BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASI

Boşanmada mal paylaşımı, süreç içinde taraflar açısından büyük bir sorun oluşturmaktadır. Boşanmada mal paylaşımı, evlilik birliğinin mahkeme tarafından verilen kararla sona ermesiyle beraber kural olarak evlilik birliği içinde edinilmiş eşyaların, malların eşit taksimine dayanmaktadır. Boşanmada mal paylaşımı, önemli bir konu olup bu noktada alanında uzman bir aile hukuku avukatından destek almanız sizi bir adım öne geçirecektir.

Boşanmada mal paylaşımı, mal paylaşımı davası ile gerçekleşmektedir. Özellikle belirtmek gerekir ki mal paylaşımı davası, boşanma davası ile birlikte açılamaz. Mal paylaşımı davasının boşanma davası ile beraber ancak ayrı bir dava olarak açılması durumunda mahkeme boşanma davasının kesinleşmesini, mal paylaşımı davası için bekletici mesele yapmaktadır. Yani, ilk olarak görülmekte olan boşanma davasında boşanma kararının verilmesi gerekmektedir. Aile mahkemesince verilen boşanma kararı kesinleştikten sonra mal paylaşımı davası görülmeye başlanır.

İşte bu noktada hatalı bir işlem yapmamak adına alanında uzman bir boşanma hukuku avukatı ile irtibata geçmek için buraya tıklayabilirsiniz. Harbiye Hukuk Bürosu, aile hukuku kaynaklı davalarınızda hak kaybı yaşamamanız adına ekibiyle hizmet vermektedir.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI NEDİR?

Eşler gerek evlenmeden önce gerekse evlendikten sonra birtakım mallar edinirler. Eşlerin evlendikten sonra mülkiyetlerine geçirdikleri malların boşanmadan sonra kime verileceğinin paylaşılmasına boşanmada mal paylaşımı denir. Eşlerin evlilikten önce yapmış oldukları mal rejimi sözleşmesine ya da kanundan doğan yasal mal rejimi sözleşmesine göre malların paylaşım yöntemi değişebilir. Kural olarak eşler evlenmeden önce herhangi bir mal rejimi sözleşmesi yapmamışlarsa edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. Ancak eşler evlilikten önce anlaşarak da Türk Medeni Kanunu’nun öngördüğü diğer mal rejimlerini de tercih edebilirler.

Haklı bir sebep varsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine, mevcut mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verebilir. Özellikle aşağıdaki hâllerde haklı bir sebebin varlığı kabul edilir: 

• Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması, 
• Diğer eşin, istemde bulunanın veya ortaklığın menfaatlerini tehlikeye düşürmüş olması, 
• Diğer eşin, ortaklığın malları üzerinde bir tasarruf işleminin yapılması için gereken rızasını haklı bir sebep olmadan esirgemesi, 
• Diğer eşin, istemde bulunan eşe malvarlığı, geliri, borçları veya ortaklık malları hakkında bilgi vermekten kaçınması, 
• Diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması. 

Eşlerden biri ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun ise, onun yasal temsilcisi de bu sebebe dayanarak mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASI NASIL AÇILIR?

Boşanmada mal paylaşımı davası boşanma davası ile birlikte açılamaz. Boşanmada mal paylaşımı davası, boşanma davası ile birlikte ayrı bir dava olarak açılması halinde boşanma davasının kesinleşmesi beklenir. Bu noktada hukuki destek almak sizin için önemlidir. Zira, dava sürecinde yapılacak hatanın telafisi ne yazık ki mümkün olmamaktadır.

Boşanmada mal paylaşımı davası için öncelikle mal paylaşımına dair dilekçenin hazır edilip mahkemeye sunulması gerekmektedir. Boşanmada mal paylaşımı dilekçesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenen şartları haiz olmalıdır. Mahkemeye sunulan dilekçe ile boşanmada mal paylaşımı davası artık görülmeye hazır olması için tevzi edilir ve ilgili mahkemeye dosya tevdi edilir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus ise boşanmada mal paylaşımı davasının boşanmanın kesinleşmesi ile birlikte azami 10 sene içinde açılması gerektiğidir. 10 yıllık zamanaşımına dikkat edilmesi gerekmektedir. Aksi halde boşanmada mal paylaşımı davası hakim tarafından reddedilecektir.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Boşanmada mal paylaşımı eşlerin evlendikten sonra edindikleri mallar açısından geçerlidir. Eşlerin evlilikten önce edindikleri mallar kendilerine aittir. Bu nedenle boşanmada mal paylaşımı yapılırken öncelikle her eş kendi kişisel mallarını alır. Kişisel mallar Türk Medeni Kanunu gereği şunlardır:

• Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,
• Eşlerin üçüncü kişilerden olan manevi tazminat alacakları,
• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına hasredilebilecek eşyalar,

Her eş kendi kişisel mallarını aldıktan sonra evlilik içerisinde elde edilen mallar yarı yarıya paylaşılır. Evlilik içerisinde elde edilen mallar Türk Medeni Kanunu’nda şu şekilde tarif edilmiştir:

• Çalışmasının karşılığı olan edimler,
• Yukarıda saydığımız kişisel malların gelirleri,
• SGK veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacıyla kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,
• Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen maddi tazminatlar.
• Edinilmiş malların yerine geçen değerler.

Mal paylaşımı esnasında malların değeri belirlenirken mahkemenin karar tarihindeki değerler esas alınır.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Anlaşmalı boşanma davasında taraflar kendi aralarında anlaşıp mal paylaşımlarını anlaşmalı boşanma protokolünde düzenleyebilirler. İsterlerse malları yarı yarıya paylaşabilirler ya da başkaca paylaşım oranları da belirleyebilirler. Eğer ki taraflar bunu anlaşmalı boşanma protokolünde taksimi belirlememişlerse ve malların paylaşılmasını da istiyorlarsa boşanma kararı kesinleştikten sonra 10 yıl içinde boşanmada mal paylaşım davası açmaları gerekir. Ya da mal paylaşımını istemeyip mal paylaşımından feragat edeceklerse taraflar bunu anlaşmalı boşanma protokolünde açıkça yazmalıdırlar. Anlaşmalı boşanma davası hakkında daha detaylı bilgi için “Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır” başlıklı makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

2002 ÖNCESİ VE SONRASI BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI NASIL OLUR?

2002 öncesi dönemde eski medeni kanun yürürlükteydi. Bu kanuna göre eşler arasında kural olarak mal ayrılığı rejimi geçerliydi. Yani eşler evlendikten sonra hangi malları kendileri edindiyse onlar kendilerinin oluyordu. Ancak 2002 yılında kabul edilen yeni Türk Medeni Kanunu’na göre kural olarak eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. Yani evlilikten sonra edinilmiş mallar yarı yarıya paylaştırılacaktır. Her iki dönem açısından evlendikten önce edinilen mallar bireylerin kişisel malları olarak değerlendirildiğinden hesaba asla katılmaz.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASI AÇMA SÜRESİ

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına göre mal paylaşımı davası boşanma kararı kesinleştikten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Yurt dışında boşananlar açısından ise ilgili ülkedeki boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren bu süre başlar. Uygulamada genelde boşanma davasının sonuçlanmasının uzun sürdüğü durumlarda ayrıca bir mal paylaşım davası açılır ve böylece zamanaşımına uğramadan bu dava açılmış olacaktır. 10 yıllık zamanaşımına riayet edilmemesi durumunda dava reddedilecektir.

BOŞANMADA HANGİ MALLAR PAYLAŞIMA KONU EDİLİR?

Evlendikten sonra eşlerin edindiği tüm mallar ile boşanma davası açıldığı tarihe kadar eşlerin edindiği tüm mallar paylaşıma konu edilir. Boşanma davası açılmadan satılan mallar da malların paylaşımına dahil edilir. TMK m. 219 edinilmiş mallar şöyledir ve taraflar arasında paylaştırılır;

1. Çalışmasının karşılığında edinilmiş eşyalar,
2. SGK ve benzeri kurumlardan yapılan ödemeler,
3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
4. Kişisel malların gelirleri,
5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler,
6. Şirket hisselerinden edinilen kar payı,
7. Maaş veya çalışma karşılığı edinilen parayla alınan şeyler,
8. Maaştan biriktirilen para,
9. Evlilik birliği içerisinde alınan otomobil gibi şeyler,
10. Evlilik birliği içerisinde elde edilen taşınmazlar,
11. Prim, bahşiş, ikramiye,
12. İşsizlik maaşı,
13. SGK ödemeleri,
14. Kıdem tazminatı,
15. Kişisel mal olan bir gayrimenkulün kira geliri.
16. Bankada kişisel mal olan bir paranın durduğu vadeli mevzuatın getirdiği faiz,
17. Kişisel mal sayesinde elde edilen para,
18. Edinilmiş malların satışından kazanılan parayla elde edilen şeyler,
19. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi karşılığı elde edinilen şeyler,
20. Ödüller,
21. Emeklilik ikramiyesi,
22. Bireysel emeklilik,
23. Taksitli alışverişlerde evlilik süresince ödenen taksit karşılığı pay.
24. BOŞANMADA HANGİ MALLAR PAYLAŞILMAZ?

