ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİNİN TAZMİNAT HAKLARI

ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİNİN TAZMİNAT HAKLARI

Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları, çalıştıkları iş sözleşmesinin belirli veya belirsiz süreli olmasına göre değişiklik gösterir. Özel okul, dershane gibi özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenler, genellikle belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışırlar. Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarında sözleşme şekli, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve diğer işçilik alacakları konusunda belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışanlara kıyasla bazı farklılıklar yaratır.

Özel okul öğretmenlerinin özlük hakları, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na göre düzenlenir. Bu kanuna göre, özel okul öğretmenlerinin iş sözleşmeleri en az 1 yıl olarak yapılmalıdır. Ancak, mazeretleri nedeniyle kurumdan ayrılan öğretmen ve öğreticilerin yerine alınacak olanlar ile devredilen kurumların yönetici, öğretmen ve öğreticileri ile bir yıldan daha az bir süre için de iş sözleşmesi yapılabileceği belirtilmiştir. Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları konusu, eğitim sektöründe uzun sürelerdir çalışan öğretmenlerin sıkça aklında olan bir soru işaretidir. Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını işlediğimiz yazımızı okuyup uzman iş hukuku avukatlarımız ile irtibata geçmek için bize danışabilirsiniz.

İş hukuku avukatı iletişim

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞAN ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİ

Özel okul öğretmenleri, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu uyarınca en az bir yıllık belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışmaktadırlar. Bu sözleşmelerin süresi dolmadan işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi veya yenilenmemesi halinde, özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı hakkına sahiptir. Ancak, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan öğretmenlerin iş güvencesi hükümlerinden yararlanamadıkları ve dolayısıyla işe iade davası açamadıkları Yargıtay kararları ile sabittir. Bu durumun aksi haller de mevcuttur. Her olay kendi özelinde değerlendirilmeli ve bu konuda iş hukuku avukatlarından destek alınmalıdır. Ayrıca, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan özel okul öğretmenlerinin ihbar süresi ve ihbar tazminatı hakkı da bulunmamaktadır. Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları, iş sözleşmesinin sona erme şekli ve süresine göre değişiklik göstermektedir.

BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞAN ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİ

Özel öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu çerçevesinde en az bir yıllık yazılı iş sözleşmesi imzalamak zorundadırlar. Bu sözleşmeler, belirli süreli iş sözleşmesi sayılır. Bu sebeple, özel okul öğretmenleri, belirsiz süreli iş sözleşmesi yapma imkanından mahrumdurlar. Ancak, iş sözleşmesinin haklı bir sebep olmadan defalarca yenilenmesi halinde, iş sözleşmesi belirsiz süreli olarak kabul edilir. Bu halde, özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları ortaya çıkar. Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları arasında, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı bulunur.

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNE DÖNMESİ

Kanuna göre asıl olan, iş sözleşmelerinin belirsiz süreli olmasıdır.

Belirli süreli iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşmesi, bazı durumlarda mümkündür. Bunlar şunlardır:

• Belirli süreli iş sözleşmesinin yapılması için objektif bir nedenin bulunmaması,
• Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin belli veya belirlenebilir olmaması,
• Belirli süreli iş sözleşmesinin esaslı bir neden olmadıkça birden fazla üst üste yapılması,
• Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülmesi,

Durumlarının varlığı halinde artık belirli süreli iş sözleşmesinden bahsedemeyiz. Bu durumda özel okul öğretmenlerinin tazminat hakkı irdelenirken bu hususlara dikkat etmek gerekmektedir. Aksi halde birtakım kulaktan dolma bilgiler ile mevcut tazminat haklarınız zamanaşımına uğrar ve mağduriyet oluşur. Bu noktada tazminat avukatından danışmanlık almanız yararınıza olacaktır.

