. İşçi haftalık saat sınırını geçmemiş olduğu halde 7,5 saatten daha fazla gece çalışması yaparsa mesai gibi ücretlendirilir. Gece çalışması ücreti ise normal mesai ücretinden %50 yüksek olarak hesaplanır. Yani gece çalışma ücretinin hesaplanması haftalık fazla çalışma ücretinin hesaplanmasıyla aynı şekilde hesaplanır. 

Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti sektörlerinde ise çalışan işçilerin ancak yazılı onay vermesi halinde 7,5 saatten fazla çalışması mümkündür. Bu sektörlerde çalışan işçiler 7,5 saatten fazla gece çalışmaya yazılı onay vermedikleri hallerde gece çalışmalarının 7,5 saati aşması durumunda işçilere fazla mesai ücreti ödenir. 

GECE ÇALIŞAN İŞÇİLERİN FAZLA MESAİ HAKLARI NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

GECE ÇALIŞAN İŞÇİLERİN FAZLA MESAİ HAKLARI NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

Bir işçi 7,5 saatten daha fazla gece çalışması yapamaz.( Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti sektörleri haricinde ) İşçi haftalık çalışma saat sınırını (45 saat) geçmemiş olduğu halde  yedi buçuk saatten fazla gece çalışması yaparsa da ekstra ücretlendirilir. Bu ücretlendirme fazla mesai hükümlerine göre hesaplanır. Gece çalışması ücreti ise normal mesai ücretinden %50 yüksek olarak hesaplanır. 

Örnek hesaplama : 

Fazla mesai  brüt ücret/225 = x 1,5 formülüne göre hesaplanmaktadır buna göre  

Aylık 15.000 TL maaş alan bir işçi haftalık toplamda 45 saat çalışmasına rağmen ay boyunca toplamda 10 saat gece çalışması yapmıştır. Alacağı toplam maaş: 

15.000/225=66,6666667×1.5×10(gece çalışma süresi)=1000,0001 ( gece çalışma ücreti) 

15.000+1.000,0001=16.000,0001 TL 

GECE ÇALIŞMASI YAPAN İŞÇİNİN HAKLARI

GECE ÇALIŞMASI YAPAN İŞÇİNİN HAKLARI

Gece çalışması yapan işçi mesaisinin gece çalışması saatleri kapsamına girdiği saat boyunca ekstra ücrete hak kazanır.  

Belirli sektörler haricinde yedi buçuk saatten fazla gece çalışması yapamazlar.  

İŞÇİNİN SÜREKLİ OLARAK GECE ÇALIŞTIRILMASI

İŞÇİNİN SÜREKLİ OLARAK GECE ÇALIŞTIRILMASI

İşin niteliği gereği, sürekli ve kesintisiz çalışmanın gerektiği işyerlerinde, postalar halinde çalışma sistemi söz konusu olur. İşçinin gece vardiyasında çalışması kural olarak mümkün olup, bazı istisnai hallerde ise yasaktır. Yönetmeliğe göre, nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatlik süre içinde en az üç işçi çalıştırılacak şekilde düzenlenir. Ancak , turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü işyerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde düzenleme 24 saatte iki posta olacak şekilde yapılabilir.  

Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Gece ve gündüz postaların da iki haftalık nöbetleşme esasın da uygulanabilir. Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz. 

İşçiler bu şartlara uyulmadığı takdirde sürekli olarak gece çalıştırılamazlar. 

GECE ÇALIŞMA YASAĞI NEDİR?

GECE ÇALIŞMA YASAĞI NEDİR?

Gece döneminde çalışma sağlık açısından bazı sakıncaları bünyesinde barındırdığı için bu döneme ilişkin olarak kanunda işçileri koruyucu bazı özel hükümlere yer verilmiştir. Bu hükümlere göre bazı işçilerin gece çalışması yapması yasaktır . Yani bu işçiler kanunda gece olarak sayılan 20.00-06.00 arası çalışmamalıdırlar. Ayrıca bu yasak kapsamında olmayan diğer işçilerin gece çalışmaları ise yedi buçuk saati geçemez. Ancak bazı sektörlerde bu yasak kaldırılmıştır.  