Boşanmada mal paylaşımına konu edilemeyecek bazı mallar vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

1. Kanun gereği eşlerden sadece bir tanesinin kişisel olarak kullandığı eşyaları
2. Evlilik öncesinde eşlerden birine ait bulunan mallar
3. Eşlerden birine kalan miras
4. Evlilik sırasında karşılıksız kazanılan değerler
5. Manevi tazminat alacakları
6. Kişisel malların yerine geçen değerler

ALDATMA SONUCU BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?

Aldatma sonucunda boşanma davası kendisine karşı açılan eş malların paylaşılmasını talep edebilir. Bunu 10 yıllık süre içinde açması gerekecektir. Yine aldatılan eş de boşanmada mal paylaşımının yapılmasını isteyebilecektir. Ancak her somut olayın özelliğine göre hâkim aldatan eşin bu mallardan alacağı payın miktarının düşürülmesine karar verebilir. Örneğin normal olarak yarı yarıya taksim uygulanacakken aldatma sebebiyle gerçekleşen boşanma durumunda hakim, boşanmada mal paylaşımı için farklı bir taksim oranı belirleyebilir. Aldatılan eşe malların 2/3’ü verilebilecekken aldatan eşe ise malların 1/3’ü verilebilecektir. Bu noktada hakimin takdiri esastır.

EVLENMEDEN ÖNCE EDİNİLEN MALLARIN BOŞANMADA PAYLAŞIMI NASIL OLUR?

2002 yılında kabul edilen Türk Medeni Kanunu’na göre, evlendikten önce edinilen mallar bireylerin kişisel malları olarak değerlendirildiğinden hesaba asla katılmaz. O mallar evlilikten önce kimin adına kayıtlıysa o kişiye ait olur. Yani, evlilik birliği öncesi kendi birikiminiz ile satın aldığınız bir ev yahut bir araba sizin şahsi malınız olarak kabul edilir. Bu malların boşanma sonrasında paylaşıma tabi tutulması kanunen mümkün değildir.

MİRAS YOLU İLE KALAN MALIN BOŞANMADA PAYLAŞIMI NASIL OLUR?

Kişisel mallar Türk Medeni Kanunu gereği şunlardır:

1. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,
2. Eşlerin üçüncü kişilerden olan manevi tazminat alacakları,
3. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına hasredilebilecek eşyalar,

Dolayısı ile miras yoluyla kazanılan mallarda kişisel mal statüsünde olacaktır. Bu nedenle miras yolu ile kalan mal, mal paylaşımına konu olmaz. Ancak bu noktada önemli bir ayrım vardır. Örneğin miras olarak kalan bir dairenin kira geliri ortak mal olarak kabul edilmektedir.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVALARINDA UYGULANACAK FAİZ

Boşanmada mal paylaşımı davası sonucunda hükmedilen katkı payı alacağına ve değer artış payına faiz yürütülür. Katkı payı alacağına özel olarak dava açılış tarihinden itibaren faiz yürütülür. Uygulanacak faiz ise yasal faizdir

BOŞANMA DAVASINDA KARARDAN ÖNCE SATILMIŞ OLAN MALLAR NE OLUR?

Eşler genellikle malların paylaşımlarını önlemek için malları muvazaalı olarak satabilirler. Boşanma davası gerçekleştikten sonra o malları geri almak burada ana hedefleridir. Ancak, Yargıtaya göre boşanmadan evvel 1 yıl önce satılan mallar mal paylaşımına dahil olacaktır. Dolayısı ile boşanma davasında karardan önce satılan malların genel olarak paylaşıma dahil olacağını söyleyebiliriz. Bu noktada davayı avukat ile yürütmeniz halinde evlilik birliği içinde edinilmiş malların son durumunu, eğer bir değişkenlik varsa bu değişim tarihlerini de avukatınıza paylaşmanız önemlidir. Aksi halde sizin olmaz dediğiniz ama aslında kanunen hakkınız olan bir alacak kaleminden mahrum kalabilirsiniz.