İŞTEN ÇIKARILAN ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİNİN TAZMİNAT HAKLARI

Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları, belirli süreli iş sözleşmeleri nedeniyle iş güvencesi ve ihbar tazminatından mahrum kalmaktadır. Ancak yukarıda belirtilen durumların varlığı halinde özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları hususu özellik gösteren bir durum haline gelecek ve değerlendirme buna göre yapılacaktır. Bununla birlikte, işveren tarafından haklı bir gerekçe olmaksızın sözleşme yenilenmediğinde, özel okul öğretmeni kıdem tazminatı hakkına sahiptir.

Özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı alma şartları arasında, en az bir yıl süreyle çalışmış olmaları bulunmaktadır. Özel okul öğretmeninin kıdem tazminatı, öğretmenin brüt ücretinin 30 günlük tutarı kadar ödenir.

Ayrıca, özel okul öğretmeni kıdem tazminatı hakkından yararlanabilmek için, sözleşmenin sona ermesinden itibaren bir yıl içinde dava açmalıdır. Aksi takdirde, özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarından olan kıdem tazminatı hakkının zaman aşımına uğrayacağını bilmelidir.

ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİNİN İŞE İADE HAKKI

“Özel okul öğretmenlerinin işe iade hakkı var mıdır?” sorusunu cevaplarken cevap genellikle “sözleşmenin belirsiz süreli” olup olmadığı noktasında düğümlenmektedir.

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na göre özel öğretim kurumundan şunlar anlaşılır:

• Okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim, özel eğitim okulları ile çeşitli kursları,
• Özel öğretim kursları,
• Uzaktan öğretim yapan kuruluşları,
• Motorlu taşıt sürücüleri kursları,
• Hizmet içi eğitim merkezleri,
• Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri,
• Sosyal etkinlik merkezleri,
• Mesleki eğitim merkezleri ile benzeri özel öğretim kurumları

Yasa kurumları saymış olsa da kesin olarak sınırlandırmamıştır.

Aynı yasanın 9/1 maddesi ise:

Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılır. demek suretiyle bu kurumlarda çalışacak, sayılan çalışanlarla yapılacak iş sözleşmesinin en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yapılmasını emretmiştir.

Ancak içtihada göre özel okul öğretmenlerinin işe iade davası açmaları mevzuata göre mümkün değildir. 5580 sayılı yasaya eklenecek bir hükümle bu sorunun önüne geçilebilecektir. “Sorun” dememizin sebebi bir çalışanın iş garantisinin elinden alınması çalışanın geleceğini göremeden çalışmak zorunda olmasına neden olur. Bununla birlikte İş Kanunu’nun lehe yorum ilkesi nedeniyle korunan işçinin bu ayrıcalığını da ortadan kaldırmaktadır.

Özel okullarda çalışan öğretmenler, tarafı olacakları iş sözleşmelerinde bu konuyu dikkate alarak düzenleme talep edebilirler. Düzenleme bulunması halinde işe iade davası açma hakkı olsaydı elde edebilecekleri sonuçları sözleşme ile elde etmeleri mümkün olacaktır.

Yine belirli süreli iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesine dönme durumuna göre ayrıca bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Yani,

• Belirli süreli iş sözleşmesinin yapılması için objektif bir nedenin bulunmaması,
• Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin belli veya belirlenebilir olmaması,
• Belirli süreli iş sözleşmesinin esaslı bir neden olmadıkça birden fazla üst üste yapılması,
• Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülmesi,

Durumlarının varlığı halinde artık belirli süreli bir sözleşmeden söz etmek mümkün olmayacaktır. Yani yukarıda bahsedilen durumların mevcut olması halinde özel okul öğretmenleri diğer şartlar da mevcut ise işe iade davası açabilecektir.

ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİNİN HAKLI NEDENLE FESİH SEBEPLERİ

İşçinin haklı nedenle fesih sebepleri arasında sağlık sebepleri, ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler gibi durumlar yer almaktadır. Bahsedeceğimiz durumların mevcudiyeti halinde diğer şartlar da sağlanmışsa özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarından söz etmek mümkün hale gelecektir.

