TEREKENİN TESPİTİ DAVASI VE ŞARTLARI

Terekenin tespiti davası, mirasbırakanın geride bıraktığı malvarlığına dahil tüm aktif (alacak ve haklar) ve pasiflerin (borçlar) belirlenmesi için mirasçılar tarafından açılan davadır. Bu dava esasında bir tespit davasıdır. Bu dava ile tereke mallarının tespiti ve hak sahiplerine geçmesi amaçlanır. Bir nevi koruma önlemidir. Terekenin güvenliği için terekeyi oluşturan tüm malvarlığı araştırılır.

Miras Avukatı İletişim

TEREKE NEDİR?

Tereke, mirasbırakanın geride bıraktığı tüm malvarlığıdır. Bu malvarlığına, ölen kişinin tüm kazanç ve borçları dahildir. Terekenin belirlenmesi için terekenin tespiti davası diğer adıyla miras tespiti davası açılarak tereke belirlenir ve daha sonrasında mirasçılar tarafından terekenin paylaşılması yoluna gidilir. Terekenin tespiti önemli bir husustur. Terekenin tespiti ile mirasbırakanın tüm malvarlığı tespit edilir ve mirasçıların hakları korunur.

TEREKEYE NELER GİRER?

Ölen kişinin tüm taşınır ve taşınmaz malları, alacakları, hakları ve borçları terekeye dahildir. Terekeye dahil tüm alacak, borç, hak ve malların belirlenmesi ölümden sonra mirasçılar tarafından terekenin tespiti davası açılarak sağlanır.

TEREKENİN TESPİTİ NASIL YAPILIR?

Ölen kişinin alacak, hakları ve borçlarının neler olduğunu mirasçılar bilemeyebilir. Terekenin tespiti davası ile mirasçılar, ölen kişinin geride bıraktığı tüm malvarlığını öğrenebilir. Yasal mirasçılardan her biri veya hepsi ya da ölen kişinin ölmeden önce atayacağı mirasçılar tarafından ölen kişinin geride bıraktığı malvarlığına dahil tüm aktif ve pasiflerin ayrı ayrı belirleneceği ölen kişinin son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesinde terekenin tespiti davası açılarak terekenin tespiti gerçekleştirilir. Daha sonra terekenin aktif kısmından pasif kısmı çıkarılarak net malvarlığı belirlenir ve mirasçılar arasında paylaştırılması yoluna gidilir.

TEREKENİN TESPİTİ DAVASI

Ölen kişinin son yerleşim yeri sulh hâkimi, istem üzerine veya kendiliğinden tereke mallarının korunması ve hak sahiplerine geçmesini sağlamak üzere gerekli olan bütün önlemleri alır. Bu önlemler TMK 589.maddesinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.

• Terekede Bulunan Mal ve Hakların Yazımı

Aşağıdaki sebeplerden birinin varlığı halinde sulh hakimi tereke defterinin tutulmasına karar verir:

1. Mirasçılar arasında vesayet altına alınmış olan veya alınması gereken kimse varsa,
2. Mirasçılardan biri uzun süreden beri bulunamıyorsa ve temsilcisi de yoksa,
3. Mirasçılardan veya ilgililerden biri, ölüm tarihinden başlayarak 1 ay içinde istemde bulunursa,

 Defter tutma işlemi gecikmeksizin tamamlanır.

• Terekenin Mühürlenmesi

Yazımı yapılan tereke mallarından gerekenler mühürlenir. Tereke mühürlenirken mirasbırakanla birlikte oturanların ihtiyaçları için gerekli eşya bir tutanakla tespit edilip güvenilir kişi olarak kendilerine bırakılır; taşınmazların onların oturmaları için zorunlu olan bölümleri, mühürlemenin dışında tutulur.

• Terekenin Resmen Yönetilmesi

Terekenin resmen yönetilmesi; terekenin, mirasçılar arasında paylaştırılmasına kadar ki sürede sulh hakimi tarafından atanan veya kanunda belirtilen bir kişinin terekeyi yönetmesidir. Aşağıdaki hâllerde sulh hâkimi kendiliğinden mirasın resmen yönetilmesine karar verir:

1. Mirasçılardan birinin uzun süreden beri bulunamaması ve temsilci de bırakmaması hâlinde menfaati gerektiriyorsa,
2. Mirasta hak sahibi olduğunu ileri sürenlerden hiçbiri mirasçılık sıfatını yeterince ispatlayamazsa veya bir mirasçı bulunup bulunmadığı şüpheli olursa,
3. Mirasçıların tamamı bilinmiyorsa,
4. Kanunda özel olarak öngörülmüşse.