Bazı işlerin niteliğine ve gereğine göre yahut yurdun bazı bölgelerinin özellikleri bakımından, çalışma hayatına ilişkin “gece” başlangıcının daha geriye alınması veya yaz ve kış saatlerinin ayarlanması, yahut gün döneminin başlama ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fıkradaki hükmün uygulama şekillerini tespit etmek yahut bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret ödenmesi usulünü koymak veyahut gece işletilmelerinde ekonomik bir zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmalarını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir.( iş kanunu md. 69/2) 

Kadın işçilerin gece çalışabilmesi için ise görevli iş yeri hekiminden , işe başlamadan önce gece çalışması yapmasında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu alınmalıdır.  

Gebe olan kadın işçiler gebeliklerini sağlık raporu ile belgelendirdiklerinde gebeliğin 24.haftasından doğuma kadar geçen sürede gece çalıştırılamazlar. 

Yeni doğum yapmış emziren kadın işçinin doğumu izleyen bir yıl süreyle gece çalıştırılması yasaktır. 

GECE ÇALIŞMA YASAĞI KAPSAMI DIŞINDAKİ İŞLER NELERDİR?

GECE ÇALIŞMA YASAĞI KAPSAMI DIŞINDAKİ İŞLER NELERDİR?

6645 sayılı kanunla yapılan değişiklikle birlikte ; turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. 

Gece çalıştırma yasağı, yukarıdaki sektörlerin yanısıra  hastane, dispanser , eczane, hamam, lokanta otel gibi yerlerle, sinema, tiyatro gibi eğlence yerleri için de söz konusu değildir. 

HANGİ ÇALIŞANLAR GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILAMAZ?

HANGİ ÇALIŞANLAR GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILAMAZ?

İş kanununa göre, sanayiye ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.( m.73/2)   

HAMİLE KADIN MEMUR GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ, DOĞUMDAN SONRA GECE ÇALIŞMA GÖREVİ VERİLEBİLİR Mİ?

HAMİLE KADIN MEMUR GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ, DOĞUMDAN SONRA GECE ÇALIŞMA GÖREVİ VERİLEBİLİR Mİ?

Kadınların gece postalarında çalıştırılmasına ilişin Yönetmelikte gebe kadın işçiler için özel hükümler öngörülmüştür. Buna göre, kadın işçiler gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar; emziren kadın işçiler ise doğum tarihinden başlamak üzere kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bir yıl süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar.  

MEVZUATA AYKIRI GECE ÇALIŞMA DURUMUNDA İŞÇİNİN HAKLARI

MEVZUATA AYKIRI GECE ÇALIŞMA DURUMUNDA İŞÇİNİN HAKLARI

İşçiye mevzuata aykırı  gece çalışması yaptırıldığı durumda işçi sözleşmeyi haklı olarak feshedebilir.  

İŞÇİNİN SÜREKLİ GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILMASI SEBEBİYLE HAKLI FESİHİ

İŞÇİNİN SÜREKLİ GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILMASI SEBEBİYLE HAKLI FESİHİ

İş sözleşmesi işçi veya işverenin tek taraflı bir irade beyanı ile sona erdirilebilir. Taraflardan birinin sözleşmeyi sona erdiren irade beyanına ‘’ fesih bildirimi ‘’ denir.  Yargıtaya göre , fesih bildirimi her zaman açık bir şekilde yapılmayabilir, olayların akışından taraflardan birinin davranışı ile sözleşmeye son verildiği anlaşılabiliyorsa bu davranışın da fesih şeklinde değerlendirilmesi gerekir. Tarafların anlaşması dışında, fesih bildiriminde bulunan taraf , bildirimin varmasından sonra artık tek taraflı olarak bundan dönemez. Ancak karşı tarafa ulaşmadan ya da karşı tarafın rızası ile fesih bildiriminin geri alınması mümkündür.  

İş Kanunu’nun 25. maddesinde işveren bakımından haklı fesih nedenleri; sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri ve zorlayıcı sebeplerdir. İşçinin sözleşmesini haklı olarak sonlandırabileceği haller ise İş Kanunu’muzun 24. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre işçi; sağlık sebepleri nedeniyle, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerde ve son olarak zorlayıcı sebeplerin olması halinde iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.  