İşte bu konuda bilmeniz gereken bazı temel noktalar:

• Sağlık Sebepleri: Eğer bir öğretmenin sağlık durumu, işini yapmasını engelliyorsa, bu haklı bir fesih sebebi olabilir. Örneğin, ciddi bir hastalık veya sakatlık durumu.
• Ahlaki ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Davranışlar: Öğretmenlerin ahlaki değerlere uymayan veya işverenin güvenini sarsan davranışları, iş sözleşmesinin haklı nedenle sonlandırılmasına yol açabilir. Örneğin, hırsızlık, yalan beyan, disiplinsizlik gibi durumlar.
• Zorlayıcı Sebepler: Öğretmenin işini yapmasını engelleyen zorlayıcı sebepler de haklı fesih nedenleri arasında yer alır. Örneğin, doğal afetler, acil durumlar veya işverenin ihmali sonucu ortaya çıkan tehlikeli koşullar.
• İşveren Tarafından İş Sözleşmesinin İhlali: Eğer işveren, öğretmenin haklarını ihlal ederse (örneğin maaş ödememe, iş güvencesi sağlamama gibi), öğretmen haklı nedenle iş sözleşmesini sonlandırabilir.
• Diğer Durumlar: İş Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen diğer haklı nedenler de göz önünde bulundurulmalıdır.

ÖZEL OKUL ÖĞRETMENİ HAKLI FESİH SEBEPLERİ

Özel eğitim kurumları ile öğretmenler arasında yapılan belirli süreli iş sözleşmeleri, kanuni nitelikleri gereği süreli feshe uygun olmayıp ancak haklı nedenle fesih ile sona erdirilebilir. Yine aşağıda belirteceğimiz durumların varlığı halinde diğer şartlar da sağlanmışsa özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları gündeme gelecektir.

1.    Haklı Nedenle Fesihte Neler Talep Edilir?

Özel okul öğretmenleri, iş sözleşmeleri ve çalışma koşulları açısından bazı haklara sahiptir.

• Kıdem Tazminatı: Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları; iş sözleşmeleri belirli süreli olsa bile haklı neden olmaksızın feshedildiğinde veya sözleşme süresi sonunda yenilenmediğinde hakkını özel okul öğretmeni kıdem tazminatı şeklinde alınır . Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarından olan kıdem tazminatı çalıştıkları süreye göre hesaplanır.
• İhbar Tazminatı: Öğretmenlerin iş sözleşmeleri belirli süreli olduğu için, ihbar süresi talep edilemez. Ancak, şartları varsa bakiye süre ücret alacağı talep edilebilir.
• İşe İade – İşe Başlatmama Tazminatı – Boşta Geçen Süre Ücret Alacağı: İş güvencesi hükümlerine tabi olan öğretmenler, sözleşmelerinin geçersiz bir sebeple feshedilmesi halinde işe iade talebinde bulunabilirler. İşe iade kararı verilmesine rağmen işveren tarafından işe başlatılmazlarsa, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücret alacağına hak kazanabilirler.

2.    Haklı Nedenle Fesih Kıdem Tazminatı

Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışmak, özel okul öğretmeni kıdem tazminatı alma hakkını engellemez. Özel okul öğretmenleri, İş Kanunu kapsamında işçi sayılmaktadır. Özel okul öğretmeni kıdem tazminatı hakkını elde etmek için gereken şartlardan birini taşımalıdır.

Özel okul öğretmeni kıdem tazminatı hakkına sahip olabilmesi için işyerinde 1 senelik kıdemi doldurmalıdır. Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarından faydalanmaları için çalıştıkları kurumda 1 senelik kıdemini doldurmaları halinde, özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Fakat özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları açısından sözleşmenin kim tarafından ve hangi sebeple sona erdirildiği önemlidir.

• Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesiyle, işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın sözleşme yenilenmezse özel okul öğretmeni kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak, İş Kanunu 25. Maddede sayılan ve işveren açısından haklı fesih nedeni sayılan hallerden birinin varlığı halinde, işveren kıdem tazminatı ödemeden sözleşmeyi feshedebilir.
• İş Kanunu 24. Maddede ise işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı düzenlenmiştir. Maddede sayılan hallerden herhangi birinin mevcut olması durumunda, özel okul öğretmeni 1 senelik kıdemini doldurduysa istifa etse bile kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

3.    Fazla Mesai Ödenmemesi Nedeniyle Haklı Nedenle Fesih Hakkı

Kanun hükmüne göre ödenmeyen ücretin az veya çok olmasının hiçbir önemi yoktur. Ücretin tam olarak ödenmesi esastır. İşveren işçinin ücretini eksik ödeyemeyeceği gibi 62.madde gereği yazılı muvafakat olmadıkça ücretten kesinti de yapma hakkına sahip değildir.