Mirasbırakan terekenin tamamı üzerinde yetkili olmak üzere vasiyeti yerine getirme görevlisi atamış ise, önemli bir engel bulunmadıkça terekenin yönetimi ona verilir.

Mirasbırakan velâyet veya vesayet altında idiyse; veli veya vasi bir sakınca olmadıkça terekenin yönetimiyle görevlendirilir.

• Vasiyetnamelerin Açılması

Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden başlayarak 1 ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hâkimi tarafından açılır ve ilgililere okunur. Bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır.

TEREKENİN TESPİTİ DAVASI NASIL AÇILIR?

Terekenin tespiti davası, ölüm anından itibaren yasal mirasçılardan her biri veya hepsi birlikte ya da atanmış mirasçılar tarafından ölen kişinin son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesinde açılabilir. Terekenin tespiti davası, mirasbırakanın ölüm anından itibaren her zaman açılabilir. Herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre kanun koyucu tarafından öngörülmemiştir. Terekenin tespiti davası usule uygun bir şekilde oluşturulmuş bir dava dilekçesi ile açılır. Bu dava, husumetsiz olduğu için çekişmesiz yargı işidir, yani bu davada davalı sıfatı bulunmaz. Terekenin tespiti davası için Harbiye Hukuk Bürosu’nun alanında uzman miras hukuku avukatlarından yardım almak için buraya tıklayabilirsiniz.

DAVAYI KİMLER AÇABİLİR? DAVANIN TARAFLARI

Terekenin tespiti davası; yasal mirasçılar ve mirasbırakanın ölmeden önce atadığı mirasçılar tarafından açılır.

 Yasal Mirasçılar, kanunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır:

• Mirasbırakanın Altsoyu (Birinci Derece Mirasçılar)

Miras, kural olarak altsoya geçer. Altsoy, mirasbırakanın çocuklarıdır. Eğer çocuklar, mirasbırakandan önce ölmüş ise onların çocukları halefiyet yoluyla mirasçı olur.

• Mirasbırakanın Üstsoyu (İkinci Derece Mirasçılar)

Mirasbırakanın üstsoyu, ana ve babasıdır. Altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları ana ve babasıdır. Mirasbırakandan önce ölmüş ana ve babanın yerlerini halefiyet yoluyla onların altsoyu alır.

• Miras Bırakanın Büyük Ana ve Büyük Babası (Üçüncü Derece Mirasçılar)

Mirasbırakanın çocukları ve ana-babası ve onların altsoyu bulunmaması halinde mirasbırakanın mirasçıları büyük ana ve büyük babasıdır. Mirasbırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babanın yerlerini halefiyet yoluyla onların altsoyu alır.

Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşlerse bütün miras, mirasbırakanın sağ kalan eşine bırakılır.

• Sağ Kalan Eş

Sağ kalan eş, bulunduğu zümreye göre kanuna aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:

• Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
• Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
• Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.
• Evlatlık

Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene mirasçı olur. Evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Ancak evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olamazlar.

• Devlet

Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirasının devlete geçeceği TMK m.501’de belirtilmiştir.

TEREKENİN TESPİTİ DAVASI GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Terekenin tespiti davası, mirasbırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesinde yasal mirasçılar ve mirasbırakan tarafından ölmeden önce atadığı mirasçılar tarafından açılır.

TEREKENİN TESPİTİ DAVASINDA SÜRELER VE ZAMANAŞIMI

Terekenin tespiti davası, mirasbırakanın ölümünden itibaren herhangi bir hak düşürücü süre veya zamanaşımı süresine tabi olunmadan yasal mirasçılar veya mirasbırakan tarafından ölmeden önce atadığı mirasçılar tarafından açılabilir.

TEREKENİN TESPİTİ DAVASI NE KADAR SÜRER?

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası), mahkeme yoğunluğuna göre kesin olmamakla beraber sürecin Miras Avukatı ile yürütülmemesi durumunda ortalama 1 yılda; Miras Avukatı ile yürütülen terekenin tespiti davası (miras tespit davası) ise ortalama 3 ayda sonuçlanmaktadır.

TEREKENİN TESPİTİ DAVASI SONUÇLARI

Terekenin tespiti sonrasında mirasın paylaşılması konusunda çıkacak muhtemel uyuşmazlıkların giderilmesi için yargı yoluna başvurulabilir.