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi  2017/24339 Esas, 2019/18396 Karar sayılı karara göre; 

‘’Davalı İşverence Yönetmelik hükmüne aykırı olarak davacı son bir ay sürekli olarak gece vardiyasında çalıştırılmıştır. Diğer yandan dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının iş akdini feshettiği dönemde annenin ilgi ve sevgisine muhtaç iki küçük çocuğunun bulunduğu ayrıca davacının sağlık problemlerinin olduğu anlaşılmaktadır. Yargılama sırasında dinlenen tanık beyanlarından ve dosyadaki belgelerden davacının aile ve sağlık mazeretlerinden dolayı bir süre gece çalıştırılmamasına ilişkin talebini işyeri yetkililerine bildirdiği ancak işveren tarafından bu talebin karşılanmadığı sabittir. Davalı işverenin işçiyi anılan yönetmeliğe aykırı olarak çalıştırdığı ayrıca gözetme borcuna aykırı davranması nedeniyle davacının iş sözleşmesini haklı olarak feshettiğinin kabulüyle kıdem tazminatına hükmedilmesi gerekirken reddi hatalı olup bozma nedenidir.” Bu karardan anlaşılacağı üzere bazen, işçiyi yıldırma ya da işçilere mobbing yapılması amacıyla art arda gece vardiyası yazılmakta ve çalışan bu durumu kaldıramamakta ve istifa etmektedir ve  Yargıtay işçinin sürekli olarak gece vardiyasında çalışması halinde, işçi açısından haklı sebeple iş sözleşmesinin feshinin gündeme geleceğini, kıdem ihbar ve diğer işçilik alacaklarına hak kazanacağını kabul etmektedir. 

Ayrıca  “gece vakti” olarak belirlenen dönemde işçi fazla çalıştırılıp işçiye günde 7,5 saati aşan çalışmaları için fazla çalışma ücreti ödenmediği takdirde, işçi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24.maddesinin 2. fıkrası uyarınca iş akdini tek taraflı ve haklı nedenle feshedebilmektedir.  

Tüm bunlardan anlaşılacağı üzere işçinin sürekli olarak gece çalıştırılması veya çalıştığı ücretin ödenmemesi haklı ve geçerli fesih sebebidir.  

İş sözleşmesini haklı nedenle feshedecek olan işçinin öncelikle haklı fesih gerekçelerini işverene bildirmesi gerekmektedir. İşçi bakımından fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması bir geçerlilik şartı değildir fakat  ispat açısından kolaylık sağlamaktadır. 

GECE ÇALIŞMALARINDA FARK ÜCRETİ NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

GECE ÇALIŞMALARINDA FARK ÜCRETİ NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

Saat 20.00 ile 06.00 saatleri arasında çalışan işçi normal mesai saati kadar çalışmış olsa bile bu saatler arasına gelen çalışma saatleri için ekstra ücrete hak kazanır. Buna da fark ücreti denir. İşçi haftalık 45 saatten fazla çalışmışsa işçiye fazla çalışma ücreti ödenir. Gece çalışmasında ise işçi 7,5 saatten fazla çalışmışsa haftalık çalıştığı sürenin 45 saati geçip geçmediğine bakılmaksızın fazla mesai ücreti ödenir.Yargıtay 2019 yılında verdiği bir kararda , gece döneminde yedi buçuk saati aşan çalışma 45 saati aşmasa da fazla çalışma sayıldığı için fazla çalışmasının zamsız kısmının işçinin maktu ücreti içerisinde ödendiği kabul edilerek sadece zamlı ödenmesi gereken kısım için 0.5 kat sayı ile hesap yapılması gerekir demişken 2020’de bu kararından dönmüş ve saatlik ücretin 1.5 katı ile çarpılması gerektiğinin kabul etmiştir.  