En önemli sorulardan biri işverenin özel öğretmene fazla mesai ücretini ödememesi durumunda ne olacağıdır. İşveren, özel öğretmene fazla mesai ücretini ödemediğinde özel öğretmenin de iş sözleşmesini haklı sebeple feshetme hakkı vardır ve bunlardan dolayı özel okul öğretmenlerinin tazminat hakları mevcuttur.

Ancak bazen fazla mesai ücreti ödenmiş olsa bile, eğer özel öğretmen yılda 270 saatin üzerinde fazla mesai yapmış ise özel öğretmen haklı nedenle fesih hakkını kullanabilir. Yargıtay, fazla mesainin sınırının yılda 270 saat olduğunu, bunun üzerinde bir çalışma söz konusu olduğunda işveren ücretini ödemiş olsa dahi, özel öğretmenin hakkını sürelere uygun olarak kullandırmadığı için özel öğretmenin haklı nedenle fesih hakkını kullanabileceğini kabul etmektedir. Zira özel öğretmenin fazla mesai ücretinin ödenmesi kanuna aykırı fazla mesai yapılmasını, kanuna uygun hale getirmez.

4.    Resmi Tatil Ve Hafta Tatili Ücretlerinin Ödenmemesi Nedeniyle Haklı Fesih

Özel öğretmenlerin resmi tatil ve hafta tatili ücretlerinin ödenmemesi, iş sözleşmesinin feshi için haklı bir neden oluşturabilir. Çünkü, özel öğretmenlerin çalışma saatleri ve ücretleri iş sözleşmesinde belirlenir ve işveren bu sözleşmeye uymakla yükümlüdür. Eğer işveren, özel öğretmenlere resmi tatil ve hafta tatili ücretlerini ödemiyorsa, bu durum işçinin ücret hakkına ve ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırıdır ve bu da özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını talep etmesine sebep olur. Bu nedenle, özel öğretmenler iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilir. Bu halde özel okul öğretmeni kıdem tazminatı alabilir.

5.    Elden Para Ödenmesi Nedeniyle Haklı Nedenle Fesih

Özel öğretmenlere elden para ödenmesi, işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmediğini gösterir. İşveren, özel öğretmenlerin ücretlerini banka aracılığıyla ödemek zorundadır. Aksi halde, işçinin sosyal güvenlik hakkı ihlal edilmiş olur. Bu da, iş sözleşmesinin feshi için haklı bir neden teşkil eder ve özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını talep etmesine sebep olur. Bu halde özel okul öğretmeni kıdem tazminatı alabilir.

6.    Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması Nedeniyle Haklı Fesih

Özel öğretmenlerin sigorta primlerinin eksik yatırılması veya hiç yatırılmaması, işverenin yasal yükümlülüklerine aykırı bir davranıştır. İşveren, özel öğretmenlerin sigorta primlerini gerçek maaşları üzerinden yatırmakla yükümlüdür. Eğer işveren, sigorta primlerini eksik yatırıyor veya hiç yatırmıyorsa, bu durum işçinin emeklilik hakkını ve sosyal güvenlik hakkını zedeler bunun sonucunda iş sözleşmesinin feshi için haklı bir neden oluşturur ve özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını talep etmesine sebep olur. Bu halde özel okul öğretmeni kıdem tazminatı alabilir.