• Terekenin tespiti sonrasında mirasçı oldukları belirlenenler, sulh hukuk mahkemesine başvurarak veya noterliğe başvurarak mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alabilir.
• Terekenin tespiti sonrasında mirasın paylaştırılması konusunda anlaşmazlığa düşen mirasçılar izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davası açarak mahkemeden mirasın paylaştırılmasını talep edebilir. Unutulmamalıdır ki 01.09.2023 tarihinden itibaren izale-i şuyu davasının açılmasından önce arabuluculuk müessesine başvurulması zorunlu hale gelmiştir.
• Çocuklar arasında eşit oranda paylaşılması gerekli miras, ülkemizde genellikle kız çocuklarına mirastan daha az pay verilmesi halinde, bu gibi mirastan mal kaçırılması durumlarında muris muvazaası davası açılabilir.

TEREKE TESPİT DAVASI 2024 YILI HARÇ VE MASRAFLARI

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası) için harç kalemlerinin toplamı, tebligat ve keşif masrafı, bilirkişi ücreti dahil harç ve masraflar toplamı 2024 yılı için yaklaşık 5.000,00 TL’dir.

TEREKE TESPİT DAVASI 2024 YILI İSTANBUL BAROSU AVUKATLIK ÜCRETİ

2024 yılı terekenin tespiti davası (miras tespit davası), için avukatlık ücreti 33.000,00 TL’den başlamaktadır.

HARBİYE HUKUK BÜROSU MİRAS AVUKATI HİZMETLERİMİZ

Harbiye Hukuk Bürosu Avukatları, terekenin tespiti davası (miras tespit davası) ve miras kaynaklı diğer tüm davalarda müvekkillere hukuki hizmet sağlamaktadır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1- Terekenin Tespiti Davasında Neler Talep Edilir?

Terekenin tespiti davasında mirasbırakanın malvarlığına dahil tüm alacak ve haklarından (aktif malvarlığı) borçları (pasif malvarlığı) çıkarılarak elde edilecek net tereke, yasal mirasçılar veya atanmış mirasçılar tarafından talep edilir.

2- Tereke Tespit Davası Nerede Açılır?

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası), mirasbırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesinde açılır.

3- Terekenin Tespiti Ne Kadar Sürer?

Terekenin tespiti için açılacak terekenin tespiti davası (miras tespit davası), sürece hakim olan Miras Avukatı ile yürütülmesi durumunda süreç daha hızlı bir şekilde ortalama 3 ayda sonuçlanabilirken davanın Miras Avukatı ile yürütülmediği durumlarda ortalama 1 yılda sonuçlanmaktadır.

4- Terekenin Tespiti Davası Neden Açılır?

Mirasbırakanın geride bıraktığı malvarlığı tam olarak bilinmeyebilir. Yasal mirasçılar veya mirasbırakan tarafından ölmeden önce atamış olduğu mirasçılar tarafından terekenin belirlenmesi için terekenin tespiti davası (miras tespit davası) açılır.

5- Mirasbırakanın Malları Nasıl Tespit Edilir?

Mirasbırakanın ölümünün ardından terekenin tespiti davası (miras tespit davası) açılarak mahkeme ilk önce, mirasbırakanın malvarlığının tespiti için mirasçıların beyanına dayanır. Daha sonra mahkeme tarafından mirasbırakanın alacak, hak ve borçlarının belirlenmesi adına ilgili bankalara, mirasbırakanın kayıtlı taşınmazlarının belirlenmesi için tapu sicil müdürlüğüne, kara taşıtlarının belirlenmesi için trafik tescil şube müdürlüğüne müzekkere yazılır. Ayrıca mirasbırakanın borçlarının tespiti adına mahkeme tarafından gazetelerde ilan verilerek mirasbırakanın alacaklıları tespit edilir.

6- Tespit Davası Ücreti Ne Kadar?

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası), Miras Avukatı ile yürütülmesi durumunda 2024 yılı Avukatlık ücreti 33.000,00 TL’dir.

7- Tereke Tespit Davası Reddi Miras Süresini Durdurur Mu?

Yasal mirasçılar için mirasbırakanın ölümünün öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay içinde miras reddedilebilir. Vasiyetname ile atanmış mirasçılar için ise mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten itibaren yine 3 ay içinde miras reddolunabilecektir. Bu üç aylık süre, hak düşürücü süre olup terekenin tespiti davasının (miras tespit davası) açılması reddi miras süresini durdurmaz.