ŞİRKET HİSSELERİNİN MAL PAYLAŞIMI DAHİLİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Şirket hisseleri kural olarak edinilmiş mal olarak kabul edilebilir. Bunun için şirketin evlilik tarihinden sonra kurulmuş olması gerekir. Şirket evlilikten önce kurulmuş ancak bazı hisseler evlilikten sonra alınmışsa bu alınan hisseler de edinilmiş mal olarak kabul edilecek ve paylaşıma dahil olacaktır. Ancak şirket evlilikten önce kurulmuş ise malların paylaşımına konu olamaz.

EVLENMEDEN ÖNCE KREDİYLE ALINAN MALLAR NASIL PAYLAŞILIR?

Boşanmada mal paylaşımı eşlerin evlendikten sonra edindikleri mallar açısından geçerlidir. Eşlerin evlilikten önce edindikleri mallar kendilerine aittir. Evlenmeden önce satın alınan ancak kredisi evlilik içinde ödenen mallar örneğin evler, arabalar, arsalar boşanmada mal paylaşımına dahil olacaktır. Bilirkişi incelemesi yapılarak dava tarihindeki değeri hesaplanacak ve bu şekilde mal paylaşımına konu olacaktır.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Boşanmada mal paylaşımı davasında yetkili ve görevli mahkeme 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun ve Medeni Kanun 214.madde ile belirlenmiştir. Boşanmada mal paylaşımı davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Boşanmada mal paylaşımı davasında yetkili mahkeme Türk Medeni Kanunu 214.maddeye göre;

1. Mal rejiminin ölümle sona ermesi durumunda ölenin son yerleşim yeri mahkemesi,
2. Boşanmaya, evliliğin iptaline veya hâkim tarafından mal ayrılığına karar verilmesi

durumunda, bu davalarda yetkili olan mahkeme,

3. Diğer durumlarda davalı eşin yerleşim yeri mahkemesidir.

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASI NE ZAMAN AÇILIR?

Malların paylaştırılabilmesi için evliliğin boşanma ile sonuçlanması gerekmektedir. Bu durum Türk Medeni Kanunu’nun 225.maddesinin 2.fıkrasında da ifade edilmiştir. Söz konusu maddeye göre, Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi hâllerinde, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erer. Boşanmada mal paylaşımı davası kural olarak boşanmanın kesinleşmesinden sonra açılabileceği gibi boşanma davası ile birlikte ayrı bir dava olarak da ikame edilebilir. Ancak bu durumda boşanma davasının kesinleşmesi beklenir.

HAYATA KAST SEBEBİYLE AÇILAN BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI

Hayata kast sebebiyle açılan boşanma davasında diğer boşanma sebeplerine göre mal paylaşımı husunda birtakım farklılıklar kanunen öngörülmüştür. Buna göre kusurlu eşin artık değerdeki oranını hakkaniyete uygun olarak azaltabilir hatta ortadan kaldırabilir. Ancak bu durum diğer alacaklar için kusurlu eşin talep hakkını ortadan kaldırmaz. Ancak her somut olayın özelliğine göre hâkim hayata kast eden eşin bu mallardan alacağı payın miktarının düşürülmesine karar verebilir. Örneğin normal olarak yarı yarıya taksim uygulanacakken aldatma sebebiyle gerçekleşen boşanma durumunda hakim, boşanmada mal paylaşımı için farklı bir taksim oranı belirleyebilir. Aldatılan eşe malların 2/3’ü verilebilecekken aldatan eşe ise malların 1/3’ü verilebilecektir. Bu noktada hakimin takdiri esastır.

BOŞANMADA HACİZLİ MALLAR NASIL PAYLAŞTIRILIR?

2002 yılı öncesinde eşler arasında mal ayrılığı rejimi kabul edildiğinden hacizli mala sahip olan eşten diğer eş bu malın paylaşımını isteyemeyecektir. Ancak 2002 yılından sonra eşler arasında kural olarak edinilmiş mallara katılma rejimi kabul edildiğinden ve mallar yarı oranında paylaştırıldığından bu hacizli mal da eşler arasında yarı yarıya paylaşıma tabi tutulacaktır.