Örneğin bir işçinin aylık 20.000 TL aldığını varsayalım. Bir saatlik gece çalışma fark ücretinin hesaplanması şu şekilde olur: 20.000/225=88,8888889(1 saatlik çalışma ücreti) 88,888889×1.5=133,33333334( 1 saatlik gece çalışma ücreti ) 

MEVZUATA AYKIRI GECE ÇALIŞMASININ İDARİ YAPTIRIMI

MEVZUATA AYKIRI GECE ÇALIŞMASININ İDARİ YAPTIRIMI

Mevzuata  aykırı davranılması halinde yani kanunda ayrı tutulan sektörler haricinde işçilerin geceleri 7,5 saatten fazla çalıştırılması durumunda 4857 sayılı Kanunun 104’üncü maddesi gereğince işverenlere 2023 yılı hadlerine göre 9.302 TL idari para cezası uygulanır. 

GECE ÇALIŞMASI HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

GECE ÇALIŞMASI HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

GECE VARDİYASINDA TEK KİŞİ ÇALIŞABİLİR Mİ?

Mevzuatımızdaki hükümlere göre  işçilerin vardiyalarda tek başına çalışmasını açıkça yasaklayan bir düzenleme yoktur. 

GÜNLÜK ÇALIŞMA SÜRESİ 7,5 SAATİN ALTINDA OLAN İŞLERDE İŞÇİ ÜCRETLERİNDE İNDİRİM YAPILABİLİR Mİ?

 İşçilerin vardiyalı (gece-gündüz)  yürütülen işlerde, ikili ya da daha çok vardiya ayısının artırılması ya da üç vardiya halinde çalışılan işyerlerinde günlük çalışma süresinin 7,5 saatin altında olması sebebiyle yani çalışma sürelerindeki azalma nedeniyle işçilerin ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun, indirim yapılamaz. 

KADIN İŞÇİLER GECE ÇALIŞMASI YAPABİLİR Mİ?

Kadın işçilerin gece çalışabilmesi için ise görevli iş yeri hekiminden , işe başlamadan önce gece çalışması yapmasında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu alınmalıdır.  

TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE GECE ÇALIŞMASI ZAMMI NE KADARDIR?

Toplu İş Sözleşmesinin 59. Maddesi (b) fıkrasında, saat 20:00-06:00 saatleri arasında yapılan normal çalışmaların gece çalışması olduğu ve bu saatlerde çalışan işçilere ücretlerinin %25 zamlı ödeneceği yazmaktadır. 

İŞÇİ KAÇ HAFTA ÜST ÜSTE GECE VARDİYASINDA ÇALIŞABİLİR?

Gece vardiyasında çalışılan süre üst üste iki haftayı geçmemelidir. Buna göre; bir çalışma haftası gece vardiyasında çalışan işçinin diğer hafta gündüz vardiyasında çalışması şeklinde veya iki hafta gece sonraki iki hafta gündüz vardiyasında çalışması şeklinde nöbetleşme esası uygulanması mümkün olabilir. 

GECE ÇALIŞMA YASAĞI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

GECE ÇALIŞMA YASAĞI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 23.6.2009 gün 2007/ 40862 E, 2009/ 17766 K 

İşçilerin gece çalışmaları günde yedi buçuk saati geçemez (m.69/3). Bu hal de günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın bir sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden haftalık 45 saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da gece çalışmasında 7.5 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararı bu yöndedir. Somut olayda davalı işyerinde ayda 2 hafta 22-08 saatleri arasında gece çalışması yapıldığı sabittir. Davacının bu dönemde haftalık çalışma süresi 45 saattir. Ancak günlük çalışmasının 1,5 saatlik kısmı fazla çalışmadır. Davalı işveren bu fazla çalışmanın normal kısmını aylık ücret içinde ödemiştir. Bu durumda davacının %50 zamlı kısım alacağı bulunmaktadır. Mahkemece gerekirse bilirkişiden rapor alınmak suretiyle günlük 1,5 saatlik fazla çalışma alacağının %50 zamlı kısmı hüküm altına alınmalıdır. 

  1. Hukuk Dairesi         2017/7304 E.  ,  2017/2460 K.

Somut olayda davacı vekili, 15.00-23.00 vardiyasında çalışan işçilerin çalışmasının 3 saatinin gece çalışması niteliğinde olduğu iddiasıyla, 20.00-06.00 saatleri arasında yapılan her bir saat çalışma karşılığı olarak zamlı ücret ödenmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Davalı vekili ise, ücret ödemesinin günlük yevmiye esasına göre yapıldığını, buna göre günlük çalışmanın yarıdan fazlasının 20.00-06.00 saatleri arasında yapılmaması durumunda çalışmanın gece çalışması olmadığı ve zamlı ücret ödenemeyeceğini savunmaktadır. 