7.    Eğitim Öğretim Ödeneği Ödenmemesi Nedeniyle Haklı Fesih Hakkı

Özel öğretmenlere eğitim öğretim ödeneği ödenmemesi, iş sözleşmesinin feshi için haklı bir neden oluşturabilir. Çünkü, özel öğretmenlere eğitim öğretim ödeneği, sosyal hak kapsamında olup, her yıl bütçe kanunlarıyla miktarı belirlenen bir alacak olduğundan, işveren tarafından ödenmesi gerekir. Eğer işveren, özel öğretmenlere eğitim öğretim ödeneğini ödemiyorsa, bu durum işçinin ücret hakkına ve ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırıdır ve de özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını talep etmesine sebep olur. Bu halde özel okul öğretmeni kıdem tazminatı alabilir. Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını alması haklı fesih nedenine bağlıdır bu sebeple kırtasiye ödeneklerinin ödenmemesi tazminat doğurur.

ÖZEL OKUL ÖĞRETMEN SÖZLEŞMESİ FESHİ VE SONRASI

Özel okul öğretmen sözleşmesi feshi ve sonrası ile ilgili olarak:

Özel okul öğretmenleri, Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na göre belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılmak zorundadır.

• Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan öğretmenlerin işe iade davası açmaya hakkı yoktur. Ancak bazı Yargıtay kararlarında, özel okul öğretmenlerinin sözleşmelerinin aslında belirsiz süreli iş sözleşmesi olduğu gerekçesiyle işe iade davasının kabul edildiği görülmektedir.
• Özel okul öğretmenlerinin sözleşmesi haksız feshedilirse, kıdem ve ihbar tazminatı isteyemese de, diğer işçilik alacaklarını isteyebilir. Bu alacaklar arasında fazla çalışma ücreti, eksik yatan maaş alacakları ve bakiye süre ücret talebi bulunmaktadır.
• Özel okul öğretmenlerinin sözleşmesi feshedilirse, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’ne göre öğrenim ücretinin bir kısmı iade edilmelidir. İade edilecek ücret miktarı, öğrenim ücretinin belirlenme şekline, öğrencinin ayrılma zamanına ve sözleşmedeki hükümlere göre değişmektedir.
• Özel okul öğretmenlerinin sözleşmesi feshedilirse, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi eğitim kurumlarına 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili Yönetmelik kapsamında ataması gerçekleştirilebilir. Bu durumda, sözleşme fesih işlemleri il/ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından yapılır.

ARABULUCULUK BAŞVURUSU VE SÜRECİ

Arabuluculuk, bir özel hukuk uyuşmazlığının tarafı olan kişilerin, özgür iradeleriyle seçtikleri tarafsız ve uzman bir üçüncü kişinin (arabulucu) hakemliğinde, dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra başvurdukları bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Arabuluculuk, “zorunlu arabuluculuk” ve “ihtiyari arabuluculuk” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:

• Zorunlu Arabuluculuk: Bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye dava açmadan önce arabulucuya gitme zorunluluğu vardır. Zorunlu arabuluculuk, bu uyuşmazlıklar açısından dava şartıdır. Yani, arabulucuya gitmeden açılan dava, dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilir. Ticari davalar ve iş davalarına konu olan bazı talepler (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, maaşlar vb.) zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
• İhtiyari Arabuluculuk: İhtiyari arabuluculuk, tarafların bir arabulucuya gitme zorunluluğu olmadığı halde uyuşmazlığın çözümü için dava açmadan önce arabulucuya başvurmayı tercih etmesidir. Taraflar üzerinde tasarruf edebilecekleri her türlü özel hukuk uyuşmazlığıyla ilgili ihtiyari arabuluculuk yoluna başvurabilir.

Arabuluculuk başvurusu yapmak için, tarafların öncelikle bir arabulucu seçmesi gerekir. Arabulucu, hukuk fakültesi mezunu, mesleğinde en az 5 yıllık deneyime sahip olan, arabuluculuk, iletişim ve görüşme teknikleri konularında uzmanlık eğitimi almış kişidir. Arabulucu, Adalet Bakanlığı tarafından tutulan arabuluculuk listesine kayıtlı olmalıdır.