MAL PAYLAŞIMININ ESKİ VE YENİ KANUNA GÖRE AYRIMI

4271 sayılı Türk Medeni Kanunu 01.01.2002’de yürürlüğe girmiş olup bu tarihten önce, eski Medeni Kanun zamanında evlenen kişilerin tabi olduğu kurallar tamamen farklıdır. 01.01.2002’den önceki dönem yürürlükte olan kanuna göre evlilik birliği içerisinde satın alınan mallar kimin üzerine kayıtlıysa mal ona ait sayılmaktadır. Yani, yasal olarak mal ayrılığı rejimi geçerlidir.

01.01.2002’de yürürlüğe giren 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu ise edinilmiş mallara katılma rejimini yasal mal rejimi olarak kabul etmiş olup evlilik birliği içerisinde elde edilen tüm mallar kural olarak yarı yarıya eşit bir şekilde paylaşıma konu edilmektedir. Bu durumun istisnaları da mevcuttur.

Hem eski kanun döneminde hem de günümüzde geçerli olan kurallara göre evlenmeden önce edinilen mallar kimin üzerine kayıtlıysa onun kişisel malı sayılmakta ve mal paylaşımına konu edilmemektedir.

MAL PAYLAŞIMI DAVASI GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Boşanmada mal paylaşımı konusunda tarafların görevli ve yetkili mahkeme konusunda bilinçli hareket etmesi yargılamanın meşruiyeti açısından önemlidir. Mal paylaşımı davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Mal paylaşımı davası açılırken mutlaka belirsiz alacak davası olarak açılması gerekmektedir. Boşanma kararının kesinleşme tarihinden itibaren 10 yıl içerisinde bu dava açılmalıdır. Dava süresince eşin mal kaçırmasını önlemek amacıyla davaya konu olan mallara ihtiyati tedbir kararı konulabilmektedir.

Mal paylaşımı davasında yetkili mahkeme eşlerden herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesidir. Uzmanlık isteyen bu davada İstanbul boşanma avukatı Harbiye Hukuk Bürosuna danışabilir, uzman boşanma avukatlarından danışmanlık ve temsil hizmeti alabilirsiniz. 

SIKÇA SORULAN SORULAR

Boşanma davası sonuçlanmadan mal rejimi tasfiyesi yapılabilir mi?

Boşanmada mal paylaşımı için açılacak mal paylaşımı davası mal rejimini sona erdiren boşanma davasının derdest olduğunun anlaşılması durumunda usul ekonomisi gereğince (6100 s.lı HMK’nun 30. m) bekletici mesele yapılmalıdır. Yani mal rejimi tasfiyesi için öncelikle boşanma davasının sonuçlanması gerekir.

Mal rejimi hangi hallerde sona erer?

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 225. maddesine göre; mal rejimi, eşlerden birinin ölümü veya başka bir mal rejiminin kabulüyle sona erer. Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi hâllerinde, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erer. 

Mal rejimi tasfiyesi için açılacak davada alacak miktarı nasıl belirlenir?

Mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan alacak taleplerinin belirsiz alacak davası açılması suretiyle talep edilebilmesi mümkündür. 

AİLE HUKUKU VE BOŞANMA, MAL PAYLAŞIMI DAVASI AVUKATIMIZA ULAŞIN

Boşanma ile birlikte sahip olduğunuz hakların boşanma davası içerisinde tam olarak işlenmesi, haklarınızın tam olarak kullanılması ve dava sonucunda mağduriyetlerin yaşanmaması adına boşanma sürecinin konusunda uzman ve tecrübeli bir boşanma avukatı tarafından yönetilmesi gerekmektedir. Bu noktada İstanbul boşanma avukatı Harbiye Hukuk Bürosu, alanında yetkin boşanma avukatları ile sizlere hizmet vermektedir. Aile hukuku alanındaki birikimleriyle sizi temsil edecek avukat kadromuzla iletişime geçmek için iletişim sekmesine tıklayabilir uzman kadromuzdan danışmanlık alabilirsiniz. 

İstanbul boşanma avukatı Harbiye Hukuk Bürosu, deneyimli aile hukuku kadrosu, çözüm odaklı yaklaşımı, hızlı ve etkili çözümlerle boşanma sürecinde sizlere danışmanlık vermeye hazır. 

NİSANUR CEBECİ

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır? Şartları, Dilekçesi

BOŞANMADA KUSUR SAYILAN HALLER

BOŞANMA DİLEKÇESİ NASIL YAZILIR?

ZİNA NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI (ALDATMA)