Uyuşmazlık konusu hüküm, toplu iş sözleşmesinin “İşin Düzenlenmesi” başlıklı dördüncü bölümünde ve “Gece Çalışması ve Ücreti” kenar başlıklı 22. maddesinde yer almaktadır. Söz konusu hükme göre “Akşam saat 20.00’den sabah 06.00’a kadar geçen süredeki çalışmalar gece çalışması sayılır. Gece çalışması için ödenecek ücret normal çalışma ücretlerinden %25 fazladır.” 

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Gece süresi ve gece çalışmaları” başlıklı 69. maddesinin birinci fıkrasına göre “Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 

06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir.” 

“Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in “Gece Çalışma Süresi” başlıklı yedinci maddesinin ikinci fıkrasında “Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır” düzenlemesine yer verilmiştir. Buna göre işçi kısmen gündüz kısmen de gece dönemine giren saatlerde çalışmakta ise, çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastladığı takdirde, bu çalışmalar gece çalışması sayılacaktır. 

  1. Hukuk Dairesi         2015/27526 E.  ,  2018/6386 K.

4857 Sayılı İş Kanunu 69.maddeye göre: Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir.  

Bazı işlerin niteliğine ve gereğine göre yahut yurdun bazı bölgelerinin özellikleri bakımından, çalışma hayatına ilişkin “gece” başlangıcının daha geriye alınması veya yaz ve kış saatlerinin ayarlanması, yahut gün döneminin başlama ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fıkradaki hükmün uygulama şekillerini tespit etmek yahut bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret ödenmesi usulünü koymak veyahut gece işletilmelerinde ekonomik bir zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmalarını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir.  

İşçilerin gece çalışmaları yedibuçuk saati geçemez.” 

Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7.maddesinin 2.fıkrasında, “Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır” şeklinde kurala yer verilmiş olmakla, aksine özel bir düzenleme olmadığı sürece ve bir çalışmanın yarısından çoğu gece saatlerinde yapılmadıkça, çalışma gece çalışması olarak değerlendirilemeyecektir. 

Somut olayda TİS 30. maddesinde işçinin rızası dışında bir hafta, her halde iki haftadan fazla gece vardiyasında çalışma yapılamayacağı, vardiya başlangıç ve bitiş saatlerinin 24:00-06:00 saatleri arasına gelmeyecek şekilde ayarlanmasının esas olduğu, TİS 31. maddesinde gece çalışması 20:00-06:00 saatleri arasında kabul edilerek bu süre için ödenecek ücretin normal ücretin % 25 fazlası olduğu düzenlenmiştir.  

Bilirkişi tarafından davalı işverence ikinci vardiyanın 16:30-23:30 arasında olduğu beyan edilmişse de termal nöbet çizelgelerinde 16:30-24:00 saatleri arasında çalışıldığının belirtildiği, çalışmanın 16:30-23:30 arasında olduğunu beyan eden davalı tanığınca dahi bu çizelgenin imzalandığı buna göre, vardiyada 20:00-24:00 saatlerine denk gelen çalışmanın gece çalışması olduğu kabul edilerek, günlük 4 saat % 25 zamlı ücretten hesaplanmıştır.  Davacı, 15 gün aralıklarla 16:00-24:00 vardiyasında çalıştığını belirterek gece çalışma alacağı talep etmişsede çalışmasının 4. saatinden sonra 0,5 saat ara dinlenmesi kullandığında kalan sürenin yarıdan fazla kriterini karşılamadığı anlaşıldığından talebin reddi gerekirken kabulü hatalıdır.

 

HARBİYE HUKUK BÜROSU

KÜBRA UYSAL

İş Kanunu’nda yer alan Gece çalışması ile ilgili makaleyi okumak için tıklayın.

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak Gerekli alanlar işaretlendi *

Yorum Yap