Arabuluculuk başvurusu, dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra yapılabilir. Dava açılmadan önce arabuluculuk başvurusu yapılırsa, tarafların arabulucuya başvuru teklifine 30 gün içinde olumlu cevap verilmesi gerekir. Dava açıldıktan sonra arabuluculuk başvurusu yapılırsa, mahkeme yargılamayı 3 ayı geçmemek üzere erteler.

Arabuluculuk başvurusu sonrasında, arabulucu tarafları ilk toplantıya davet eder. Toplantı tarihi ve yeri konusunda taraflarla görüşür. Toplantıda, tarafların talepleri incelenir, görüşme süreci yürütülür ve anlaşma sağlanırsa anlaşma metni düzenlenir. Arabuluculuk süreci, anlaşma sağlanması veya sağlanamaması durumunda sona erer.

Arabuluculuk ücretli bir faaliyettir. Arabulucu, yaptığı faaliyete karşılık, ücret ve masrafları isteme hakkına sahiptir. Ayrıca arabulucu, ücret ve masraflar için avans yani ön ödeme de talep etme hakkına sahiptir.

ARABULUCUDA ANLAŞMA OLMAMASI HALİNDE İŞ DAVASI SÜRECİ

Arabulucuda anlaşma olmaması halinde iş davası süreci, başvurulan uyuşmazlık türüne göre değişiklik gösterir. İşe iade davalarında, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılması gerekir. İşçilik alacakları davalarında ise, dava açma süresi alacağın tabi olduğu zamanaşımına bağlıdır. İşçilik alacakları için kanunda beş yıllık zamanaşımı süresi mevcuttur. Bu alacaklar, muaccel hale gelmesinden itibaren beş yıllık süre içinde arabulucuya başvurup talep edilebilir.

Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Ayrıca, dava dilekçesinde, davalının adı, soyadı, adresi, işyerinin adı, adresi, işe başlama ve ayrılma tarihleri, uyuşmazlığın konusu, talep edilen miktar, deliller, yetkili mahkeme ve arabuluculuk sürecine ilişkin bilgiler yer almalıdır.

ÖĞRETMENLERİN İŞSİZLİK MAAŞI HAKKI

Öğretmenlerin işsizlik maaşı hakkı, çalıştıkları kuruma ve sigorta statülerine göre değişiklik gösterir. Öğretmenler, 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) veya 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olabilirler. İşsizlik maaşı alabilmek için, 4/a kapsamında sigortalı olmak ve işsizlik sigortası primi ödemiş olmak gerekir.

4/a kapsamında sigortalı olan öğretmenler, işten ayrıldıktan sonra işsizlik maaşı alabilirler. Ancak, işten ayrılma nedenleri önemlidir. İşsizlik maaşı alabilmek için, işten çıkışın işveren tarafından yapılması veya haklı bir nedenle işten ayrılma gerekmektedir. Örneğin, öğretmenin istifa etmesi, emekli olması, askerlik yapması, ölmesi, işyerinin kapanması, iş sözleşmesinin feshedilmesi gibi durumlarda işsizlik maaşı alamaz.

İşsizlik maaşı almak için, işten çıkış tarihinden önceki son 120 gün kesintisiz olarak çalışmış olmak ve işten çıkış tarihinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmak gerekir. İşsizlik maaşı, son 4 aylık prime esas kazançların ortalamasına göre hesaplanır. İşsizlik maaşı, en düşük brüt asgari ücretin yüzde 40’ı, en yüksek de brüt asgari ücretin yüzde 80’i kadar olabilir. 2024 yılında, en düşük işsizlik maaşı 7934 TL, en yüksek işsizlik maaşı ise 15868 TL’dir.

İşsizlik maaşı başvurusu, işten ayrıldıktan sonra 30 gün içinde yapılmalıdır. Başvuru, İŞKUR’a şahsen, online veya e-devlet üzerinden yapılabilir. Başvuru için, kimlik belgesi, işten ayrıldığını gösteren belge, banka hesap numarası ve varsa diploma veya mesleki yeterlilik belgesi gereklidir.