8- Tereke Tespit Davasını Kimler Açabilir?

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası), mirasbırakanın ölümünden itibaren yasal mirasçılar ve mirasabırakanın ölümünden önce atadığı mirasçılar tarafından açılabilir.

9- Tereke Tespit Davası Zamanaşımı Kaç Yıl?

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası), mirasbırakanın ölümünden itibaren her zaman açılabilen herhangi bir hak düşürücü süre ve zamanaşımına tabi olmayan bir tespit davasıdır.

10- Tespit Davası Sonucunda Ne Olur?

Terekenin Tespiti Davası (miras tespit davası), bir tespit davası olduğu için dava sonucunda mirasın paylaşılması yoluna gidilmez. Terekenin tespiti davası (miras tespit davası) sonrasında mirasbırakanın tüm alacak, hak ve borçları tespit edilmiş olur.

11- Miras Kalan Mallar Nasıl Öğrenilir?

Miras kalan malları öğrenmek için mirasbırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesinde terekenin tespiti davası (miras tespit davası) açılır. Sulh Hakimi tarafından, mirasbırakanın bankalardaki malvarlığını öğrenmek, bankalarda kiralık kasasının olup olmadığının tespiti için bankalara müzekkere yazılır. Mirasbırakan üzerine kayıtlı taşınmazların tespiti için tapu sicil müdürlüğüne, üzerine kayıtlı kara taşıtlarının tespiti için de trafik tescil şube müdürlüğüne müzekkere yazılır. Ayrıca gazetelere ilan verilerek mirasbırakanın alacaklıları tespit edilerek Mirasbırakanın malvarlığına dahil tüm aktif ve pasifler tespit edilmiş olur.

12- Miras Malı E-Devlette Gözükür Mü?

E- devlet üzerinden veraset ilamı sorgulama yazılarak mirasbırakanın T.C. kimlik numarası ile veraset ilamı sorgulanarak miras durumu incelenebilir.

13- Terekenin Aktifleri Nelerdir?

Terekenin aktifleri, mirasbırakanın para ile ölçülebilen tüm alacak ve haklarını içerir.

14- Pasif Tereke Nedir?

Terekenin pasif kısmı, mirasbırakanın borçlarını içerir.

15- Ölen Kişinin Mirasçıları Nasıl Tespit Edilir?

Mirasbırakanın ölümünden itibaren mirasçı olduğunu düşünen herkes, sulh hukuk mahkemesine veya noterliklere başvurarak mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alabilir. Mirasçılık belgesi ile mirasçılar tespit edilir. Mirasçılık belgesinin alınması zorunlu olmayıp bu belge ile mirasçıların tespiti kolaylaşmış olur.

16- Tereke Tespit Şerhi Nedir?

Terekenin tespiti davası (miras tespit davası) sırasında mirasçıların hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla mahkeme tarafından terekeye şerh konularak terekenin tespiti sınırlandırılabilir.

17- Mevcut Terekeye Neler Dahildir?

Terekenin tespiti davasında (miras tespit davası) mirasbırakanın terekeye dahil tüm alacak, hak ve borçlarının belirlenmesi yoluna gidilir. Terekeye mirasbırakanın tüm alacak, hak ve borçları dahildir.

18- Geriye Dönük Miras Hakkı Nasıl Alınır?

Tenkis davası, denkleştirme davası veya ecrimisil davası ile geriye dönük miras hakkı talep edilebilir.

19- Tereke Tespit Edildikten Sonra Mirasın Reddi Mümkün Müdür?

 Mirasbırakanın ölümünden itibaren mirasçılar tarafından 3 ay içinde mirasın reddedilmesi mümkündür. Bu süre hak düşürücü nitelikte olup terekenin tespiti davası (miras tespit davası) veya herhangi bir durumun varlığında bu sürenin durması veya kesilmesi söz konusu değildir.

TALHA AVCI

KAYNAKÇA

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231230M2-10.pdf

https://bilirkisilik.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/31122023210256Bilirki%C5%9Filik%20Asgari%20%C3%9Ccret%20Tarifesi%202024.pdf

• BABA ÖLÜNCE MİRAS PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?
• MİRAS PAYININ DEVRİ NASIL YAPILIR? ŞARTLARI
• YASAL MİRASÇILAR VE MİRAS PAYLARI
• MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA VE ŞARTLARI
• MİRAS PAY ORANLARI VE HESAPLANMASI
• REDDİ MİRAS NEDİR? MİRAS NASIL REDDEDİLİR?