4/b kapsamında sigortalı olan öğretmenler, işsizlik maaşı alamazlar. Çünkü, bu kapsamda sigortalı olanlar, işsizlik sigortası primi ödemezler. 4/b kapsamında sigortalı olanlar, esnaf, sanatkar, çiftçi, serbest meslek sahibi, kamu görevlisi olmayan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar, belediyelerde çalışanlar, ücretli öğretmenler, usta öğreticiler, stajyerler, geçici işçiler, mevsimlik işçiler, ev hizmetlerinde çalışanlar, yabancı uyruklu çalışanlar, yurt dışında çalışanlar, isteğe bağlı sigortalı olanlar gibi gruplardır.

4/c kapsamında sigortalı olan öğretmenler, işsizlik maaşı alamazlar. Çünkü, bu kapsamda sigortalı olanlar, işsizlik sigortası primi ödemezler. 4/c kapsamında sigortalı olanlar, kamu görevlisi olanlar, memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel, seçim personeli, yedek subaylar, yedek astsubaylar, erbaş ve erler, yükümlü erbaş ve erler, askeri öğrenciler, yedek sınıf öğrencileri, yükseköğrenim öğrencileri, yükseköğretim kurumlarında çalışanlar, kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışanlar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında çalışanlar, sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar, kamu bankalarında çalışanlar, kamu vakıflarında çalışanlar, kamu ortaklığı olan şirketlerde çalışanlar, kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinde çalışanlar, kamu kurum ve kuruluşlarının ortaklıklarında çalışanlar, kamu kurum ve kuruluşlarının bağlı ortaklıklarında çalışanlar gibi gruplardır.

ÖZEL OKUL ÖĞRETMEN SÖZLEŞMESİ CEZAİ ŞART VE GEÇERLİLİĞİ

Özel okul öğretmen sözleşmesi cezai şart ve geçerliliği, özel okul ile öğretmen arasında imzalanan iş sözleşmesinde yer alan ve sözleşmenin haksız feshi halinde ödenmesi gereken özel okul öğretmeninin tazminat hakkını belirleyen bir hükümdür. Cezai şart, tarafların sözleşmeye bağlı kalmasını sağlamak ve uyuşmazlık durumunda zararın tespitini kolaylaştırmak amacıyla konulabilir. Ancak cezai şartın geçerli olabilmesi için, aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:

• Cezai şart, sözleşmede açıkça belirtilmeli ve tarafların rızasıyla konulmalıdır.
• Cezai şart, sözleşmenin haksız feshi halinde ödenmesi gereken tazminatı belirlemelidir. Sözleşmenin haksız feshi, işverenin veya işçinin haklı bir neden olmaksızın sözleşmeyi feshetmesi veya sözleşmenin süresinin dolması halinde yenilenmemesi anlamına gelir.
• Cezai şart, her iki taraf için de eşit olarak belirlenmeli ve karşılıklı olmalıdır. Yani, sözleşmeyi haksız fesheden taraf, diğer tarafa cezai şartı ödemek zorunda olmalıdır. Aksi halde, cezai şart, haksız rekabet, haksız kazanç veya kölelik anlamına gelebilir.
• Cezai şart, fahiş olmamalı ve işçinin veya işverenin zararını aşmamalıdır. Cezai şart, işçinin veya işverenin zararını aşarsa, mahkeme tarafından indirilebilir.

HARBİYE HUKUK BÜROSU OLARAK ÖZEL OKUL ÖĞRETMENİ AVUKATI HİZMETLERİMİZ

Özel okul öğretmenleri için avukatlık hizmeti veriyoruz. Özel okulda çalışmak kolay değil, biliyoruz. Her yıl sözleşme yenilemek, tazminat alamamak, iş güvencesi olmamak, işsizlik maaşı alamamak, devlete atanamamak… Bunlar ve daha fazlası özel okul öğretmenlerinin yaşadığı sorunlardan sadece birkaçı. Biz de bu sorunlara çözüm bulmak için buradayız. İş hukuku, aile hukuku, ceza hukuku, yabancılar hukuku, gayrimenkul hukuku gibi alanlarda uzman avukatlarımızla, özel okul öğretmenlerinin haklarını savunuyoruz. Arabuluculuk, dava, danışmanlık gibi hizmetlerimizle, özel okul öğretmenlerinin yanındayız. Bize ulaşmak için, web sitemizi ziyaret edebilir veya telefon numaramızdan bizi arayabilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Özel okul öğretmen istifa ederse tazminat öder mi?

Özel okul öğretmeni, istifa etmesi halinde işverene tazminat ödemez. Ancak, haklı nedenle istifa eden özel okul öğretmeni tüm tazminatlarına hak kazanır. Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını alması haklı fesih nedenine bağlıdır

Özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı alabilir mi?

Özel okul öğretmenleri, belirli şartların gerçekleşmesi halinde kıdem tazminatı alabilirler. Bu şartlar şunlardır:

• İşverenin, haklı bir neden olmaksızın sözleşmeyi yenilememesi veya feshetmesi.
• Öğretmenin, en az bir yıl çalışmış olması.
• Öğretmenin, kıdem tazminatı talebini, sözleşmenin sona ermesinden itibaren bir yıl içinde yazılı olarak bildirmesi.
• İşyerinde fazla mesaileri ödenmeyen veya eksik ödenen öğretmenler iş akdini fesih ederek kıdem tazminatına hak kazanır.
• Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını alması fesih nedenine bağlıdır.

Özel okul öğretmenleri işe iade davası açabilir mi?

Özel okul öğretmenleri işe iade davası açma hakkına sahiptir.

Özel okulda çalışan öğretmenler hangi kanuna tabi?

Özel okulda çalışan öğretmenler, 4857 sayılı İş Kanunu ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na tabidirler.

Özel okul öğretmenleri işsizlik maaşı alabilir mi?

Özel okul öğretmenleri, işsizlik maaşı alabilirler. Ancak, işsizlik maaşı alabilmek için, aşağıdaki şartları sağlamaları gerekir:

• İşten çıkışın, işveren tarafından yapılması veya haklı bir nedenle işten ayrılma.
• İşten çıkış tarihinden önceki son 120 gün kesintisiz olarak çalışmış olma.
• İşten çıkış tarihinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olma.
• İşten çıkış tarihinden sonra 30 gün içinde İŞKUR’a başvurmuş olma.

Öğretmenlik sözleşmesi nasıl feshedilir?

Öğretmenlik sözleşmesi, belirli süreli olduğu için kendiliğinden sona erer. Ancak, tarafların sözleşmeyi feshetmek istemesi halinde, aşağıdaki yollarla fesih yapılabilir:

• Tarafların karşılıklı anlaşması ile fesih.
• Taraflardan birinin haklı nedenle fesih.
• Taraflardan birinin fesih hakkını kullanması.

Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını alması fesih nedenine bağlıdır. Bu sebeple fesih şekli çok önemlidir.

Özel okul öğretmen istifa ederse ne olur?

Özel okul öğretmeni, haklı gerekçe ile istifa ederse tüm tazminatına hak kazanır. Özel okul öğretmenlerinin tazminat haklarını alması fesih nedenine bağlıdır. Haklı gerekçe olmadan istifa ederse, aşağıdaki sonuçlarla karşılaşabilir:

• Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işe iade davası açma hakkını kaybeder.
• İşsizlik maaşı alamaz.
• Özel okul öğretmenliği yapma hakkını kaybedebilir.
• Özel okul yönetimi ile arasında olumsuz bir referans oluşabilir.

Devlete atanan öğretmen tazminat alır mı?

Devlete atanan öğretmen, özel okulda çalıştığı süre boyunca kıdem tazminatı hak etmişse, bu hakkını kaybetmez. Ancak, devlete atanma nedeniyle özel okuldan ayrılan öğretmen tazminat talep edemez. Devlete atanan öğretmen çalıştığı özel okuldaki usulsüzlükleri gerekçe yaparak iş yerinden ayrıldığında tüm tazminatlarına hak kazanır.

SULTAN DİLARA BARDİ

İŞÇİNİN HAKLI FESİH SEBEPLERİ VE ŞARTLARI